Welke voeding moet je kopen? Het is een vraag die elke pc-bouwer zichzelf hoe dan ook moet stellen, maar velen zullen niet verder komen dan een model van een 'bekend merk' dat binnen het budget valt. In deze Voedingen Community Best Buy Guide geven we je advies over wat op dit moment de beste voedingen zijn in diverse categorieën, zodat je een gegronde keuze kunt maken.

Beste voeding voor een midrange game-pc (550-650W)

Een voeding van 550W tot 650W is geschikt voor een midrange gamesysteem of een meer zakelijk ingestoken equivalent daarvan. Denk bijvoorbeeld aan een systeem met een Ryzen 5- of Core i5-processor, en een videokaart uit de hogere middenklasse.

Beste voeding voor een high-end game-pc (750-850W)

In een high-end game-pc zit vaak een veel verbruikende videokaart, die in het geval van Nvidia een 12Vhpwr-connector vereist. De voedingen in deze categorie zijn geschikt voor zelfs de meest verbruikende cpu's en gpu's.

Beste voeding voor een ultieme game-pc (1000W+)

In deze ultieme categorie geven we enkele opties voor wie veel te besteden heeft en een ultieme game-pc wil samenstellen. Voor bijna alle pc's met een enkele videokaart is een 850W-voeding voldoende, maar voor wie extreem veel accessoires aansluit, met meerdere videokaarten aan de slag gaat of (extreem) gaat overklokken, kan een voeding van 1000W of meer de moeite waard zijn.

Beste voeding voor een kantoor-pc (+- 400W)

Hier vind je onze aanraders voor systemen die slechts een eenvoudige voeding vereisen. Denk bijvoorbeeld aan een kantoor-pc met een processor uit de middenklasse en geen of een bescheiden losse videokaart, of een ultra-low-budget-gamesysteem.

Beste compacte SFX-voeding

SFX-voedingen zijn onze kleine buitencategorie. Letterlijk, want de SFX-voedingen zijn een stuk compacter dan hun reguliere ATX-tegenhangers. Veel kleine kastjes vereisen zo'n kleinere voeding. Toch zijn er tegenwoordig best hoge vermogens te krijgen in dit formaat.

Belangrijkste overwegingen

De voeding is de stroombron binnen je pc: de primaire taak is het omzetten van de 230V-spanning uit het stopcontact naar de spanningen die in een pc worden gebruikt, voornamelijk 5 en 12 volt. Hoe efficiënter dat gebeurt, hoe lager je stroomrekening en hoe minder warmte er vrijkomt.

Vorig jaar publiceerden we de eerste Voeding Community BBG toen de eerste ATX 3.0-voedingen net op de markt kwamen. Die standaard heeft rap in terrein gewonnen en inmiddels maken bijna al onze aanraders gebruik van de nieuwe standaard, met de 12Vhpwr-connector als bekendste vernieuwing. Maar ook op veel andere punten is de standaard bij de tijd gebracht, bijvoorbeeld als het gaat om de omgang met hoge vermogenspieken en de efficiëntie bij zeer lage belastingen. In ons achtergrondartikel over ATX 3.0 lees je daar alles over. Inmiddels verschijnen zelfs alweer de eerste voedingen met ATX 3.1, waarin de veelbesproken videokaartconnector is aangepast met kortere sensepinnen, die voorkomen dat de kabel gebruikt kan worden als hij niet volledig is ingeplugd.

Hoeveel watt heb je nodig?

Wie een systeem samenstelt, komt nu eenmaal voor de vraag te staan hoeveel watt aan vermogen de voeding moet kunnen leveren. Een snelle Google-zoekopdracht brengt ons naar de website van Coolblue, waar te lezen valt dat voor een gaming-pc altijd minstens 750W benodigd is, of zelfs 850 tot 1000W als je een 'extra toekomstbestendige' keuze wilt maken. Vergeet dat direct, want zo simpel is het natuurlijk niet.

Voor het bepalen van het juiste vermogen van een voeding kijk je als eerste naar het stroomverbruik van de twee meest verbruikende onderdelen van je configuratie: de processor en de videokaart. Heb je geen losse videokaart, dan gaat dat tweede natuurlijk niet op. Samen zijn deze componenten in vrijwel alle game-pc's verantwoordelijk voor het leeuwendeel van het totale verbruik.

Zowel cpu's als gpu's zijn vaak voorzien van een tdp-waarde, dus het is verleidelijk om daarmee te gaan rekenen. In de praktijk gaan vooral processors vaak over hun tdp heen. Je kunt als uitgangspunt dus beter het daadwerkelijk gemeten stroomverbruik nemen, dat je op Tweakers terugvindt in reviews en onze Best Buy Guides voor processors en videokaarten.

Nu zijn de cpu en gpu verantwoordelijk voor een groot deel van het verbruikte vermogen, maar niet voor alles. Vrijwel elk systeem heeft ook nog fans, ssd's, aangesloten USB-apparaten en andere onderdelen die niet veel, maar tegelijk ook niet verwaarloosbare hoeveelheden energie uit de voeding trekken. Er moet dus nog iets bij de optelsom.

Praktijkvoorbeelden

Laten we daarvoor eens voorbeelden pakken op basis van onze huidige Desktop Best Buy Guide.

Tellen we het maximale stroomverbruik van de cpu en gpu uit de 1080p-pc, zoals gemeten in hun respectievelijke BBG's, bij elkaar op, dan komen we uit op 185W. Het daadwerkelijke verbruik van het complete systeem tijdens het gamen komt ongeveer 60W hoger uit, op 248W.

Bij de 1440p-pc komt de optelsom van cpu- en gpu-verbruik uit op 302W. Het door ons gemeten totaalverbruik van het gebouwde systeem is 299W. En bij de 4k-pc meten we zelfs een totaalverbruik dat ongeveer 30W lager ligt dan het verbruik van de cpu en gpu bij elkaar opgeteld.

Systeem Processor Verbruik
processor
Videokaart Verbruik
videokaart
Verbruik
cpu en gpu
Verbruik
compleet systeem
1080p R5 5600 65W RTX 4060 120W 185W 248W
1440p R5 7600 80W RX 7700 XT 222W 302W 299W
4k R7 7800X3D 75W RTX 4080S 317W 392W 346W

De crux daarvan is dat de meeste taken en games niet alle hardware tegelijk maximaal belasten. Toch is het verstandig om je voeding voor te bereiden op dit theoretische scenario; een uitvallende voeding wil je koste wat kost voorkomen. In het forum komt bijvoorbeeld regelmatig de vuistregel voorbij om 100W op te tellen bij het cpu- en gpu-verbruik; dat lijkt ons een veilige marge.

Toch meer vermogen?

In theorie zou je dan dus uitkomen op een 300W-voeding voor de 1080p-pc, een 400W-voeding voor de 1440p-pc en een 500W-voeding voor het 4k-systeem. Toch zijn er nog een aantal belangrijke overwegingen om een voeding met een hoger vermogen te kiezen. Voedingen zijn namelijk het efficiëntst in het middelste deel van hun vermogensbereik; zowel bij zeer lage als zeer hoge belasting is de efficiëntie minder goed. In ons artikel over de zin van een voeding met een hoger rendement, berekenden we dat een 500W-voeding in de meeste gevallen de zuinigste oplossing zou zijn voor een 1440p-systeem, terwijl een 4k-pc het zuinigst zou werken met een voeding van 700 of 800W.

Een andere reden om een voeding met een hoger vermogen te kiezen, is dat sommige videokaarten veel hogere stroompieken kunnen genereren dan hun reguliere maximumverbruik. Onder andere de RX 6950 XT en de high-end RTX 3000-kaarten staan hierom bekend; bij recentere generaties hebben AMD en Nvidia maatregelen genomen om dit te beteugelen. Het gaat dan om pieken van hooguit een milliseconde, maar die kunnen genoeg zijn om de overbelastingsbeveiliging van een voeding te activeren en zo je systeem uit te laten vallen. ATX 3.0-voedingen kunnen gegarandeerd spikes tot wel 200 procent van het continue vermogen aan. Hoewel veel oudere voedingen ook enige tolerantie hebben, heb je die garantie daarbij niet vanuit de specificatie en kan een paar vermogensklassen hoger nemen dus een goed idee zijn.

Onze vuistregel voor hoeveel watt je nodig hebt

Kortom, wil je weten welk vermogen je minimaal nodig hebt, neem dan het maximale gemeten stroomverbruik van je processor en videokaart, en tel daar nog ongeveer 100W bij op voor de rest van je hardware. Wil je daarbij ook de best mogelijke efficiëntie, shop dan nog een of twee vermogensklassen hoger; wat natuurlijk ook aan te raden valt als je ruimte wilt houden voor toekomstige upgrades naar meer verbruikende hardware.

voeding vermogen bereken hoeveel watt

Meerwaarde hoger efficiëntielabel

Zowel 80Plus als Cybenetics delen labels uit aan voedingen om een indicatie te geven van hun efficiëntie. Sommigen zullen een hoog label kiezen puur omdat ze het energieverbruik zo laag mogelijk willen houden, maar wie er meer pragmatisch naar kijkt, zal willen weten of de meerprijs van bijvoorbeeld een Platinum- of Titanium-voeding terug te verdienen valt.

Afhankelijk van je energietarieven kan het antwoord 'ja' zijn, zo bleek uit het eerder aangehaalde artikel. Gebruik je je pc vaak en intensief, dan levert een zeer efficiënte voeding een besparing van enkele tientjes per jaar op je stroomrekening op. Het precieze antwoord voor jouw situatie hangt natuurlijk af van welke hardware je precies hebt en hoe je je systeem gebruikt. Om de meerwaarde van een efficiëntere voeding voor jouw situatie te berekenen, hebben we een rekentool beschikbaar gemaakt.

Keuzehulp

Verder kun je nog op de volgende criteria letten bij het uitzoeken van een voeding:

Formaat - Er zijn verschillende formaten voedingen. Dit zijn:
ATX - De meeste voedingen hebben het standaard ATX-formaat. Alleen hoe diep de voeding je behuizing in komt, kan verschillen. Let erop of dat, inclusief een marge om de bocht te maken met de kabels, in je kast past.
SFX(-L) - Deze voedingen zijn kleiner en worden vaak gebruikt in Mini-ITX-behuizingen. Het verschil tussen SFX en SFX-L is wederom de diepte. SFX-voedingen komen 10cm diep je kast in, SFX-L-voedingen 13cm.

ATX 2.x, 3.0 of 3.1? - Vrijwel alle courante Nvidia-videokaarten gebruiken een 12Vhpwr-connector, en ook de eerste AMD-kaarten met die stekker zijn al verkrijgbaar. Om die zonder adapters aan te kunnen sluiten en er zeker van te zijn dat je voeding de maximale vermogenspieken van die connector aankan, kun je het beste een ATX 3.0-voeding of nieuwer kopen. Eigenlijk zouden we dit dan ook adviseren voor iedere nieuwe (game-)pc met een videokaart (of de mogelijkheid tot upgraden daarmee). ATX 3.1 is een relatief kleine aanpassing aan de connector. Daar heb je alleen wat aan als je voeding de 12Vhpwr-connector ook aan de voedingzijde gebruikt. Vaak zijn de connectors daar anders en wordt de 12Vhpwr-stekker (of strikt genomen 12V-2x6, bij ATX 3.1) alleen aan de videokaartkant gebruikt. Dan maakt het helemaal niet uit of je een ATX 3.0- of 3.1-voeding hebt, maar zit de wijziging alleen in de videokaart. De kabels van 12V-2x6 en 12Vhpwr zijn sowieso compatible met elkaar.

Modulaire kabels - Bij goedkope voedingen zitten alle kabels vast aan de voeding, waardoor je ook kabels moet wegwerken die je helemaal niet gebruikt. Bij een modulaire voeding zijn alle kabels voorzien van een connector aan beide zijden. Je kunt daarmee dus alleen de kabels aansluiten die je ook nodig hebt. Een tussenvorm is de semi-modulaire voeding. Kabels die (vrijwel) iedereen sowieso nodig heeft, zoals de ATX-kabel naar het moederbord en de EPS-kabel(s) voor de processor, zitten dan vast, terwijl optionele kabels (denk aan SATA, Molex en vaak ook PEG voor de videokaart) los aan te sluiten zijn.

Semi-passieve fan - Vrijwel alle voedingen hebben een ventilator, om de warmte die vrijkomt bij de omzetting van de spanningen te koelen. Doorgaans varieert de draaisnelheid van de fan aan de hand van de belasting. Bij sommige luxere voedingen kan de fan zelfs volledig stilstaan als de belasting niet te hoog is, waardoor je geen fangeruis hoort als je alleen maar wat zit te webbrowsen. Soms hebben deze voedingen een knop op de achterkant om te schakelen tussen een semi-passieve en continu draaiende ventilator. Er bestaan ook volledig passieve voedingen, maar omdat die erg efficiënte componenten en grote koelblokken vereisen, zijn die vaak erg duur.

Voor deze BBG kijken we naar vijf categorieën, die de meeste gebruiksscenario's voor pc-voedingen afdekken. In elke categorie geven we een of meerdere aanraders.

Totstandkoming

Voedingen zijn een van de weinige computeronderdelen die we niet testen in het Tweakers-testlab. Psu's testen met de diepgang die we zouden willen bieden, wordt simpelweg te duur en tijdrovend. Gelukkig is Tweakers veel meer dan de mensen die er werken; we hebben ook een community met buitengewoon veel kennis op dit gebied. Deze Best Buy Guide is dan ook mede tot stand gekomen dankzij de input van communityleden in dit topic. Dank daarvoor!

We baseren ons bij de adviezen onder meer op externe reviews, eigen ervaringen van communityleden, de publieke testrapporten van certificaatorganisatie Cybenetics en de verkrijgbaarheid van producten; zoals bij alle Best Buy Guides zijn onze aanraders het liefst breed en duurzaam op voorraad.

Op het forum worden actuele ontwikkelingen in voedingenland gevolgd in het Voeding-advies-en-informatie-topic. Zuinige voedingen voor lage vermogens, zoals PicoPSU's, komen daarnaast regelmatig voorbij in het Grote-zuinige-server-topic. Een andere interessante bron is de website van Jon Gerow, de r&d-directeur van Corsairs voedingendivisie.