Supersnelle schermen Round-up

Zeven 240Hz-gamemonitoren van 27" getest

Responstijd en inputlag

We hebben de responstijden allereerst doorgemeten op de maximale refreshrate van de meeste monitoren in deze test: 240Hz. De Asus TUF Gaming VG279QM hebben we zowel op 240Hz als op de maximale 280Hz getest. Voor iedere monitor hebben we gezocht naar de optimale overdrive-instelling, te vinden in onderstaande tabel. Dat wil zeggen: de instelling waarbij transities zo snel mogelijk verlopen, zonder dat er te veel overshoot of undershoot optreedt. Dat leidt immers tot reverse ghosting-artefacten rondom bewegende objecten die nog storender zijn dan wanneer de pixels te traag van kleur veranderen. Merk overigens op dat je de overdrive bij sommige monitoren niet meer kunt wijzigen als je adaptive sync inschakelt, bijvoorbeeld bij de Samsung Odyssey G7 LC27G75T. Ook als je een eventuele strobing-backlightfeature activeert, ben je vaak gebonden aan een vaste overdrive-instelling.

Monitor	Optimale overdrive-instelling voor 240Hz
AOC AG273QZ	Medium
AOC C27GZ2U	Strong
Asus TUF Gaming VG279QM	80
BenQ Zowie XL2746s	AMA High
LG 27GN750-B	Fast
Samsung C27RG50	Standard
Samsung Odyssey G7 LC27G75T	Standard

Zoals omschreven op de tweede pagina hebben we vervolgens twintig verschillende transities doorgemeten om erachter te komen of de responstijd van het scherm aan de vereisten kan beantwoorden.

• Responstijden
• Over- en undershoot

De Samsung Odyssey G7 LC27G75T noteert gemiddeld de snelste responstijd van 1,6ms, gevolgd door de BenQ Zowie XL2746s. Dat is een verrassend resultaat, want traditioneel staan va-panelen niet bekend om hun snelheid. Ook opmerkelijk is de lage variabiliteit tussen verschillende transities bij de Odyssey G7 LC27G75T. Die hoge snelheid moet je bij dit scherm wel bekopen met wat meer overshoot dan ideaal, vergelijkbaar met de BenQ Zowie XL2746s op zijn maximale stand. Op de optimale stand is het scherm van BenQ weliswaar trager, maar met minder bijkomende over- en undershoot.

Het duo ips-schermen in de test, de LG 27GN750 en Asus TUF Gaming VG279QM, weet op zijn maximale refreshrate vooral te scoren met een lage variabiliteit tussen transities. Hoewel de gemiddelde responstijd hoger ligt dan bij de snelste schermen in deze test, is het verschil tussen de traagste en snelste overgang niet zo groot. Opvallend aan de resultaten van de TUF Gaming VG279QM is dat de overdrive enkel optimaal lijkt afgesteld voor 280Hz. Op 240Hz maakt dit scherm duidelijk minder vaart.

De Samsung C27RG50 en AOC C27G2ZU maken gebruik van een va-paneel dat helaas de traditionele zwakheden van de technologie vertoont. Vooral transities van zwart naar donkergrijs verlopen traag, zodat we voor de C27RG50 een uitschieter naar 22ms en voor de C27G2ZU zelfs een overgang van 38ms kunnen noteren, liefst negen frames bij een 240Hz-refreshrate. Dat er nauwelijks overshoot optreedt, is dan een schrale troost. Ook de AOC Agon AG273QZ is wat te voorzichtig afgesteld. Hoewel dit tn-paneel met 0,5ms de allersnelste overgang noteert, is het gemiddelde van dit scherm aan de hoge kant.

Om te beoordelen of een monitor in de praktijk snel genoeg is, kunnen we de transitietijden afzetten tegen het verversingsinterval, de tijd waarna er een nieuw beeld op het scherm moet komen. Bij een 240Hz-monitor moet dat iedere 4,2ms gebeuren, bij een 280Hz-scherm zelfs iedere 3,6ms. Idealiter verlopen alle transities ruimschoots sneller. Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt, is dat alleen bij de Samsung Odyssey G7 LC27G75T het geval voor de twintig transities die we hebben doorgemeten. De schermen van LG en BenQ komen dicht in de buurt, terwijl de Asus TUF Gaming VG279QM het op 280Hz zoals gezegd beter doet dan op 240Hz. Het duo van AOC kan tot slot niet overtuigen; minder van de helft van de doorgemeten transities komt 'op tijd'.

Onderstaande reeks afbeeldingen toont tot slot alle verzamelde meetresultaten per monitor in de vorm van een diagram. Aan de linkerkant van iedere afbeelding staan de diverse beginwaarden, aan de bovenkant de eindpunten van de gemeten transities. Op het kruispunt vind je de gemeten responstijd of de overshoot of undershoot voor die transitie. De kleuren van de vakjes geven in één oogopslag een indruk van de snelheid van de transitie of de hoeveelheid over/undershoot.

Maximale overdrive: niet altijd sneller

Niet ieder scherm wordt er enorm veel sneller van als je de overdrive op de hoogste stand instelt. De schermen van Samsung lijken bijvoorbeeld maar nauwelijks te profiteren. Voor de Odyssey G7 LC27G75T is dat allicht niet erg, maar bij de Samsung C27RG50 lijkt er simpelweg niet meer in te zitten. De meeste transities verliepen al op de optimale instelling snel genoeg, maar wat extra overdrive biedt geen soelaas om enkele zeer trage transities te versnellen. Datzelfde geldt voor de AOC Agon AG273QZ. Bij de AOC C27G2ZU hadden we hierboven al gekozen voor de maximale instelling.

• Responstijden
• Over/undershoot

De Asus TUF Gaming VG279QM en BenQ Zowie XL2746s weten met de overdrive voluit wel een snelheidsboost te realiseren. Waar artefacten op de monitor van BenQ nog binnen de perken blijven, met een maximale uitschieter van 60 procent, is dat niet het geval op de Asus TUF Gaming VG279QM. Bij één transitie schiet de helderheid meer dan 200 procent te ver door. Ook de LG 27GN750 heeft met overdrive op maximaal last van forse over- en undershoot. Dat terwijl de gemiddelde responstijd bij dit scherm maar weinig daalt en het percentage overgangen binnen het verversingsinterval gelijk blijft, zoals blijkt uit onderstaande grafiek. De monitoren van Asus en BenQ weten in hetzelfde overzicht nu wel de 100 procent aan te tikken.

Hieronder zie je weer de diagrammen met alle meetgegevens voor de zeven geteste schermen, ditmaal op de maximale overdrive-instelling.

Variabele overdrive geeft minder gedoe

De schermen in dit overzicht hebben een groter bereik van refreshrates dan veel andere monitoren. Het zal in de praktijk vaak genoeg voorkomen dat je niet aan de volledige 240Hz geraakt. Zodoende is het van belang dat de fabrikant de overdrive ook goed heeft ingesteld voor lagere refreshrates. Wanneer dat niet gebeurt, kan het zijn dat de beeldkwaliteit op een lagere refreshrate afneemt, doordat er ineens te veel overshoot zichtbaar wordt of het scherm juist te traag reageert. Je zou dan natuurlijk kunnen overschakelen naar een andere overdrive-instelling, maar als je framerate bij gebruik van adaptive sync snel wisselt, is dat geen zinnig advies. Lang niet alle fabrikanten regelen schermen voor alle refreshrates goed af. Variabele overdrive was eerder vooral iets wat je op schermen met de Nvidia G-sync-scaler aantrof, maar inmiddels zijn er ook andere monitoren die het hebben.

Om te bepalen hoe deze 240Hz-schermen reageren op een lagere refreshrate, hebben we op 144Hz dezelfde reeks metingen uitgevoerd als op 240Hz. Daarvoor hebben we precies dezelfde overdrive-instelling gehandhaafd die we hierboven voor 240Hz als optimaal hebben gedefinieerd. In onderstaande grafiek vergelijken we de aldus gemeten gemiddelde en maximale over- en undershoot op 144Hz met die op 240Hz.

Zoals deze grafiek uitwijst, is de Samsung Odyssey G7 LC27G75 bijna perfect hetzelfde ingeregeld voor 144Hz als voor 240Hz. De C27RG50 vertoont op de lagere refreshrate een kleinere fout en hetzelfde geldt voor de BenQ Zowie XL2746s. Voor de LG 27GN750 en AOC Agon AG273QZ geldt het omgekeerde, al blijft het verschil relatief beperkt. Dat kan niet gezegd worden van de AOC C27G2ZU en zeker de Asus TUF Gaming VG279QM. De laatste vertoont nu ook in absolute zin zoveel over- en undershoot, dat je in het overdrivemenu beter een stapje terug kunt doen.

Inputlag

Voor het bepalen van de inputlag, de hoeveelheid vertraging voordat een beeld dat naar de monitor wordt gestuurd, daadwerkelijk verschijnt, gebruiken we een Leo Bodnar-inputlagtester, geplaatst in het midden van het scherm. Een belangrijke beperking is dat deze enkel werkt op 1080p- of 4k-resoluties, waarbij de refreshrate in deze test ook niet hoger ligt dan 60Hz. Meestal leidt dat niet tot vreemde uitslagen, maar bij de schermen in dit artikel wel. Volgens de meting noteren de twee Samsung-schermen zo'n 22ms inputlag in de Leo Bodnar-test, de Asus TUF Gaming VG279QM zelfs 35ms, resultaten die ook na herhaalde metingen blijven staan.

Inputlag 60Hz
Monitor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
LG 27GN750	9,5
AOC C27G2ZU	11,3
BenQ Zowie XL2746S	13,9
AOC AGON AG273QZ	14,0
Samsung Odyssey G7 LC27G75T	21,9
Samsung C27RG50	22,1
Asus TUF Gaming VG279QM	35,0

Ervaringen van andere reviewers wijzen erop dat deze monitoren op hun maximale refreshrate een veel lagere inputlag noteren, zoals je van een razendsnelle gamemonitor mag verwachten. Dat kunnen we met onze huidige testprocedure helaas niet controleren. De hoge inputlag in 60Hz-modus bij deze schermen is in ieder geval wel iets om rekening mee te houden als je ze niet alleen met je game-pc, maar ook voor consolegaming had willen gebruiken. Van de concurrentie blijkt de LG 27GN750 nipt het snelste, met een gemeten totale vertraging van minder dan 10ms.

• Volgende pagina 5. Helderheid, contrast en kleurweergave (sdr)