Windows 8: veelbelovende nieuwkomer op de tabletmarkt

Wie een Windows 8-tablet voor het eerst opstart, zal weinig van andere Windows-versies herkennen. De gebruikers krijgen het nieuwe full-screen-startmenu voorgeschoteld dat bestaat uit gekleurde vakjes: weg is de taakbalk, weg is de startknop en weg is het bureaublad.

De interface werd door Microsoft tijdenlang 'Metro' genoemd, maar na klachten van een Duits bedrijf met diezelfde naam besloot Microsoft deze term te schrappen. Het bedrijf spreekt nu van de 'Windows 8 interface' of van 'Modern UI'. Wij noemen de interface echter al meer dan een jaar 'Metro' en zullen dat in dit artikel voor de continuïteit en voor de duidelijkheid blijven doen.

Live Tiles

Het nieuwe startmenu bestaat uit zogenaamde 'Live Tiles', zoals die in Windows Phone 7 geïntroduceerd werden. Zo'n Live Tile houdt het midden tussen een statisch icoon en een widget, en wordt onder andere gebruikt om programma's te starten. Ze zijn dus vergelijkbaar met ouderwetse snelkoppelingen. Een tile kan echter ook informatie bevatten die dynamisch aangepast wordt; zo toont de e-mail-tile altijd een kort stukje van de laatste email en geeft de weer-tile het weerbericht.

Een tile kan twee formaten hebben: of een vierkant, of een tweemaal zo grote rechthoek. De keuze wordt in eerste instantie door de app-ontwikkelaar gemaakt, maar is in veel gevallen na installatie nog door de gebruiker aan te passen. Dat werkt overigens door vanaf de tile omhoog te vegen, zodat hij geselecteerd is, om vervolgens via een menu onderaan de instellingen te veranderen.

Op het startscherm kunnen de tiles ook gegroepeerd worden, en een groep tiles kan weer een titel krijgen. Niet alle Live Tiles linken naar applicaties; het is bijvoorbeeld ook mogelijk om een Live Tile aan een contactpersoon of aan een bookmark te koppelen.

De Live Tiles zorgen dat het startmenu er lekker dynamisch uitziet, en geven inzicht in zaken die aandacht vereisen. Zo geeft de Windows Store-tile met een klein getalletje aan of er nieuwe updates beschikbaar zijn, geeft de e-mail-tile het aantal ongelezen mails weer en is op de kalender-tile je eerstvolgende afspraak te zien.

Een beetje rommelig

De Tile-indeling is van zichzelf niet heel erg overzichtelijk; bij de installatie van een nieuwe app moet de tile achteraan aansluiten en van enige ordening is geen sprake. Omdat de Tiles vaak fel gekleurd zijn, krijg je na verloop van tijd een kakofonie van kleuren en plaatjes die niets met elkaar te maken hebben.

In de praktijk bleek het dus nodig om het startmenu regelmatig te reorganiseren door weinig gebruikte tiles weg te halen, tiles te resizen, tiles te groeperen en die groepen weer in de goede volgorde te zetten. Er is heel goed mee te werken, maar als je geen orde houdt, wordt het al snel onoverzichtelijk.

Fullscreen apps en menu's langs de randjes

De Metro-interface bevat bijna geen chrome oftewel bedieningselementen voor de interface. Voorgaande versies van Windows bevatten veel menu's, die vaak weer opgebouwd zijn uit verschillende submenu's. Daarnaast heeft elk venster een eigen rand met rechtsboven de welbekende knoppen om het scherm te minimaliseren, te maximaliseren of te sluiten.

In Metro draaien alle apps fullscreen en de meestgebruikte functies zitten nu verstopt in menu's die langs de randen van het scherm staan, en die standaard verborgen zijn. Om die op te roepen moet vanaf de rand van het scherm naar binnen geveegd worden.

Traditioneel wordt in Windows de rechtermuisknop gebruikt om een contextmenu te openen. Die functie is nu vervangen door een veegbeweging die aan zowel de boven- als de onderkant van het touchscreen uitgevoerd kan worden. Na die beweging komen aan boven en onder balken tevoorschijn met extra opties en knoppen voor de app die op dat moment draait. Dat werkt in de praktijk erg makkelijk.

Charms: de nieuwe manier om de interface te bedienen

Als vanaf de rechterzijkant naar binnen geveegd wordt, verschijnt wat Microsoft de 'Charms'-bar noemt. Deze bevat de startknop, die gebruikers altijd naar het beginscherm brengt, een settingsknop, een deelknop, een zoekknop en een devicesknop.

Windows 8 - charms

Zoeken

Met search kan niet alleen naar bestanden of programma's gezocht worden, maar ook binnen andere apps. Als een ontwikkelaar zijn app heeft opengesteld voor deze search-charm, kan je een zoekopdracht voor het hele systeem verfijnen door de naam van een app te selecteren.

Devices en instellingen

De devices-charm laat aangesloten apparaten zien waarmee gedeeld kan worden, bijvoorbeeld een printer of een met dlna compatibele televisie. De settings-optie laat de instellingen zien voor de app die op dat moment openstaat. Gebruikers hoeven dus niet per applicatie een instellingenmenu op te sporen.

De functie om te delen heeft veel weg van de deel-optie op Android. Applicatieontwikkelaars kunnen hun applicatie openstellen voor deze mogelijkheid, waarna de app wordt opgenomen in de lijst die je te zien krijgt als je de share-charm selecteert. Ben je bijvoorbeeld een webpagina aan het lezen, dan kan je via de Charms-balk kiezen om deze te delen. Er wordt een lijst met apps getoond die geschikt zijn dat te doen, zoals e-mail, Facebook en Twitter. App-ontwikkelaars hoeven dus zelf geen sharing-functionaliteit in te bouwen.

De app die voor het delen wordt gebruikt, opent niet fullscreen: je blijft in de app die al openstond. De interface van de app die de data in ontvangst neemt, wordt in compacte modus aan de rechterkant van het scherm getoond.

De Charms-balk werkt in de praktijk erg intuïtief. Omdat je een tablet in de regel aan de zijkanten vasthoudt, kan je makkelijk de balk makkelijk met een veeg van je duim oproepen. Ook de functionaliteit is goed uitgewerkt: de universele zoekoptie is erg handig, het feit dat de settings-opties altijd op dezelfde plek zitten ook, en het is makkelijk om snel naar het startmenu terug te keren. De manier waarop content gedeeld kan worden is niet nieuw - we kennen die al van Android - maar daarom niet minder handig.