Voyager 2-sonde heeft interstellaire ruimte bereikt

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA laat weten dat Voyager 2 de heliosfeer achter zich heeft gelaten en zich inmiddels in de interstellaire ruimte bevindt. Dit is het deel van een sterrenstelsel waar zich geen sterren en planetenstelsels bevinden.

De NASA meldt dat het meest overtuigende bewijs voor de conclusie dat Voyager 2 de heliosfeer voorbij is, afkomstig is van data van het Plasma Science Experiment, een instrument aan boord van de sonde. Tot voor kort was de ruimte om Voyager 2 heen gevuld met plasma afkomstig van de zon. Dit instrument detecteerde begin november een sterke afname in de snelheid van de zonnewinddeeltjes. Daarna heeft het plasma-instrument in het geheel geen zonnewind meer gedetecteerd in de nabijheid van Voyager 2, waardoor wetenschappers ervan overtuigd zijn dat de sonde zich in de interstellaire ruimte bevindt.

Data van drie andere instrumenten, waaronder het kosmische straling metende Cosmic Ray Subsystem-instrument en het Low Energy Charged Particle-instrument bevestigen de conclusie dat Voyager 2 de heliosfeer achter zich heeft gelaten. De heliosfeer is de naam voor een beschermend gedeelte waar de zonnewind overheerst, met deeltjes en magnetische velden. In de buitenste laag van de heliosfeer wordt de zonnewind afgeremd door de druk van interstellair gas.

De NASA meldt dat Voyager 2 zich nu op een afstand van 18 miljard kilometer van de aarde bevindt. Communicatie met de sonde is nog altijd mogelijk; ook al gaan de signalen met de lichtsnelheid, ze zijn tussen de sonde en de aarde nog altijd 16,5 uur onderweg. Voyager 1 bevindt zich al langer in de interstellaire ruimte. Beide sondes genereren stroom door het verval van radioactief materiaal, met behulp van thermo-elektrische radio-isotopengeneratoren.

Reacties (75)

Gekke Dirkie 10 december 2018 18:57

Waarom is de heliosfeer aan de 'andere kant' van de zon zoveel uitgestrekter? 'Zonnewind' vanuit de Melkweg?

TinusTegengas @Gekke Dirkie • 10 december 2018 19:27

De zon hangt ook niet stil in de ruimte. Zie de uitgerekte heliosphere dan als een soort staart, zoals bij een komeet.
Van space.com
The Milky Way does not sit still, but is constantly rotating. As such, the arms are moving through space. The sun and the solar system travel with them. The solar system travels at an average speed of 515,000 mph (828,000 km/h). Even at this rapid speed, the solar system would take about 230 million years to travel all the way around the Milky Way.

[Reactie gewijzigd door TinusTegengas op 23 juli 2024 00:10]

.oisyn Moderator Devschuur®

Wetenschap
Ruimtevaart

@TinusTegengas • 10 december 2018 23:38

De zon hangt ook niet stil in de ruimte.

Dat is niet zo relevant. Snelheid is ook maar relatief, niet absoluut. De uitgestraalde zonnewinddeeltjes krijgen gewoon de relatieve snelheid mee van de zon. Het gaat vooral om de snelheid van de zon tov dat van het interstellaire plasma. Als dat met de zon mee zou bewegen dan krijg je alsnog gewoon een mooie bolvorm.

Overigens is dit beeld van de heliosfeer een beetje outdated. Er werd altijd aangenomen dat die snelheidsverschillen de voornaamste invloed waren op de vorm, maar dat blijkt niet helemaal het geval: https://www.sciencedaily..../2009/10/091016101807.htm

Wilglide @TinusTegengas • 10 december 2018 21:28

American Museum of Natural History over het bewegen van sterren in ons sterrenstelsel: https://youtu.be/LOJ1XmbSKhM?t=692

Ook heel interessant om te weten komen dat we eigenlijk nog maar een heel klein partje van onze eigen melkweg kennen, zelfs qua spiraalvorm i.t.t. naburige sterrenstelsels.

sumac @TinusTegengas • 11 december 2018 12:16

Maar als ze de Voyager de andere kant op hadden gestuurd, dan had het nog eeuwen geduurd? Is dit bewust zo gekozen, of was het een toevallig bijeffect van de route langs de planeten?

Ceres1985 @sumac • 11 december 2018 14:16

Beste Sumac,
Het was geen doorslaggevende beslissing. Het ging er destijds om, om gebruik te maken van een zeldzame stand van de planeten, waardoor ze allemaal (met uitzondering van Pluto(destijds nog een 'planeet')) te bezoeken waren met de twee Voyager sondes.
Wat ik me wel af vraag, is welke 'richting' New Horizons gekregen heeft. Wellicht dat deze sonde op een gegeven moment in staat is de hypothese van zonnewind staart kan bewijzen of debunken. Eerst op 1 januari natuurlijk de fly-by langs MU69.

[Reactie gewijzigd door Ceres1985 op 23 juli 2024 00:10]

itcouldbeanyone @Gekke Dirkie • 10 december 2018 19:28

Draairichting van de zon om ons melweg heen, dus als een komeetstaart

CivLord

Ruimtevaart
Wetenschap

@itcouldbeanyone • 11 december 2018 08:39

De komeetstaart wordt niet bepaald door de bewegingsrichting van de komeet, maar door de stralingsdruk van de zon.
De staart is altijd van de zon afgericht. Beweegt de komeet zich naar de zon toe, dan bevindt de staart zich achter de komeet. Beweegt de komeet zich van de zon af, dan gaat de staart voor de komeet uit.

itcouldbeanyone @CivLord • 11 december 2018 12:15

Komeet heeft altijd 2 staarten, een korte veroorzaakt door de zon, en een lange in tegengestelde richting van zn orbit

Edit bron: https://www.urania.be/ast...unde/zonnestelsel/kometen

[Reactie gewijzigd door itcouldbeanyone op 23 juli 2024 00:10]

CivLord

Ruimtevaart
Wetenschap

@itcouldbeanyone • 11 december 2018 13:08

Beide zijn veroorzaakt door de zon.
De korte, van geïoniseerd gas wordt veel sterker weggeblazen door de zonnewind. Deze staat daardoor vrijwel in tegenovergestelde richting van de zon.
De lange, van stof dat vrijkomt door het smelten/ verdampen van de buitenste laag van de komeet onder invloed van het zonlicht, wordt minder sterk weggeblazen. Het stof is niet elektrisch geladen en veel zwaarder dan geïoniseerde gasmoleculen, waardoor het veel langzamer van de zon wordt 'weggeblazen' door de zonnewind. Dat stof wordt in dezelfde richting weggeblazen als het geïoniseerde gas van de korte staart, maar de zwaartekracht van de zon en planeten kan de staart iets laten afbuigen.

Wat je bedoelt met 'in tegengestelde richting van zijn orbit' is me niet helemaal duidelijk. Wanneer je bedoelt dat het stof achter de komeet wordt achtergelaten, in tegenovergestelde richting van zijn bewegingsrichting, dan heb je alleen gelijk wanneer de komeet vrij recht naar de zon toe beweegt. Dus op ramkoers of er vlak langs. In het laatste geval zal de hoofdrichting van de lange stofstaart ná het passeren van de zon van de zon afgekeerd zijn, dus in dezelfde richting als de bewegingsrichting van de komeet,

SeenD @Gekke Dirkie • 10 december 2018 21:56

Hier is een simpele animatie van hoe de zon beweegt door 't heelal.
https://youtu.be/0jHsq36_NTU?t=44

ATS @SeenD • 11 december 2018 09:27

Merk op dat de verhoudingen in die video complete onzin zijn, en dat de daar gemelde snelheid ook niet klopt (die is een ordegrootte te laag).

SeenD @ATS • 11 december 2018 10:58

Ja, het gaat vooral om het idee, de scaling echt raar. Daarom zei ik ook simpel, het idee is wel goed. Het is meer een arcade versie van de werkelijkheid.

DirtyTequilla @Gekke Dirkie • 12 december 2018 14:06

Zoals de aarde om de zon beweegt, beweegt de zon weer om een ander punt, namelijk het "middelpunt" van ons sterrenstelsel. En net zoals de aarde zijn eigen magneetveld genereert, genereert de zon ook zijn eigen magneet veld. Vanwege de circulaire baan, hebben beide magneetvelden, visueel gezien, een zelfde soort vorm als dat van een "vallende ster".

In de versimpelde afbeelding in het artikel beweegt de zon dus van links naar rechts, vandaar dat de staart van het magneetveld van de zon naar links uitslaat. Stel dat de zon zich niet zou verplaatsen, dan zou het magneetveld van de zon, in deze afbeelding, als een cirkel getekend kunnen worden. Alles wat binnen deze "virtuele" cirkel valt wordt gezien als onderdeel van ons zonnestelsel. De voyager 1, en nu ook 2, bevinden zich dan ook buiten ons zonnestelsel.

Wat wel leuk is om te weten is dat het magneet veld van de aarde ons beschermt tegen bepaalde stralingen van de zon, en dat het magneetveld van de zon ons weer beschermt tegen bepaalde kosmische stralingen. Elk magneet veld heeft een bepaalde grootte, dit is dan ook de reden waarom je niet zomaar een bemande vlucht naar Mars kan maken aangezien je dan niet meer de bescherming hebt van het magneetveld van de aarde. Het ruimteschip zal dan zelf een manier moeten vinden om de bemanning te beschermen tegen bepaalde stralingen van de zon.

Ondanks dat we verschillende sterrenstelsels bestuderen met satellieten rondom de aarde, zou je dat het liefst willen doen op een positie waar bijvoorbeeld de voyager 2 is (net buiten ons sterrenstelsel en de staart van het magneetveld van de zon). In dat geval zou je dus sterrenstelsels kunnen bestuderen zonder verstoringen van bijvoorbeeld het magneetveld van de zon. Het was dus zeker interessant geweest als er meer instrumenten aan boord zouden zijn, maar dat zou de kosten en de success van deze missie misschien in de weg hebben gestaan.

Barsonax 10 december 2018 18:16

Wat is die piek bijna aan het einde dan? Gewoon een meetfout of ziet hier wat achter?

[Reactie gewijzigd door Barsonax op 23 juli 2024 00:10]

ADR3 @Barsonax • 10 december 2018 18:34

Een plasmawolk (coronal mass ejection); een wolk vol met elektronen en protonen vaak (niet altijd) afgevuurd na een zonnevlam. Die zien we hier op aarde ook als poollicht en verstoringen in satellietcommunicatie.

smitae

@Barsonax • 10 december 2018 18:22

Zullen wel iets van schokgolven zijn in het medium.
Net zoals golven van een boot zeg maar.

slaapkop 10 december 2018 18:52

Misschien off-topic, maar waarom is die helio-sphere zo skewed ?
Is er een of andere externe kracht die hier voor zorgt ?

Verwijderd @slaapkop • 10 december 2018 21:22

Helio-sphere is druppelvormig omdat onze zon zich door de interstellaire ruimte beweegt, net zoals een waterdruppel die door de lucht beweegt vervormd word.

soundvision @Verwijderd • 11 december 2018 09:44

Als er geen weerstand is, hoe kan dit dan vervormen?

bigbadbull @soundvision • 11 december 2018 10:00

de beweging zelf vervormt de bel.

scenario 1:
stel je voor je hebt een perfecte bol vormige ballon, als die mooi stil hangt en je krijgt geen enkel invloed, dan blijft de ballon mooi rond.
Wanneer er een wind tegen blaast, dan zal de bol vervormen en krimpen waar de wind vandaan komt en uitrekken waar er geen wind is.
scenario 2: Neem dezelfde ballon, maar nu moet je wel denken dat er constant lucht uit de ballon ontsnapt en dat je de ballon magisch uit het midden blijft voeden, zodat de ballon haar vorm behoud.
als je het middelpunt nu ook nog eens constant verplaatst naar rechts, dan bevinden de rechter deeltje zich veel dichter bij elkaar "gaan trager van het midden weg door de eigen beweging) en omgekeerd voor de linkerzijde.
ziedaar de vorm zonder externe weerstand.
wss iets te simpel voorgesteld, maar dat verduidelijkt wel de zaak hoop ik.

Nitramuse 10 december 2018 18:34

Jammer dat er geen camera in zit, en ookal zat ie erin zou versturen/ontvangen best een uitdaging worden...

menzo @Nitramuse • 10 december 2018 18:36

En er is niets interessants om een foto van te nemen.

Nitramuse @menzo • 10 december 2018 18:37

Tuurlijk wel. Een foto van zo'n afstand is per definitie interessant. Ookal zie je maar één steen. Zo tof.

Verwijderd @Nitramuse • 10 december 2018 18:40

De definitie van de omgeving waar de sonde zich nu bevind is ongeveer dat er niets te fotograferen is. Het is gewoon leeg. Zelfs als ie terug kijkt naar de zon zie je maar een sterretje van redelijke grootte.

Er is dus echt niets om te fotograferen. En 'stenen' zijn er al zeker niet.

Ayporos @Verwijderd • 10 december 2018 19:13

Dat maakt geen drol uit. Al is het een foto die niet anders is dan een willekeurige foto van de sterrenhemel genomen hier op aarde... het grote verschil is dat op díe foto een van die sterretjes dan daadwerkelijk ons eigen zonnestelsel zou zijn! Dát alleen al maakt het super tof.

Ja, de foto zelf is niet spannend.. maar het idee erachter is écht super tof... zo lang je maar een beetje verbeelding en verwondering hebt.

Ik weet nog dat ik voor het eerst door een telescoop naar mars keek.
Op zich was het zicht vrij belabberd en zag je erg weinig detail... maar toen besefte ik me dat die fotonen die ik opving in mijn retina helemaal van de zon afkomstig waren... eerst naar mars waren gereisd, daar door de dampkring heen gegaan zijn, tegen het grondoppervlak van mars aangebotst waren, teruggekaatst de lucht in, door de mars dampkring en zo helemaal naar ons op aarde om vervolgens in mijn telescoop te belanden...

Dát was een super magisch moment voor mij en de verwondering ervan bracht tranen in mijn ogen. Dát moment is een van de meest wonderbaarlijke momenten die ik ooit heb gehad, ook al was het puur 'visueel' gezien totaal niet indrukwekkend en zijn er zat veel mooie high-definition foto's van mars te vinden. $_/-\o_$

Mastermind

@Verwijderd • 10 december 2018 21:14

Zelfs als ie terug kijkt naar de zon zie je maar een sterretje van redelijke grootte.

De zon is inderdaad als een heldere ster te zien.
Daardoor vraag ik me af... zouden alle sterren die we aan de hemel zien daadwerkelijk zo ver weg staan als men denkt, of staan sommige slechts 100 miljard kilometer van de aarde, en heeft men ergens geen rekening mee gehouden, of andere mogelijkheden onderzocht bij het bepalen van de afstand van de sterren?

Alex3 @Mastermind • 11 december 2018 01:27

Er zijn heel wat methoden om de afstand te bepalen:
Dichtbij staande sterren vertonen een parallax door de beweging van de aarde om de zon. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Parallax
Van dubbelsterren kan de massa worden bepaald, en daaruit hun absolute helderheid. De afstand volgt uit vergelijking met hun schijnbare helderheid.
De absolute helderheid kan ook bepaald worden uit de kleur. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Hertzsprung-Russelldiagram
Sterren in ver weg gelegen sterrenstelsels vertonen een roodverschuiving die afhangt van de afstand. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Hubbleconstante

Verwijderd @Verwijderd • 10 december 2018 19:23

Zelfs als ie terug kijkt naar de zon zie je maar een sterretje van redelijke grootte.

Yep, in 1990 heeft Voyager 1 een reeks opnames gemaakt van delen van het zonnestelsel. Zelfs toen al was de aarde slechts ~ 0.12 pixels groot in die opnames. Dit zijn de laatste opnames die Voyager 1 heeft gemaakt. Hierna zijn de camera's uitgeschakeld om stroom te besparen.

Indien je nu weer zoiets zou doen zou de aarde gewoon niet meer te detecteren zijn; zou nog ~ een factor 3 kleiner lijken en ~ een factor 27 minder helder. Zelfs Jupiter zou nu nog maar een paar pixels groot zijn op zo'n opname.

menzo @Nitramuse • 10 december 2018 18:39

Er is zo weinig daar, je zou alleen stipjes van van verre sterren (een 1 voor de zon) zien. Je kan van niets detail zien.

Nitramuse @menzo • 10 december 2018 18:40

En ook, dan nog! Een foto van miljarden kilometers afstand.. dat ansich is toch al vet? Ben toch niet de enige =(

slijkie @Nitramuse • 10 december 2018 18:47

Met camera technologie van 1977, vergeet dat niet

poktor @slijkie • 10 december 2018 18:54

Die technologie was toen al best goed: tot op de dag van vandaag worden de mooie foto's van jupiter, saturnus en uranus, gemaakt door de beide voyagers, gebruikt.

[Reactie gewijzigd door poktor op 23 juli 2024 00:10]

jqv @poktor • 10 december 2018 19:05

Sorry, maar Juni maakte fantastische foto's van Jupiter.

https://goo.gl/images/aeXGJE

Van juno

https://goo.gl/images/kWW1nV
Voyager

Oordeel zelf maar.

menzo @Nitramuse • 10 december 2018 18:43

Er is een mooie foto gemaakt toen de voyager nog wat dichter bij de zon en aarde was. Zoek maar een naar" the pale blue dot" dat was een mooie foto, maar nu de sonde nog veer verder is kan je zelfs dat niet meer zien.

[Reactie gewijzigd door menzo op 23 juli 2024 00:10]

burne @menzo • 10 december 2018 18:50

Toen ook al van miljarden kilometers afstand. 6.000.000.000 kilometer.

SeBsZ @menzo • 10 december 2018 18:53

Da's sonde

spoller @menzo • 11 december 2018 08:43

De "Pale Blue Dot" is anders een toch wel beroemde foto. Gemaakt door de Voyager 1 op 6 miljard kilometer afstand van de aarde:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pale_Blue_Dot

Op de foto is de aarde 0,12 pixel groot. Geeft mooi aan hoe klein wij zien in verhouding tot de uitgestrektheid van het helaal. Er is nog genoeg te ontdekken...

YangWenli @Nitramuse • 10 december 2018 23:59

Jaren 70 technologie.

lagefrequentie 10 december 2018 18:44

Technologie van 41 jaar oud en ze gaat maar door!
Fantastisch om te lezen en er over weg te dromen.
Er zit meer tussen hemel en aarde.

https://www.youtube.com/watch?v=MGPM58S5Njg

https://www.youtube.com/watch?v=xZIB8vauWSI

[Reactie gewijzigd door lagefrequentie op 23 juli 2024 00:10]

Blokker_1999

Ruimtevaart
Wetenschap

@lagefrequentie • 10 december 2018 18:48

Net zoals de restoratie die ze aan het doen zijn van een AGC. Prachtig om te zien dat al die elektronica bijna onverwoestbaar is.

gonkerd @Blokker_1999 • 10 december 2018 18:54

Helemaal eens, big thumbs up voor de ontwerpers.

CivLord

Ruimtevaart
Wetenschap

@lagefrequentie • 11 december 2018 08:35

Technologie van 41 jaar oud en ze gaat maar door!
Fantastisch om te lezen en er over weg te dromen.

Tel daar maar rustig nog eens tien tot twintig jaar bij op.
41 jaar geleden gelanceerd + de ontwikkelingstijd. Dus zeker al een halve eeuw oud.
Omdat ruimtevaart toen nog relatief nieuw was zal een deel van de technologie state-of-the-art zijn geweest, maar waar mogelijk zullen ze gekozen hebben voor technologie die bewezen betrouwbaar en dus al wat ouder was.

Jay-B 10 december 2018 18:21

Voyager 2 bevindt zich al langer in de interstellaire ruimte.

Nee, Voyager 1 bevindt zich al langer in interstellaire ruimte ondanks dat deze later werd gelanceerd dan de Voyager 2.

Auteur

Koekiemonsterr @Jay-B • 10 december 2018 18:24

Yes, fixt

Verwijderd 10 december 2018 18:33

Voor de jongere lezertjes, de Voyager 2 is gelaceerd op 20 augustus 1977, en is dus reeds 41 jaar onderweg.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Voyager_2

YangWenli @Verwijderd • 11 december 2018 00:00

En de langspeelplaat is weer helemaal in

livePulse @Verwijderd • 11 december 2018 12:27

Toch apart dat Voyager 2 nu pas het interstellaire deel bereikt heeft, 5 jaar na Voyager 1. Heeft dat met het de originele missie (flyby) te maken?

Piet7 10 december 2018 21:22

Kan iemand misschien uitleggen, hoe maken ze nog contact met deze sonde?

OCU-Macs @Piet7 • 10 december 2018 21:42

Gewoon, zoals men ook met andere landers/sondes/robots communiceert: Via Nasa’s Deep Space Network.

Bestaat uit drie grote schotel antennes verspreid over 120 graden van elkaar over de aarde: Madrid, Barstow (Californië) en Canberra.

Ik begreep dat om met de voyagers te communiceren men maximaal vermogen gebruikt.

The-Source @Piet7 • 11 december 2018 07:35

Wat hier boven al wordt gezegd maar reken op een snelheid van ongeveer 150 bit/s (in 2017)
Ter vergelijking New horizon zat met z'n foto's op 1.5kbit/s

MarkS90 10 december 2018 21:48

De eerste Voyager zal terugkeren naar de aarde in het jaar 2271 om z'n schepper te ontmoeten. En in al die tussenliggende jaren heeft Voyager informatie verzameld en is een living thing geworden.

Zou ik wel willen meemaken als Voyager weer thuiskomt.

Roefel76 @MarkS90 • 10 december 2018 23:57

Haal jij hier niet Star trek Voyager aan, Voyager (1+2) komen niet meer "thuis"

In Star trek komt de Voyager omstreeks die tijd weer terug naar aarde.

[Reactie gewijzigd door Roefel76 op 23 juli 2024 00:10]

drakiesoft @Roefel76 • 11 december 2018 07:43

V'ger

equit1986 @Roefel76 • 11 december 2018 07:57

op zich kan het wel. Als de Voyager door iets wordt afgeremd, dan halen we hem vanzelf wel in.
Of hij wordt tegen die tijd door iemand/iets opgepikt en thuisgebracht. Mogelijkheden genoeg. Of die daadwerkelijk plausibel zijn, is nog maar de vraag. De kans is oneindig richtig de 0, maar nooit echt helemaal 0.

CivLord

Ruimtevaart
Wetenschap

@MarkS90 • 11 december 2018 08:42

Zo uit mijn hoofd was dat Voyager 7.
NASA zal dan dus eerst weer nieuwe Voyagers moeten gaan maken.

MarkS90 @CivLord • 11 december 2018 21:34

Ook goed. Het was in elk geval een prettige film om naar te kijken.

CivLord

Ruimtevaart
Wetenschap

@MarkS90 • 12 december 2018 06:26

1nsane 10 december 2018 23:55

Blijft toch bizar knap, 41 jaar verder en functioneert naar behoren in een zeer vijandige omgeving, wow, just, wow..

Ik heb er geen verstand van naar dat ding heeft een soort mini kernreactor aan boord? Hoe lang zou die de Voyager theoretisch van energie kunnen voorzien?

Roefel76 @1nsane • 10 december 2018 23:59

Energievoorziening
Voor de energievoorziening heeft Voyager 1 drie thermo-elektrische radio-isotopengeneratoren aan boord. Elke generator bevat 24 bollen van plutonium(IV)oxide, verrijkt met de isotoop plutonium-238. Ten tijde van de lancering leverden de generatoren samen 470 Watt. Doordat de brandstof een halveringstijd van 87,7 jaar heeft neemt het vermogen continu af. Tegen 2025 zal geen enkel instrument meer stroom krijgen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Voyager_1

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Voyager 2-sonde heeft interstellaire ruimte bereikt

Lees meer

Reacties (75)

Sorteer op:

Weergave: