Inleiding
Na een aanhoudende stroom geruchten dat de zoekgigant met een eigen besturingssysteem zou komen, kondigde Google in juli van dit jaar aan dat het met een opensource-OS zou komen. Ook liet de zoekgigant weten dat het besturingssysteem nauw zou zijn verweven met het web en dat het de bedoeling was dat de eindgebruiker zo min mogelijk met het onderliggende OS zou moeten interacteren. De basis zou Linux vormen en het OS zou zich gaan richten op de booming markt van netbooks.
Veel gebruikers gingen ervan uit dat de ontwikkelaars bij Google een bestaande Linux-desktopdistributie zouden gaan tweaken of in ieder geval een groot aantal onderdelen zouden aanpassen, totdat het uiteindelijke OS geheel naar de smaak van Google is. Op 19 november belegde Google een persconferentie waar het een toelichting gaf op de eerste stappen die zijn gezet bij de ontwikkeling van Chrome OS. Tot verbazing van velen bleek Google voor een veel radicaler ontwerp te hebben gekozen dan het bijvoorbeeld eerder deed bij Android, zijn mobiele OS.
Chrome OS moet volgens de ontwikkelaars een besturingssysteem worden waarin de browser de enige speler op het toneel is. Traditionele applicaties zijn definitief vaarwel gezegd: alle toepassingen dienen in de vorm van een webapplicatie binnen de Chrome-browser te draaien. Gebruikersdata wordt niet langer op een harde schijf bewaard, maar opgeslagen in datacenters. Om een snel OS te kunnen bouwen, wordt het besturingssysteem vanaf ssd opgestart en benaderd. Google stelt samenvattend dat het met Chrome OS mikt op snelheid, veiligheid en eenvoud. Zal dat ook gaan lukken?
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Snelheid
Google, naar eigen zeggen altijd al gefascineerd geweest door snelheid, wil Chrome OS mede door een rank ontwerp zo rap mogelijk maken. Daarbij trekt de zoekgigant de vergelijking met een televisie; enkele seconden na het indrukken van de standby-toets is het apparaat gebruiksklaar. Tijdens de demonstratie bij Google wist een testversie van het OS binnen zeven seconden het inlogscherm te tonen op een EEE-laptop. Dit is mogelijk door het gebruik van ssd-schijven, een uitgeklede Linux-kernel en het schrappen van vrijwel alle services.
De Chrome-browser, zoals gezegd het hoofdbestandsdeel van het besturingssyteem, moet daarnaast voldoende spierballen hebben om ook veeleisende webapplicaties te kunnen draaien. Daarvoor moet met name de V8 javascript-engine zorgen. Ruim 14 maanden na zijn release telt Chrome volgens Google 40 miljoen gebruikers en uit veel tests blijkt dat Chrome een snelle browser is, zo niet de rapste.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De eerste experimentele Chrome OS-images zijn al online verkrijgbaar, onder meer in de vorm van VMware .vmdk-bestanden. Om eens beter te bekijken wat Google nu precies voor ogen heeft met Chrome OS, hingen wij een virtuele schijfimage aan VirtualBox. Als we de virtual image van Chrome OS laten booten, dan valt direct op dat de claim van Google dat zijn OS na ongeveer zeven seconden het loginscherm toont, wordt waargemaakt. Na het inloggen staat ook de Chrome-browser in luttele seconden startklaar. Volgens Google wordt er hard gewerkt om de opstarttijd nog verder te verkorten.
/i/1258724478.png?f=thumb)
Het inloggen op Googles achterliggende clouddienst werkt vooralsnog niet, maar al wel is duidelijk dat de Chrome-browser door de nauwe afstemming met de onderliggende kernel zeer soepel loopt. Het OS is in deze zeer vroege build echter verre van stabiel; diverse malen hadden we een harde reset nodig, waarna de browser de sessie zelf probeerde te herstellen.
Eenvoud
Google wil zijn besturingssysteem optimaliseren voor gebruikers van netbooks. Deze voeren veelal eenvoudige handelingen uit die voornamelijk in de browser plaatsvinden. Externe applicaties zijn volgens Google steeds minder vaak nodig, omdat ook webapps dergelijke taken kunnen uitvoeren. Als sprekend voorbeeld wordt Gmail genoemd, de webmaildienst van Google met alle noodzakelijke functionaliteit. Wanneer een gebruiker toch taken in het OS moet verrichten, bijvoorbeeld het instellen van een wifi-toegangspunt, dan willen de ontwikkelaars dit zo laagdrempelig mogelijk maken.
In latere versies van Chrome OS wil Google ook een doorzoekbaar overzicht geven van webdiensten en -applicaties. Hoe een dergelijke index precies vorm moet gaan krijgen, is nog onduidelijk. Mogelijk zullen er in de toekomst ook diensten tegen betaling worden aangeboden, waarbij Google al enige ervaring heeft met zijn Android Market.
/i/1258725038.png?f=thumb)
Als we de implementatie van het kiss-principe in de huidige versie van Chrome OS doorlopen, dan is in de statusbalk aan de bovenzijde van het Chrome-venster naast de klok het icoon van de netwerkmanager te vinden. Hiermee kan de gebruiker switchen tussen wifi-toegangspunten of de instellingen van zijn vaste ethernetaansluiting aanpassen. De netwerkmanager, een vereenvoudigde versie van de tool die ook in vrijwel alle Linux-distro's is te vinden, kan op diverse Linux-distro's probleemloos 3g-verbindingen beheren.
Het icoon in de uiterste rechterbovenhoek geeft toegang tot een systeemmenu. Naast het openen van tabs en nieuwe vensters, kunnen er ook functies worden aangeroepen die we kennen van de verschillende desktop-versies van Chrome. Het extensions-onderdeel is nog niet functioneel en in het tabblad 'options' vinden we een tabblad met slechts enkele instellingen voor Chrome OS zelf; behalve het aanpassen van de tijdzone en instellingen voor het touchpad is het tabblad nog leeg. Google heeft ten slotte ook de developertools uit Chrome meegenomen naar zijn OS, iets waar de gemiddelde eindgebruiker weinig belangstelling voor zal hebben, maar developers des te meer.
/i/1258724617.png?f=thumb)
Het is nog onduidelijk hoe de - momenteel nog niet functionerende - printfunctie in Chrome OS geïmplementeerd zal worden, al is in het via het print-dialoogvenster al wel mogelijk om pdf-documenten weg te schrijven.
Veiligheid
Chrome OS heeft volgens Google een fundamenteel andere benadering ten opzichte van beveiliging dan traditionele besturingssystemen. Een van de veranderingen die Google bij het bootproces heeft doorgevoerd, is het verified boot-proces. Daarbij controleert custom firmware met behulp van sha1-hashes of de integriteit van de kernel niet is aangetast. Als de handtekening is goedgekeurd, controleert de kernel op zijn beurt weer de volgende onderdelen.
De kernel en alle systeembestanden worden op twee partities opgeslagen, zodat het doorvoeren van een update veiliger moet verlopen. Mochten er toch problemen ontstaan, dan kan via de recovery-modus vanaf een usb-stick de zaak hersteld worden. Ook moet het mogelijk worden om online het systeem te herstellen.
De gebruikersdata is op een aparte partitie opgeslagen en versleuteld. Ook worden alle gegevens met de verschillende clouddiensten gesynchroniseerd. De encryptie moet voorkomen dat gebruikersdata in verkeerde handen komt mocht een netbook gestolen worden.
Aangezien in Chrome geen binaries geïnstalleerd kunnen worden en alle toepassingen als webapplicatie draaien, is Chrome volgens Google fundamenteel veiliger. Om de beveiliging in de Chrome-browser verder op te voeren, draait elke tab in een sandbox. Ook worden verschillende Linux-mechanismes gebruikt die moeten voorkomen dat kwaadaardige code root-rechten krijgt.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Conclusie
Duidelijk is dat Google met Chrome OS een geheel andere weg wil bewandelen dan de ontwikkelaars van traditionele besturingssystemen. Dat de zoekgigant zijn focus daarbij volledig op het web richt, mag ook geen verrassing heten: Google haalt vrijwel al zijn inkomsten uit advertenties en elke extra ziel die gebruik wil maken van zijn diensten is meer dan welkom. Hoe laagdrempeliger, of liever gezegd hoe minder zichtbaar we het OS voor de eindgebruiker kunnen maken, hoe beter, zo lijkt men te denken in Mountain View.
Een voordeel voor de opensource-gemeenschap bij het openen van de Chrome OS-code is dat innovaties van Google en zijn partnerbedrijven - waaronder veel hardwarefabrikanten die met drivers in de weer zijn - hergebruikt kunnen worden in andere opensource-projecten. Bovendien zullen nieuwe projecten ontstaan op basis van Chrome OS, waardoor de kruisbestuiving tussen vrijwilligers en bedrijven de opensource-ontwikkelingen kunnen gaan versnellen. Hoe solide en bruikbaar Chrome OS uiteindelijk zal worden, zal dan ook deels gaan afhangen van de inzet van de opensource-gemeenschap.
Links en rechts klinkt ook kritiek op Google. Het bedrijf zou al te veel weten van zijn gebruikers en hun privacy zou verder op de tocht komen te staan. Hierdoor kan huiver ontstaan om data in Googles clouddiensten op te slaan. Daar staat tegenover dat het OS gratis is te gebruiken. Bovendien zegt Google dat het andere dienstverleners geen strobreed in de weg zal leggen om alternatieve diensten aan te gaan bieden. Of dit daadwerkelijk het geval zal zijn, zal de ervaring moeten leren.
Een andere belangrijke vraag bij de kansen voor Chrome OS om marktaandeel te veroveren is de kwaliteit van de nieuwe netbooks die zijn aangekondigd. Verder zullen de toekomstplannen van Google om Chrome OS ook buiten het domein van netbooks te gaan tillen mee kunnen spelen.
Wat we al wel kunnen vaststellen is dat de zoekgigant met zijn in een vroege pre-alpha-status verkerende besturingssysteem nog een lange weg heeft te gaan, maar dat het in ieder geval een frisse wind laat waaien door het land der besturingssystemen. De concurrenten van Google zijn wakkergeschud.