Voorafgaand aan de release van de Core i5 14600K, i7 14700K en i9 14900K liet Intel al benchmarks zien van Application Optimization, een nieuwe functie die tot serieuze prestatiewinsten in games moet leiden. Het lukte de fabrikant niet om de benodigde drivers op tijd klaar te hebben voor de release, maar inmiddels kun je met de functie aan de slag. Is APO inderdaad een gamechanger?
Voor wie het niet tot pagina twee van onze Raptor Lake Refresh-review geschopt heeft, eerst nog even een kleine recap. Application Optimization is een nieuw softwarebeleid dat moet helpen bij de allocatie van programmathreads aan het best passende type cores bij de 14th Gen Core-cpu's. Daarvoor heeft Intel al de hardwarematige Thread Director, die samenwerkt met de scheduler in Windows 11, maar in sommige programma's haalt die niet het onderste uit de kan.
Application Optimization werkt alleen met software die door Intel is onderzocht en waarvan is vastgesteld dat de coreverdeling standaard niet optimaal verloopt. Tot nu toe zijn dat alleen twee games: Rainbow Six Siege en Metro Exodus. De nieuwe functie werkt via de Intel Dynamic Tuning Technology-driver, die tot nu toe vooral door grote pc-fabrikanten werd gebruikt om de prestaties van de processor af te stemmen op de mogelijkheden die een systeem heeft voor koeling en stroomtoevoer. Bij veel desktopmoederborden staat DTT dan ook standaard uit.
Je hebt twee dingen nodig om aan de slag te gaan met APO. Om te beginnen heb je een bios nodig waarin je Intel Dynamic Tuning Technology kunt activeren; vaak is updaten naar de nieuwste versie daarvoor voldoende. Vervolgens heb je ook een DTT-driver nodig, die gek genoeg nergens te vinden is op de website van Intel, evenmin als een lijst met ondersteunde games trouwens. Wij pikten 'm op van de downloadsectie van dit ASUS-moederbord, maar konden de drivers vervolgens ook probleemloos op ons testbord van Gigabyte gebruiken. De set-upexecutable lijkt echter niet alle drivers te installeren; handmatig de mapjes langslopen om alle .inf-bestanden te installeren, bood soelaas. Na een succesvolle installatie en reboot moet je 'Intel Innovation Platform Manager and Processor Participant' kunnen zien in Apparaatbeheer, onder Systeemapparaten.
In principe staat APO daarna standaard aan, maar heeft het geen effect op programma's die niet op Intels lijst van ondersteunde games staan. Mocht je de functie aan en uit willen kunnen zetten zonder steeds naar het bios te hoeven booten, of zelfs per game willen kunnen inschakelen, dan kun je de Intel APO-app downloaden uit de Microsoft Store. Puur voor het functioneren ervan heb je die echter niet nodig.
Benchmarks
Al dat instelwerk later: kloppen Intels prestatieclaims een beetje? In Metro Exodus op Medium-settings stijgt de framerate zelfs nog veel harder dan de fabrikant zelf belooft. We meten een prestatiewinst van 19,2 procent ten opzichte van het resultaat in onze originele review, wat ruim voldoende is om de Ryzen 7 7800X3D van AMD in te halen. Ook in de frametimes steekt de 14900K met APO met kop en schouders boven de rest van het testveld uit.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
Metro Exodus - 1920x1080 - Medium | |
---|---|
Processor | Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 316,4 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 299,3 |
AMD Ryzen 7 7700X | 274,8 |
AMD Ryzen 5 7600X | 267,3 |
Intel Core i9-14900K | 265,5 |
Intel Core i7-14700K | 263,1 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 261,8 |
Intel Core i9-13900K | 260,4 |
AMD Ryzen 9 7900X | 257,8 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 256,7 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 255,3 |
Intel Core i7-13700K | 254,4 |
Intel Core i5-14600K | 252,2 |
AMD Ryzen 9 7950X | 247,2 |
Intel Core i5-13600K | 242,2 |
Metro Exodus - 1920x1080 - Medium (99p) | |
---|---|
Processor | Gemiddelde tijd in ms (lager is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 6,5 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 7,0 |
Intel Core i7-14700K | 7,0 |
Intel Core i9-14900K | 7,1 |
Intel Core i5-14600K | 7,1 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 7,2 |
Intel Core i7-13700K | 7,2 |
Intel Core i9-13900K | 7,2 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 7,3 |
Intel Core i5-13600K | 7,3 |
AMD Ryzen 7 7700X | 7,3 |
AMD Ryzen 9 7900X | 7,4 |
AMD Ryzen 9 7950X | 7,6 |
AMD Ryzen 5 7600X | 7,6 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 9,0 |
Metro Exodus - 1920x1080 - Medium (99.9p) | |
---|---|
Processor | Gemiddelde tijd in ms (lager is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 7,0 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 7,3 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 7,4 |
Intel Core i9-14900K | 7,6 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 7,8 |
Intel Core i7-14700K | 7,8 |
Intel Core i9-13900K | 7,9 |
Intel Core i7-13700K | 7,9 |
AMD Ryzen 7 7700X | 8,0 |
Intel Core i5-14600K | 8,0 |
Intel Core i5-13600K | 8,1 |
AMD Ryzen 5 7600X | 8,3 |
AMD Ryzen 9 7900X | 8,4 |
AMD Ryzen 9 7950X | 8,7 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 10,7 |
Op Ultra-settings worden de verschillen wat kleiner, maar met APO scoort de 14900K alsnog bijna 12 procent hoger dan zonder. Dat maakt hem 7 procent sneller dan de 7800X3D in plaats van 4 procent langzamer.
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra | |
---|---|
Processor | Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 228,1 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 212,7 |
Intel Core i9-14900K | 204,1 |
Intel Core i9-13900K | 200,9 |
Intel Core i7-14700K | 200,0 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 197,8 |
AMD Ryzen 7 7700X | 196,7 |
Intel Core i7-13700K | 196,3 |
AMD Ryzen 5 7600X | 195,4 |
Intel Core i5-14600K | 194,2 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 193,2 |
AMD Ryzen 9 7900X | 191,0 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 190,9 |
AMD Ryzen 9 7950X | 189,0 |
Intel Core i5-13600K | 186,3 |
Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (99p) | |
---|---|
Processor | Gemiddelde tijd in ms (lager is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 8,5 |
Intel Core i5-14600K | 9,0 |
Intel Core i7-13700K | 9,1 |
Intel Core i5-13600K | 9,2 |
Intel Core i9-13900K | 9,3 |
Intel Core i7-14700K | 9,4 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 9,4 |
AMD Ryzen 9 7950X | 9,4 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 9,4 |
AMD Ryzen 9 7900X | 9,5 |
Intel Core i9-14900K | 9,5 |
AMD Ryzen 5 7600X | 9,6 |
AMD Ryzen 7 7700X | 9,6 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 9,7 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 10,4 |
Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (99.9p) | |
---|---|
Processor | Gemiddelde tijd in ms (lager is beter) |
AMD Ryzen 9 7950X | 10,1 |
AMD Ryzen 9 7900X | 10,3 |
AMD Ryzen 9 7950X3D | 10,6 |
Intel Core i9-14900K met APO | 10,7 |
Intel Core i7-13700K | 10,7 |
Intel Core i5-14600K | 10,7 |
Intel Core i5-13600K | 10,9 |
AMD Ryzen 5 7600X | 11,1 |
Intel Core i9-13900K | 11,1 |
AMD Ryzen 7 7700X | 11,5 |
AMD Ryzen 9 7900X3D | 11,6 |
Intel Core i7-14700K | 11,7 |
Intel Core i9-14900K | 11,8 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 13,7 |
AMD Ryzen 7 5800X3D | 14,1 |
Rainbow Six Siege stamt uit 2015 en maakt daarom allang geen deel meer uit van onze standaard testsuite, maar aangezien dit de enige andere game is waar APO in werkt, hebben we het spel toch even getest met de 14900K en AMD's 7800X3D. Op Medium-settings wint de 14900K bijna 13 procent aan prestaties dankzij APO, maar daarmee blijft hij nog net een procentje langzamer dan de 7800X3D.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium - 99p
- 1920x1080 - Medium - 99.9p
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Medium | |
---|---|
Processor | Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter) |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 728,5 |
Intel Core i9-14900K met APO | 721,5 |
Intel Core i9-14900K | 639,4 |
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Medium - 99p | |
---|---|
Processor | Gemiddelde frametime in ms (lager is beter) |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 2,2 |
Intel Core i9-14900K met APO | 2,2 |
Intel Core i9-14900K | 2,4 |
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Medium - 99.9p | |
---|---|
Processor | Gemiddelde frametime in ms (lager is beter) |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 2,6 |
Intel Core i9-14900K met APO | 2,7 |
Intel Core i9-14900K | 2,9 |
Ook op Ultra-settings is de prestatiewinst nog altijd 12 procent. Dat is in dit scenario wel net genoeg om de 7800X3D te verschalken, zowel in fps als in de 99p-frametimes.
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra - 99p
- 1920x1080 - Ultra - 99.9p
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Ultra | |
---|---|
Processor | Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 696,9 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 684,5 |
Intel Core i9-14900K | 622,4 |
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Ultra - 99p | |
---|---|
Processor | Gemiddelde frametime in ms (lager is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 2,2 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 2,3 |
Intel Core i9-14900K | 2,5 |
Rainbow Six Siege - 1920x1080 - Ultra - 99.9p | |
---|---|
Processor | Gemiddelde frametime in ms (lager is beter) |
Intel Core i9-14900K met APO | 2,6 |
AMD Ryzen 7 7800X3D | 2,7 |
Intel Core i9-14900K | 3,0 |
Voorlopige conclusie
Zowel relatief als absoluut gezien zijn de prestatiewinsten die we meten met de nieuwe Application Optimization-functie indrukwekkend. In onze testresultaten toppen die op respectievelijk 19 procent in Metro Exodus en 80fps in Rainbow Six Siege. Dat gaat wel om scenario's waarin je ook zonder APO al uitstekende prestaties haalde, maar tegen gratis extra prestaties zal nooit iemand nee zeggen. Anderzijds, dat deze prestaties blijkbaar in de processor zaten, kan ook betekenen dat er tot nu toe iets goed misging in de corescheduling voor deze games.
Dat Intel deze functie net niet op tijd af had om haar mee te kunnen nemen in de releasereviews, is natuurlijk een flater. Ook nu heerst er nog onduidelijkheid over hoe je de functie kunt gebruiken. Op de site van Intel is geen informatie te vinden, evenmin als de drivers zelf. De set-up die door een moederbordfabrikant is verspreid, installeert de drivers initieel maar voor de helft. En hoewel Intel er voorafgaand aan de release op hintte dat in de toekomst meer games kunnen profiteren van APO, blijft de teller voorlopig hangen op een schamele twee ondersteunde games.
Vooralsnog lijkt APO alleen te worden ondersteund op de Core i7- en i9-modellen van de veertiende generatie, en dus niet op de Core i5 14600K. 'Lijkt', want ook dit maakt Intel nog nergens expliciet. Erger is wat mij betreft dat ook eigenaars van een processor uit de twaalfde of dertiende generatie voorlopig buiten de boot vallen, terwijl die chips technisch vrijwel identiek zijn aan die uit de veertiende. Als er met een softwarematig schedulingtrucje veel betere prestaties te behalen zijn, moet Intel dat niet gebruiken voor een mooie marketingslide over de veertiende generatie, maar om de prestaties van iedere Intel-cpu met een combinatie van P- en E-cores te verbeteren.
Vanzelfsprekend hebben we Intel gevraagd of het van plan is om APO eenvoudiger beschikbaar te stellen, en ondersteuning toe te voegen voor meer processors en games. Het lukte de processorontwerper niet om daar voor het weekend op te reageren, maar als we een reactie ontvangen, zullen we dit artikel bijwerken.
Update, 31-10: Intel heeft Tweakers laten weten dat het niet van plan is om APO beschikbaar te maken voor processors uit de twaalfde en dertiende generatie Core. Ook de Core i5 14600K(F) wordt niet ondersteund. Wel is Intel van plan om ondersteuning voor meer games toe te voegen.