Vier laptop-lcd's van dichtbij bekeken

AnandTech heeft een viertal laptopschermen getest die momenteel beschikbaar zijn en is teleurgesteld over de kwaliteit. Gelukkig zijn er nieuwe technieken in opkomst zoals oled, dynamische backlights en led-backlights die de kwaliteit kunnen verbeteren.

De kwaliteit van desktopschermen gaat met grote stappen vooruit, maar strenge eisen aan het stroomverbruik van laptopsschermen zorgen ervoor dat deze een minder goed beeld geven. De kleurechtheid van laptopschermen is op het oog niet best en de helderheid blijft met maximaal 200cd/m² ver achter bij desktopschermen. Hierdoor zijn laptops in de buitenlucht slecht bruikbaar. AnandTech vond het tijd om de stand van zaken te evalueren en testte een viertal laptops op beeldkwaliteit. Omdat er slechts een handjevol beeldschermfabrikanten zijn, zou de test een goede indruk moeten geven van de markt.

Het testveld bestond uit een 14"-Asus A8Js, een 17"-Asus G2P, een 17"-Dell XPS M1710 en een 12"-MSI S271. De schermen zijn vergeleken met een Monaco Optix XR-kleurmeter in samenwerking met Monaco Optix XR Pro-software. Hiermee konden de schermen gekalibreerd worden, maar omdat veel consumenten dit niet doen, werd ook gekeken naar de ongekalibreerde prestaties. Als eerste werden de wit- en zwartniveau's gemeten: hierin scoort de Asus G2P erg goed met het helderste wit en een gemiddeld zwart beeld. De andere Asus-deelnemer, de A8Js scoort juist erg slecht met weinig helderheid in het witte beeld en het slechtste zwarte beeld van het testveld. Hiermee scoort de laptop een contrastverhouding van slechts 231:1. Hoewel de Dell XPS-laptop de test wint met een contrastratio van 545:1, gaat de voorkeur van de reviewers uit naar de Asus G2P vanwege de hogere helderheid.

	Contrastverhouding gekalibreerd
	Dell XPS M1710	545:1
	Asus G2P	525:1
	MSI S271	472:1
	Asus A8Js	231:1

Een goede contrastverhouding alleen is niet genoeg om een scherm als goed te bestempelen. De reviewers testten ook de kleurechtheid. De Optix XR Pro stuurde vierentwintig kleuren naar het scherm en mat het verschil tussen de gevraagde kleur en de door het scherm weergegeven kleur. Dit verschil wordt Delta E genoemd. Een waarde kleiner dan een is perfect, maar ook waarden kleiner dan twee worden door professionals geaccepteerd als 'goed genoeg'. Zelfs een Delta E van vier is voor de meeste consumenten geen probleem en zulke subtiele verschillen worden enkel waargenomen als meerdere schermen naast elkaar staan. Pas bij een Delta E groter dan vier wordt het kleurverschil voor consumenten waarneembaar. Ook in deze test scoort de Asus G2P weer erg goed met een Delta E van 5,52. De Asus A8Js blijft met een Delta E van maar liefst 9,25 ver achter. Nadat de schermen gekalibreerd zijn, voldoet alleen de Asus G2P aan de eis dat Delta E lager dan twee moet zijn. Ook de Asus A8Js maakt een flinke sprong voorwaarts en neemt de tweede plek over van de Dell XPS M1710. De hekkensluiter is dit keer de MSI S271 met een score van 5,59 wat ongeveer gelijk is aan het ongekalibreerde G2P-scherm.

	Kleurechtheid (Delta E)
	Asus G2P standaard	5,52
	Dell XPS M1710 standaard	7,59
	MSI S271 standaard	8,63
	Asus A8Js standaard	9,25
	Asus G2P gekalibreerd	1,95
	Asus A8Js gekalibreerd	4,47
	Dell XPS M1710 gekalibreerd	5,33
	MSI S271 gekalibreerd	5,59

Tot slot werden de kijkhoek en de responstijd van de schermen onderling nog vergeleken. De winnaar op basis van kijkhoek is wederom de Asus G2P, met de Dell XPS M1710 en de MSI S271 op een gedeelde tweede plaats. Vooral de verticale kijkhoek blijkt een groot probleem te zijn bij alle laptopschermen. Een klein beetje veranderen van positie is al genoeg om totaal andere kleuren te zien bij alle geteste schermen. De responstijden zijn bij alle laptops slecht, hoewel hierover geen gegevens beschikbaar zijn bij de fabrikanten. Bij gebrek aan een betere testmethode namen de reviewers foto's van de schermen tijdens het gamen en telden ze vervolgens het aantal beeldjes dat nog te onderscheiden was. Deze test wijst uit dat de Asus G2P en de MSI S271 snellere schermen zijn dan de Dell XPS M1710 en de Asus A8Js. Na een grove berekening blijkt dat de A8Js en de XPS M1710 een responstijd hebben van ongeveer 33ms. De G2P en de S271 zitten volgens dezelfde berekening tussen de 16ms en 33ms in. Gek genoeg is een niet-gamers laptop als de MSI S271 dus uitgerust met een sneller scherm dan een snelle laptop als de Dell XPS.

Hoewel de Asus G2P een erg goed laptopscherm is, kan het zich niet meten met elk willekeurig scherm op de desktopmarkt. Dit zal waarschijnlijk ook de reden zijn dat laptopfabrikanten niet erg scheutig zijn met het verstrekken van specificaties, omdat die de consument zouden kunnen afschrikken. De review wordt afgesloten met de belofte dat AnandTech in de toekomst meer laptops gaat testen op beeldkwaliteit.

Reacties (37)

[vgroenewold]

Mmmm, tsja, calibreren is, wanneer je naar kleurechtheid e.d. kijkt, wel een must. Ik heb een sensor besteld voor m'n nieuwe desktop-scherm. Maar in hoe verre is dit voor de gemiddelde laptop-consument nu echt van belang?

Ik hoor bijna nooit iemand klagen over zijn desktop-scherm, terwijl het behoorlijk kan schelen wanneer deze gecalibreerd is. Blijkbaar vinden de meeste mensen het gewoon prima zoals het is. Laat staan dus de kwaliteit van laptop-schermen. Kortom: het kan natuurlijk stukken beter, maar je kan mensen zo ook aanpraten dat hun scherm opeens s*ks.

Het enige waar ik mij bij laptops aan stoor is de kijkhoek.

[Verwijderd]

Als je nooit beter hebt gezien, dan weet je bij een normaal scherm ook niet wat je mist.

Net zo bij HD bijvoorbeeld, als je nooit 1080 hebt gezien kan je best tevreden zijn met PAL TV. Maar eenmaal echt HD gezien, dan wil je ook niet meer terug.

Zo is het net zo bij monitoren neem ik aan, huidige LCD's en CRT's zien er prima uit zonder calibratie, maar zolang je nooit beter hebt gezien is ignorance bliss . En nog goedkoper ook .

@SRI: Mja, elk beeld-producerend apparaat kan je afstellen zodat kleur, contrast en zwartniveau optimaal zijn.

[SRI]

Ik wist wel dat je die dingen beetje kon afstelle naar eigen wens enzo maar wist niet dat je het ook nog kon kalibreren... dacht dat je dat met printers deed is nou ook niet echt iets waar vaak over gepraat wordt naar mijn idee,..

Wat heb je nodig om te kalibreren? Een sensor en wat software?

Edit:
Ja dat van kleur enzo wist ik wel maar nooit gedacht dat je dat dus ook nog kon kalibreren naar zo best mogelijk,.. dacht dat het gewoon was zo van wat je zelf beetje fijn vond...

[Verwijderd]

Alles wat je kan afstellen, kan je ofwel uit de losse hand doen ofwel met meting... en dat tweede noem je calibreren.

Je weegschaal die bij aanzetten eerst paar seconden besteed om 0.00 te vinden, is zich aan het calibreren, bijvoorbeeld.

[Kalief]

Calibratie is tijdrovend, nogal specialistisch en - als je hulpmiddelen gebruikt - reteduur. Nogal wiedes dat bijna niemand dat doet.

Daarbij is het afstellen van alleen een beeldscherm nutteloos, printer, scanner en monitor moeten op elkaar worden afgesteld. dat is dus het bovenstaande probleem vermenigvuldigd met drie!

Er ligt dus een markt voor calibrateurs open

[vgroenewold]

Ligt eraan. Een monitor-calibratie kost hooguit een half uurtje, printer langer aangezien je test-prints moet maken. Valt wel mee toch, snel-levende jongen!?

Duur is het wel, relatief gezien, de sensor die ik heb besteld kostte 80 Euries, tweedehands op Internet. Nieuw zou het 250 Euro zijn, puur vanwege de software. Wil je een hele simpele calibratie, kan het ook voor zo'n 100 Euro. Zo'n ding gebruik je denk ik hooguit 5x per jaar, dus tja, lastige beslissing. Ik heb op de Mac met het oog zitten calibreren, zit aardige software op osx wat dat betreft, maar zodra je je ermee bezig houdt blijf je het gevoel houden... "damn, ziet er wel beter uit, maar zeker weet ik het niet". Je wordt er pietje precies door, maar dat is gezien mijn foto-hobby niet erg.

[Grrrrrene]

Dat lijkt me typisch zo'n apparaat dat je moet kunnen huren, ik zou er best 's een dagje een willen hebben om hier in huis alles 's te kalibreren. Daarna doe je er lange tijd niks meer mee, dus tsja...

[vgroenewold]

Klopt, hoewel je monitor en printer daarna niet 100% blijven werken, dus calibratie blijft dan nodig van tijd tot tijd. Ik denk eigenlijk dat ze wel te huren zijn, wellicht in een speciaal foto-zaakje...of lenen van een hobbyist als ik.

[golfdiesel]

Als je serieus met kleur bezig bent zoals bijvoorbeeld met fotobewerking waar je uitgaat van RAW bestanden dan is calibratie/profilering erg belangrijk. En je moet het ook geregeld opnieuw doen.
Het advies is over het algemeen om het 1x per maand te doen. Ik doe het zelf elke 2 weken en het kost misschien 10 minuten om mijn eye-one display 2 op het scherm te hangen en de software z'n werk te laten doen.

Maar wat ook heel belangrijk is, het omgevingslicht moet je ook onder controle hebben anders ziet het er op je scherm 's-ochtends anders uit dan 's-avonds.

[junkchaser]

Ik ben altijd fan geweest van het mark ASUS ... zeker op laptopvlak. Het heeft in het begin enkele moeilijke jaren gekend maar nu kan men zeggen dat het volwassen producten op de markt brengt tegen een eerlijke prijs. Wat je van merken als DELL meestal niet kunt zeggen. ASUS vind ik een van de eerlijkste prijs/kwaliteit producenten in de computer branche...

[nero355]

Waarom zijn het altijd van die rare laptops tegenwoordig met allerlei 16:10 resoluties

Persoonlijk vind ik bijvoorbeeld Lenovo of Dell laptops met een 15 inch scherm en 1400x1050 resolutie veeel fijner en beter kwa ruimte dan 1280x800 of 1440x990 ofzoiets ....

Maak er anders meteen 1920x1200 van dan zijn we allemaal blij

[Fuzzillogic]

1920x1200? Ik heb een 13,3" scherm, dan wil je geen 1920.

Bovendien wordt een laptop met een 4:3-scherm automatisch meer vierkant. Iets dat je met een ultraportable liever niet wilt.

[Apache]

Tuurlijk wil je dat wel, maar dan wil je ook dat je operating system resolution independance ondersteund waardoor je dus gewoon ultra scherp beeld te zien krijgt.

[h_fabrikant]

1920x1200?

Werkt prima op het 17" WUXGA scherm van mn Dell Inspiron 9400

[PL JNS]

Aan de beeld kwaliteit van me laptop scherm stoor ik me totaal niet, waar ik me wel aan stoor is die vreselijk irritante weerspiegelende laag waardoor je met een beetje zon al niks meer ziet en bij een donkere beelden je naar je eigen reflectie kijkt.

[Verwijderd]

heb je te danken aan de mensen die denken dat een matte scherm finish het scherp veeeeeeeeeeeeeeeeeel minder scherp maakt.

Ik heb gelukkig nog 2 laptops met een matte finish scherm - heerlijk werken. Nieuwe laptop zal dat wel niet meer hebben.

on-topic: goed dat er eindelijk wat tests komen. De ene laptop, een Acer M6ne, is bijvoorbeeld niet bijster fel, maar ik heb vanuit elke redelijke kijkhoek goed beeld, zonder extreme verkleuringen / inversies (zwart wordt lichter, wit wordt donkerder). M'n Asus M6000, daarentegen.. beetje heen en weer met m'n hoofd en ik zie de verkleuringen al. Sterker nog, ik kan er recht achter zitten, en een beeld met enkel 1 kleur wordt een vervloeing van boven naar onder. Om nog maar te zwijgen over de 6 'vlakken' die ik kan zien. Nu is die Acer ook als multimedia bak bedoeld (zelfs een ehh... 'subwoofer' ingebouwd (lijkt idioot, maar het geluid is wel -veel- beter)), en die andere meer voor kantoor werkzaamheden. Maar het zou toch leuk zijn als -elk- scherm toch een beetje goed werkt - vooral qua kijkhoek.

[n4m3l355]

Sorry hoor maar ik vind 't niet zo'n denderende test, ja low-end laptops (op de xps na) hebben een slechte contrast ratio. Dit staat in direct verband met de prijs daaraan verbonden, daarintegen haal je een high-end laptop van HP/Sony kun je er echt wel zeker van zijn dat ze veel helderder zijn. Het enigste wat dit dan ook aantoond is dat low-end laptops dus slechtere schermen hebben dan wenselijk.
Tevens gezeur over resoluties, iets wat ook enkel wenselijk is bij grotere schermen, iets wat je bij een laptop dus ook niet veel tegenkomt, en ook weer iets wat je zeker tegenkomt bij high-end laptops.
Dit geheel komt mij dan ook meer over als voor een kwartje op de eerste rij willen zitten.

[Grrrrrene]

Sorry hoor maar ik vind 't niet zo'n denderende test, ja low-end laptops (op de xps na) hebben een slechte contrast ratio. Dit staat in direct verband met de prijs daaraan verbonden, daarintegen haal je een high-end laptop van HP/Sony kun je er echt wel zeker van zijn dat ze veel helderder zijn. Het enigste wat dit dan ook aantoond is dat low-end laptops dus slechtere schermen hebben dan wenselijk.

Dat waag ik nog te betwijfelen. Sowieso is de markt voor laptops < 1000 dollar wel de grootste markt, verwacht ik. Sowieso is de kwaliteit van duurdere schermen bij laptops minder dan een goed desktopscherm. Als ik zo mijn IBM T41p (destijds toch een van de beste laptops) vergelijk met mijn iets eerder gekochte 17" IIyama-scherm zijn de kleuren een stuk fletser en is de helderheid om te huilen (dat merk je buiten pas)... De responsetijd is redelijk volgens mij, ik klaag er in ieder geval niet over.

Tevens gezeur over resoluties, iets wat ook enkel wenselijk is bij grotere schermen, iets wat je bij een laptop dus ook niet veel tegenkomt, en ook weer iets wat je zeker tegenkomt bij high-end laptops.

Ik heb anders een 14" 1400x1050 scherm op m'n laptop zitten en dat bevalt me prima. Die dingen zijn bijna niet te krijgen en je zit al snel vast aan een 1024x768 resolutie of breedbeeld iets als 1280x800 ofzo

Dit geheel komt mij dan ook meer over als voor een kwartje op de eerste rij willen zitten.

Dubbeltje

[Verwijderd]

[off topic]

Dit geheel komt mij dan ook meer over als voor een kwartje op de eerste rij willen zitten.

Dubbeltje

Grapjas, dat was in de tijd vóór de Euro.
[/off topic]

[Verwijderd]

Zo schrikbarend vindt ik de resultaten niet...

Als je kijkt naar test waar normale schermen worden vergeleken, dan zijn het ook alleen de toppers als EIZO die vanaf de fabriek goede kleuren weergeven. Alle andere merken zitten met dezelfde grote afwijkingen als deze laptop schermen.


Jammer genoeg is vrijwel geen enkele review site snugger genoeg om de fabrieks instellingen te testen. Ze laten alleen de deltaE zien na calibratie. Die is uiteraard verschrikkelijk klein... (En hoe het is na een weekje wordt uiteraard niet getest) Maar wie koopt er een dure calibratie set van €500 bij een monitor van €250?

[Vincent7]

Uit jouw post krijg ik het idee dat je deze review incompleet vindt doordat ze alleen gekalibreerde schermen testen. Deze review bevat metingen van beide gevallen. Gekalibreerd en niet.

[Verwijderd]

Leuk allemaal, maar de gemiddelde consument (jan modaal) die een acer of packard-bell ofzo koopt bij de mediamarkt zal het niet eens opvallen.

Verder zullen de prof's met een desktop werken waarvan sommige nu pas overstappen van CRT naar LCD, en die kalibreren ze wel, laptops doen/kunnen ze toch niet wat mee, te lage resolutie, etc.

De andere groep gebruikers van laptop, het zakelijk gebruik, zal het ook niet veel kunnen schelen, als het ding maar het word of excel documentje goed weergeeft en hij/zij de mail en agenda erop kan lezen.

Er stappen wel meer en meer mensen over van desktop naar laptop, dus ik denk dat de schermen wel kwa kleurweergave beter worden, net zoals de desktop-tft's zeg maar. Een gemiddelde laptop tft is kwa kwaliteit gelijk aan een tft van een jaar of 3-4 terug.

[eerdepeer]

kunnen jullie bij die benchmarks misschien ook lager is beter of hoger is sneller ofzo vermelden? Dat is wel fijntjes

[TheJason]

Contrastverhouding gekalibreerd -> hoe hoger hoe beter

Kleurechtheid (Delta E) -> hoe kleiner hoe beter

Een waarde kleiner dan een is perfect, maar ook waarden kleiner dan twee worden door professionals geaccepteerd als 'goed genoeg'.

[Verwijderd]

Jammer dat ze geen Sony meenemen in de test, die zijn toch echt wel een stuk puiker. Ja als ik de "Haier" van de mediamarkt voor 400 euro meeneem snap ik ook wel dat het scherm een stuk verrotter is dan een Vaio van 1500+

[Verwijderd]

Maar hoe zit het dan met het stroomverbruik van deze laptops in vergelijking met 'gewone' laptops? Is die een stuk lager? Het stuk opent ermee, maar vervolgens hoor je er niets meer over (of ik heb niet goed gelezen...)