Door Arnoud Wokke

Redacteur Tweakers

Binnenkort: 4g op wifi-frequentie

Lte-advanced pro is de opstap naar 5g

11-03-2016 • 17:28

86

Singlepage-opmaak

Carrier aggregation en 4g

Laten we eerst de namen eens uit elkaar halen. De stuurgroep 3GPP - inderdaad nog genoemd naar 3g destijds - brengt 'releases' uit van zijn specificatie. Vanaf release 8 gaat het daarbij om lte, de netwerktechnologie die bij providers 4g heet. Vanaf release 10 is dat lte-advanced, iets dat wij 4g+ noemen.

Naast de releases bestaan er ook nog categorieën van 4g. Deze maken onderscheid tussen de verschillende vormen van 4g die een apparaat biedt. Het simpelweg opplakken van het woord 'rel 8' zegt namelijk niet genoeg. De laatst toegevoegde categorie is 0; die is bedoeld voor apparaten die, en dit citeren we, tien jaar kunnen doen met een paar aa-batterijen.

Lte Cat. Max snelheid down (Mbit/s) Max snelheid up (Mbit/s) Aantal frequentiebanden 3GPP Release
0 1 1 1 Rel 12
1 10,3 5,2 1 Rel 8
2 51 25,5 2 Rel 8
3 102 51 2 Rel 8
4 150,8 51 2 Rel 8
5 299,6 75,4 4 Rel 8
6 301,5 51 2/4 Rel 10
7 301,5 102 2/4 Rel 10
8 2998,6 1497,8 8 Rel 10
9 452,2 51 2/4 Rel 11
10 452,2 102 2/4 Rel 11
11 603 51 2/4 Rel 11
12 603 102 2/4 Rel 11
13 392 51 2/4 Rel 12
14 392 102 2/4 Rel 12
15 3917 1498 8 Rel 12

Als een telefoon dus lte cat 6 ondersteunt, kan hij maximaal 300Mbit/s down en 50Mbit/s up aan. Met cat 9-ondersteuning is dat 450Mbit/s down en 51Mbit/s up. Het is niet zo dat een telefoon tot aan cat 9 ondersteunt en dus ook met cat 1 tot en met 8 overweg kan. Cat 8, dat geen enkele smartphone ondersteunt, heeft bizar hoge snelheden die geen provider ter wereld kan bieden.

De belangrijkste factor van onderscheid is carrier aggregation. Dat is een technologie waarmee een telefoon en zendmast via meerdere frequenties communiceren en op die manier frequentiebanden 'stapelen'. Providers vergelijken het graag met een snelweg, die meer banen krijgt. In tegenstelling tot een snelweg mag je twee keer zo hard als je twee keer zoveel banden hebt.

Elk blok van 5MHz biedt een downloadsnelheid van grofweg 37,5Mbit/s. Providers begonnen met vier van die blokken in een frequentieband, wat dus leidt tot een maximumsnelheid van vier keer 37,5Mbit/s, ofwel 150Mbit/s.

Wie 300Mbit/s down belooft als theoretisch maximum, stapelt dus acht blokken van 5MHz op elkaar. Dat kan via twee keer 20MHz in twee frequentiebanden, maar wie de snelheid verder omhoog wil gooien, kijkt al snel naar carrier aggregation op drie frequenties. Ook dat gaat er komen. KPN schakelt bijvoorbeeld de komende jaren de frequentie voor 3g bij en komt zo tot 375Mbit/s.

Er zijn een paar kanttekeningen te zetten. Ten eerste is dat theoretische maximum in de praktijk onhaalbaar. Vaak mag je al blij zijn met een derde van de maximumsnelheid. Wel benutten telefoons en providers de frequentieruimte beter door carrier aggregation en dus haal je wel hogere snelheden in de dagelijkse praktijk.

De tweede kanttekening is dat telefoons het moeten ondersteunen. Daar zijn fabrikanten niet altijd duidelijk over. Er moeten twee soorten ondersteuning inzitten: ten eerste voor de gebruikte frequentiebanden, ten tweede voor carrier aggregation via een bepaalde lte-release. Met de eerste zit het bij de meeste smartphones wel snor, maar bijvoorbeeld geïmporteerde toestellen uit China missen een paar 4g-banden. De tweede is lastiger, omdat het veelal niet erg duidelijk op specificatielijsten staat.