Het 5g-tijdperk begint nu

Lappendeken van technieken voor de toekomst

Inleiding: wat?

Dit voorjaar zul je weinig bijzonders merken aan mobiele netwerken. Masten staan of hangen erbij zoals altijd en je telefoon geeft op dezelfde manier bereik aan op hetzelfde netwerk. Toch begint dit voorjaar een nieuw tijdperk, want na jaren praten is het eindelijk zover: er wordt een begin gemaakt met 5g.

Tot nu toe was er sprake van harde overgangen tussen elkaar opvolgende mobiele netwerken. Voor 3g, toen umts, moesten providers vanwege de hogere frequentie nieuwe masten plaatsen in de Benelux en voor 4g gebruikten ze aparte frequenties. Het is lekker overzichtelijk; vanaf het moment dat je een telefoon en abonnement met 4g hebt, kun je op 4g. Voor 5g geldt dat niet. Hoewel de exacte specificaties nog niet zijn vastgesteld, sturen bedrijven er nu op aan dat 5g een lappendeken van technieken wordt, op veel verschillende frequenties. Een snellere variant van het huidige 4g zal ook 5g gaan heten.

De release is opgedeeld in stukken. Het eerste deel vindt dit voorjaar plaats. Dan stelt de 3GPP Release 14 vast: de release van netwerkspecificaties. Daarin legt de sector de basis voor 5g. Vervolgens komt met Release 15 de eerste 'echte' 5g-release en volgen de puntjes op de i met Release 16.

In de komende maanden begint dus het tijdperk van 5g. Het zijn geen telefoons die daar als eerste van gaan profiteren. De eerste producten die ervan kunnen profiteren, zijn auto's. De 'pre-5g'-release bevat onder meer een standaard om lage latency mogelijk te maken voor communicatie tussen zelfrijdende auto's.

De eerste fase: gigabitmodems

Laten we eerst een stapje terug doen. Tot nu toe ging elke generatie mobiel netwerk gepaard met een nieuwe technologie. De eerste generatie was analoog, de tweede digitaal. Met 3g kwam umts beschikbaar en later hsdpa; met 4g kwam lte in beeld en later lte-advanced.

Generatie	In de Benelux gebruikte technologie
1g	nmt
2g	gsm, gprs, edge
3g	umts, hspa, hspa+
4g	lte, lte-a

Met 5g gaat die combinatie van een nieuwe generatie en een nieuwe radiotechniek overboord. Hoewel 5g een nieuwe generatie is en er sprake is van een nieuwe technologie met 5g-nr, waarbij nr staat voor new radio, zullen veel van de 5g-toepassingen werken op basis van allang bestaande netwerkstandaarden.

Zo komt er een geavanceerde versie van lte die 5g gaat heten. Na de eerste versie van lte kwam er iets wat providers in de Benelux lte-advanced zijn gaan noemen. Daarna kwam lte-advanced pro, dat geldt als opstap naar 5g. Op dit moment staan telefoons met lte-advanced pro op het punt van uitkomen. Op het Mobile World Congress in Barcelona, afgelopen week, lagen minstens twee voorbeelden: de Sony Xperia XZ Premium en de ZTE Gigabit Phone. Vermoedelijk komt daar eind deze maand een telefoon van een heel grote fabrikant bij; de Galaxy S8 heeft naar alle waarschijnlijkheid ook een gigabitmodem aan boord.

Die telefoons hebben een modem die bekend is gaan staan als 'gigabitmodem'. Hij biedt ondersteuning voor downloaden met minimaal 1Gbit/s en veelal uploaden met rond 150Mbit/s. Het halen van die hoge snelheden over lte kan door een combinatie van twee factoren. De eerste is de modulatie. Dat gebeurt nu veelal met 64qam, maar het kan met 256qam. Die techniek maakt onmiddellijk meer bandbreedte beschikbaar, omdat het moduleren efficiënter gaat.

De tweede is een geavanceerdere versie van carrier aggregation, het stapelen van frequenties. De telefoon en zendmasten maken op verschillende frequenties tegelijk verbinding met elkaar, waardoor veel hogere snelheden mogelijk worden.

Daarbij geldt: hoe meer frequenties er zijn om te stapelen, hoe sneller de verbinding is. Daarom zit in release 14 ook laa: license assisted access. Dat maakt 4g mogelijk op frequenties waarvoor providers geen licentie nodig hebben. Dat is momenteel vooral de 5GHz-band, die tot nu toe alleen in gebruik is voor wifi. Daarin is veel ruimte en niet bijster veel verkeer, dus het zou prima moeten passen.

Het probleem is dan natuurlijk wel dat mobiele netwerken en wifinetwerken in dezelfde band zitten. De technologie lost dit op door de mobiele netwerken te voorzien van ondersteuning voor listen-before-talk. Dat zit standaard niet in lte, omdat het nooit kanalen hoeft te delen met andere netwerken. In de 5GHz-band moet dat wel, dat eist de EU. De zender 'luistert' daarom of een kanaal bezet is en gaat alleen 'praten' met de telefoon als het kanaal vrij is. Dat systeem moet ook voorkomen dat thuisgebruikers met wifi last krijgen van de nieuwe 4g-implementatie. Als jouw router en hardware een kanaal gebruiken, zal de zendmast van de provider overschakelen naar een ander kanaal.

Die hoge snelheden zijn er niet alleen om jou sneller door je databundel heen te helpen door Facebook-video's in 360 graden en 4k te streamen. Ze maken ook meer capaciteit beschikbaar. Dat werkt grofweg zo: als jouw verbinding twee keer zo snel is als voorheen, ben je met het ophalen van dezelfde hoeveelheid data in de helft van de tijd klaar en dan kan een ander apparaat die verbinding weer gebruiken.

Hogere frequenties en meer apparaten

Sommige toepassingen zullen gebruikmaken van hogere frequenties. Die zogenaamde mmWave-toepassingen zitten op bijvoorbeeld 15 of 29GHz of zelfs nog hoger, op 37GHz. Vanwege de korte golven is het makkelijker om veel data te versturen, maar het bereik van zulke golven is natuurlijk een stuk minder.

Daarvoor is een nieuwe techniek nodig: beamtracking. Belangrijk daarbij is dat het zenden en ontvangen op dezelfde frequentie gebeuren: time division duplex. Op het ene moment is de frequentie in gebruik voor downloaden, op het andere moment is diezelfde frequentie in gebruik voor uploaden.

Dat is nodig, omdat up- en downloaden gaan via een beam. Zender en ontvanger zoeken eerst contact. Als dat is gelukt, zoekt de zender de ideale route voor de verbinding. Dat kan via een andere zender zijn of via een combinatie van zenders. Als dat ook is gelukt, gaat het zenden op hoger vermogen, maar dat gebeurt in een geconcentreerde straal alleen naar het apparaat. Als het apparaat zich verplaatst, herhaalt dit proces zich om de goede omstandigheden te vinden voor de nieuwe locatie.

Het is belangrijk dat up- en downloaden op dezelfde frequentie gebeuren, omdat die optimale route voor het versturen en ontvangen van data op een andere frequentie anders kan zijn.

Inmiddels is de hardware voor deze toepassingen al kleiner gemaakt en bijna klaar voor productie. Hierboven is de mmWave-antenne-array te zien die in gebruik is. Het is een array van 9x9 die in gebruik is als antenne; de buitenste puntjes zijn niet in gebruik, omdat de hardware om het goed te doen hetzelfde aantal 'buren' moeten hebben.

Dit lijkt heel klein, maar er is nog veel meer hardware nodig om dit allemaal te laten werken en aan te kunnen sluiten op de backbone van het netwerk. Uiteindelijk zal mmWave in gebruik zijn voor gespecialiseerde toepassingen, vooral binnen gebouwen of op drukke plekken. Het is niet logisch om dit in smartphones te zetten, omdat het bereik daarvoor aan de krappe kant is.

Meer apparaten

Uiteraard zal 5g werken op apparaten als smartphones, maar het is uitdrukkelijk gericht op meer soorten producten en een belangrijke soort is auto's. Auto's zijn al uit te rusten met 4g om bijvoorbeeld rechtstreeks realtimeverkeersinformatie en streamen van muziek mogelijk te maken, maar dat stelt uiteraard weinig eisen aan de verbinding.

Vermoedelijk wordt c-v2x onderdeel van 5g in een of andere vorm. C-v2x staat voor cellular-vehicle-to-everything. Dat moet ervoor zorgen dat auto's met van alles kunnen communiceren, iets wat vooral belangrijk zal zijn voor zelfrijdende wagens. Het lijkt erop dat het al gestandaardiseerde 802.11p, inderdaad een wifi-variant, als technische basis zal dienen voor communicatie van auto's in 5g. Dat werkt in elk geval veelal rond 5,9GHz.

Toepassingen voor 5g

Voor auto's zal 5g waarschijnlijk diverse toepassingen kennen. De meest logische en makkelijke is vehicle-to-network, de verbinding van de auto met het mobiele netwerk. Dat is nodig waarvoor het nu ook al nodig is: updates van kaarten binnenhalen, de verkeersdrukte doorgeven en verkeersinformatie doorkrijgen, evenals informatie over bijvoorbeeld de staat van de weg of wegwerkzaamheden doorseinen.

Daarnaast moeten auto's met mensen op straat kunnen communiceren: v2p, vehicle-to-pedestrians. Daarmee kunnen bijvoorbeeld ambulances alvast aan voetgangers en fietsers doorgeven dat ze eraan komen. Nu werkt dat ook prima met sirenes, maar een extra seintje kan in een noodgeval geen kwaad. Dat werkt via een doorontwikkelde versie van lte-broadcast, waardoor een ambulance met een druk op de knop een signaal via het mobiele netwerk naar apparaten in de buurt kan sturen.

Een nieuwe is vehicle-to-infrastructure. Die infrastructuur bestaat bijvoorbeeld uit verkeerslichten, die er op basis van het aanbod dat ze krijgen, voor kunnen kiezen om op een kruising groen te geven om de doorstroming te bevorderen. Ook kan het werken voor tolwegen en bij betalen voor parkeren. Dat werkt met een directe verbinding zonder tussenkomst van een zendmast: lte-direct. Met lte-direct is de verbinding tussen twee apparaten heel kort, van enkele meters tot maximaal enkele honderden meters. Dat houdt de latency uiteraard laag en heeft tot gevolg dat apparaten in het verkeer snel op elkaar kunnen reageren.

Nokia N95 (2007)

Het probleem van de toepassingen van 5g is dat bedrijven een netwerk voorbereiden waarvan ze, afgezien van bijvoorbeeld zelfrijdende auto's, geen idee hebben waarvoor het in gebruik zal zijn. Immers, de apparaten die volop gebruik gaan maken van 5g, zijn nog lang niet uitgevonden. Vergelijk het met het huidige 4g. Bedrijven ontwikkelden dat rond 2006 en 2007, in de tijd dat Apple zijn eerste iPhone presenteerde, Nokia de N95 uitbracht en Google sleutelde aan het nog niet uitgebrachte Android. De huidige toestellen met 4g, met grote schermen en hoge resoluties, waren toen nog ver weg en niet voor te stellen.

Het is dus nog een beetje koffiedik kijken, maar op basis van de huidige ontwikkelingen kun je natuurlijk al van alles proberen te voorzien. Een van de belangrijkste toepassingen is iets wat de de 3GPP 'pervasive video' noemt. Diensten die werken via schermen vlak voor de ogen, hologrammen en telepresence: het op afstand ergens digitaal aanwezig zijn. Dat soort zaken zullen enorme resoluties moeten hebben om er van dichtbij scherp uit te zien en daarom zal dat veel dataverkeer vergen.

De Jedi hadden duidelijk 5g. De bedoeling is dat vergaderingen waarbij mensen als hologram aanwezig zijn, werkelijkheid worden. Een 5g-netwerk moet de bandbreedte en lage latency bieden om dat mogelijk te maken.

Een ander scenario is minder spannend, maar even belangrijk. Dat gaat om remote computing, waarbij mensen via een mobiel apparaat toegang hebben tot de desktop op hun werk. Dat kan al, maar met hoge snelheid en lage latency moet het mogelijk zijn om zonder vertraging te werken, zelfs in treinen die tegen die tijd met snelheden tot vijfhonderd kilometer per uur door het landschap razen.

Tot slot denken providers aan het tactiele internet. Dat zijn toepassingen waarbij mensen op afstand echte of virtuele objecten besturen. Daarbij is het belangrijk dat de feedback voor wat een gebruiker doet er binnen een fractie van een seconde is, anders voelt de aanraking niet echt aan. Omdat 5g een latency onder de 1ms mogelijk moet maken, is het de eerste draadloze technologie waarmee dat moet kunnen.

Toepassingen van tactiel internet kunnen de opvolgers zijn van de huidige augmented-reality- en virtual-realitysoftware. Dankzij 5g zal het dan mogelijk zijn om in real time virtueel ergens anders te zijn, bijvoorbeeld bij een concert. Daarnaast kunnen robots in de toekomst baat hebben bij 5g. De providers denken dat robots niet alleen productiewerk zullen overnemen, maar in de toekomst ook als dienstverleners aan de slag gaan. De snelle verbindingen met lage latency maken dan snelle interactie mogelijk met op de achtergrond berekeningen die krachtigere hardware vereisen dan de robots zelf hebben: een soort robotische thin clients dus.

Robot Pepper in gesprek met Tweakers-redacteur Arnoud Wokke. Pepper kan 'emotioneel' reageren, maar dat gebeurt nog goeddeels lokaal en dus zonder 5g.

Tot slot

Op telecombeurzen als het Mobile World Congress is het al een paar jaar vergeven van de stands met 5g-demo's en panelgesprekken over toepassingen van het komende mobiele netwerk. Toch bleef het lang een droom, een reeks wensen waarvan niemand echt kon zeggen wanneer ze vervuld zouden worden en hoe dat eruit zou zien.

Nu de vaststelling van de 5g-standaard met rasse schreden nadert, zijn de demo's echt en is duidelijk te zien wat 5g precies zal inhouden. Het blijft ook niet bij praten; er zijn diverse providers in enkele landen die beginnen te experimenteren met technieken die 5g naar alle waarschijnlijkheid tot realiteit zullen maken. Zo begint Verizon in de Verenigde Staten met een proef met mmWave, voor het leveren van een alternatief voor de vaste internetverbinding aan bedrijven.

Verwacht ook volgend jaar een hoop poeha, want de Olympische Winterspelen vinden dan plaats in Zuid-Korea en het land zal door 5g klaar te hebben, willen laten zien dat het technisch vooroploopt. Dat zal door een gebrek aan tijd echter nog op beperkte schaal zijn. Twee jaar later zijn de zomerspelen in Japan en ook dat land heeft aangekondigd groots uit te willen pakken met 5g.

Er zijn ook proeven dichter bij huis. Diverse bedrijven zijn samengekomen in Noord-Groningen, maar de meest tastbare proef verloopt daar via lora, een techniek voor lowpowernetwerken voor sensoren. Dat is aardig, maar er zijn al enkele loranetwerken in Nederland in de lucht en een echte stap richting 5g is het nog niet.

Europese providers schatten dat het nog een jaar of vijf kan duren voordat apparaten en netwerken op grote schaal 5g ondersteunen. Door de lappendeken van technieken waartussen apparaten kunnen schakelen, moet het een netwerk worden dat altijd en overal aanwezig is. De beloftes zijn schitterend, maar zoals wel vaker zullen we moeten afwachten wat er in de praktijk van terechtkomt.

Reacties (128)

[Anoniem: 55563]

5G brengt straks blijkbaar ook een wereld vol sensoren met zich mee. Dat is technisch en praktisch bijzonder nuttig maar dan mag het recht op privacy wel nog steviger verankerd worden in de wet dan nu het geval is. Mijn kennis van de wet is onvoldoende om iets te zeggen over wat de beste constructie is maar het lijkt niet onzinnig om hier de Grondwet voor te wijzigen.

Het grootste struikelblok hierbij acht ik het gebrek aan bewustwording van het publiek. De burger lijkt zich opvallend weinig druk te maken over het recht op privacy. Met het motto en bijna meme "ik heb niks te verbergen dus je mag alles van me weten" worden initiatieven tegen privacy-schendingen vaak weggewuifd. Dat vind ik erg jammer omdat daarmee onbewust de vrijheid van alle burgers wordt ondermijnd, ook van degenen die er wél waarde aan hechten.

Straks lopen en rijden we allemaal met 5G technologie rond. Dan is technisch iedere boer en scheet te volgen. Ik zou het heel fijn vinden als daar van tevoren al goed over nagedacht wordt want tot dusver loopt de wetgeving alleen maar achter de feiten aan.

[T_elic]

Veel mensen staan er niet bij stil dat privacy en vrijheid onlosmakelijk van elkaar verbonden zijn. Misschien ook wel omdat onze vrijheid niet echt ter sprake wordt gesteld. Mijn opa zij laatst dat de jeugd wel eens een oorlog kon gebruiken. Misschien een rare uitspraak, maar deels begrijp ik het wel. Als je niet weet hoe het is om zonder privacy en vrijheid te leven geef je het ook makkelijker in delen op.

[Dr. Prozac]

Probleem is dat (gebruiks)gemak en informatie-delen ook met elkaar verbonden zijn. Met gemak bedoel ik dan dat een ander (persoon/bedrijf/overheid) iets voor je doet omdat je het zelf niet kan of geen zin hebt.

Ben je gebruiksgemak aan het optimaliseren, wordt je door sommigen verweten privacy te schenden... okay dan ga je dus privacy optimaliseren en dan is het niet gemakkelijk in het gebruik.

Daarom is het misschien goed om een rating te tonen bij een product of service (zoals @Mic2000 heeft geschreven).
Dan kan de consument zelf kiezen, zoals diezelfde consument ook zelf kan kiezen tussen lekkere Cola of gezonde Cola.

[rjmno1]

Laat die oorlog maar.
IK vind wel leuk hoe die techniek gebruikt word, en dat 5g ook gebruikt kan worden aldus de werking ervan al deze veroudererde technieken ook nog kan gebruiken 2g,3g en 4 g kan gaan combineren zodat men een sterkere bandbreedte heeft.
Het kan overal ingezet voor worden denk aan auto's die dmv computertechniek en misschien in combinatie met de tom tom navigatie weet waar de auto zich bevind en van daaruit een berekening gemaakt word door de boordcomputer.
Maar ikzelf denk ook aan andere apparaten , denk aan internet of things, aangesloten op wifi of 5 g dat ie zelf een firmware update binnen krijgt.Of een of ander apperaat geupdate word door middel van deze nieuwere technieken.Ze beloven 1 gb download en enkele 100 kb per seconde upload,dat is voor een mobiel apperaat best snel.
Als je nagaat wat er tegenwoordig allemaal digitaal is ,dan komt dat alleen maar ten goede voor de consument en natuurlijk ook voor de bedrijven.
Ik vind het een leuke ontwikkeling.

[fastbikkel]

Ik vind het punt van privacy omtrent het weghouden van 5g uit de woning ook meetellen.
Zelf hebben wij bewust geen wifi om meerdere redenen, ik wil het wifi van de buren dus ook niet in ons huis, maar voor dit laatste is niets geregeld in de wet.
Of ik mis wat.

[Ero-Sensei]

Als één van de redenen van geen Wifi voor jouw de angst voor gezondheid is, dan is de enige mogelijkheid een hutje op de hei ver van de bewoonde wereld.

Als het puur om privacy gaat dan zou ik niet weten wat het Wifi van de buren in jouw huis voor kwaad kan doen, wanneer je geen Wifi actieve apparaten hebt.

[woordenboek10]

http://people.csail.mit.edu/fadel/wivi/
Hoe je van buiten, iemand huis van binnen kan bekijken met wifi. Word al gebruikt door de FBI.

[fastbikkel]

"dan is de enige mogelijkheid een hutje op de hei ver van de bewoonde wereld."
Maar dat is dus niet eerlijk, ik kies niet voor de wifi van anderen.
Natuurlijk begrijp ik dat ik niet alle straling kan tegenhouden, maar ik vind wel dat wifi dat door mensen is veroorzaakt wel even onder de loupe genomen mag worden.

[Ero-Sensei]

Dat is democratie. Als je geen autogassen in wilt ademen, moet je niet in de stad gaan wonen, want de meeste mensen vinden dat geen probleem en dus is de auto een algemeen geaccepteerd onderdeel van ons straatbeeld.

Met Wifi is dat niet anders. Organiseer een referendum en ik voorspel je vast dat het percentage dat vóór die alles overschaduwende Wifi stemt een stuk hoger is dat het percentage stemmen op onze nieuwe minister-president overmorgen.

[rjmno1]

Ja want bijna alle wifi verbindingen van consumenten zijn beveiligd met een wpa of wep sleutel .
Je kan er zomaar niet in komen.
Het is eigenlijk net hetzelfde als je vaste verbinding via ethernet.
En voor beide verbindingen heb je ook nog en hardware-matige firewall, en windows zelf heeft ook nog een software matige firewall plus je hebt ook nog anti virus op je systeem staan.Met andere woorden daar komen ze zo snel niet doorheen of je moet al de cia of de nsa bellen.Maar die komen overal doorheen denk ik.
En die wifi verbinding is best snel en veilig ik denk niet dat je daar zorgen over hoef te maken mbt veiligheid systeem.

[matjojo]

> ls je niets te verbergen hebt is er toch niets aan de hand welkom in de 21e eeuw mensen.

Misschien is dit wel heel duidelijke bait, maar dit hoor ik wel vaker, en ik wilde even zeggen hoe ik dat zie:

misschien heb je nu wel niets te verbergen, maar stel je hebt wel wat te verbergen, stel je werkt voor de AIVD, en je wilt aan de wereld vertellen dat ook zei iedereen altijd kunnen afluisteren. (hypotethisch) Zou je het dan niet prettig vinden dat je tv microfoon niet gebruikt kan worden om jou te horen als je met je collega's wilt overleggen over hoe je dit bekend gaat maken?

of, stel je hebt helemaal niets te verbergen, maar je doet iets wat tegenwoordig heel normaal is, denk aan het bezoeken van een forum over wapens ofzo. Lijkt heel onschuldig nu. Even later komt geert aan de macht (of wie dan ook die negatief tegenover wapens staat, ik weet niet eens of geert dat wel staat.) en het wordt langzamerhand steeds minder gewenst dat je dat doet, wil jij dan dat de overheid kan kijken wat jij doet, en dat later tegen jouw kan gebruiken?

Dit is ongeveer waar ik bang voor ben, niet de overheid nu, maar de overheid later. En wat die kunnen met de rechten en mogelijkheden die we de overheid/AIVD/bedrijven nu geven.


Als je meer wilt lezen raad ik dit artikel van De Correspondent, drie jaar oud, maar zeer applicabel op dit onderwerp:

https://decorrespondent.nl/209/nee-je-hebt-wel-iets-te-verbergen/6428004-ab2d5fc2

[Oyxl]

En om daar aan toe te voegen; Ten tijde van WOII was het gewoonte dat er een gemeente archief was. In deze archieven werden de persoonsgegevens opgeslagen. Die gegevens waren zeer beperkt en oppervlakkig, maar de Duitsers behaalden grote successen met het achterhalen van mensen door die gegevens.
Amsterdam heeft toen zonder te knipperen die informatie overgedragen, wat het verzet ten dele heeft kunnen voorkomen. Bijkomend nadeel was, dat Amsterdam bijna op Duitse wijze zeer nauwkeurig, efficiënt en volledig was bij het verzamelen van die informatie.

Nu leven we in een tijd van vrede, maar de kans op oorlog wordt steeds groter. Niet alleen is er statistisch een aanzienlijke kans dat we eens in de 100 jaar een oorlog hebben, de maatschappij verdeelt zich ook langzaam weer in twee extremen. Er zijn steeds minder gematigde realisten. Trump is zo'n voorbeeld. Geert acht ik dan net weer iets snuggerder in, maar al ben ik rechts, ik ben zeker geen fan van Geert. Ook de EU ontwikkelt zich tot een elitair autoritair totalitair systeem, waarbinnen vrij weinig ruimte meer is.
Terug naar de essentie; Zodra er oorlog uitbreekt, waarbij er ook sprake is van een overheerser, is die informatie opeens cruciaal. Het verzet in WOII had alleen een kans door anonimiteit. Die anonimiteit is weg. Afhankelijk van de bron van de oorlog, zou het zomaar kunnen dat die bron toegang heeft tot elke scheet die je de afgelopen twintig jaar hebt gelaten. Ze weten of je staand of zittend plast, medicatie nodig hebt, waar je winkelt, wie je kent, wie jou kent, tot welke politieke stroming je behoort, of je een wapenvergunning hebt, of je plaatsgebonden bent en zo gaat het lijstje nog wel even door. Door alle informatie van iedereen te kruizen, is er vrij weinig kans meer, dat er een georganiseerd verzet kan worden opgebouwd. Men weet tenslotte alles.

Vrije afgifte van je persoonlijke informatie is alleen goed, totdat het opeens niet meer goed is. En op dat moment is het te laat.

[P.A.T.R.I.C.K]

En hoe wil je dan voor je rechten opkomen die niet overeenkomen met de bestaande toestand ?

Als je er geen behoefte aan hebt dat andere mensen dit voor jou op een veilige manier kunnen doen, kunnen we je altijd weer op een plantage aan het werk zetten en krijg je als je 40 bent vanwege ouderdom een kogel door je kop, laat het ons maar weten. We kunnen je ook meteen als kunstmest gebruiken ivm een laag IQ.....

https://en.wikipedia.org/wiki/Civil_liberties

[Carlos0_0]

Er wordt inderdaad steeds meer verbonden met het internet, en met 5G gaat het inderdaad nog meer worden denk ik wel.
Maar je kan mensen er ook bewust van maken wat het allemaal doet, en als ze dan nog zeggen boeit me niet oke dan niet.

Bij mij zal er echt niks aan internet of bluetooth gehangen worden, mijn Oral B tandenborstel kan ook al met telefoon verbinden nou mooi niet.
Mijn koelkast/wasmachine/magnetron/gasfornuis gaan ook echt niet aan het net, ze doen waar voor gemaakt is eten bereiden of bewaren meer niet.

Ja leuk dat je er op kan gaan youtuben enzo volkomen nutteloos na mijn idee, en wat gaat er met die data allemaal gebeuren weet je niet.
Ik kijk mijn telefoon ook na en genoeg apps waarvan ik locatie rechten etc van heb ontnomen, gewoon omdat ze er niks te zoeken hebben na mijn idee.

Het is inderdaad jammer dat je alles maar zo krijgt bam geen waarschuwing, en niet dat je van te voren wat opties krijgt met vragen wat je wil.

[scherpp]

Hoewel ik begrijp wat je bedoelt, is je reactie wel enigszins kortzichtig. Natuurlijk wilt (bijna) niemand youtuben op zijn gasfornuis of koelkast, maar denk eens na dat je op je werk zit en het loopt iets uit. Je partner is ook niet thuis, maar had voor het verlaten van het huis wel een schotel kip in het fornuis gezet. Je staat op het punt de auto in te stappen en vergaat van de honger en via je smartphone kun je de opdracht geven de schotel met kip alvast te bereiden zodat er een lekkere warme maaltijd klaarstaat als jij dadelijk thuis bent. Ik denk niet dat mensen per sé negatief zouden staan tegenover dergelijke toepassingen. Des te belangrijker wordt het dan wel om de privacy in orde te hebben en te kunnen bepalen of en welke gegevens worden gedeeld en de beveiliging van de verbinding etc.

[Torched]

Of zo simpel als de oven alvast voorverwarmen. Scheelt toch weer even wachten.

Vaak genoeg een sms/appje gehad met 'kan je de oven/frituur even aanzetten'

[markievk]

en wat als je partner er dan niet is? Ik zie hier wel voordelen in.

[Fijinees]

En dan werkt de oven niet goed. Kaboem.

[MrTKing]

Gelukkig is er dan ook niemand thuis

[jongetje]

En dan blijken er nog broodjes in een plastic zakje in de oven te zitten of zit het mandje met het plastic hengsel nog in de frituur. Klinkt allemaal leuk om 10 minuten tijd te besparen, maar vergeet de gevaren niet.

Koppel dan dingen als rookmelders (1 weg verkeer!) aan het internet, lijkt me dan nog een effectieve toepassing.

[badillus]

wat ik niet goed snap is waarom al die apparaten met een server bij een fabrikant moeten babbelen. Die fabrikant hoeft van mij echt niet te weten wanneer ik thuis kom, de kachel aan zet en wat voor eten ik in de over heb staan, etc. Als die apparaten nu gewoon zelf een webservertje waren, met de nodige beveiliging en encryptie erop zodat ze alleen met mijn telefoon willen babbelen, dan had je dezelfde functionaliteit gehad, maar dan zonder schending van de privacy.

[Mic2000]

Zoals ik ook al poste bij het artikel over Amazon Echo:

Het is tijd dat net als op een verpakking van sigaretten, kwaliteit vleeswaren, en dergelijke er een verplichte privacy waarschuwingssticker komt op producten met een rating van 1 tot 3.

1: GROEN - Privacy gewaarborgd. Waarbij geen opnames naar servers of dergelijke worden gestuurd.
2: ORANJE - Privacy niet gewaarborgd, waarbij opnames alleen naar servers of dergelijke worden gestuurd wanneer de gebruiker op een 'voice' knop drukt.
3: ROOD - Privacy totaal niet gewaarborgd, waarbij opnames non-stop naar servers of dergelijke worden gestuurd.

Misschien ook nog een verschil maken in wat ze met deze gegevens doen, al is dat niet goed te overzien. Ik vind dat gebruikers het recht hebben om gewaarschuwd te worden als ze producten gebruiken die inbreuk maken op privacy. Omdat privacy zo'n ontastbaar ding is, denk ik dat juist stickers op producten mensen alert maakt en de waarde van privacy weer op de kaart zet. Hierbij doel ik op smartproducten, tv's, telefoon's, auto's, speelgoed, OS'sen etc.

Misschien een leuke initiatief voor XS4ALL om op te pakken?

[GekkePrutser]

Jouw definitie van "Privacy Gewaarborgd" (dat er geen enkele data naar servers verstuurd wordt) is niet een die ook door de overheid gehanteerd wordt.

De OV-kaart, EPD, snelwegcamera's, overal is onze privacy ontzettend goed gewaarborgd, zo zegt men. Terwijl experts hier onmiddelijk al gaten in prikken:

Volgens Linssen is met dit systeem de privacy van weggebruikers gewaarborgd. De versleuteling is 'in theorie' wel omkeerbaar, maar dat is 'niet aan de orde', aldus Linssen.

Rejo Zenger van Bits of Freedom denkt daar anders over. "Dit systeem betekent dat de versleuteling wel degelijk omkeerbaar is. Dat betekent dat er geen sprake is van anonimisering. Als deze database lekt, kan een ander die de versleuteling weet te kraken, ook herleiden welke kentekens er in staan."

Dus de term "privacy gewaarborgd" zou ik niet gebruiken, dat is door het vele misbruik een nietzeggende dooddoener geworden.

[SpiceWorm]

Een van de privacyproblemen wordt straks dat voor de beamforming van het signaal de positie van de gebruiker veel nauwkeuriger bekend is bij de provider. En de locatie van jouw telefoon bij de overheid dus.
Ik kan mij zo voorstelken dat providers, ala facebook, advertenties gaan tonen op basis waar je fysiek bent geweest. Of een overheid die iemand extra gaat controleren omdat diegene wel erg vaak op een bepaalde locatie is.

Google en apple hebben deze data al, de vraag is wat gaan providers/overheid ermee doen.

[kazz1980]

Daarom ben ik groot voorstander van een echt 'internet of things' in plaats van dingen die allemaal met internet verbonden zijn en data vastleggen in centrale databases.... Een ambulance moet kunnen communiceren met mensen voor zich. Direct met de devices die die mensen hebben - dat hoeft niet via internet. Een auto moet een stoplicht kunnen vertellen dat hij eraan komt. Het stoplicht moet op zijn beurt overleggen met de andere stoplichten in de buurt. De lantaarnpaal vertelt zijn buurman wat er gaande is, en die paal weer diens buurman, etcetera.
De dingen praten met elkaar en acteren daarop middels eigen intelligentie. Geen centrale opslag van data voor nodig. Stuk efficienter en stuk minder risico mbt privacy

[SWworld]

Sneller internet is ook de consequenties dragen van hogere straling...

[feanor_silmaril]

Off topic:
Ik zou wel graag eens een gepubliceerde solide wetenschappelijke onderbouwing zien van de effecten van 2G tm 5G op de mens en zijn omgeving. Dat geld ook voor WiFi.
Iedere niet vooraanstaande onderzoeker wordt nl. afgedaan als een charlatan. Mensen wat extra gevoelig zijn voor radiostraling en daar ook nog eens publiekelijk voor uitkomen worden met de grond gelijk gemaakt dat ze het alu hoedje syndroom hebben.

Technologische vooruitgang is super maar zo waren asbest platen (eterniet) de vorige eeuw ook "da bomb" en "da shit" en kijk nu eens...

[Werelds]

Hier is al vaak zat uitsluitsel over gegeven en het is gewoon je reinste onzin dat deze frequenties kanker zouden veroorzaken. Zelfs op Quora.

Het komt er op neer dat "straling" pas schadelijk wordt als deze genoeg energie bevat om atomen te ioniseren. Dat gebeurt alleen bij bijzonder hoge golflengtes - je moet dan denken aan het bovenste spectrum van UV. Als je dat in frequentie uit zou willen drukken komt dat neer op 10 ExaHz of iets in die richting. 10 miljoen GHz dus. Je magnetron, 2G-5G, WiFi en dergelijke komen niet eens in de buurt van zichtbaar licht, laat staan UV of hoger.

Non-ioniserende straling kan geen atomen ioniseren en kan dus ook niets in je lichaam veranderen. Om tumoren (kanker) te kunnen veroorzaken moet deze straling cellen kapot maken danwel veranderen en dat kan gewoon niet.

Wat deze straling wel kan is verhitten. Dat is immers wat je magnetron doet (overigens is dat nog steeds een flinke stap boven waar we het hier over hebben). Dan gaan de moleculen in je lichaam sneller bewegen. Echter werkt dat ook alleen op zeer korte afstand, je krijgt het toch niet heet als je naast je magnetron staat, of wel? Je hoeft je dus ook niet druk te maken dat je ineens met koorts rond loopt doordat er een 5G mast in de buurt staat.

Wil je je ergens druk om maken? Kijk dan eerder naar alfastraling. Als jij een rookmelder in huis hebt, heb je gewoon een stuk radioactief materiaal in huis. Niet dat dit kwaad kan, alfadeeltjes worden bijzonder snel geabsorbeerd dus tenzij je die rotzooi op eet zal er weinig gebeuren. Ook in sigaretten rook zit dit

En ik zou als ik jou was ook maar niet meer vliegen, want tijdens een vlucht wordt je blootgesteld aan een hele berg meer van de achtergrondstraling waar wij dagelijks mee te maken krijgen. De zon is veel gevaarlijker dan een WiFi netwerk, ook als je niet direct in het licht staat.

Het is niet zo dat personen die het tegendeel beweren als charlatan bestempeld worden omdat het niet kan. Het zijn charlatans omdat ze nog nooit een wetenschappelijke onderbouwing hebben gegeven of er gegevens zijn die het tegendeel beweren.


Bovenstaande is wat ik me nog herinner van scheikunde en wat ik door de jaren heen her en der heb gelezen. We hebben hier op T.net vast wel iemand die dit allemaal beter kan verwoorden

[Reactie gewijzigd door Werelds op 23 juli 2024 03:55]

[Brawler1986]

Nu heb je het over mens en welzijn, maar wat dacht je van de omgeving. Er is zoveel ruis in de lucht op het moment dat ik genoodzaakt bent om shielded kabels aan te schaffen om normaal TV te kunnen kijken omdat er een LTE mast 4g uitzend wat ruis veroorzaakt op mijn kabel. Normaliter zou ik klaar zijn met een simpele sateliet-kabel van een paar euro op 2 meter. Nu ben ik 10x zo duur uit voor een simpele verbinding van A-B.

Onverklaarbare storingen die optreden in hedendaagse apparatuur doordat we nieuwe technologie introduceren zonder dat we goed genoeg weten hoe onze huidige omgeving is.

[Reactie gewijzigd door Brawler1986 op 23 juli 2024 03:55]

[Werelds]

Tuurlijk, dat is zeker waar. Ik doelde echter vooral op de invloed die dit op ons als mens zou hebben.

[Gallant]

Zo simpel is het niet. Er is al aangetoond dat verhoogde blootstelling aan dect en of wifi wel degelijk een verhoogde kans op tumoren bij ratten te weeg brengt. Daarnaast zijn er andere bijwerkingen waarvan nog totaal onzeker is wat de gevolgen hiervan zijn. Ik noem maar als voorbeeld de verstoring in de ontvangst van de frequentie van het aardmagnetisme. Dit is al aangetoond bij bijeen en wordt gezien als één van de oorzaken voor de forse achteruitgang van het bijen bestand. Dat zijn dan de directie gevolgen indirect zijn deze bijwerkingen al helemaal niet te voorspellen maar dat we voor ons voortbestaan afhankelijk zijn van oa de bij lijkt mij evident.

[Anoniem: 55563]

Zo simpel is het niet. Er is al aangetoond dat verhoogde blootstelling aan dect en of wifi wel degelijk een verhoogde kans op tumoren bij ratten te weeg brengt.

Kun je daar ook een bron voor aandragen? En dan geen klein onderzoek in een achterkamertje in een onbekend tijdschift maar een groot meta literatuuronderzoek op basis van meerdere hoogstaande tijdschriften met experimenten die reproduceerbaar/falsificeerbaar zijn? Ik kan je nu al vertellen dat je die bron niet gaat vinden.

Er is geen enkele wetenschappelijke basis voor kanker door radio- en andere niet-ioniserende straling. Géén een. Noppes. Mensen bang blijven maken met dit soort verhalen gaat ook nooit een einde maken aan deze urban myth.

Simpel is het nooit maar ook als het complex is, moet wel de waarheid gezegd worden.

[woordenboek10]

http://www.nydailynews.co...ty-study-article-1.983764

[Anoniem: 55563]

• Het bronartikel van MSNBC bestaat niet meer.
• Er is geen link naar het wetenschappelijke artikel van het onderzoek waaraan gerefereerd wordt.
• Er staat "may" in de titel wat mij al vertelt dat de wetenschappers zeer voorzichtig waren in hun conclusie.

Het probleem is dat je altijd wel een artikel gegoogled krijgt dat een mening of een vermeend feit ondersteunt maar dat maakt het nog geen onvoldongen feit. Als je conclusies wilt trekken op basis van wetenschappelijk onderzoek dan moet je grootschalig onderzoek doen waarbij de materie dusdanig veelzijdig belicht is geweest en met zoveel proefpersonen of proefdieren, en in zoveel omstandigheden om toevalligheden uit te sluiten dat iedere subjectieve ondermijning van de interpretatie van resultaten uitgesloten kan worden.

Een enkelvoudig onderzoek is hooguit aanleiding om iets verder te onderzoeken. Dat is in dit geval al zeer veelvuldig gebeurd en de algehele consensus is dat niet-ioniserende straling simpelweg niet gevaarlijk is. Je zult ook geen enkele zichzelf respecterende onderzoeker vinden die met zekerheid tegen de consensus ingaat.

Nog los van dit alles. Spermacellen zijn zeer gevoelig voor temperatuur. Als je te lang in een heet bad zit, gaan ze ook dood. Dat heeft dus niets met straling an sich te maken maar puur met het effect van opwarming. Spermacellen zijn op geen enkele wijze in staat om model te staan voor de gemiddelde lichaamscel. Als je iets van genetica weet dan weet je wel waarom.

[Gallant]

Ik zou natuurlijk heel flauw kunnen zeggen dat zendmasten en telefoons zich binnen bepaalde normen dienen te houden wat betreft hun niveaus, maar dat berust volgens jou op een mythe naar ik aan neem.

Aangezien jij over feiten begint, feit 1 jouw verweer kan zo 1 op 1 overgenomen worden door, fabrikanten en verwerkers van vezels die echt geen kwaad konden. Of die van röntgen apparaten, tabak en jawel telecommunicatie!

Feit 2, en dit is niet de minste. We leven in een smog van radio signalen terwijl we totaal geen zicht hebben op de gevolgen. Het zij direct of indirect dat is waarom ik al aangaf dat de natuur van slag raakt. Zoals hier waar men druk bezig is 5g te testen. Wat natuurlijk niet wordt vermeld want dat is taboe.

Feit 3 ik reageerde op werelds die het naar mijn smaak allemaal erg bagetalizeerde. Ik poogde subtiel aan te geven dat er onder een prefect uitziend gazonnetje er zonder grondig onderzoek een paar vervelende adders zich kunnen bevinden.

[Werelds]

Ik sluit me bij 2fish aan, ik heb nog nooit een wetenschappelijk onderbouwde studie gezien waaruit bleek dat dit soort laag-frequente golven kanker kunnen veroorzaken of versnellen. Als jij zo'n studie hebt, graag. En dan niet van sites als http://thetruthaboutcancer.com die gerund worden door mensen die nog net niet geloven dat de aarde plat is.

[Carlos0_0]

Het zou inderdaad zeker leuk zijn als ze eens een meeting op gaan doen, een bepaald gebied of een paar en dan die testen doen.

[SWworld]

Helemaal mee eens!

[koelpasta]

Sneller internet is ook de consequenties dragen van hogere straling...

Waar baseer je dat op?
Volgens mij is er op meer vlakken snelheid te halen dan alleen door harder uitzenden.

[slijkie]

Eens en oneens, zoiets is 100.000x minder sterk dan een 'pufje' van de zon. Er zal veel data door de luchtwegen gaan, maar veel meer straling voor ons lichaam is het niet.

Als persoon A ongeveer 1000 meter van de mast staat (in rechte lijn) en jij staat ertussen. En meneer is even zijn iphone aan het updaten, lang niet gedaan, dus zeker een 5-10 gb aan apps. Dit over 3G of 4G. Met 3G is die nog wel even bezig, 4G is dit in een minuutje of 10-15 gedaan onder normale omstandigheden. Je krijgt dus 10-15 min of meer 'golfen' door je heen. (even ervanuit gaan dat ze door je heen gaan en niet om je heen).

5G, knalt die data binnen in enkele sec en klaar. Client & Sender zijn idle.

Beetje stom verhaal misschien, maar ik zie er eigenlijk meer vooruitgang in.

[jwal]

Gezien de ontwikkelingen uit het verleden kun je er bijna vanuit gaan dat ook de hoeveelheid data die apps gaan verbruiken hoger wordt. Iedere keer als er meer geheugen, iopslagruimte of bandbreedte komt, worden apps en bestanden groter, zodat de nieuw vrijgekomen ruimte weer wordt gevuld.
Uiteindelijk zal persoon A dus ook 10-15 minuten met z'n 5G aan het updaten zijn, want hij wil zijn holografische kiekjes die hij met zijn petabytephone heeft gemaakt ook even syncen met de cloud.

[dantalion]

Dit snap ik even niet: " wifinetwerken te voorzien van ondersteuning voor listen-before-talk. Dat zit standaard niet in lte".
Vervolgens: "Als jouw router en hardware een kanaal gebruiken, zal de zendmast van de provider overschakelen naar een ander kanaal".

Dus we implementeren listen-before-talk in wifi iets wat schijnbaar niet in lte zit maar vervolgens gaat de zendmast van de provider automatisch overschakelen naar een ander kanaal. Dit lijkt me technisch onmogelijk want het listen-before-talk wordt volgens het artikel in de wifi netwerken geïmplementeerd en dus niet in de zendmast van de provider.

En hoezo moet het wifi consortium standaarden aan hun protocol toevoegen om te zorgen dat het kan omgaan met mobiele 5G netwerken, kunnen ze dat niet zelf in LTE implementeren? Zo leg je eigenlijk andere werk op en als ze niet meewerken duw je ze de band uit omdat je op hogere vermogens mag zenden dan wifi #lekkereerlijk

[Belgar]

Dat stuk klopt helaas inderdaad niet veel van. Wifi-netwerken ondersteunen standaard al (verplicht) listen-before-talk.

Het gaat erom dat 5g gaat voldoen aan eisen van listen-before-talk zodat het legaal ingezet kan worden op unlicensed frequenties. (LTE kan dat volgens de basis standaard niet, maar er zijn wel LTE aanpassingen die het WEL kunnen)

Listen-before-talk is overigens geen protocol eis (noch wifi, noch 3GPP), maar een regulator eis voor het gebruik voor de frequentie. Apparatuur die in Europa op 5GHz uit wil zenden moet listen-before-talk implementeren om legaal gebruik te maken van de band.

[Honnou]

Voor dit listen-before-talk heb ik wel een vraag/opmerking.

Als ik het correct begrijp is het als volgt:
De (gigantisch veel sterkere) zendmast gaat op zijn locatie luisteren naar 5Ghz netwerken van particulieren (router e.d.), en wanneer deze niets "hoort" op een bepaald kanaal geeft hij zichzelf de toestemming om hier op uit te zenden?

In mijn ogen is dit het equivalent van het luisteren of een persoon 50 meter verderop aan het fluisteren is om zelf vervolgens te beslissen of je met een megafoon mag gaan schreeuwen.

Is het mogelijk dat ik in mijn huis een 5Ghz netwerkje heb, die niet veel verder komt dan mijn eigen muren. Om dan vervolgens een toren op 100 meter afstand te hebben die mijn 5Ghz netwerk niet kan "horen" om er vervolgens overheen uit te zenden?

[Belgar]

LTE is zoveel mogelijk gericht. De andere partij in de conversatie is je telefoon natuurlijk en die kan "zien" wat er in gebruik is. Er wordt dus niet standaard "gebruld" over het hele spectrum

5GHz is ook niet de "standaard" oplossing. Je telefoon zal standaard verbonden zijn over een lagere frequentie. Vervolgens ga je op meerdere frequenties onderhandelen over de zichtbaarheid tussen telefoon en zendmast. Bij deze onderhandelingen op de 5 GHz band mag er alleen onderhandeld worden op frequenties waar je niemand anders in de weg zit.

[Pietervs]

Ik maak me toch wat zorgen over de kreet "lappendeken": ik krijg daar namelijk het gevoel bij, dat we straks bij provider A de frequqenties A t/m D beschikbaar hebben, bij provider B de frequenties E t/m H, enzovoort en we als consument maar af moeten wachten waar we wel of geen bereik hebben op 5G...

Maar hopelijk valt het mee

[Cpimp]

Volgens mij bedoelen ze met de lappendeken Carrier Aggregation. Stapelen van huidige frequenties om hogere snelheden, bandwidth etc te behalen. Klinkt als 4g+

[Nox]

Nee, er is echt letterlijk een lappendeken van frequenties, 800, 900, 1800, 1900, 2100, 2600, 3800, 5400, 11.000, 15.000, 28.000, 38.000, 72.000 mhz zijn allemaal wel ergens te vinden in plannen. En 600mhz ook nog ergens.

Dus je ziet: een grote verzameling van frequenties. Die t/m 2600mhz worden nu gebruikt in je telefoon. De 5400 en 3800 zie ik als goed plan voor 5g, maar die van meer dan 10GHz is echt een challenge omdat penetration en range gewoon erg slecht worden. Die moeten dan op femtocells gaan werken zoals op een straatlantaarn in steden, die beams zijn leuk maar hebben volgens mij een line of sight nodig. Die mast moet dus torenhoog staan en als de auto achter een flat rijdt is het al over, het signaal zal niet snel echo'en als ik me niet vergis. Maar dit soort techniek is niet echt iets waar ik heel veel van weet dus correct me if i'm wrong..

[DeComponeur]

Met name de hoge frequenties zijn erg gevoelig voor storingen, en 'komen niet zo ver'. De lage frequenties zijn 'sterker' en stabieler maar kunnen helaas minder data 'vervoeren' .
De Europese Commissie, het Parlement en de Raad zijn trouwens net overeengekomen dat de 700 MHz-frequentieband halverwege 2020 voor mobiele diensten wordt vrijgegeven.

Met dit akkoord moet de uitrol van 5G worden versneld. De Europese Commissie zegt te verwachten dat het snellere internet vanaf 2020 beschikbaar is in Europa. Tegen die tijd zal er acht keer zo veel internetverkeer als nu zijn, denkt de Commissie.
In die plannen staat beschreven dat de 700MHz-frequentieband, met frequenties tussen 694 en 790MHz, gebruikt zouden kunnen worden voor mobiel dataverkeer.

Of deze lage frequenties echt zinvol zijn voor het versturen van veel data is mij niet helemaal duidelijk.
Dat voor de hoge frequenties 5G enorm veel zendmasten moeten worden bijgeplaatst die allemaal moeten worden aangesloten op glasvezel is nogal een investering. Gaan providers (in icm de overheid) dat doen, ook in de buitengebieden? Was één mast op 8 km² genoeg voor 4G, dan moet er bij 5G één mast op minstens elke 2 km².
5G wordt waarschijnlijk behoorlijk snel maar helaas ook een stuk minder stabiel. Bij slecht weer, bijvoorbeeld sneeuw of mist, kan de verbinding het niet goed doen, en diverse storingen vertonen (bijv. blokkerig beeld). Het is maar de vraag wat er gebeurt als veel huishoudens tegelijk 5G-draadloos internet/tv gaan kijken, bijvoorbeeld tijdens een WK-voetbal, we weten niet of grote providers bereid of sowieso capabel zijn om genoeg te kunnen leveren.
Het lijkt me veel verstandiger om iedereen aan te sluiten op glas zodat er meer ruimte komt om andere zaken 'door de lucht te kunnen laten gaan'. Dan hebben we het nog niet eens over de toekomstige 360 beelden die je straks kunt ontvangen en besturen met 5G ... wat je dan mag afreken per GB
Wil je meer leesvoer: met dit TNO artikel De toekomst van digitale connectiviteit in Nederland ben je wel een dagje zoet ...

[casparvl]

Hoewel het kleinere bereik een nadeel is als je er grote gebieden mee wilt dekken, kan het juist een voordeel zijn wanneer je heel veel mensen op één plek moet bedienen (denk aan een festival, of denk aan Utrecht Centraal in de spits, waar het internet het bijna standaard begeeft als je trein binnen rijdt). En dat tikt nog dubbel aan ook: één heb je een toegenomen bandbreedte per mast (en kun je dus meer gebruikers per mast bedienen), en twéé kun je masten dichter bij elkaar hebben zonder dat ze elkaar verstoren (en kun je dus meer gebruikers per m² bedienen).

Wat ik wel hoop is dat het mooie verhaal van 5G op de 5GHz frequenties die wifi's niet stoort door eerst op het kanaal te luisteren of het vrij is, daadwerkelijk opgaat. Wifi bij mij thuis is al een ramp met de tientallen netwerken die ik om me heen zie en 5GHz gebruiken ipv 2.4 GHz is vrijwel de enige manier om het nog een beetje stabiel te krijgen...

[Nox]

Het probleem van fiber to the boer is dat het erg duur is. Met een enkele mast heb je de kosten van 2 of 3 boeren maar kan je er 20 of 50 aansluiten.

Ik ben persoonlijk ook voorstander van de 700mhz band, 50+ mbps 'overal' vind ik leuker dan 1000+ mbps 'soms in de stad'

Voorlopig is die gigabit alleen nodig bij VR projecten die toch nog ff duren maar liefst zelfs gesideload worden. Die latency moet extreem laag zijn tegen motion sickness..

[DeComponeur]

Het probleem van fiber to the boer is dat het erg duur is.

Nee hoor zo duur is glasvezel niet.
Helaas is de investering niet binnen 10 jaar terug te verdienen, zodat partijen als Ziggo en KPN niet geïnteresseerd zijn.
In Drenthe zijn enorm veel coöperatieve glasvezel initiatieven die allemaal van de grond komen zonder subsidie.
Daar kost een snel glas-abonnementje straks tussen de €55 en €60.
voor TV, telefoon en supersnel internet.
In dit bedrag zit globaal zo'n €25 - €30 voor de aanleg/onderhoud, €25 voor de provider en €5 euro voor de coöperatie.
Als na 10-15 jaar het netwerk door de coöperatie is (af)betaald kan de prijs dus ook nog eens flink naar beneden.

[Nox]

Die kende ik nog niet, het is inderdaad 'duur' tot een zeker hoogte, als je de investering uitsmeert over 10+ jaar haal je het wel weer terug inderdaad. Al denk ik dat de meest afgelegen gebieden echt wel meer nodig hebben dan die 4-5 duizend euro. Je zal een organisatie moeten hebben die wél alles op een hoop gooit en daarvandaan de ROI berekent in plaats van een KPN/Ziggo die enkel de goedkope postcodes pakken.

Maar zoiets duurt lang, voordat het glas er ligt kan je een aantal jaar verder zijn en vaak zijn het combi-gebieden: gebieden waar richting het dorpshart voor de paar honderd woningen coax/vdsl ligt en enkel de meest afgelegen gebieden hebben een 2mbps DSL-lijntje. Je krijgt dan dat je niet alle huishoudens op glas kan aansluiten en daardoor de terugverdientijd fors verder ligt wat financiering bemoeilijkt. (Dat laatste vind ik een taak van de overheid voor dergelijke gebieden). Of je moet het glas selectief aanleggen en enkel de postcodes pakken waar geen 'concurrentie' is van KPN en Ziggo.

[DeComponeur]

Een projectgebied gaat pas van start als 65% van de huizen meedoet dan is de terugverdientijd tussen de 10 en 15 jaar, des te meer er mee doen des te sneller alles is afbetaald. Alle ook afgelegen huizen doen gewoon mee. Bijna alles is hier combi-gebied'. Ik weet van het plaatsje Lieveren dat ondanks dat bijna iedereen daar Ziggo heeft, inmiddels meer dan 65% heeft getekend voor glas. Iedereen gaat wel een verbintenis aan van 5 jaar, verhuizen is dus een dingetje. Maar als de volgende bewoner het overneemt is er niets aan de hand. Tot nu toe is er geen initiatief gestrand, maar sommige verlopen wel wat langzaam. In Noord en Midden Drenthe zijn ze inmiddels druk bezig met kabels leggen Lieveren wordt denk ik pas in de zomer van 2018 voorzien van glasvezel.

[casparvl]

Huh, ik snap je reactie niet. Ik heb het toch ook niet over 'fiber to the boer'? Ik bedoel dat het gebruik van die extreem hoge frequenties (wat blijkbaar maar één aspect van 5G is), met weinig bereik, juist niet in het buitengebied hun toepassing hebben, maar juist op plekken waar heel veel extra capaciteit nodig is. En niet zozeer om de snelheid voor de individuele gebruiker te verhogen, maar om de capaciteit van het netwerk (en de capaciteits-dichtheid, zo je wilt) omhoog te krikken op plekken waar heel veel mensen zijn (Utrecht CS/evenementen).

[Nox]

Sorry, ik wilde op een andere reactie reageren. Maar de capaciteit neemt toe waar 'bereik' afneemt. Op een gegeven moment ga je op frequenties werken waar het bereik zo nihil is dat een gipswand alles al blokkeert. Dan heb je de verkeerde kant van de gulden middenweg niet meer. In het centrum zou je een 'hoge capaciteit' kunnen hebben maar is het bereik weg zodra je een winkel in loopt. Dan moet de ISP in het systeemplafond '5G-antennes' monteren en de fiber in je plafond wegwerken. De 2600Mhz welke nu gebruikt wordt zit precies goed, komt door een muur heen op korte afstand en biedt veel bandbreedte. De 5400mhz band zou ook zoiets doen met name voor buiten, maar verder gaat zelfs regen al roet in het eten gooien. Dat is echt enkel indoor, stadions e.d. (waar 4G het voor nu eigenlijk verrassend goed doet voor mij)

[DeComponeur]

om het nog een beetje stabiel te krijgen...

Dat gaat ook de grote uitdaging worden, de kans dat dat gaat lukken wordt helaas met de dag kleiner, ondanks vooruitschrijdende inzichten en technieken.
De lucht raakt inmiddels behoorlijk vol en vooral binnenshuis zijn inmiddels allerlei zaken die door de lucht gaan. (en dan bedoel ik niet het servies of bestek dat door het luchtruim op weg is naar een vervelende partner )
Het leuke aan 5G is dat het eigenlijk helemaal (nog) niet bestaat. Het worden meerdere frequenties die op elkaar afgestemd worden zodat je een snel en zo dicht mogelijk netwerk krijgt.
Volgens dit Tweakers bericht is het nu duidelijk:
Nu de vaststelling van de 5g-standaard met rasse schreden nadert, zijn de demo's echt en is duidelijk te zien wat 5g precies zal inhouden.
Maar dat is het nog lang niet.
Onze overheid bijvoorbeeld twijfelt of er wel een totale dekking komt :

Een 100% dekking van 112 op afgelegen percelen in goed geïsoleerde woningen is te duur en onhaalbaar. Daar is een vaste lijn noodzakelijk.
bron: Vereniging Nederlandse Gemeenten

[Belgar]

De high-frequency is meer om een hele kantoorruimte met PC's / laptops met een min-of-meer vaste locatie te voorzien van een aansluiting.

Je kunt ook denken aan conferencing / head-end connectivity voor data-centers / point-to-point verbindingen tussen gebouwen / aansturen robots in een fabriek

Hoewel 5G voornamelijk een provider technologie is op dit moment zijn er mogelijk ook toepassingen voor de grotere bedrijven.

[Nox]

In datacenters is fiber echt heilig, niemand gaat daar draadloos werken. Misschien voor 'gereedschap' maar verder niet. Point to point straalverbindingen zijn al op basis van 15, 30 of 60 GHz, no need om daar '5G' voor te ontwikkelen. 5G zie ik echt als techniek voor point to multi-point om devices op aan te sluiten, niet voor backhaulverbindingen. Die kantoorruimtes kunnen beter wifi gebruiken met fiber als uplink. Dat gaat ook richting gigabit.

[Belgar]

Het gaat meer om "convergence". Het integreren van bestaande technieken binnen een enkele control plane. Er is wel degelijk een grote interesse om microwave en point-to-point te integreren in een enkel platform (beheer e.d.). Hetzelfde gaat ook op voor flexibele kantoorruimtes. Elke user kun je volledig configureren zonder switches/vlans etc. Niet elk kantoor is tegenwoordig een vaste inrichting en een per user aansluiting via LTE met aparte beveiliging per link kan een prima oplossing zijn.

Wat betreft de datacenters, voor data is fiber inderdaad de gebruikte techniek, maar een datacenter met veel virtualisation geeft momenteel ook ontzettend veel uit aan de control plane. Hier moet een hoop aangelegd en geconfigureerd worden om af en toe een kleine aanpassing aan een configuratie te maken. In de grotere datacenters gaat het om miljoenen per jaar. Als dat "touchless" via een standaard interface kan is daar zeker interesse voor.

[CrazyBernie]

De hoge banden zijn zeer bruikbaar om als bijv. Backbone to dienen van lantaarn paal naar paal etc etc zo bouw je snel een mesh op die dan weer kan dienen als offload voor de apparatuur die op de lagere banden zit.

En het voordeel van 5g is inderdaad de convergentie die plaats moet vinden waardoor het onder scheid vooral nog de band wordt maar het protocol steeds meer naar elkaar toegroeid.

[Reactie gewijzigd door CrazyBernie op 23 juli 2024 03:55]

[Cpimp]

Nee, er is echt letterlijk een lappendeken van frequenties, 800, 900, 1800, 1900, 2100, 2600, 3800, 5400, 11.000, 15.000, 28.000, 38.000, 72.000 mhz zijn allemaal wel ergens te vinden in plannen. En 600mhz ook nog ergens.

Is dat niet juist carrier aggregation? Ik quote: De belangrijkste factor van onderscheid is carrier aggregation. Dat is een technologie waarmee een telefoon en zendmast via meerdere frequenties communiceren en op die manier frequentiebanden 'stapelen'. Providers vergelijken het graag met een snelweg, die meer banen krijgt. In tegenstelling tot een snelweg mag je twee keer zo hard als je twee keer zoveel banden hebt.

Bron: reviews: Binnenkort: 4g op wifi-frequentie - Lte-advanced pro is de opstap na...

[Nox]

Carrier aggregation vindt plaats op de lagere banden, of dat met 5G ook de 10+Ghz frequenties gaat gebruiken... Geen idee, je hebt aardig wat antennes nodig dan

[Cpimp]

Eens, maar dan is het alsnog carrier aggregation..

[Mylan Piron]

"Die moeten dan op femtocells gaan werken zoals op een straatlantaarn in steden, die beams zijn leuk maar hebben volgens mij een line of sight nodig."
Klinkt ideaal voor een land als België waar langs zo goed als iedere (snel)weg verlichtingspalen zijn geplaatst

[Nox]

Ga jij op de snelweg lopen?

[Mylan Piron]

D'r wel langs rijden met de auto ;-)
Aangezien steeds meer en meer mensen muziek streamen, en ook passagiers zoals kinderen YT, Netflix en co streamen lijkt extra bandbreedte me wel wenselijk.
Hiervoor kunnen de hogere frequenties dan ingezet worden, en blijft er meer capaciteit op de lagere frequenties die verder reiken over.

[Nox]

Goed, in de auto heb je soms problemen met warmtewerende ruiten e.d. en dan is je gps matig, je komt dan slecht aan GPS-signaal wat 1100-1700mhz gebruikt.

Denk je nu eens in dat je de 10GHz+ banden gaat gebruiken voor rijdende auto's. Dan moet je haast wel een externe antenne op je dak hebben. En als er een vrachtwagen voor of naast je rijdt heb je al een probleem...

De hoge frequenties zijn eigenlijk bedoeld voor waar je line of sight hebt zoals masten onderling of point to point verbindingen (via 5G een mobiel kantoor via een schoteltje opzetten of op festivalterreinen).

[Mylan Piron]

Tegenwoordig hebben vele (luxueuzere) auto's een 4G-router ingebouwd om een eigen Wi-Fi netwerkje op te zetten, deze hebben vermoed ik wel vaak een externe antenne? Het is moeilijk te zien, aangezien bijvoorbeeld BMW (alle) antennes in zo'n vinnetje op het dak integreert.

De toekomstige auto's welke met 5G worden uitgerust kunnen hier ook wel op voorbereid worden, en dus zorgen voor een externe antenne.

[Nox]

Er zal voor veel toepassingen vermoedelijk een opvolging van LTE; LTE Advanced (pro) worden gebruikt. Dit biedt significante verbeteringen tegen acceptabele kosten lijkt me. De extreem hoge frequenties lijken me niet snel haalbaar en gigabit zal meer dan voldoende zijn voor veel toepassingen die we nu kennen zoals 8K enz. Ook biedt dit een prima alternatief voor glasvezel, mits de volumes wat omhoog gaan.

Ter info, wat met lte advanced (pro) aan prestaties mogelijk is:

The key attributes that will define LTE-Advanced Pro are:

Data speeds in excess of 3Gbps (LTE-A: 1Gbps)
640MHz of carrier bandwidth (LTE-A: 100MHz)
Latency: 2ms (LTE-A: 10ms)

[pizzafried]

dat is nog niet zo'n ramp. een ramp is dat we dan een telefoon hebben die wel op frequentie A-D kan, maar niet E t/m H...overstappen naar een andere provider op een ander telefonienetwerk is dus echt een hel, omdat je dan ook een ander toestel moet hebben. als er meerdere standaarden 5G heet, en in ieder land worden er 1 of meerdere gebruikt (niet noodzakelijk dezelfden), moet je als telefoonmaker ook die allemaal gaan ondersteunen. slechte ontwikkeling lijkt mij.

[j1b2c3]

volgens mij is dit zo iets van ja we moeten wat nieuws verzinnen.... want het is eigenlijk totaal onzin de snelheden die ze willen bereiken wie heeft het nodig op zijn mobieltje ..... en straal verbindingen op hoge frequenties .... hmmm gezondheids problemen kunnen echt wel een issue worden hoor...
het is tevens nu al vaak nu al een ramp tussen het swichen van net werkend 2g-3G-lte ook met wifi er ook nog eens bij . het wordt er niet beter op.
Op mijn werk zijn we met testen bezig met een eigen zend mast op LTE en we hebben al kilometers met wifi 2,4 en 5g maar dat laat te wensen over omdat we richt antennes moeten gebruiken om signalen op de vangen hier door hebben we black spots op het terrein . met LTE hebben we dat probleem redelijk op gelost maar het switchen tussen die 2 geeft veel problemen met soft en hardware...

[InjecTioN]

Het heeft lijkt mij niet zo zeer te maken met gigabit op je mobieltje (hoewel een instant streamed app ook geen verkeerde business is natuurlijk). Momenteel hebben we hier nog niet zoveel aan.

Het uitgangspunt zal waarschijnlijk dicht in de buurt van het vervangen van je thuis-router liggen. Je kan dan voor de verschillende apparaten thuis een abonnement afsluiten voor een bepaald bedrag per maand. Hiervoor krijg je een totaalpakket terug met streaming diensten voor je radio/TV, internet-toegang op je laptop, telefoon, tablet en cloud opslag via de provider. Koelkast, wasmachine, droger, vaatwasser en koffiezetapparaat allemaal op het LoRa-netwerk. Et voilà, de toekomst is daar. Alles draadloos. (Ik juich "alles draadloos" overigens niet direct toe, maar het ziet er naar mijn idee wel naar uit dat dit de toekomst zal gaan worden...)

Het grote voordeel voor de consument is dan dat ze geen fysieke kabelbende thuis hebben liggen, en dat het overal te implementeren is.

[Reactie gewijzigd door InjecTioN op 23 juli 2024 03:55]

[j1b2c3]

alles verbonden en ook nog eens draad loos is nooit een goed idee. veel kans op storing tevens hoge frequenties zijn niet echt bevoordelijk voor de gezondheid....

[Cafe Del Mar]

Dat werkt grofweg zo: als jouw verbinding twee keer zo snel is als voorheen, ben je met het ophalen van dezelfde hoeveelheid data in de helft van de tijd klaar en dan kan een ander apparaat die verbinding weer gebruiken.

Dat zal zo zijn in het begin, maar al heel snel zal iedereen gewoon meer data verstoken, want het gaat toch zo snel. Toen mijn provider (werkabo) een slechte 3G dekking had, gebruikte ik mijn dataverbinding nauwelijks. Lang wachten tot ik eindelijk een status update van de trein had, laat het dan maar. Nu heeft diezelfde provider zijn netwerk beter voor elkaar en heb ik heel vaak 4G. Dan gebruik ik het netwerk met plezier, het gaat ongeveer even snel (gevoelsmatig) als mijn wifi-netwerk thuis. Mijn dataverbruik is dan ook navenant gestegen.
Dus ik zou er als provider niet te hard op rekenen dat 5G de verbinding snel weer vrij maakt voor andere gebruikers

[tss68nl]

Vergeet ook niet dat apps zoals Facebook kijken naar de snelheid van de dataverbinding, en als deze hoog genoeg is, direct al alle filmpjes download en afspeelt tijdens het scrollen. Was mijn dataverbruik zeer beperkt met 3G, de overgang naar 4G heeft zonder een aanpassing van mijn telefoongebruik, mijn data van 500MB naar 2.5GB doen toenemen.

Een heel vreemde gewaarwording. Wat ook kan hebben bijgedragen is dat ik met het 3G tijdperk een onbeperkt internet abbo had, en dat Vodafone die gedwongen heeft omgezet naar Red abbonementen (dus met een bundel). Het zou kunnen dat Vodafone in een bundel gewoon wat MB's er overal bij plust? Slechte gedachte, maar mijn internet verkeer ging echt van de ene op de andere maand naar het 5-voudige (op dezelfde telefoon, zelfde sim).

Dus de vraag is wel....wat moeten we met 5G? De ruimte aan te verstoken GB's is onveranderd laag (eigenlijk al te laag), en straks wordt die nóg sneller verstookt? Vergeet voor de grap eens je dataroaming uit te zetten....als er toevallig een app besluit even wat te downloaden, dan krijg je na een paar seconden twee sms op hetzelfde moment over de 80% en 100% bundelgebruik Dan weet je dat je weer €65 euro lichter bent, omdat dat het minimum is waar je je op-reis-dagbundel op kan cappen.

[andreetje]

Het is simpel. De limieten moeten weg of flink omhoog. En dan komen er nieuwe toepassingen in zicht.

Ik vraag mij al lang af waarom internet zo vreselijk duur moet zijn. Mijn router thuis verstookt dezelfde hoeveelheid gigabytes, maar kost een fractie van het internetabbo. Natuurlijk zit er nog een fysiek netwerk achter, maar de isp heeft het voordeel van de grote getallen.

[377973]

valt mee €35 onbeperkt mobiel internet heel eu met onbeperkt bellen en sms....

https://shop.t-mobile.nl/...rt_id=24brpp001%2C24gap04

[darkkingll]

met een limiet van 5GB per dag ja. Dus nog niet helemaal onbeperkt.

[KoploperMau]

Je kan onbeperkt extra GB activeren zonder extra kosten. En daarbij, wie gebruikt er nou 5GB per dag?

[377973]

Je moet even beter lezen. Het abonnement met 5gb per dag wordt niet meer verkocht. https://www.t-mobile.nl/k...neindig-online-smartphone

Onbeperkt is onbeperkt staat er.
https://www.t-mobile.nl/C...rden-redelijk-gebruik.pdf

[Pilovali]

Kan ik met Go Unlimited echt onbeperkt internetten?
Jazeker, bij Unlimited EU kun je het hele jaar onbeperkt internetten in Nederland. Je start iedere dag met een dagtegoed van 5 GB. Zijn deze GB’s (bijna) op? Dan sturen we je een sms. Je mag vanaf dat moment zo vaak als je wilt gratis 1 GB-aanvullers activeren.

Bron: https://www.t-mobile.nl/go-unlimited

[andreetje]

Het gaat de goede kant op

[Beerebeest]

Nu nog ff wachten tot de andere providers gaan reageren...

[Nox]

Een vaste verbinding is nogal wat anders dan een mobiele verbinding. Kijk eens naar wat het kost: jouw vaste aansluiting met bellen is grofweg 60 euro per maand, als je dat voor je telefoon betaalt met een sim only wordt je ook nors. En dat terwijl de mobiele verbindingen klauwen met geld kosten om te beheren, aan te schaffen en regelmatig te voorzien van upgrades. Volgens mij hebben veel masten nog niet een fiber en zijn deze afhankelijk van radiolinks waardoor capaciteit schaars is. En als iets schaars is... dan is het duur.

[knakworst]

Dan gebruik ik het netwerk met plezier, het gaat ongeveer even snel (gevoelsmatig) als mijn wifi-netwerk thuis.

Nu er nog meer capaciteit is, zal dat 'plezier' niet nog eens verdubbelen. Het was al snel. Kortom we zijn van pioniersinternet naar supersnel internet gegaan, maar de volgende generatie brengt daar weinig verandering in, dus de capaciteit zal wel degelijk een grote rol spelen. Dit was juist wat in het 3G netwerk ontbrak.

[377973]

Als je een snelle verbinding hebt krijg je de data ook sneller binnen en heb je de pijp ook korter bezet. Dus je kan met meer mensen de pijp delen omdat je korter tijd nodig hebt om data te verstoken.

[HardcoreHoolie]

Ben benieuwd hoe dat VTP gaat werken. Woon vlakbij een "hulpcentrum" Waar alles uitrijd, politie, ambulance en brandweer. Krijg dan dus bij elke oproep een melding op mijn telefoon.
Uiteraard zal dat wel uit te zetten zijn

[PerlinNoise]

En dan zit iedereen op zijn mobiel te kijken, ipv op te letten in het verkeer.

[Carlos0_0]

Gebeurt nu ook al en zal alleen maar erger worden, mensen vergeten soms nog dat er ook een echte wereld is nu al.
Soms al met iets heel simpels sta je in de trein en bij de deur, poppetje staat constant op telefoon te kijken en drukt niet even op knopje terwijl hij er wel uit moet.

[HardcoreHoolie]

Ja ook dat

[Keypunchie]

Tot nu toe moet ik zeggen dat ik respect heb hoe de telecomindustrie iedere keer daadwerkelijk op weet te leveren, en dit soort dingen niet eindeloos in het lab/pilot-fase blijven hangen. Het duurt soms wat langer dat je wil, maar de overgang naar 3G en later naar 4G hebben echt waarde aan de gebruikers opgeleverd. Als je eenmaal aan de hogere snelheid gewend bent wil je niet meer terug.

Je blijft altijd het dekkingsgebied-probleem houden. De telecoms kiezen voor de commercieel meest waardevolle gebieden en daardoor blijven klanten in andere gebieden vaak achter.

Toch kijk ik dan ook vol verwachting uit naar 5G. Als dit echt levert wat het belooft dan kan mijn vaste internet er straks misschien wel uit. In ieder geval zal het de koperuitbaters onder druk zetten om of de snelheden te verhogen, of glas uit te rollen.

[jongetje]

Dat hangt er natuurlijk vanaf of het vaste internet er ooit uit gaat. Zolang er databundels blijven bestaan voor je mobiele verbinding zal dat niet snel gebeuren, buiten gebieden daar gelaten.

Thuis heb ik 40MBit van Ziggo en dat is voor mijn gezin voldoende om Netflix, Videoland, updates te downloaden, wekelijks backups van mijn bestanden te maken en te surfen op het internet. Via de kabel kun je al 300Mbit krijgen, via koper wordt er ook al aardig opgewaardeerd en is meestal 30Mbit al wel haalbaar (met inmiddels al snelheden tot 200Mbit). Daar is qua snelheid 4G ook ruimvoldoende voor.

Met de toekomst waarin er meer apparaten gaan communiceren (van elektrameters, tot auto's, brommers, navigatiesystemen, koelkasten? etc.) is de extra bandbreedte nodig. Ook al gebruikt alles een klein beetje, bij elkaar is het erg veel data wat door de lucht moet.

[fastbikkel]

Vast internet all the way voor mij en mn gezin. Ik hoop dat vast er nooit uitgaat anders stoppen we ermee vermoed ik zo.
Draadloos internet maken we zeer weinig gebruik van,vrijwel geen behoefte om buiten de deur met internet te werken en thuis is alles bedraad.

[gertrudi]

Ik dacht dat 5g ook het energieverbruik omlaag zou brengen? Hier lees ik niks meer over. Ook IoT ontbreekt in dit verhaal

[joco]

Het probleem met dit alles is wanneer gaan providers hier dit aanbieden...

Bv die nieuwe 1gb telefoons.. wat heb je daar aan in NL? Daarvoor moet je minimaal 3CA hebben dat heeft alleen tmobile al redelijk alleen niet op alle 3 de frequenties de juiste hoeveelheid bandbreedte voor zo ver ik weet?

Want wat ben je precies nodig om 1gb te halen? 3x20mhz of 3x10mhz? Zonder dat onze providers heel 3G de lucht uitgooien redden ze dat volgens mij nooit. En Tele2 heeft volgens mij maar max 2 frequenties..

[Speedreloader]

Goed artikel !

[arnoudwokke]

Thanks