In oktober 2025 bracht Apple zijn MacBook Pro M5 uit en daarbij gebeurde iets opvallends: er zat geen oplader meer in de doos. 'Dat moet van de Europese Unie', was de aanname die veel mensen deden, maar dat is niet helemaal waar. Er zijn nogal wat misverstanden rondom de EU-regels voor opladers bij laptops, niet in de laatste plaats omdat de regels zelf niet altijd even logisch lijken. Wat is er nu echt aan de hand?
Universele oplader
Bij smartphones en tablets zijn consumenten er ondertussen aan gewend dat ze allemaal voorzien zijn van een USB-C-aansluiting, maar dat is nog helemaal niet zo lang het geval. Hoewel de meeste fabrikanten al over waren, verzette Apple zich nog een tijd voordat het in 2023 zijn iPhones van een USB-C-aansluiting voorzag. De regel vanuit de EU trad op 28 december 2022 in werking, maar doordat er een overgangsperiode van 24 maanden was, zat Apple nog netjes binnen de tijd./i/2007875238.webp?f=imagemedium)
De wensen van de Europese Commissie gaan echter verder dan alleen de fysieke aansluiting op smartphones, want 'radioapparatuur' moet ook gebruikmaken van het USB Power Delivery-protocol om de accu te laden. Radioapparatuur is de term die de EC gebruikt voor apparaten die een draadloos signaal uitsturen of kunnen ontvangen, waaronder mobiele telefoons, tablets, digitale camera's, koptelefoons, headsets, draagbare videogameconsoles, draagbare speakers, e-readers, toetsenborden, muizen, draagbare navigatiesystemen en laptops. Power Delivery (PD) is een protocol dat is vastgesteld door het USB Implementers Forum en definieert verschillende profielen van spanningen en stroomsterktes waarmee apparaten over USB-C kunnen opladen.
Van alle radioapparatuur zijn laptops een uitzonderlijke categorie. Onder meer omdat ze tot nu toe nog niet aan de regels hoefden te voldoen, maar ook omdat USB-C nog geen gemeengoed is. Goedkopere laptops hebben vaak geen USB-C-oplader, maar worden vaak voorzien van een ronde aansluiting, ook wel barrelplug genoemd. Die aansluiting zat voor de komst van USB-C op iedere laptop, maar wordt in zoveel verschillende afmetingen, spanningen en polariteiten toegepast dat het geen standaard is. Waarom is die lader dan nog niet verdwenen ten gunste van de USB-C-aansluiting en het Power Delivery-protocol? Dat heeft meerdere redenen.
USB-C op alles
Om te beginnen zijn laptops een aparte categorie binnen de radioapparatuur, want daarvoor moeten fabrikanten zich pas op 28 april 2026 aan de nieuwe regels houden. Bij alle andere radioapparatuur was dat eerder al het geval, namelijk op de eerdergenoemde 28 december 2024.
Daarnaast verplicht de EU het al dan niet meeleveren van een USB-C-oplader niet, ook niet vanaf 28 april 2026. Dat klinkt raar, maar het gaat de EC niet om de adapter zelf, maar om de mogelijkheid om een apparaat via USB-C op te laden. Radioapparatuur moet dus een USB-C-aansluiting hebben om op te laden, maar het is toegestaan om het apparaat ook op een andere manier te voeden. Schaf je een laptop aan met een oplader met barrelplug maar biedt de laptop de mogelijkheid om via de USB-C-poort op te laden? Dan voldoet hij al aan de nieuwe regels, want de mogelijkheid om te laden via USB is er immers.
Deze regel is niet uniek voor laptops; hij geldt in principe ook voor smartphones, en Apple had er − in theorie − destijds voor kunnen kiezen om zijn Lightning-connector te handhaven en daarnaast ook een USB-C-aansluiting in de iPhone 15 te bouwen. De ruimte in een smartphone is beperkt, dus geen enkele fabrikant plaatst twee aansluitingen met dezelfde functie op een smartphone, maar het had gekund en had aan de EU-regels voldaan. In de praktijk zijn alle smartphones en vrijwel alle andere apparaten die onder de 'radioapparatuur' vallen, voorzien van een enkele USB-C-aansluiting.
Geharmoniseerd opladen
Het opladen van apparaten via USB-C noemt de EC 'geharmoniseerd opladen'. Het idee is dat wanneer alle apparatuur over dezelfde geharmoniseerde laadpoort − USB-C − beschikt, er niet bij ieder apparaat een aparte lader bijgeleverd hoeft te worden. Dat moet voor een minder hoge milieubelasting zorgen, doordat er minder opladers gefabriceerd worden.
De EC zegt echter nergens dat fabrikanten geen opladers meer bij hun producten mogen leveren. Wat de Commissie wel vereist, is dat consumenten de mogelijkheid krijgen om een apparaat zonder oplader aan te schaffen. Apple had er dus best voor kunnen kiezen om twee versies van de MacBook Pro M5 uit te brengen, eentje met en eentje zonder oplader. Apple en vele andere fabrikanten zitten er niet op te wachten om van al hun apparaten twee versies te bouwen: een met en een zonder oplader. Het resultaat van de maatregel is bij smartphones te zien: alle smartphones die je op dit moment kunt kopen hebben USB-C, maar een adapter krijg je er bij nieuwe modellen niet meer bij.
Lenovo laat aan Tweakers weten dat het, net als Apple, van plan is om voor laptops met een adapter tot 100W de laptops zonder adapter te leveren en dan bij het verkooppunt een adapter te 'bundelen'. Dat is toegestaan. Een winkel mag een laptop van bijvoorbeeld Lenovo verkopen en daar ook een USB-C-oplader van Lenovo bij verkopen. De consument moet echter ook de keuze krijgen om een adapter van een ander merk aan te schaffen, of een eigen oplader te gebruiken.
In principe is dit een goede maatregel. De lade vol ongebruikte adapters, die de meeste tweakers wel zullen herkennen, wordt hierdoor verleden tijd. Je hoeft maar één keer een oplader aan te schaffen om al je elektronica van energie te voorzien.
Het eerste probleem daarbij kun je al van mijlenver aan zien komen. De 15W-oplader die toereikend is voor je telefoon, zal immers niet in staat zijn om je laptop van genoeg energie te voorzien. Een tweede probleem doet zich voor bij krachtigere laptops. Die hebben vaak meer vermogen nodig dan de gebruikelijke maximale 100W, die onderdeel is van de USB PD-standaard. De standaard is weliswaar uitgebreid naar maximaal 240W, maar dergelijke opladers zijn nog schaars. Bij gamelaptops is zelfs 240W niet toereikend, want daarbij tref je op dit moment adapters van 330W of soms wel 400W aan in de doos. Hoe moet dat dan na april 2026?
Gamelaptops na april 2026
Het antwoord is eenvoudig en ingewikkeld. Het eenvoudige deel is dat er voor krachtigere laptops en gamelaptops geen uitzondering is. Consumenten moeten dus de optie krijgen om een gamelaptop zonder oplader aan te schaffen en de laptops moeten ook de optie hebben om via USB-C te kunnen laden.
Dat is om meerdere redenen problematisch. Om te beginnen is de 240W die USB-C PD maximaal kan leveren, vanzelfsprekend te weinig voor een gamelaptop die een 400W-voeding nodig heeft. Afhankelijk van de manier waarop de fabrikant de laptop heeft geconfigureerd, zal de hardware langzamer gaan werken, of loopt de accu leeg tijdens het gamen als je een te zwakke voeding aansluit. USB-C zal dus tekortschieten op dikke gamelaptops.
Bijkomend probleem is dat die 400W-voedingen per fabrikant een verschillende aansluiting hebben en dat consumenten alsnog de keuze moeten krijgen om de laptop zonder oplader aan te schaffen. Koopt iemand een dergelijke laptop en heeft diegene niet de specifieke adapter met het juiste vermogen en de juiste aansluiting liggen, dan werkt de laptop niet op volle snelheid, iets wat fabrikanten zullen willen voorkomen.
Dat laat ook Lenovo aan Tweakers weten. De fabrikant zegt dat het bij laptops met adapters van meer dan 100W de gebruikerservaring wil waarborgen en een adapter wil blijven leveren. De fabrikant erkent echter ook dat het een keuze zonder adapter moet bieden en zegt nog bezig te zijn met hoe die keuze eruit zal gaan zien.
ASUS zegt het volgende: "Voor gaminglaptops, omdat deze gebruikmaken van krachtige niet-USB-C-stroomadapters en een stabiele stroomtoevoer nodig hebben om optimale prestaties te kunnen leveren, zal de juiste adapter blijven worden meegeleverd om betrouwbaarheid tijdens gebruik te garanderen. We zullen onze productplanning blijven aanpassen aan de definitieve richtlijnen van de EU om het juiste evenwicht te behouden tussen duurzaamheidseisen en gebruikerservaring."
Daar komt nog een extra moeilijkheid bij, want punt 16 van de richtlijn maakt duidelijk dat laptops die meer dan 240W laadvermogen nodig hebben alsnog laden via USB-C op 240W moeten ondersteunen. Dit is een lastig punt, want laptops met een 400W-lader laden in uitgeschakelde toestand niet met een vermogen van 400W. Het daadwerkelijke opladen zal in veel gevallen met niet meer dan 100W gebeuren. De extra 300W is het vermogen dat nodig is om een dikke processor en videokaart van genoeg energie te voorzien als de laptop aan staat en je aan het gamen bent.
Gaat het dus puur om het opladen van de accu, dan zullen de meeste gamelaptops aan de huidige eisen voldoen. In de verduidelijking van de richtlijn staat echter dat: "Radioapparatuur met een maximaal laadvermogen tot 240W is normaal gesproken in staat om met de geharmoniseerde oplaadoplossing op te laden en te blijven functioneren in alle werkingsmodi (uitgeschakeld, stand-by, licht gebruik, normaal gebruik en intensief gebruik)." Het lijkt er dus op dat een laptop tijdens intensief gebruik tot 240W ook van de geharmoniseerde oplaadoplossing (USB PD) gebruikmaakt. Er lijkt onder fabrikanten echter weerstand te heersen om dergelijke laders toe te passen.
Weerstand tegen 240W-laden
Met de uitbreiding van de USB PD-standaard naar 240W leek het enkel een kwestie van tijd te zijn voordat er laptops met dergelijke adapters op de markt zouden komen, maar het tegengestelde blijkt het geval. Tot nu toe zijn in het Tweakers Testlab alleen de 16"-uitvoering van de Apple MacBook Pro en de Framework Laptop 16 de revue gepasseerd, die voorzien waren van een USB-C-oplader van meer dan 100W. Hoe zit dat? Tweakers stelde die vraag aan ASUS, na het reviewen van hun Zephyrus G16-laptop. Die laptop beschikt over een 200W-oplader zonder USB-C-aansluiting, maar met ASUS' eigen connector. Waarom koos ASUS niet gewoon voor USB-C?
Een woordvoerder van ASUS noemt het toepassen van USB-C 'technisch mogelijk', maar ziet vooral nadelen. De hogere spanning van 48V, die bij de Power Delivery-standaard van 240W gebruikt wordt, noemen ze onpraktisch, omdat daar eerst 19V van gemaakt moet worden voordat de laptop het kan gebruiken. Het zorgt ervoor dat er 'duurdere componenten en complexere elektronica in de laptop en de voeding gebruikt moeten worden, en het leidt tot een lagere efficiëntie'. "Het transformeren van de spanning brengt niet alleen extra kosten met zich mee, maar ook extra warmte." De woordvoerder gaat zelfs zo ver door te zeggen dat 'USB-C nooit bedoeld was voor meer dan 100W' en dat 'de standaard voor 240W over de limiet gaat van de kleine contactjes van de USB-C-poort'.
Conclusie
Het is nog geen 28 april 2026 en dat is maar goed, want beide fabrikanten die Tweakers voor dit artikel sprak, weten nog niet helemaal hoe ze hun gamelaptops na dat moment moeten gaan verkopen. Het liefst willen ze de oplader blijven meeleveren en hoewel dat toegestaan is, moet de consument ook de optie krijgen om de laptop zonder voeding aan te schaffen. Maakt een consument gebruik van een eigen voeding die te zwak is, dan werkt het product niet (goed), en dat is iets dat laptopfabrikanten willen voorkomen.
Het is onduidelijk of fabrikanten hun gamelaptops ook geschikt zullen maken voor een 240W-USB-C-lader, zelfs al vereist de laptop meer vermogen om correct te functioneren. Op dit moment zijn er maar weinig laptops die meer dan 100W via USB-C ondersteunen, en er is geen enkele die 240W-laden ondersteunt. Er bestaat in ieder geval flinke weerstand tegen die oplaadstandaard, omdat het laptops complexer en duurder maakt.
Bij laptops die minder dan 100W vereisen is het een veel duidelijker verhaal. Het lijkt erop dat de meeste laptops, net als smartphones, zonder oplader worden aangeboden. Fabrikanten en winkels zullen waarschijnlijk actief opladers aanbieden als je een nieuwe laptop wilt aanschaffen, want de meeste gebruikers zullen een adapterloze laptop niet verwachten. Bovendien zullen de meeste telefoonladers die mensen nog hebben liggen niet genoeg vermogen leveren om een nieuwe laptop van energie te voorzien. Waar de meeste tweakers al wel een degelijke USB-C-voeding hebben liggen, zal dat voor de doorsneeconsument niet gelden.
Het meeleveren van een adapter blijft echter nog wel toegestaan, zolang er maar een optie is om de laptop zonder adapter aan te schaffen. In de Pricewatch heeft Tweakers in ieder geval onder 'Accessoires' een filter toegevoegd, waarbij je kunt filteren op een meegeleverde oplader. Vanaf nu controleert Tweakers bij nieuw toegevoegde laptops ook actief of de oplader wordt meegeleverd of niet.
Redactie: Jelle Stuip • Eindredactie: Monique van den Boomen