Smartphones, televisies, laptops, videokaarten, stofzuigers: allemaal worden ze na verloop van tijd vervangen door nieuwere, betere varianten. Ook van alomtegenwoordige technologie, zoals opladers, zijn consumenten in de afgelopen tien jaar gaandeweg overgestapt op een nieuwere versie. Zulke massale adopties gebeuren niet van de ene op de andere dag, maar vinden geleidelijk plaats bij vrijwel elk elektronicaproduct.
Specifiek bij geheugenkaarten verloopt dat proces alleen wel erg langzaam. Er verschijnen weliswaar om de zoveel tijd verbeterde versies, maar de meeste consumentenelektronica maakt momenteel nog gebruik van een SD-kaartvariant die al meer dan vijftien jaar oud is. De doelgroep die per se een nieuwere en snellere SD-kaart wil, is betrekkelijk klein. Dan heb je het bijvoorbeeld over fotografen, die dankzij geheugenkaarten met hogere schrijfsnelheden grote foto’s in raw formaat kunnen vastleggen.
Als je deze cruciale doelgroep niet weet te bereiken met je nieuwe geheugenkaarttechnologie, kun je het dus over het algemeen wel schudden. Dat leek ook te gelden voor SD Express van de SD Association, maar door een onverwachte kandidaat maakt de ten dode opgeschreven standaard toch nog een kans op een comeback. Die kandidaat is de Switch 2 van Nintendo, die op donderdag uit is gekomen.
Waarom was SD Express dead on arrival?
Hoewel consumentenelektronica al sinds jaar en dag gebruikmaakt van microSD-kaartjes voor opslag, gaat die vlieger niet in alle industrieën op. In veel professionele sectoren is er een concurrerende fabrikant actief: SanDisk. Dat bedrijf ontwikkelt de geheugenkaartstandaard CompactFlash die veel in embedded systemen worden gebruikt, waaronder industriële en medische apparatuur, zoals ct-scanners en mri-machines.
De nieuwste versie, CFExpress, is vooral populair onder video- en fotofanaten. Het was namelijk een tijdlang het snelste geheugenkaartformaat op de markt. Foto’s kunnen hiermee in een hogere kwaliteit in het oorspronkelijke raw formaat opgenomen worden, waarbij er geen compressie plaatsvindt. Ook kunnen fotografen foto’s in hoge kwaliteit in de burstmodus schieten, zonder dat er tussendoor wordt gebufferd, en kunnen video’s met hogere bitrates opgeslagen worden.
De SD Association kwam pas twee jaar na de release van de CFExpress-standaard met de soortgelijke SD Express-specificatie. Daarmee miste de fabrikant de boot, want inmiddels was CFExpress al helemaal ingeburgerd onder videomakers en fotografen. Veel nieuwe, hoogwaardige dslr-camera’s boden alleen nog CFExpress-ondersteuning, waardoor de nieuwe SD-standaard moeilijk doorgang kon vinden. SD Express wordt door de camera-industrie dus compleet genegeerd.
Dat veroorzaakte een vicieuze cirkel: doordat er weinig keuze was aan SD Express-kaarten kwamen er weinig apparaten beschikbaar met ondersteuning, en doordat er weinig apparaten waren met ondersteuning werden er nauwelijks SD Express-kaarten uitgebracht.
/i/2007380176.png?f=imagegallery)
Wat doet SD Express anders dan zijn voorgangers?
SD Express biedt veel hogere overdrachtssnelheden dan zijn voorgangers. De UHS-I-standaard uit 2009, waar veel moderne apparaten nog op teren, biedt een theoretische maximumoverdrachtsnelheid van 104MB/s, terwijl de eerste Express-standaard (SD 7.1) door het gebruik van een PCIe 3.0 Gen 3-NVMe-interface theoretisch maximale doorvoersnelheden tot 985MB/s mogelijk maakt.
Dat is dan ook de reden dat Nintendo SD-kaarten met SD Express vereist voor de opslag van zijn Switch 2. Deze hogere overdrachtssnelheden geven Nintendo de mogelijkheid om de laadtijden van de Switch 2 flink in te korten in vergelijking met de eerste Switch, die nog van een UHS-I-SD-slot werd voorzien.
Dat is ook wel nodig om de PS5 en Xbox Series S en X ook maar een béétje te kunnen bijbenen, aangezien die consoles ssd-opslag hebben waarmee ze laadtijden flink omlaag kunnen brengen. De ssd-snelheden van de consoles van Sony en Microsoft zijn overigens alsnog een flink stuk hoger dan SD Express 7.1 kan leveren.
Zowel het Switch 2-systeem zelf als de gamecartridges maken gebruik van SD Express, wat ook de reden is dat veel fysieke games van thirdpartyfabrikanten zogenoemde gamekeycards bevatten. Daarbij bevat de cartridge enkel een digitale code waarmee het spel digitaal kan worden gedownload, zodat de cartridge zelf niet hoeft worden voorzien van de dure SD Express-technologie. Dure, inderdaad, want SD Express-kaarten zijn veel duurder dan de gebruikelijke geheugenkaarten. Een 256GB-SD Express-kaart kost nu zo’n 50 euro, terwijl reguliere SD-kaarten voor minder dan de helft verkrijgbaar zijn. Vermoedelijk zal de prijs wel snel dalen, nu er meer animo komt voor deze geheugenkaarten.
/i/2007530934.png?f=imagegallery)
Waarin verschilt SD Express van CFExpress?
Hoewel SD Express-kaarten duur zijn, is CFExpress nog wat duurder. Een 256GB-kaart kost al gauw 120 euro. Dat komt deels doordat CFExpress-kaarten ook sneller zijn. De populairste CFExpress-variant, type B, gebruikt twee PCIe-lanes waardoor deze gegevens met een theoretische maximale snelheid van 1800MB/s kan overbrengen. SD Express 7.1 gebruikt maar 1 PCIe-lane en de maximumsnelheid is dus ook ongeveer gehalveerd.
Wel biedt SD Express vanaf versie 8.0 een theoretische overdrachtssnelheid van 3940MB/s, doordat deze van twee PCIe 4.0-lanes gebruikmaakt. Dat komt overeen met de snelheid van een gemiddelde NVMe-ssd in een pc en is al een stuk dichterbij de minimale leessnelheid van 5500MB/s van de PS5-ssd. MicroSD Express-kaarten hebben één PCIe 4.0-lane en kunnen daardoor een lager theoretisch maximum van 1970MB/s bereiken.
| Standaard | PCIe-lanes | Snelheid |
|---|---|---|
| SD Express 8.0 | 2x PCIe 4.0 | 4GB/s |
| SD Express 7.1 | 1x PCIe 3,0 | 1GB/s |
| CFExpress 2.0 | 1x PCIe 3.0 (type A) 3x PCIe 3.0 (type B) 4x PCIe 3.0 (type C) |
1GB/s 2GB/s 4GB/s |
| CFExpress 4.0 | 1x PCIe 4.0 (type A) 3x PCIe 4.0 (type B) 4x PCIe 4.0 (type C) |
2GB/s 4GB/s 8GB/s |
Er zijn nog geen SD-kaarten beschikbaar met deze specificatie, maar door de Switch 2 wordt dat mogelijk snel de investering waard voor SD-kaartfabrikanten. Kort na de aankondiging dat Nintendo's console SD Express gaat ondersteunen, werden immers ook al de eerste kaarten met een opslagcapaciteit van 1TB aangekondigd.
Daarnaast heeft CFExpress ook meer duurzaamheids- en veiligheidsfuncties, zoals ECC, secure erase en lifetime monitoring. Dat houdt in dat fouten in de data automatisch worden gecorrigeerd, gegevens onherstelbaar te verwijderen zijn en de resterende levensduur constant wordt bijgehouden. Overigens hebben veel CFExpress-kaarten sowieso een langere levensduur door betere wearleveling.
De SD Association is ook bezig om de betrouwbaarheid van zijn kaarten te verbeteren. SD 9.0 biedt bijvoorbeeld een functie waarbij opgeslagen data automatisch wordt versleuteld. Daarnaast is er een Secure Boot-functie aanwezig, evenals het beveiligingsmechanisme RPMB – maar het zal dus waarschijnlijk nog wel even duren tot er SD-kaarten beschikbaar zijn die gebruikmaken van deze specificatie.
Conclusie
De ontwikkeling van CFExpress staat natuurlijk ook niet stil; de CompactFlash Association heeft al een CF-variant aangekondigd die PCIe Gen 4 en NVMe 1.4c ondersteunt voor een theoretische maximale doorvoersnelheid van 8GB/s. Dat is dus weer een verdubbeling van de max van SD Express, al zijn er van deze CFExpress-variant ook nog geen geheugenkaarten beschikbaar.
Desalniettemin is SD Express door de keuze van Nintendo voor het eerst echt relevant. De vraag is alleen of dit ertoe gaat leiden dat veel andere producten deze standaard in de toekomst gaan ondersteunen. MicroSD-kaarten zijn namelijk over het algemeen niet meer zo populair. Steeds meer smartphones, voorheen toch wel het populairste consumentenproduct dat werkt met SD-kaartjes, komen namelijk zonder zo’n microSD-slot. Buiten gamehandhelds en camera’s is de huidige SD-markt dus klein. De SD Association heeft nu een voet tussen de deur van de eerste productgroep, maar het wordt nog een zware klus om ook professionele videomakers en fotografen weer aan boord te krijgen.
:strip_exif()/i/2007374624.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2006988888.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007378504.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2007380174.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2007378510.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005819320.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2007386022.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2007231678.webp?f=thumbmedium)
/i/2006066154.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004444220.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/440790/crop60e0149d5066c_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/149760/MG_logo.jpg?f=community){kind=logo}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/338167/Spiralboxes_60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/254499/crop5e13460d6bdb6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/176404/crop5d8a18233281d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/92368/crop67f122a4021bc.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/563369/crop560071793b003_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/51415/crop683ca4502b799_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/339033/crop5db8574ae5d79_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/375629/faviconLogo.gif?f=community){kind=small}
/u/763847/crop57206071c0978_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/271496/rsz_avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/586088/crop67f63a210249f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/63694/spion200_250-150x150.jpg?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/21673/crop65674aee06c6d_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/22034/crop67e2f02f174e5_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/665947/crop5e9983134321c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1927682/crop645e1e976232f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2022920/crop657c1f79360c1_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1536190/crop61b07e75b1a15_cropped.jpg?f=community){kind=small}
