Voor overklokken duik je traditioneel liefst het bios in, maar AMD heeft vrijwel elke overklokfunctie ook beschikbaar gesteld via zijn Ryzen Master-software. Misschien nog wel belangrijker dan het kunnen instellen daarvan, is de hoeveelheid nuttige informatie over je processor die dit programma toont. AMD heeft zelf een uitgebreide handleiding (pdf) voor Ryzen Master online staan.
In het hoofdscherm van de 'advanced view' zie je in een oogopslag wat de interne configuratie van je processor is. In het geval van onze Ryzen 9 5900X zijn dat twee ccd's met elk zes actieve cores. Je ziet ook welke van de cores in een ccd het best presteren. De 'best gelukte' core wordt aangeduid met een geel sterretje; de op een na beste core herken je aan een grijs bolletje.
/i/2004130120.png?f=imagegallery)
Verder geeft Ryzen Master je informatie over de actuele temperaturen, de kloksnelheden en de drie stroomlimieten die we eerder bespraken. Zo kun je eenvoudig achterhalen wat op dit moment de beperking vormt voor nog hogere boostsnelheden.
Default, PBO, auto-OC en manual
Wil je instellingen aanpassen, dan klik je links op een van beide profielen. Vervolgens kun je kiezen uit vier modi: default, PBO, auto-OC en manual. Default is vanzelfsprekend de standaardmodus, terwijl PBO je toestaat om de stroomlimieten van het moederbord in plaats van die van de processor te hanteren. De derde optie voegt aan het gebruik van PBO nog eens een offset van maximaal 200MHz toe, zoals besproken op de vorige pagina.
De vierde optie is een handmatige overklok. Kort gezegd is dat een traditionele overklok, waarbij uitsluitend de multiplier wordt verhoogd. Via de 'included'-knop kun je kiezen van welke core(s) je de instellingen wil veranderen; vaak wordt er simpelweg één (hogere) multiplier voor alle cores ingesteld. Bovendien beveelt AMD aan om de cpu-spanning vast in te stellen bij een handmatige overklok, want als je die automatisch laat vaststellen, wordt met het oog op de stabiliteit al gauw een te hoge spanning gekozen.
Load line calibration
Bij het handmatig instellen van de cpu-spanning (Vcore) treedt een verschijnsel op dat Vdroop heet. Ondanks het vastzetten zakt de spanning in op het moment dat de processor veel stroom verbruikt, wat tot instabiliteit kan leiden en in de praktijk betekent dat je in idle onnodig veel spanning zou moeten geven om de afname onder belasting vooraf te compenseren. Om dit te compenseren, vind je in het bios een llc-optie.
Llc kun je zien als ‘overvolten’ op basis van de belasting, met als doel de uiteindelijke spanning gelijk te houden. Op de automatische stand zou llc dit al voldoende moeten doen, maar dat valt soms tegen. Het kiezen van een hogere/vlakkere stand kan dit euvel wel verhelpen. Enigszins verwarrend is dat ‘level 1’ bij sommige fabrikanten de meeste en bij andere juiste de minste correctie betekent, maar in de meeste moderne bios'en staat gelukkig een grafiekje dat duidelijk aangeeft welk niveau tot welk gedrag leidt.
De resultaten met PBO en Auto OC hebben we op de vorige pagina al besproken. Met een handmatige overklok en een vaste spanning van 1,40V kwamen we tot een stabiele kloksnelheid van 4,75GHz. Dat levert een mooie boost van de multithreaded score op, maar die 2000 punten extra kosten je wel 60W aan stroomgebruik. Doordat de singlethreaded boost bij een handmatige overklok niet meer werkt, valt de singlethreaded score juist lager uit dan met de standaardinstellingen.
| Ryzen 9 5900X | Cinebench 23 MT | Cinebench 23 ST | ||
| Stock (32GB) | Manual OC | Stock (32GB) | Manual OC | |
| Score | 22013 | 24063 | 1613 | 1569 |
| Kloksnelheid | 4,35GHz | 4,75GHz | 4,89GHz | 4,75GHz |
| Spanning (Vcore) | 1,23V | 1,40V | 1,45V | 1,40V |
| Stroomverbruik | 110,4W | 170,7W | 27,4W | 24,8W |
Je kunt de wijzigingen in het door jou gemaakte profiel opslaan met de apply-knop onderin. Met 'apply & test' kun je direct een ingebouwde stresstest draaien, die kort controleert of de toegepaste instellingen stabiel zijn. Wil je zeker weten of je uiteindelijke overklok volledig stabiel is, dan kun je beter een langdurige test of een scala aan verschillende loads gebruiken.
Verder biedt Ryzen Master uitgebreide opties om het geheugen en de Infinity Fabric-bus van de processor te overklokken. Daarover lees je meer op de volgende pagina.
:fill(white):strip_exif()/i/2003937726.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002821940.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005586778.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004355716.jpeg?f=fpa_thumb)
:fill(white):strip_exif()/i/2004091264.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2005121912.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004996834.jpeg?f=fpa)