Doe-het-zelf-domotica: het nieuwe tweaken

Een domoticasysteem verwerkt in de basis input naar output. Sensors leveren metingen aan of versturen een seintje bij een bepaald event. In de eenvoudigste vorm stuurt een sensor via een bus of draadloze verbinding direct een zogeheten actor aan. De actor voert een handeling uit, zoals het schakelen van een lamp. In intelligentere systemen wordt de input van de sensors verwerkt door een controller, die afhankelijk van de verkregen informatie actoren aanstuurt of handelingen uitvoert, zoals het versturen van een notificatie naar een smartphone. Zo kan een bewegingsmelder ’s nachts, als de bewoners thuis zijn, automatisch de verlichting op de gang inschakelen, terwijl dezelfde sensor overdag, als de bewoners op hun werk zijn, een alarm laat afgaan.

Een intelligent domoticasysteem is in de praktijk een symbiose tussen de hardware die informatie aanlevert of opdrachten uitvoert en slimme software die de aansturing doet. Als je aan de slag wil gaan met domotica sta je niet alleen voor de keuze welke domoticastandaard je wil gebruiken voor de hardware, maar ook hoe je de aansturing en eventuele visualisatie van het geheel wil regelen.

Domoticacontrollers zijn er in verschillende soorten en maten. Er zijn geïntegreerde apparaten, veelal appliances genoemd, die de hardware en software combineren. Die apparaten draaien op generieke pc's of een low-powersysteem, zoals een Raspberry Pi. Voor de communicatie met het domoticanetwerk zijn in dat geval interfaces nodig die via usb, ethernet of een seriële poort werken.

Fibaro Homecenter, een appliance voor het aansturen van z-wave-apparaten

Software biedt vaak ondersteuning voor een veelvoud aan domoticasystemen, zodat je keuze niet beperkt is tot sensors en actoren die volgens een specifiek protocol werken. Als je de juiste interfaces geïnstalleerd hebt, kun je bijvoorbeeld een draadloze z-wave-sensor inzetten om een bedrade knx-schakelactor aan te sturen. De geïntegreerde appliances zijn vaak minder flexibel en veelal op één specifieke domoticastandaard gericht. Hier staat tegenover dat de geïntegreerde apparaten eenvoudiger in gebruik zijn.

De regel-generator van de domoticasoftware OpenHab
De regelgenerator van de domoticasoftware OpenHab

Naast systemen waarin een centrale controller de inputs verwerkt en outputs aanstuurt, zijn er ook systemen waarin de sensors en actoren na het programmeren autonoom functioneren. In deze systemen is de intelligentie over de componenten gedistribueerd. Een sensor zoals een wandschakelaar of bewegingsmelder stuurt afhankelijk van de geprogrammeerde condities direct een commando naar een bepaalde actor. Eventueel kan een losstaande server gebruikt worden voor centrale sturing en het visualiseren van de status van het systeem.

In dit artikel richten we ons op de standaarden en technieken die de basis vormen voor de hardware in een domoticasysteem. Per standaard laten we zien welke populaire softwarepakketen en apparaten wel en geen ondersteuning hebben voor de standaard. We hebben ons hierbij beperkt tot de softwarepakketten Domoticz, Domotiga, Homeseer, IP Symcon, OpenHab, Pilight en Pimatic, en de apparaten van Fibaro, Homewizard, Loxone, Vera en Zipato. In een later artikel worden de softwarepakketten en apparaten nader besproken. Voor nu houden we het bij een opsomming van de kosten en de ondersteunde besturingssystemen.

Softwarepakket	Kosten	Besturingssystemen
Domoticz	Opensource	Linux, Windows
Domotiga	Opensource	Linux
Homeseer	€ 238 - € 570	Linux, OS X, Windows
IP Symcon	€ 100 - € 500	Linux (beta), OS X (beta), Windows
OpenHab	Opensource	Linux, OS X, windows
Pilight	Opensource	Linux, BSD, Windows
Pimatic	Opensource	Linux
Appliance	Kosten
Fibaro Home Center 2	€ 535
HomeWizard	€ 210
Loxone Mini Server	€ 500
Vera	vanaf € 160
Zipato	€ 200

Prijsvergelijking

De kosten van de verschillende domoticasystemen lopen enorm uiteen. Om een indicatie te geven van de installatiekosten hebben we per systeem de prijzen opgezocht van de basisbenodigdheden en een schakelactor, dimmer, bewegingsmelder en temperatuursensor. We zijn uitgegaan van een doe-het-zelver die zijn domoticasysteem met een zelf ingerichte server wil aansturen. De basisbenodigdheden bestaan uit een interface en eventuele andere benodigdheden, zoals een busvoeding. De prijzen zijn indien mogelijk gebaseerd op de Pricewatch en afkomstig van producten met een gunstige prijs in hun categorie.

Naast de prijzen van losse onderdelen geven we een indicatie van de totaalprijs van een kleine en een grote installatie. De systemen bevatten de volgende onderdelen:

	Kleine installatie	Grote installatie
Basisbenodigheden	1	1
Schakelactor	4	12
Dimmer	2	4
Temperatuursensor	0	4
Bewegingsmelder	2	4
Wandschakelaar	2	4

De totaalprijs is exclusief de kosten voor bekabeling en andere eventuele benodigdheden, zoals kabelgoten, din-rails, aderhulzen en klemschroeven om een nette montage mogelijk te maken. Ook zijn de kosten van een generieke server niet meegerekend. Hiervoor is gekozen omdat de prijzen van servers sterk uiteenlopen, en afhangen van de hardware en software die je wil gebruiken. Een Linux-systeem op basis van een Raspberry Pi is veel goedkoper dan een Windows-systeem op basis van bijvoorbeeld een Intel NUC. Ook kan een server meer dan één domoticasysteem aansturen. De server is dus geen terugkerende kostenpost.