De eerste horloges met wat toen nog Android Wear heette, kwamen uit in de zomer van 2014. De Oranje-mannen speelden het WK voetbal in Brazilië en hadden nog niet eens in de achtste finale tegen Mexico gestaan toen LG en Samsung de eerste Android Wear-horloges uitbrachten. Sindsdien is er veel veranderd op de markt voor smartwatches. Apple kwam natuurlijk met zijn Watch en is inmiddels dominant geworden op die markt. Pebble, dat via crowdfunding zijn horloges sleet, kwam in de problemen en verkocht zichzelf aan Fitbit. Fitbit liet zich vorig jaar weer overnemen door Google. Samsung stopte met Android Wear om zich te richten op zijn eigen platform Tizen en komt nu terug bij Google.
Zeven jaar is ook lang op de mobiele markt. De eerste Android-telefoon kwam uit aan het einde van 2008 en zeven jaar later was het platform dominant op het gebied van smartphones, terwijl concurrenten als Symbian, BlackBerry en Windows Phone inmiddels verslagen in de touwen hingen. Op het gebied van smartwatches ging dat echter anders. Er is, naast Apple, geen grote speler die een stempel kan drukken op de markt. Daardoor komen ecosystemen met veel modellen horloges en apps niet op gang.
Tijd dus voor drastische actie. Nu, vlak voor de volgende keer dat de Oranje-mannen in een eindronde mogen gaan voetballen, heeft Google een radicale koerswijziging voor wearables onthuld. In dit artikel gaan we in op wat we er nu van weten, op wat nog onbekend is en op wat het kan gaan betekenen voor smartwatches.
Wat er gaat veranderen
Er zijn een paar grote dingen aan de hand bij Wear OS. Ten eerste is daar Fitbit, het bedrijf dat vorig jaar door Google is overgenomen. Fitbit is natuurlijk bekend van de fitnesstrackers en heeft zich gespecialiseerd in het verzamelen, verwerken en tonen van gegevens over fitness en gezondheid. De bedoeling is dat alle functies van Fitbit in de komende twee jaar naar Wear OS komen, dat nu Wear lijkt te gaan heten. Dat begint met een Fitbit-app voor Wear dit najaar.
Het tweede is Samsung. Samsung stopt met Tizen voor smartwatches. Het besturingssysteem blijft wel bestaan voor andere apparaten en Samsung blijft het ook nog drie jaar ondersteunen voor de huidige horloges die erop draaien. Klokjes uit bijvoorbeeld de Galaxy Watch-serie blijven dus draaien op Tizen en krijgen geen Wear. Nieuwe modellen krijgen wel Wear mee als besturingssysteem en dat is een hele overstap. Dat wil zeggen: op de achtergrond is het een ander OS, maar in hoeverre de interface anders wordt, is nog de vraag. Wellicht blijft de interface er grotendeels hetzelfde uitzien en dat heeft twee redenen.
Ten eerste krijgt Wear functies mee die Samsung heeft gebouwd. Zo zijn er 'tiles', de vensters rechts van de watchface die informatie kunnen geven. Wear OS had het al, maar krijgt nu ondersteuning voor apps van derden. Apps kunnen nu tiles maken om bepaalde info makkelijk toegankelijk te maken.
Daarnaast komt er een api voor 'ongoing activity', waarbij een app iets doet en dat laat zien met een klein icoontje onderaan de watchface, precies zoals Tizen dat doet. Daarmee groeit Wear dus een beetje naar Tizen toe op het gebied van werking. Ook komt er software om watchfaces te ontwerpen voor Wear, zoals nu al op Tizen kan.
Daarbij zitten er in Wear grote wijzigingen waarvan fabrikanten blij worden en waardoor Wear bij Samsung-horloges nog meer op Tizen kan lijken. De belangrijkste is de mogelijkheid om een skin over Wear heen te leggen, zoals dat bij Android-smartphones gebruikelijk is. Dat is een enorme verandering ten opzichte van hoe Android Wear ooit is opgezet. Fabrikanten mochten apps en watchfaces toevoegen, maar de interface wijzigen is sinds het begin niet toegestaan. Dat verandert dus met deze stap. Daardoor kunnen fabrikanten volgens Google een interface maken 'die de stijl en het ontwerp van hun Android-telefoons matcht'.
Dit is een open uitnodiging aan fabrikanten van telefoons om Wear te gaan gebruiken. Dat doen ze nu niet. Fabrikanten als Xiaomi, OnePlus, OPPO en Huawei maken wearables, maar gebruiken daarvoor eigen besturingssystemen. De keerzijde kan zijn dat de interface van horloge tot horloge gaat verschillen, net zoals nu op telefoons het geval is. Bovendien verliest Google de controle over updates, omdat de interface misschien aangepast moet worden. Het is nog onbekend of fabrikanten buiten Samsung op de open uitnodiging zullen ingaan.
Het grotere plaatje
Google lijkt met deze stap van Wear het Android van de smartwatchmarkt te willen maken. Dat is niet alleen zo in technisch opzicht - ontwikkelaars kunnen aan de gang met api's en software die ook werken op Android - maar ook op het gebied van ecosysteem. Google maakt het platform, de basiselementen van de interface, en enkele diensten zoals de Play Store, Maps en YouTube Music. Verder laat Google het echter over aan de fabrikanten om horloges en het uiterlijk van de interface te ontwerpen.
Nu Fitbit en Samsung toch al horloges met Wear gaan maken, is er automatisch een zeker marktaandeel. Op het gebied van hardware zag de markt er in 2020 en 2019 zo uit: Apple is veruit marktleider, gevolgd door Xiaomi. Xiaomi maakt vooral goedkopere fitnesstrackers, maar heeft ook smartwatches. Huawei gebruikt een eigen besturingssysteem. Samsung en Fitbit waren samen goed voor rond 14 procent van de markt in 2020.
Deze cijfers omvatten 'wearables' volgens IDC; naast smartwatches zijn dat ook onder meer draadloze oortjes. Het gaat om het wereldwijde marktaandeel
Er zijn geen openbare statistieken van smartwatchplatforms, maar hieruit kun je wel afleiden hoe de verhoudingen ongeveer liggen. Watch OS staat op 34 procent, Tizen op 9 procent en de positie van Wear OS is onbekend. Er is een grote groep overige fabrikanten, maar de grootste afnemer van Wear OS was in de afgelopen jaren de Fossil Group met zijn modemerken als Hugo Boss. Fossil staat in totaal onder de 2,9 procent, anders was het wel in de top vijf beland.
Er speelt nog iets anders. Wear OS-horloges zijn altijd afhankelijk geweest van Qualcomm-socs. Motorola heeft nog een model gemaakt met een Texas Instruments-processor erin, maar in de afgelopen jaren hadden alle Wear OS-horloges Snapdragon Wear-processors: de 2100 en later de 3100. Dat gaat veranderen, want de komende modellen hebben 5nm-processors van Samsung. Dat moet betere prestaties mogelijk maken. Apps moeten 30 procent sneller starten en animaties moeten beter lopen. Ook moet de accuduur beter zijn. Snapdragon Wear-processors zijn gemaakt op 12nm bij TSMC.
Ook dat staat wellicht niet op zichzelf. Er gaan al meer dan een jaar geruchten over Whitechapel, een eigen soc die Google in samenwerking met Samsung zou laten maken. Ook dat is een 5nm-soc, maar dan voor Pixel-smartphones. Deze samenwerking houdt dus veel meer in dan alleen horloges, maar het gaat zeker ook over processors.
Daarmee komen er heel andere Wear-horloges aan: voorzien van nieuwe hardware op een modern procedé, meer inbreng voor fabrikanten op het gebied van ontwerp van hardware en software, en meer fitnessfuncties op termijn dankzij de integratie van Fitbit.
Tot slot
Zeven jaar na de release van Android Wear in 2014 lijkt Google nog eenmaal flink op stoom te komen om iets te maken van het platform. In de afgelopen jaren leed het een kwijnend bestaan als besturingssysteem voor modehorloges met een touchscreen, met een beperkt marktaandeel, en weinig aandacht van ontwikkelaars en Google zelf. Desondanks lukte het Samsung met Tizen niet om Wear OS voorbij te komen op het gebied van app-aanbod. Ondanks alle investeringen en marketing werd Tizen niet hét alternatief voor Watch OS dat het horloge van Apple naar de kroon kon steken op het gebied van marktaandeel en verkopen.
Nu bundelen de bedrijven de krachten; Samsung maakt hardware, Fitbit maakt hardware en levert het fitnessplatform, en Google richt zich als vanouds op het besturingssysteem en de diensten. Google heeft de strakke regie over Wear-horloges opgegeven, Samsung levert het eigen besturingssysteem en diensten als S Health in.
Dit kan een aantrekkelijk plaatje zijn voor andere smartphonemakers, zoals Xiaomi en OnePlus. Die maken nu gebruik van een eigen besturingssysteem, maar met deze combinatie van Google, Fitbit en Samsung kan Wear eindelijk een geloofwaardig alternatief vormen voor de Apple Watch. Uiteindelijk wil Google dat Wear op smartwatches gaat worden wat Android is op telefoons: het dominante platform waarop het zelf de diensten levert. Zover is het nog lang niet, maar de internetgigant zet met deze aankondiging een reuzenstap in die richting.