Inleiding
Inleiding
Het is inmiddels alweer twee jaar geleden dat we onze eerste volwaardige test van een Chromebook publiceerden; dat betrof de XE500C21 in de Series 5 van Samsung. Het besturingssysteem was toen nog jong en het was onduidelijk in hoeverre Google zou doorpakken met zijn project. Inmiddels weten we dat het om meer gaat dan een korte bevlieging van het internetbedrijf. Sterker nog: het lijkt erop dat de aanhouder in dit geval wint.
Waar de Chromebooks lange tijd een bestaan in de marge leidden, verschijnen er de laatste tijd berichten dat het verrassend goed gaat met de verkoop. Niet alleen meldt Acer dat zelf, ook gaat de Samsung-Chromebook al maanden aan kop in de Amazon-lijst van bestverkopende laptops. Er zijn geen officiële verkoopcijfers, maar zelfs als we de verkopen buiten beschouwen laten, lijkt het Chrome OS voor de wind te gaan.
Zo heeft Lenovo een Chromebook aangekondigd en komt HP met een model met het besturingssysteem van Google. Dat zijn twee nieuwe partners naast de bestaande fabrikanten Samsung en Acer, die beide ook nieuwe Chromebook-versies hebben uitgebracht. Acer was de eerste die zijn C7 in Nederland uitbracht en nu brengt Samsung ook zijn Chromebook XE303C12 hier op de markt. Deze laatste is een interessante; het model van Samsung beschikt over de Exynos 5250 oftewel de Exynos 5 Dual, een ARM-dualcore die we kennen van de Nexus 10-tablet van Google.
We bekeken beide nieuwe Chromebooks om te zien wat de stand van zaken is rond Chrome OS en of de nieuwe modellen het gat kunnen vullen dat het nagenoeg verdwijnen van netbooks heeft achtergelaten.
/i/1363473407.jpeg?f=imagenormal "Acer C7 en Samsung XE303")
Chrome OS anno 2013
Voor wie niet bekend is met Chrome OS: de basis van het op Linux gebaseerde besturingssysteem is de browser. Wie dus wil weten welke grote veranderingen er zijn geweest en nog komen voor het platform, hoeft alleen maar te kijken naar de aanpassingen die Google in zijn Chrome-browser doorvoert, zoals ondersteuning voor hardwareversnelling via WebGL en videobellen door middel van WebRTC. Google is een van de drijvende krachten achter de ontwikkeling van het web als volwaardig platform voor diensten en applicaties, waarvoor html5 en css3 belangrijke bouwstenen zijn.
Zo bouwde Google bij Chrome al ondersteuning in voor gamepads en demonstreerde het videobellen naar Firefox. Daarnaast kunnen de meeste browsers, en dus ook Chrome, zonder plug-ins audio- en videocontent weergeven, zoals Flash-video en mp4-bestanden met mpeg4- en h264-video's. Google zelf probeert zijn vp8-compressiestandaard voor WebM-video royaltyvrij naar voren te schuiven.
Misschien wel de belangrijkste functie van Chrome OS is de mogelijkheid om de functionaliteit van de browser uit te breiden door middel van op webstandaarden gebaseerde applicaties, die te installeren zijn via de Chrome Web Store. Deze winkel moet alle applicaties bieden om van Chrome een platform te maken dat alle computertaken kan afhandelen, zoals veel gebruikers gewend zijn van OS X, Windows en Linux.
In de Web Store staan games, fotobewerkingsapps, tekstverwerkers, Twitter-cliënts, noem maar op. In tegenstelling tot in de begindagen van het besturingssysteem hebben lang niet alle apps internettoegang nodig. Google heeft zelfs een aparte sectie in zijn winkel ingericht voor apps die geen internettoegang nodig hebben. De belangrijkste diensten die je volgens Google nodig hebt om te kunnen werken met Chromebooks zijn standaard al in Chrome OS verwerkt.
De installatie
Wie gewend is aan 'zware' besturingssystemen zal aangenaam verrast zijn bij de eerste start van Chrome OS. Het eerste scherm dat je voorgeschoteld krijgt, is dat met de taal-, toestenbord- en wifi-instellingen. Zodra dit ingesteld is, moet de gebruiker de algemene voorwaarden accepteren en vervolgens verschijnt een inlogscherm. Hier kan de gebruiker met zijn Google-account inloggen, een Google-account aanmaken of als gast inloggen. Het eerste account waarmee ingelogd wordt, is het eigenaarsaccount, dat meer rechten heeft voor beheer. Zo kan de 'eigenaar' bepalen welke accounts de Chromebooks kunnen gebruiken, heeft hij meer netwerkinstellingen, kan hij overschakelen op bètaversies en krijgt hij optioneel inzage in statistieken en bugrapportages.
Na het inloggen kan de gebruiker een afbeelding kiezen voor zijn Chrome OS-account. De afbeelding van zijn Google-account is te kiezen, maar ook kan hij een foto maken met de webcam van de Chromebook en zijn er standaardplaatjes aanwezig. Na deze keuze is de installatie compleet en is de Chromebook te gebruiken. Het hele proces neemt nog geen minuut in beslag.
Eerste blik
De versie waarmee onze Chromebooks geleverd werden, betreft Chrome OS 25 en updaten gaat overigens automatisch. Toen we Chrome OS twee jaar geleden aan een test onderwierpen, kregen we nog direct de browser voor onze neus na het inloggen. Inmiddels is dat flink aangepast en krijg je een bijna traditionele desktopomgeving voorgeschoteld. Het eerste venster dat prominent aanwezig is, biedt een inleiding in het gebruik van Chromebooks. Deze Get Started-omgeving geeft door middel van een slideshow informatie over hoe je als gebruiker kunt printen, foto's bewerken, het toetsenbord en de touchpad bedienen, bestanden beheren en offline werken.
/i/1363475116.png?f=thumb)
/i/1363475115.png?f=thumb)
/i/1363475120.png?f=thumb)
Er is een mooie, vrij instelbare achtergrondafbeelding en rechtsonderin staat een balk met de tijd, de netwerkstatus, een indicatie van de accuduur en de afbeelding van het gebruikersaccount. Als je op de balk klikt, krijg je meer instelmogelijkheden en kun je bijvoorbeeld bluetooth in- en uitschakelen, het volume aanpassen en je afmelden.
Linksonderin staan standaard de apps voor Chrome, Gmail, YouTube en de Google-zoekmachine. Daarnaast staat een icoontje dat een pop-up tevoorschijn brengt met de overige standaard aanwezig apps. Deze worden in een opstelling van 4x4 getoond en zijn over diverse pagina's verdeeld. Onder de apps bevinden zich Drive, Calendar, Docs, Google+ en Maps. Een aardige extra die Google biedt aan Chromebook-bezitters is 100GB opslagruimte in zijn onlineopslagdienst Drive. Ook is er toegang tot de muziek- en gamesecties van de Chrome Web Store. Daarnaast zijn er icoontjes die naar de Music- en Movie-winkels van Google Play leiden, maar deze diensten zijn nog niet beschikbaar in Nederland.
/i/1363769995.png?f=thumb)
/i/1363475119.png?f=thumb)
Een interessante app die vooral zakelijke gebruikers zal aanspreken, is de Remote Desktop-app, waarmee het mogelijk is om een desktop op afstand over te nemen na invoering van een achtcijferige code. Chrome Remote Desktop werkt cross-platform, waardoor dus een Windows-, OS X- of Linux-desktop over te nemen is. Op termijn kunnen andere systemen met een Chrome-extensie ook het beheer van de Chromebook overnemen, maar dit is nu nog niet mogelijk. De connectie met systemen via de Remote Desktop-app op Chromebooks verloopt vlekkeloos, al is het lastig werken met het overnemen van verscheidene schermen met hoge resoluties. De Chromebook biedt de mogelijkheid het overgenomen beeld full screen te bekijken en kan scrollen om de standaard niet zichtbare delen te tonen.
/i/1363475118.png?f=imagenormal "Chrome OS 25 screens")
Bestandsbeheer en media
Apps buiten de browser
Het is belangrijk om te beseffen dat waar we hier over apps spreken, het in de meeste gevallen gaat om websites annex diensten die in de Chrome-browser geopend worden. Chrome OS heeft nu echter ook enkele applicaties die niets met de browser te maken hebben. Zo is er Scratchpad, een kleine tekstverwerker, die optioneel aan Google Docs gekoppeld kan worden. Ook is er een eenvoudige calculator en is er de camera-app. Deze laatste kan foto's met de in Chromebook ingebouwde webcam opnemen en opslaan. Je kunt een aantal vrij nutteloze filters over het beeld leggen, maar meer kun je ook niet met de camera-app.
/i/1363475122.png?f=thumb)
/i/1363475123.png?f=thumb)
/i/1363636894.png?f=thumb)
Bestandsbeheer
Chrome OS beschikt over rudimentaire bestandsbeheermogelijkheden. Standaard toont deze functie mappen voor de online-Google Drive, als de gebruiker deze heeft, en voor de Downloads-folder. Alle bestanden die op de Chromebook zelf gezet worden, moeten in deze Downloads-map worden geplaatst. Het is duidelijk dat Google dit ontmoedigt en vooral wil dat gebruikers hun content online of op externe media opslaan.
Usb-opslagmedia en geheugenkaarten worden probleemloos herkend. Je kunt verschillende bestanden selecteren en bestanden kunnen van het ene naar het andere medium gekopieerd worden via het rechtermuismenu en door ze te slepen. Verder zijn ze in een zip-bestand te plaatsen.
Items kunnen in een lijst worden weergegeven, maar ook als thumbnails. Veel bestanden worden automatisch herkend. Microsoft Office-bestanden worden automatisch in de Chrome Office Viewer getoond en zijn dan niet direct aan te passen. Google Doc-bestanden openen uiteraard automatisch in Google Docs. Pdf-bestanden zijn eveneens direct zichtbaar.
/i/1363475124.png?f=thumb)
/i/1363475125.png?f=thumb)
/i/1363475130.png?f=thumb)
/i/1363475131.png?f=thumb)
Voor afbeeldingen en videobestanden is een speciale viewer aanwezig, die items in een slideshow toont. Afbeeldingen kunnen basaal aangepast worden. De gebruiker kan ze roteren, de helderheid aanpassen en croppen. Videobestanden kunnen ook in de viewer bekeken worden. De videospeler biedt alleen de mogelijkheid bestanden full screen te bekijken, maar kent verder geen instellingen. Als een bestand niet herkend wordt, geeft Google de optie om een app te vinden die het formaat wel ondersteunt.
/i/1363475127.png?f=thumb)
/i/1363475129.png?f=thumb)
Instellingen
De instellingenpagina van Chrome OS is iets uitgebreider dan die van de Chrome-browser, maar Google heeft beide zo veel mogelijk identiek gehouden. Je kunt Chrome OS-specifieke zaken aanpassen, zoals de wallpaper en de snelheid van de touchpad. De touchpad- en toetsenbord-instellingen zijn zeer eenvoudig. Zo is tap-to-click uit te schakelen en is omgekeerd scrollen, door Google Australisch scrollen genoemd, in te stellen. Verder kunnen de Ctrl- en Alt-functies omgewisseld worden.
Bij de instellingen kunnen de gebruikersaccounts beheerd worden. Hierbij kunnen beheerders eenvoudig gastgebruik uitschakelen en een whitelist van geautoriseerde users aanmaken. Net als bij de browser is de plek te kiezen waar Chrome OS gedownloade bestanden moet neerzetten. Standaard is dit in de Downloads-folder en dit is ook de enige plek op de Chromebook zelf. Daarnaast kunnen bestanden naar de Google Drive en elk aangesloten opslagmedium gedownload worden.
Een snelle privacyfeature is de optie Powerwash, die de Chromebook met een druk op de knop volledig schoonveegt. Alle gebruikersaccounts worden hierbij verwijderd en na de start is het alsof je voor de eerste keer je Chromebook gebruikt.
/i/1363475132.png?f=thumb)
/i/1363770441.png?f=thumb)
Samsung: netbook met tabletchip
Na de Series 5 XE500 en de Series 5 550, waarvan de laatste niet in Nederland uitkwam, is de XE330 de derde Chromebook van Samsung. Ook introduceerde Samsung eerder de Chromebox. De Koreaanse fabrikant is daarmee een van de grootste steunpilaren van Google wat het besturingssysteem van laatstgenoemde betreft.
De opvallendste Chromebook van Samsung tot nu toe is de XE303. Om de laptop dunner, stiller en energiezuiniger te kunnen maken, heeft Samsung ervoor gekozen zijn eigen Exynos 5250-dualcore in te bouwen. Dit is een ARM-soc in plaats van een x86-processor zoals alle andere Chromebooks tot nu toe bevatten. De laptop doet daarmee wat denken aan een smartbook; in 2010 was dit een kortstondige afsplitsing van de netbooks. Smartbooks als de Toshiba AC100 en HP Compaq Airlife 100 draaiden op ARM-chips en waren van Android voorzien.
/i/1363472538.jpeg?f=imagenormal "Samsung Chromebook XE303")
De XE303 is heel dun en licht: 17mm en 1,1 kilo. De notebook heeft geen scherpe randen en ziet er strak uit. Aan de voorkant bevinden zich geen poorten en ook de zijkanten zijn bijna kaal. Dichtgeklapt steekt alleen de scharnierrand iets boven de laptop uit. De laptop is volledig mat: niet alleen het scherm, maar ook de hele behuizing, toetsen en touchpad. Samsung heeft ervoor gekozen de laptop zo min mogelijk opsmuk te geven. Naast het toetsenbord zijn er geen knoppen en ook de muisknop is in de touchpad verwerkt. De zilveren behuizing met zwarte toetsen geeft een high-end indruk.
Dat je met een apparaat van 299 euro te maken hebt, blijkt wel als je de Chromebook vastpakt. De hele behuizing is namelijk van kunststof en hier en daar leidt dat tot flexibiliteit. Dit zegt weinig over de degelijkheid, maar als je een apparaat oppakt en je kunt oppervlakken indrukken, geeft dat geen gevoel van hoogwaardige kwaliteit. Bij de Samsung kun je bijvoorbeeld het onderste deel van het scherm, ter hoogte van het Samsung-logo, flink naar achteren drukken. Een groot probleem maken we hier niet van; een chassis van magnesium, koolstofvezels of aluminium is niet te verwachten. Kunststof maakt in ieder geval dat de Chromebook lekker licht is. Over de afwerking hebben we ook geen klachten: die is in orde.
/i/1363477243.jpeg?f=imagenormal "Samsung Chromebook XE303")
De toetsen van het toetsenbord zijn aan de lichte kant en ook is er weinig travel. Voor een netbook is het wel een aardig toetsenbord, waarop we al snel rap konden typen. Vooral de lay-out spreekt aan. Samsung heeft gekozen voor de voorkeurslay-out van Google. Zo is er geen caps-lock; dit is een speciale zoekknop geworden, die ook het startmenu met apps opent. Ook de functietoetsen hebben dedicated Chrome-functies, wat ook door middel van icoontjes op de toetsen is aangegeven. Zo zijn er toetsten voor heen- en terugbladeren, de pagina verversen, full screen of vensterweergave en wisselen tussen openstaande browservensters, naast de standaardtoesten voor schermhelderheid en volumeregeling. De knoppen maken het werken met de browser een stuk aangenamer.
Ook waren we aangenaam verrast door de touchpad. Voor een 11,6"-machine is die ruim genoeg en de werking was zeer goed. Scrollen met twee vingers werkt fijn. Ook tap-to-click en het tappen met twee vingers om het rechtermuismenu tevoorschijn te halen werkte vlekkeloos.
Aansluitmogelijkheden
Veel interfaces heeft de XE303 niet. Aan de linkerkant zit een geheugenkaartlezer, weggewerkt achter een klepje dat naar binnen geklapt wordt bij het insteken van een sd-kaart. Daarachter zit de gecombineerde audio-in- en uitgang. Aan de voor- en rechterzijde zitten geen interfaces; de rest zit aan de achterkant. Voor usb-poorten is dat niet altijd even handig. Als je een usb-stick wil aansluiten, moet je de hele laptop verschuiven of jezelf erachter buigen.
:fill(white)/i/1363472524.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363472528.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363472530.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363472532.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363472534.jpeg?f=thumb)
Van die usb-poorten zijn er twee aanwezig: een 2.0- en een 3.0-variant. Daarnaast is hdmi aan boord. Bij het aansluiten op een tv konden we de laatste probleemloos als tweede scherm gebruiken en zo bijvoorbeeld een hd-bestand vanaf de Chromebook op de tv afspelen. Het Chrome OS-scherm mirroren lukte echter niet. Hierbij kregen we de melding dat de resolutie niet wordt ondersteund. Aan de achterkant zit ook nog een simkaartslot, maar die is niet functioneel en afgeschermd door een rubberen dummy. Volgens Samsung Nederland zijn er ook nog geen plannen om hier een 3g-versie uit te brengen.
Hardware
De Exynos 5250 is een dualcore die op 32nm geproduceerd is en waarvan de Cortex A15-cores op basis van de ARM V7-architectuur opgetrokken zijn. De kloksnelheid is 1,7GHz. De gpu van de soc is de Mali-T604: een quadcore met een kloksnelheid van 533MHz.
Cortex A15-cores zijn bij gelijke kloksnelheid zo'n 40 procent sneller dan de Cortex A9-varianten, die tegenwoordig het meest gebruikt worden voor tablet- en smartphone-socs. Chips met Cortex A15-cores zijn er nog niet veel. Dat gaat waarschijnlijk veranderen als de Nvidia Tegra 4 en de OMAP 5 van TI breed beschikbaar komen, terwijl ook Samsung zijn Exynos 5-chips meer zal gaan gebruiken.
Samsung heeft zijn Chromebook van 2GB ddr3-1600MHz-geheugen voorzien. De opslagcapaciteit bedraagt 16GB en het gaat om emmc-geheugen; de flashchips zijn op het moederbord vastgesoldeerd en voorzien van een MultiMediaCard-controller. Geheugen noch opslag is te verwisselen of uit te breiden.
De draadloos-netwerkkaart betreft een 2x2-model dat 802.11n-wifi op zowel 2,4GHz als 5GHz ondersteunt. Dat zien we niet veel bij laptops in deze prijsklasse en het is een goede keuze voor een apparaat dat bij voorkeur altijd online gebruikt wordt. Ook heeft de XE303 ondersteuning voor bluetooth.
/i/1363477242.jpeg?f=imagenormal "Samsung Chromebook XE303")
Acer: traditionele netbook met Google-OS
De C7 van Acer is veel meer een traditionele netbook dan de Chromebook van Samsung. Acer gebruikt dezelfde behuizing als de 11,6"-versie van de Aspire V5, die echter met een Core i3 of Core i5 is uitgerust en Windows draait. Wat uiterlijk betreft is het enige verschil dat de functietoetsen de specifieke Chrome OS-icoontjes tonen en dat het Chrome-logo op de cover prijkt.
/i/1363473142.jpeg?f=imagenormal "Acer Chromebook C7")
Acer gebruikt stevig kunststof voor zijn C7. De cover en het deel rond het toetsenbord zijn grijs. De onderkant en de schermranden zijn zwart. De bezels zijn spiegelend en ook heeft de C7 een glossy 11,6"-scherm. Nergens kunnen we de behuizing noemenswaardig indrukken, en wat bijdraagt aan een gevoel van robuustheid zijn de dikte en het gewicht; die zijn met respectievelijk 27mm en 1,38kg aan de forse kant.
Toetsenbord en touchpad
Net als bij de Samsung zijn er weinig opvallende elementen aan de C7 toegevoegd. Wat knoppen betreft is er alleen de aan-uitknop, boven het toetsenbord. Dat toetsenbord heeft keine toetsen, wat ons betreft iets te klein om er fijn op te kunnen typen. In tegenstelling tot bij de XE303 van Samsung zijn er speciale toetsen voor page up, page down, home, end, delete, enzovoort. Ook is er een capslock en ontbreekt de Chrome OS-zoekknop. De toetsen voelen heel licht, wat goedkoop, aan en het oppervlak veert wat mee tijdens hard typen.
De touchpad is kleiner dan die van de Samsung. De werking is echter prima. De paar multitouch-gestures die Chrome OS ondersteunt, zoals tap-to-click en scrollen met twee vingers, worden goed geïnterpreteerd. Het gaat om een fijn oppervlak dat niet te ruw en niet te glad is. Wel moet het oppervlak onaangenaam diep worden ingedrukt voor een muisklik.
/i/1363473140.jpeg?f=imagenormal "Acer Chromebook C7")
In tegenstelling tot de Samsung-Chromebook heeft de Acer een verwisselbare accu. Ook zijn er meer interfaces. Zo zitten er links een usb 2.0-poort, hdmi, een vga-poort en een ethernetinterface. De vga-poort kan nog handig zijn voor zakelijke gebruikers, maar het voordeel van ethernet is beperkt. Wifi-snelheden zouden voldoende moeten zijn voor het gebruik van de browser. Bovendien gaat het om een 100Mbit/s-ethernetpoort. Wel heeft de Acer veel hardeschijfruimte voor een Chromebook. Je kunt er dus meer content op kwijt, al is dat niet de bedoeling volgens Google. De zoekgigant gaat ervan uit dat je met Chromebooks alles 'in de cloud' opslaat. Rechts zitten de audio-in- en uitgang, nog twee usb 2.0-poorten en de voedingsaansluiting.
:fill(white)/i/1363473128.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363473130.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363473132.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363473134.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363473136.jpeg?f=thumb)
Hardware
Het hart van de C7 is een Celeron 847. Dit is een zuinige dualcore die gebaseerd is op de Sandy Bridge-architectuur en een tdp heeft van 17W. De kloksnelheid is 1,1GHz en Sandy Bridge-functionaliteit als Turbo Boost en HyperThreading zijn uitgeschakeld. De gpu van de chip is de HD 2000, die lang niet zo snel is als die van de krachtigere mobiele Sandy Bridge-chips, omdat er slechts 6 in plaats van 12 execution units aanwezig zijn. Toch heeft de Celeron 847 op papier veel betere specificaties dan de Atoms van de eerste generatie Chromebooks. Wel heeft de Celeron een ventilator nodig en die is duidelijk hoorbaar tijdens het gebruik.
Acer heeft de C7 verder van een harde schijf van 320GB voorzien. Dit is een vreemde keuze, aangezien alle overige Chromebooks van een ssd van 16GB voorzien zijn en het besturingssysteem hierop ook is geoptimaliseerd. Het voordeel van een hdd is uiteraard meer opslagcapaciteit, maar het nadeel is langere laadtijden en minder responsiviteit, terwijl de 5400rpm-schijf ook hoorbaar is. De versie van de C7 die wij ontvingen had 2GB ram. Acer brengt in het buitenland ook versies met 4GB uit, maar onbekend is wanneer deze naar Nederland komen. Ondersteuning voor bluetooth heeft de Acer niet. Wel is er een geheugenkaartlezer en deze zit aan de voorkant, wat een handige plek is.
/i/1363473138.jpeg?f=imagenormal "Acer Chromebook C7")
De Chromebooks vergeleken
Bij een vergelijking van de twee Chromebooks is duidelijk dat Samsung het hele ontwerp rondom Chrome OS heeft opgebouwd. Samsung heeft ernaar gestreefd een zo dun mogelijke laptop te maken, die passief gekoeld kan worden. Daarbij heeft het bedrijf handig gebruikgemaakt van zijn eigen Exynos-socs en een geminimaliseerd moederbord. Omdat de soc erg zuinig is, heeft Samsung ook geen zware accu toegevoegd. Gevolg is dat de XE303 een stuk dunner is dan de C7 en ook ten opzichte van de eerste Chromebook van Samsung, de XE500, zijn gewicht en dikte flink afgenomen.
| | Lengte | Breedte | Dikte | Gewicht |
|---|
| Acer C7 |
285mm |
202mm |
27,4mm |
1,38kg |
| Samsung XE303 |
289,6mm |
208,5mm |
17,5mm |
1,1kg |
| Samsung XE500 (2011) |
294mm |
220mm |
20mm |
1,45kg |
/i/1363473623.jpeg?f=imagenormal "Acer C7 en Samsung XE303 en Samsung Series 5 Chromebooks")
Behalve in gewicht en dikte, wint de Samsung het ook wat geluidsproductie betreft. Waar de ventilator en de hdd van de Acer tijdens het gebruik goed hoorbaar zijn, is de XE303 muisstil. Het geluid van de Acer is continu en duidelijk hoorbaar, maar loopt niet op tijdens relatief zwaar browsergebruik. Op de volgende pagina's bekijken we hoe de Celeron presteert ten opzichte van de Exynos.
Ook wat scherm betreft gaat onze voorkeur uit naar de Samsung. Een mat scherm werkt nu eenmaal fijner onder alle lichtomstandigheden. Sommige mensen geven echter de voorkeur aan een spiegelend scherm bij het kijken naar films of het spelen van games. Kleuren spatten daarbij wat meer van het scherm dan bij matte schermen, die een soort doffe laag hebben.
Wat stevigheid betreft ontlopen de twee Chromebooks elkaar niet. Beide zijn van kunststof en beide zijn stevig genoeg voor laptops in deze prijsklasse. Ook de afwerking is in beide gevallen in orde. Het toetsenbord en de touchpad van de Samsung werken fijner dan die van de Acer, die kleinere toetsen heeft en een kleiner aanraakgevoelig oppervlak.
Wat uitbreidingsmogelijkheden betreft valt de keuze duidelijk in het voordeel van de Acer uit. Die heeft een verwisselbare accu, terwijl ook hdd en geheugen te upgraden zijn. Het is niet veel werk om een snelle ssd en tot 16GB geheugen toe te voegen aan de Acer. Ook heeft de Acer meer poorten, al is de meerwaarde van de ethernetpoort en vga beperkt. De C7 heeft drie usb 2.0-poorten, tegenover twee voor de Samsung, maar de XE303 heeft dan weer een usb 3.0-poort. Bovendien beschikt de Samsung over een 2x2-wifikaart en is er ondersteuning voor bluetooth.
/i/1363473498.jpeg?f=imagenormal "Acer C7 en Samsung XE303 2")
Als we de Samsung vergelijken met de eerste Chromebook van het bedrijf die in Nederland verkrijgbaar was, is de XE303 in alle opzichten de meerdere. Wel vinden we het jammer dat de beeldverhouding van de oude Series XE500 niet gehandhaafd is. De 16:10-ratio van het 1280x800-scherm werkt volgens ons fijner bij browsergebruik dan de 16:9-verhouding van het 1366x768-scherm van de nieuwe Chromebook. Deze laatste beeldverhouding is fijner voor het bekijken van films, wat niet het voornaamste gebruik van de Chromebook zal zijn.
/i/1363472540.jpeg?f=imagenormal "Samsung Chromebook XE303")
Browsertests
Bij een kaal en gesloten besturingssysteem als Chrome OS is het lastig testscenario's te verzinnen om de prestaties te meten. We namen onze toevlucht tot enkele bekende browserbenchmarks. Het besturingssysteem van Google heeft immers een browser als basis. In de praktijk is nauwelijks verschil in snelheid te constateren. Als we al snelheidsverschillen tijdens het browsen en gebruik van online diensten waarnamen, bleken deze lastig aan de Chromebooks zelf te relateren te zijn.
Browsermark laat zien dat de Celeron betere prestaties biedt dan de Exynos. Het verschil is aanzienlijk. De Exynos presteert op zijn beurt echter weer veel beter dan de Atom N570. Samsung is er met zijn eigen chip wat prestaties betreft dus op vooruitgegaan ten opzichte van zijn eerste Chromebook, maar Celeron-Chromebooks zijn krachtiger.
Peacekeeper is een html5-benchmark van Futuremark. Deze test toont dezelfde volgorde, alleen is het verschil tussen de Chromebook met Exynos en die met Celeron kleiner, terwijl de Atom op grote afstand is gezet.
We draaien Kraken van Mozilla. Hierbij is snelheid van belang en we meten de JavaScript-performance. Opnieuw is het de Celeron die met gemak aan kop gaat, waarbij de Atom niet kan meekomen en de Exynos tussen de Atom en Celeron in presteert.
Ten slotte hebben we de boottijden gemeten. We startten de Chromebooks 'koud' en stopten de stopwatch op het moment waarop het inlogscherm verscheen. We deden dit vijf keer en namen het gemiddelde. Hierbij scoort de Samsung aanzienlijk beter, wat niet verwonderlijk is gezien de aanwezigheid van de ssd. Overigens is bij ontwaken uit slaapstand nauwelijks verschil merkbaar; dat doet Chrome OS in beide gevallen vrijwel direct.
Accuduur
De accutest is belangrijk voor Chromebooks; de laptops zijn gericht op mobiel gebruik en je wil er niet toe verplicht worden na korte tijd al een stopcontact te zoeken. We zagen op de vorige pagina dat de Exynos het ten opzichte van de Celeron moet afleggen wat de prestatiecijfers betreft. Misschien kan de chip het met zijn zuinigheid goedmaken.
Bij de videotest draaien we sd-YouTube-video's onafgebroken, totdat de accu leeg is. We streamen de video via wifi. Ondanks de geringere accucapaciteit houdt de Samsung het veel langer uit dan de Acer. Met de Chromebook uit 2011 met Atom-chip kan nog veel langer naar YouTube gekeken worden zonder de laptop aan de netstroom te leggen, maar die accu had dan ook een bijzonder hoge capaciteit, met alle nadelen voor het gewicht van dien.
Voor het meten van de accuduur tijdens browsen namen we de test die we ook voor tablets gebruiken. We lieten de Chromebooks een reeks voorafbepaalde sites langsgaan. Tussen het laden van elke pagina werd twintig seconden rust gehouden om normaal leesgedrag te simuleren. Opnieuw heeft de oude XE500 de langste adem. De XE303 volgt op 50 minuten terwijl de C7 het al 140 minuten eerder opgeeft. Vier uur browsen is geen hoge score voor een kleine laptop met Chrome OS. De tijd van de Samsung XE303 van vijfenhalf uur is redelijk.
Schermtests
Beide Chromebooks hebben een 11,6"-scherm met een resolutie van 1366x768 pixels. Over deze resolutie wordt veel geklaagd, maar 11,6"-schermen bieden hiermee nog een redelijk scherp beeld; het aantal pixels per inch ligt op 135. Dit is meer dan bijvoorbeeld een 13,3"-MacBook Air met zijn resolutie van 1440x900 beeldpunten; daarbij ligt de ppi op 128. Bij een 13,3"-scherm met een resolutie van 1366x768 pixels is de ppi 118.
De Acer heeft een spiegelend scherm, de Samsung een matte variant. We bekeken de kwaliteit van de schermen. Wat laptops in deze prijsklasse betreft hadden we geen hoge verwachtingen.
Kijkhoeken
We bekeken de schermen van de Chromebooks onder hoeken van 15 en 30 graden. Bij tn-panelen wordt het beeld hierbij donkerder en wazig, en treden kleurverschillen op.
:fill(white)/i/1363551038.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363551034.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363551036.jpeg?f=thumb)
De kijkhoeken van de Acer C7 vallen ons nog mee. Weliswaar treden bovengenoemde effecten op, maar ook bij een hoek van 45 graden blijven de kleuren redelijk intact.
:fill(white)/i/1363551310.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363551312.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1363551314.jpeg?f=thumb)
Voor het scherm van de Samsung geldt eigenlijk hetzelfde; goed zijn de kijkhoeken niet, maar dramatisch evenmin; we hebben tn-panelen gezien die het slechter doen.
We hebben ook een blik geworpen op de schermhelderheid. Hoe helderder het scherm gezet kan worden, hoe beter het beeld zichtbaar is in minder ideale lichtomstandigheden, zoals bij invallend licht in de trein.
De helderheid van het scherm van de XE303 valt tegen. Een waarde van 209 nits is niet slecht, maar een Chromebook, die toch veel onderweg gebruikt zal worden, kan wat ons betreft een hogere waarde gebruiken. De C7 van Acer doet het overigens niet veel beter met 218 nits. Dan hadden we liever de helderheid van de Chromebook van Samsung uit 2011; die toont met 315 nits ook helder beeld in de buitenlucht.
We hebben ook gemeten of zwart wel echt zwart is. De XE303 valt hier eveneens tegen en ook de zwartwaarde van de Acer is niet bijster goed. Overigens hebben de overige laptops in dit rijtje ips-schermen van hoge kwaliteit. Helemaal eerlijk is de vergelijking dus niet. Als we de zwartwaarde van de oude Series 5-Chromebook meten, komen we tot een nog hogere en dus slechtere waarde.
Specificaties
| Merk en productserie |
Acer Chromebook C7 |
Samsung Chromebook |
|---|
| Type |
B847Cii |
XE303C12-A01NL |
|---|
| |
/i/1355404793.png?f=thumb) |
:fill(white)/i/1363187549.jpeg?f=thumb) |
| Prijs en waardering |
|---|
| Prijs |
Onbekend (1 winkel) |
Onbekend |
| Eerste prijsvermelding |
zondag 16 december 2012 |
|
| Waardering |
4 van 5 sterren
|
4 van 5 sterren
|
| Cpu en moederbord |
|---|
| |
Intel Celeron B847 |
Samsung Exynos 5250 dualcore |
| |
1,1GHz |
1,7GHz |
| Scherm en videokaart |
|---|
| |
11,6" |
11,6" |
| |
1366x768 (WXGA Wide) |
1366x768 (WXGA Wide) |
| |
Intel HD Graphics |
MALI-T604 |
| Geheugen |
|---|
| |
2GB |
2GB |
| Opslag |
|---|
| |
320GB |
16GB |
| Overige specificaties |
|---|
| |
|
30Wh |
| Afmetingen en gewicht |
|---|
| |
27,4mm |
17,5mm |
| |
202mm |
208,5mm |
| |
285mm |
289,6mm |
| |
1,38kg |
1,1kg |
Conclusie
De Samsung XE303 krijgt een adviesprijs van 299 euro en komt onder andere bij mediamarkt.nl, saturn.nl en laptopshop.nl van Coolblue. Versies met 3g liggen nog niet in het verschiet, dus abonnementen met gesubsidieerde prijzen komen er nog niet. Ten tijde van de kortstondige netbookrage waren er ook 11,6"-modellen met prijzen van rond 300 euro, maar deze XE303 is beter dan die netbooks. De laatste Chromebook van Samsung is lekker licht en dun, al hadden we graag een iets stevigere behuizing gezien. Een groot voordeel is dat de XE303 geen enkel geluid maakt en ook niet warm wordt. De prestaties zijn voldoende en de accuduur is goed. Hiermee legt de fabrikant de lat hoog voor andere Chromebook-fabrikanten.
De Acer C7 moet het op tal van punten afleggen tegen de Samsung; hij is dikker, zwaarder en wel hoorbaar. Ook de accuduur is niet om enthousiast van te worden. Bovendien is het toetsenbord minder fijn en de touchpad minder groot. De C7 heeft echter enkele sterke punten. Zo presteert de Celeron beter dan de Exynos en is er meer opslaggeheugen aanwezig. Bovendien is het geheugen eenvoudig te upgraden naar 16GB en is de hdd te vervangen door een snelle ssd. Ten slotte is er op het moment van schrijven met een prijs van 270 euro een licht prijsvoordeel, al is de kans groot dat de Samsung XE303 ook voor minder dan de adviesprijs beschikbaar komt.
Concluderend kunnen we zeggen dat Samsung met enige afstand de Chromebook met de beste gebruikerservaring biedt. De Acer C7 kan interessant zijn voor gebruikers die nog geheugen en een ssd hebben liggen. Ook is het even kijken of Acer een variant met grotere accu en 4GB geheugen uitbrengt, zoals vorige week in de VS gebeurde. Als daar een interessante prijs op wordt geplakt, kan dat nog een optie zijn voor gebruikers die minder waarde hechten aan het laagste gewicht en een zo dun mogelijke laptop.
In beide gevallen moet de gebruiker zich sterk afvragen of een Chromebook voor hem of haar wel de juiste keuze is. Chromebooks zijn wel offline te gebruiken, maar de werking wordt dan toch beperkt. Wel is tegenwoordig veel meer dan in 2011 het principe van altijd online zijn mogelijk, dankzij sneller mobiel internet en tetheringmogelijkheden. Ook is het aantal onlinediensten uitgebreid en zijn veel computertaken die voorheen alleen door desktopapplicaties gedaan konden worden, inmiddels naar websites en -apps verplaatst. Ook hierbij gelden beperkingen; de onlineversies zijn vaak niet zo uitgebreid en een internetverbinding is noodzakelijk.
In 2011 hadden we het idee dat fabrikanten het concept van Chromebooks maar moeilijk duidelijk zouden kunnen maken aan consumenten. Waarom evenveel betalen voor een laptop die alleen een browser kan draaien als voor hetzelfde geld een netbook met alle voordelen van het uitgebreide Windows-platform aangeschaft kan worden? Inmiddels lijkt het erop dat die boodschap best over te brengen is. Atom-netbooks boden een kreupele Windows-ervaring, terwijl de Chromebooks in ieder geval een eersteklasbrowse-ervaring bieden.
Chrome OS heeft daarnaast het voordeel van de kracht van de eenvoud: wat er niet is, mis je vaak ook niet. Wie een tijd met een Chromebook werkt, gaat het waarderen dat je het met enkel een browser moet doen, en daarmee een eind kan komen. We blijven erbij dat Chromebooks echter niet voor iedereen weggelegd zijn. Traditioneel ingestelde gebruikers zullen regelmatig tegen obstakels aanlopen. Wie merkt dat hij toch al voornamelijk zijn browser gebruikt en zijn toevlucht tot onlinediensten neemt wat tekst-, spreadsheet- en andere documenten betreft, zal weinig moeite hebben met overstappen. We denken hierbij vooral aan studenten en forenzen, waarbij zakelijke gebruikers de veiligheid van het besturingssysteem zullen waarderen.
Het voordeel van een besturingssysteem dat op een browser gebaseerd is, is dat het om een open platform op basis van webstandaarden gaat. Het nadeel is dat de belangrijkste component, de browser zelf, hier van de hand van Google is; een browserkeuzescherm kun je vergeten. Door het inloggen met je Google-account en het gereed staan van de apps van het zoekbedrijf, is het haast vanzelfsprekend dat je van de diensten van Google gebruik gaat maken en daar is het het bedrijf ook om te doen natuurlijk. Niet voor niets krijg je 100GB Drive-opslag gratis. Overstappen doe je niet zo snel naarmate je langer van onlineopslagdiensten gebruikmaakt. Dat is misschien wel de grootste overweging die je als gebruiker moet maken: in hoeverre ben je bereid je werk bij Google te stallen?
:fill(white)/i/1363472524.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363472528.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363472530.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363472532.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363472534.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1363473128.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363473130.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363473132.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363473134.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363473136.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363551038.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363551034.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1363551036.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363551310.jpeg?f=imagegallery)
/i/1363551312.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1363551314.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/1363187549.jpeg?f=thumbsmall "Samsung Chromebook XE303C12-A01NL")
:strip_exif()/i/1355404793.png?f=thumbsmall "Acer Chromebook C710 B847Cii")
:strip_exif()/i/1355404793.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1363187549.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/1366363988.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1315614037.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1305230313.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1294470947.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1293614051.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1258725526.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1369161125.png?f=fpa)
/i/1347962803.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/126360/crop6575c709c516d.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/409845/BartVictoriousresized64.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/92704/AthlonX2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/172708/crop56372738e93da_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/23110/spaceboy1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
/u/424053/crop5b545bb664b6d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164703/images2.jpg?f=community){kind=small}
/u/67873/crop652ef71d3fd61_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/367878/crop68203cf741501_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/358083/crop5a173109318d0.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/464616/wvo-porsch-gif.gif?f=community){kind=small}
/u/179202/crop56484cad6dfaa_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/220992/profilemini_sharp_dark.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27216/bosmonster_dropdown.gif?f=community){kind=small}
/u/359203/Untitled-1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/222342/crop5611a6ed84ff4_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/286883/crop60639df8b487a_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/212961/Alfred%2520Max%2520Headroom.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/428108/bw.jpg?f=community){kind=small}