Creatievelingen en enthousiaste pc-gebruikers werken vaak met meer dan één monitor. Als je op een desktop bezig bent, is dat een kwestie van een extra scherm aansluiten, maar als je op weg bent met een laptop, is dat minder vanzelfsprekend. Fabrikanten zoeken al een tijdje naar oplossingen. Zo toonde Razer een paar jaar geleden een prototype van een laptop met drie schermen en Asus introduceerde vorig jaar op de Computex zijn eerste laptops met ScreenPad.
Die eerste ScreenPad-laptops hadden een 5,5"-lcd op de plek van de touchpad en met dat beperkte formaat kwam die lcd wat functionaliteit betreft bij lange na niet in de buurt van een tweede monitor. Dat is anders bij de nieuwe ZenBook Pro Duo, die Asus dit jaar heeft meegenomen naar de Computex-beurs in Taiwan. Het kleine schermpje heeft plaatsgemaakt voor een veel groter exemplaar dat boven het toetsenbord is gepositioneerd en de helft van de behuizing in beslag neemt. Je krijgt er in feite een halve monitor bij en Asus noemt dat ScreenPad Plus.
Oled en lcd
Het primaire scherm van de ZenBook Pro Duo is een 15,6"-oledpaneel met een 4k-resolutie. Waarschijnlijk gaat het om het oledpaneel van Samsung dat we op de CES-beurs voor het eerst tegenkwamen in verschillende laptops. Diverse fabrikanten brengen rond deze tijd laptops met het oledscherm uit. Het scherm dat boven het toetsenbord zit, is een ips-lcd met een resolutie van 3840x1100 pixels. De breedte van het scherm is gelijk aan die van het primaire scherm en ook het aantal pixels is in de breedte gelijk, zodat de schermen goed op elkaar aansluiten. Beide schermen zijn touchscreens.
Wat afmetingen en resolutie betreft sluiten de schermen dus goed op elkaar aan, maar als het gaat om kleurweergave en contrast is dat niet zo. Het primaire oledscherm heeft een veel hoger contrast en kan meer kleuren weergeven dan de ips-lcd en dat zie je duidelijk als je bijvoorbeeld een afbeelding op beide schermen laat zien. In de praktijk hoeft dat niet storend te zijn, want er zijn tal van situaties te bedenken waarin je op het primaire scherm het belangrijkste beeld toont en op het tweede scherm bedieningselementen of secundaire programma's plaatst.
Asus heeft het ips-paneel op de behuizing van een antireflectieve coating voorzien. Dat is handig, want lichtbronnen bevinden zich vaak boven je en zullen dus recht op het paneel schijnen. De coating doet zijn werk goed, want het scherm blijft afleesbaar in omstandigheden met lastig licht. Het primaire oledpaneel is wel glanzend en reflecteert dus een stuk meer.
ScreenPad Plus
Hoewel Asus met de ZenBook Pro Duo het ScreenPad-concept van vorig jaar flink heeft aangepast, blijft de naam hetzelfde. Asus voegt er Plus aan toe om duidelijk te maken dat dit een grotere versie is. Ook dit keer heeft Asus eigen software gemaakt die ervoor moet zorgen dat het scherm handig in gebruik is. Aan de linkerkant van het scherm zit een icoontje dat altijd in beeld staat en waarmee je een snelmenu oproept. In dat menu staan allerlei shortcuts en functies van het scherm.
Je kunt hier zelf snelkoppelingen plaatsen naar apps en als je daar vervolgens op drukt, worden ze geopend op het tweede scherm. Er is ook een functie om workspaces op te slaan. Als je bijvoorbeeld op het primaire scherm Photoshop start en op het tweede scherm bepaalde mappen of andere apps opent, kun je die indeling opslaan als een preset. Zo hoef je niet iedere keer alle apps naar de gewenste plek te slepen.
Omdat het tweede scherm dit keer groot van formaat is, kun je het prima als een regulier tweede scherm gebruiken, ook zonder speciale software. Bewerken van video, foto's of audio met op het primaire scherm het resultaat en op het tweede scherm tools, zoals een tijdlijn of layers, zijn scenario's waarin het ontwerp van de ZenBook Pro Duo ons erg handig lijkt. Je bent daarbij wel afhankelijk van de software, die bijvoorbeeld het weergeven van de tijdlijn in een apart venster moet ondersteunen, zodat je dit goed op het tweede scherm kunt vastzetten.
:strip_exif()/i/2002787142.jpeg?f=imagearticlefull)
Behuizing en hardware
Door de plaatsing van het tweede scherm is het toetsenbord naar de onderkant verplaatst en rechts daarvan zit de touchpad. Plek om je polsen te laten rusten is er dus niet, al brengt Asus wel een accessoire uit dat je kunt neerleggen om zo toch wat steun te krijgen. Dat is handig als je aan een bureau werkt, maar op locatie of bijvoorbeeld in een trein of vliegtuig, zul je daar waarschijnlijk geen plek voor hebben. Bovendien is de plaatsing van de touchpad rechts van het toetsenbord onhandig voor linkshandigen.
Wat ook direct opvalt, is dat de ZenBook Pro Duo een dikke en zware laptop is. Hij weegt zo'n 2,5 kilogram. Hij is dan ook uitgerust met snelle hardware; er gaat maximaal een Core i9-9980HK in, een 45W-processor met acht cores. De videokaart is een GeForce RTX 2060 en er kan tot 32GB werkgeheugen en opslag is er in de vorm van een nvme-ssd tot 1TB. De behuizing zelf is gemaakt van cnc gefreesd aluminium en voelt degelijk aan.
Kleiner model
De ZenBook Pro Duo is dus een behoorlijk groot en zwaar apparaat. Asus beseft dat niet iedereen dat ziet zitten en komt ook met een kleiner en lichter 14"-alternatief. De fabrikant laat voor dat model de Pro-aanduiding vallen, de laptop heet simpelweg ZenBook Duo. Het gewicht is zo'n 1,5kg en daarmee is hij een stuk handzamer dan het Pro-model.
Het ontwerp van de ZenBook Duo is gelijk aan dat van zijn grotere broer, maar dan met een kleiner scherm. Bovendien is het 14"-paneel een ips-lcd en geen oledscherm. Ook is de resolutie met 1920x1080 pixels een stuk lager en het primaire scherm is geen touchscreen. Het tweede scherm is ook een ips-lcd en dat paneel is ook 1920 pixels breed. Dit scherm is wel aanraakgevoelig. Wat opvalt is dat er bij de ZenBook Duo een andere coating op het tweede scherm zit, die wat meer reflecteert.
De ZenBook Duo is dus een stuk lichter, maar heeft ook minder krachtige hardware dan het Pro-model. Er zit een 15W-processor in; het model dat wij zagen, was uitgerust met de Core i7-8565U-quadcore. De videokaart is een GeForce MX250.
ScreenPad 2.0
Met de introductie van het ScreenPad Plus-ontwerp lijkt de oplossing van vorig jaar een snelle dood gestorven te zijn, maar dat is niet waar. Asus blijft ScreenPad-laptops maken met een lcd in plaats van een touchpad. Die schermpjes zitten echter niet langer in nieuwe ZenBook Pro-modellen, maar in de line-up daaronder. Er komen varianten van de ZenBook 13, 14 en 15 met ScreenPad en ook voorziet Asus modellen in de goedkopere VivoBook-reeks van het schermpje.
De reden dat de ScreenPad nu in die dunnere laptops zit, is dat het schermpje door de geïntegreerde grafische kaart van de Intel-processors kan worden aangestuurd. Bij de ZenBook Pro van vorig jaar werd de Nvidia-gpu gebruikt voor het aansturen van het ScreenPad. Dat had als nadeel dat die gpu altijd aanstaat bij gebruik van de ScreenPad en dat verkort de accuduur. Met ScreenPad 2.0 is dat probleem opgelost. Ook bij de ZenBook Duo-modellen hoeft de Nvidia-gpu overigens niet geactiveerd te zijn om het extra scherm te gebruiken.
Bovendien gebruikt Asus voor de tweede generatie van zijn ScreenPad bredere schermpjes, met een 21:9-verhouding en een resolutie van 2160x1080 pixels. Bij de eerste ScreenPad-laptops ging het om 16:9-schermpjes met een full-hd-resolutie.
Over de werking van de ScreenPad schreven we eerder in onze review van de ZenBook Pro UX580. Toen noemden we het schermpje een aardige gimmick, maar merkten we ook op dat het afwachten is tot ontwikkelaars er iets mee doen. We zijn inmiddels bijna een jaar verder en er is nog steeds weinig software die is geoptimaliseerd voor het tweede schermpje in Asus-laptops. Het is te hopen dat daar verbetering in komt nu Asus de functionaliteit naar meer van zijn laptops brengt.
Tot slot
Asus zet flink in op zijn ScreenPad-fuctionaliteit. De Plus-variant in de ZenBook Duo-modellen is een grote stap vooruit ten opzichte van de implementatie van vorig jaar. En dan bedoelen we vooral letterlijk groot; je krijgt er een half scherm bij. Het tweede scherm zou optimaal tot zijn recht komen met afgestemde software en het is te hopen dat die er komt. Een jaar na de introductie van de eerste ScreenPad-laptops zijn fabrikanten daar nog niet gretig op ingesprongen, dus dat is geen zekerheid.
Het voordeel van het grote tweede scherm is wel dat je veel minder afhankelijk bent van speciale software. Dankzij het formaat kun je het Duo-scherm veel beter als een reguliere tweede monitor gebruiken en daar zien we wel wat in. Wat Asus' laptop met dubbel scherm gaat kosten, is nog even afwachten. We hoorden een bedrag tussen 2500 en 3000 Britse pond, omgerekend zo'n 2850 tot 3450 euro, voor de ZenBook Pro Duo. Om welke configuratie dat gaat, is nog niet bekend. In juli moet de laptop te koop zijn, maar of hij dan ook direct uitkomt in de Benelux, is onduidelijk.