Twee convertibles van 1700 euro
Samengevat
De Spectre x360 is een heel mooi afgewerkte convertible die uitstraalt dat hij niet goedkoop is. Het is dan ook een heel goede laptop, met een prachtig, goed gekalibreerd oledscherm. De hardware presteert zoals je mag verwachten van een i7-1355U. Helaas maakt de koeling bij lichte belasting veel geluid. De accuduur is met bijna elf uur tijdens browsen niet slecht, maar er zijn veel concurrenten die meer halen. Als je het scherm van de convertible omklapt, kun je hem op zijn toetsenbord laten rusten, dat matig beschermd wordt door de dunne rubbertjes rondom.
Samengevat
De Summit is MSI's zakelijke laptopserie en deze E14 draait dan ook Windows 11 Pro. Het is een vlotte convertible met 1360P-processor, die wel last heeft van throttling bij langdurige vollast. De laptop is voorzien van een heldere 2880x1800-pixel-lcd, die helaas slecht gekalibreerd is. De accuduur is wel netjes en 14,5 uur is haalbaar als je het rustig aan doet. Ook leuk is dat er een stylus wordt meegeleverd. Klap je het scherm om en laat je de Summit op zijn toetsenbord rusten, dan is dat deel van de behuizing vrijwel onbeschermd. De rubbertjes die daartoe moeten dienen, zijn erg klein en dun.
Stel, je hebt een flinke berg geld om uit te geven aan een premiumlaptop, laten we zeggen 1700 euro, en je wilt graag een convertible met Core i7-processor. Dan verkoopt HP de Spectre x360 en biedt MSI de Summit E14. Die 1700 euro kun je maar een keer uitgeven, dus welke kies je?
:strip_exif()/i/2006003948.jpeg?f=imagearticlefull)
HP Spectre x360 2-in-1
'Spectre' is de naam van HP's duurste consumentenlaptops, duurder dan de Envy's en de Pavilions en de allergoedkoopste laptops die niet eens een naam dragen, maar gewoon HP 14s of HP 15 heten. Dat die Spectre duur is, zie je aan de buitenkant meteen. Rondom de twee delen van de behuizing zit namelijk een 'verguld' randje, dat terugkomt bij de scharnieren en rondom de touchpad. Het is vrij subtiel, maar ziet er beter uit dan het design dat de Spectre-laptops er vijf jaar geleden op nahielden, toen er rijkelijk gestrooid werd met glimmend goud.
De 1,33kg wegende behuizing voelt bijzonder solide aan en is helemaal van metaal gemaakt. Het scherm laat zich makkelijk om de behuizing heen vouwen en ondanks dat makkelijke vouwen blijft het, als je eenmaal een positie gekozen hebt, daar netjes in staan zonder gewiebel. Dat scherm heeft een 3:2-beeldverhouding, een stukje 'vierkanter' dus dan een gewoon 16:9-scherm. Boven in het scherm prijkt de camera, die een maximale resolutie van 2560x1440 pixels ondersteunt. Je kunt de camera ook gebruiken om in te loggen met behulp van gezichtsherkenning of je kunt de vingerafdrukscanner op het toetsenbord gebruiken. Er is een aparte toets om een mechanisch schuifje voor de webcam te laten verschijnen, mocht je daar prijs op stellen.
Onder het toetsenbord zit de touchpad, met een glazen oppervlak dat lekker groot is en prima zijn werk doet. Het toetsenbordje zelf heeft vlakke toetsen, met redelijk veel travel. Voor zo'n dunne laptop tikt het toetsenbordje van de HP heel aardig. 'Dun' is ook wel het eerste woord dat in je opkomt als je de Spectre vasthoudt. De laptop is zo dun dat er eigenlijk geen gewone USB-poort op past. HP heeft dat opgelost door van het onderste deel van de poort een beweegbaar klepje te maken. Dat ziet er mooi uit, maar het is wel even prutsen als je er een gewone USB-stick in wilt steken.
USB-C is natuurlijk ook voorhanden. De twee poortjes zitten aan de rechterkant van het chassis en een daarvan is 45 graden gedraaid ten opzichte van het andere, om het design niet te verstoren. Beide poortjes hebben ondersteuning voor USB4 en je kunt beide gebruiken om de accu te laden. Verstopt naast de poortjes zit een microSD-kaartlezer. Kaartlezers kom je zeker op dit soort dunne laptops niet vaak meer tegen, dus het is mooi dat HP aan de fotografen, videografen en Raspberry Pi-gebruikers heeft gedacht.
MSI Summit E14
In vergelijking met de HP Spectre voelt de MSI Summit E14 wat 'lomper' aan. MSI's Summit-serie bestaat uit laptops die enigszins voor de zakelijke markt bedoeld zijn. Dat 'enigszins' zie je terug in de processor. Die ondersteunt bijvoorbeeld niet Intels volledige vPro-platform en in grote bedrijven, waar duizenden laptops tegelijk beheerd worden, zul je dit niet uitgedeeld krijgen. MSI richt zich meer op kleine bedrijven en om die zakelijke inslag kracht bij te zetten, levert het de Summit E14 met Windows 11 Pro.
Dat zakelijke lijkt ook in het uiterlijk terug te komen. Het woord 'lomper' viel hierboven, maar het is ook strakker, meer rechttoe rechtaan en niet voorzien van opsmuk, zoals de schuine, gouden randjes van de Spectre. Ook de Summit heeft een behuizing die van metaal is gemaakt; het zou raar zijn als dat voor 1700 euro niet zo was, maar ten opzichte van de Spectre voelt hij net even minder stevig aan. Waar de Spectre aanvoelt als een solide stuk aluminium, krijg je bij de MSI het gevoel dat de behuizing uit twee helften bestaat. Je kunt de behuizing een heel stuk indrukken. Dat zegt overigens meer over de buitengewoon stevige indruk die de HP naliet, dan over de MSI. Die laatste is wat stevigheid betreft gewoon goed, op één puntje na. Dat zit hem niet zozeer in de behuizing zelf, als wel in de touchpad die in de behuizing ligt. Je kunt het oppervlak van die touchpad een beetje indrukken zonder dat er wat gebeurt, er is een stukje 'niks', voordat je de weerstand van de touchpad voelt. Dat klinkt als een klein dingetje, maar kan zomaar een bron van ergernis vormen.
Het toetsenbord voelt wel bijzonder prettig aan en heeft nog meer travel dan dat van de HP. Dat wordt mogelijk gemaakt door de dikkere en met 1,54kg ook iets zwaardere behuizing. In de zijkant van deze behuizing kun je dus zonder klepjes opzij te duwen gewoon een USB-A-stekker steken en ook hier is een kaartlezer present. Er zit zelfs een HDMI-aansluiting aan de linkerkant, naast de twee USB-C-aansluitingen. Een knopje om de webcam uit te schakelen zit op de zijkant van de behuizing, naast de kaartlezer, maar ook nog eens op het toetsenbord. En om de gebruiker te waarschuwen, blijft er een fel wit ledje knipperen terwijl de camera ingeschakeld is. Dat had nou ook weer niet gehoeven.
De camera heeft overigens een resolutie van 1920x1080 pixels en ondersteunt Windows Hello. Log je liever in met je vingerafdruk, dan kan dat ook, want rechts van de touchpad is een scanner in de behuizing verwerkt.
Convertibles
De MSI en de HP zijn beide convertibles en je kunt ze beide in combinatie met een actieve stylus gebruiken. Bij de MSI krijg je die erbij, terwijl je er bij HP 80 euro extra voor moet lappen. Wie de laptops met een stylus of gewoon met z'n vingers wil gebruiken, zal vroeg of laat het scherm omklappen. De laptop rust dan op de kant waar het toetsenbord zit, terwijl het scherm naar de gebruiker toe gericht is. Het toetsenbord en de behuizing eromheen zijn dan kwetsbaar en kunnen afhankelijk van de ondergrond waarop je de laptop gebruikt, beschadigd worden. Om dat gevaar af te wenden, zijn beide laptops voorzien van rubbertjes die speling tussen toetsenbord en tafel moeten creëren en ervoor moeten zorgen dat de boel niet verschuift als een overenthousiaste vinger het touchscreen beroert.
Over beroerd gesproken: dat is een treffende karakterisering van de rubbertjes. Bij de HP beschermen ze het toetsenbord net genoeg als je de laptop op een perfect vlakke tafel neerzet, maar er mag geen oneffenheidje in zitten. Bij de MSI zitten de nog dunnere rubbertjes er helemaal voor de sier op. Kortom, kijk goed uit waar je deze laptops neerzet, want een kras op de behuizing is zo gemaakt.
Specificaties en benchmarks
In dit artikel kijken we naar de HP Spectre x360 en de MSI Summit E14. De geteste uitvoering van de HP heeft een typenummer dat eindigt op ef2150nd, maar eigenlijk wilden we de ef2130nd tegenover de MSI zetten, omdat die laptops een overeenkomstige prijs hebben. Waar de ef2130 afwijkt van de ef2150, is dat in de onderstaande tabel in cursief weergegeven.
|
HP Spectre x360 14-ef2150nd |
MSI Summit E14 Flip EVO A13MT-270NL |
Processor |
Core i7-1355U |
Core i7-1360P |
Cores/threads |
10/12 (2P + 8E) |
12/16 (4P + 8E) |
Max. kloksnelheid P-cores |
5GHz |
5GHz |
Max. kloksnelheid E-cores |
3,7GHz |
3,7GHz |
Gpu |
Intel Iris Xe 96eu |
Intel Iris Xe 96eu |
Werkgeheugen |
32GB Lpddr4-4266, quadchannel ef2130nd: 16GB Lpddr4-4266, quadchannel |
16GB Lpddr5-4800, quadchannel |
Ssd |
WD SN810 1TB ef2130nd: 512GB |
Micron 3400 1TB |
Wifi |
Intel Wi-Fi 6E AX211 160MHz |
Killer Wi-Fi 6E AX1675s 160MHz |
Scherm |
13,5", 3000x2000, oled, touch |
14", 2880x1800, lcd, touch |
Schermpaneel |
Samsung SDC4160 |
AUO B140QAN04.R |
Accu |
66,5Wh |
72Wh |
Besturingssysteem |
Windows 11 |
Windows 11 Pro |
Zoals het laptops in 2023 betaamt, zijn beide systemen voorzien van Wi-Fi 6E-netwerkkaarten. Bij de HP is gekozen voor Lpddr4, terwijl de MSI beschikt over Lpddr5. Ondanks de hogere kloksnelheid van het Lpddr5-geheugen is het Lpddr4 waarschijnlijk sneller, dankzij lagere latency's, al is het de vraag of je daar in de praktijk veel van merkt. De grootste factor in de snelheidservaring zal eerder de processor zijn.
Omdat de geheugenchips van beide laptops vastgesoldeerd zijn, kun je ze niet vervangen of upgraden. De M.2-ssd's kun je wel vervangen, maar er is geen ruimte om een tweede exemplaar bij te plaatsen.
Benchmarks
Beide laptops hebben een Core i7-processor. Dat zijn verschillende modellen die toch weer op elkaar lijken. In de HP zit een Core i7-1355U, een processor van de Raptor Lake-generatie met twee snelle P-cores en acht zuinige E-cores. De maximale kloksnelheid van de P-cores is 5GHz, terwijl de E-cores op maximaal 3,7GHz werken. Dat zijn toevallig ook precies dezelfde kloksnelheden als die van de Core i7-1360P, die in de MSI huist. Het verschil: de 1360P heeft twee extra P-cores en mag meer energie gebruiken.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
In Cinebench leveren dat grotere tdp-budget en de twee extra cores van de MSI het bovenstaande plaatje op. De MSI is liefst 63 procent sneller. De processor boost naar een verbruik van 50W en houdt dat gedurende de hele Cinebench-test vol. De Spectre steekt daar wat magertjes bij af. Nu is de grap dat Cinebench een test is die redelijk kort duurt en alle cores vol weet te belasten, waardoor de verschillen worden uitvergroot. Op de langere termijn kan de processor van de MSI dat verbruik van 50W niet volhouden, want na een minuut of twee zakt dat naar 20W, waardoor ook de kloksnelheden omlaag moeten en de cpu langzamer gaat werken.
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Night Raid - CPU
In 3DMark Night Raid is het verschil nog maar 20 procent en dat komt doordat de gpu in deze benchmark in de berekening wordt meegenomen. De Iris Xe-gpu's van de twee laptops presteren ongeveer even goed, waardoor het verschil weer op cpu-gebied gemaakt wordt en daar is de MSI de snelste, maar het verschil is niet 63 procent zoals in Cinebench.
Dat de MSI niet altijd zo snel is als in Cinebench, heeft enerzijds met de workloads te maken. Niet iedere toepassing kan alle cores zodanig benutten als Cinebench, maar het komt ook doordat er na verloop van tijd throttling optreedt. Hierboven werd al genoemd dat de processor in de MSI in Cinebench naar 50W boost, maar dat niet oneindig kan volhouden en na verloop van tijd terugloopt naar 20W. In Blender, in de grafiek hierboven, doen we ook iets dergelijks. We renderen steeds dezelfde afbeelding en noteren de rendertijd. Die is aanvankelijk een seconde of 20, veel korter dan bij de HP, die er wel 30 seconden over doet. Na de achtste render is de snelheid er echter uit en wordt de MSI zelfs langzamer dan de HP. In de meeste situaties zul je de processor van een laptop niet lange tijd volledig belasten en dan is de MSI gewoon de snelste van de twee, maar het is jammer dat de laptop zo geconfigureerd is dat er abrupt throttling optreedt en de processor dermate langzaam gaat lopen.
Die throttling treedt ook enigszins op in Da Vinci Resolve, waarin de MSI nog maar 16 procent sneller is dan de Spectre. Toch is dat geen slechte score, want hij is sneller dan de Framework Laptop, die over dezelfde cpu beschikt.
- PCMark 10 Extended
- PCMark 10 Essentials
- PCMark 10 Productivity
- PCMark 10 Digital Content Creation
- PCMark 10 Gaming
Tot slot draaien we PCMark en daarin wordt niet alleen naar de processorsnelheid gekeken, maar ook naar laadtijden en taken waarbij de gpu moet bijdragen. Grappig genoeg zijn de verschillen tussen de twee laptops in deze benchmarkresultaten nog iets kleiner, met uitzondering van het onderdeel Digital Content Creation, dat zwaar gebruik simuleert, zoals foto- en videobewerken en het renderen van visualisaties. Dat is dan ook een mooie samenvatting van de prestatieverschillen tussen de beide laptops. Bij doorsnee gebruik zul je er weinig van merken; pas bij het zwaardere werk heb je wat aan de P-processor in de MSI, die helaas wel kan throttelen bij te lange vollast.
Beeldkwaliteit
Twee convertibles, twee heel verschillende schermen: de enige overeenkomstigheid is eigenlijk dat ze beide een touchscreen hebben. MSI heeft de Summit voorzien van een 14"-scherm met een beeldverhouding van 16:10 en een resolutie 2880x1800 pixels. Het gaat om een 'gewone' lcd, die gebruikmaakt van een ips-paneel. HP doet er met de Spectre nog een schepje bovenop en biedt een resolutie van 3000x2000 pixels, wat een 3:2-beeldverhouding oplevert. De HP maakt zelfs gebruik van een oledpaneel, wat natuurlijk een prachtig contrast oplevert.
- Helderheid wit
- Contrast
- Grijsafwijking
- Colorechecker-afwijking
De vraag is dan welk van de twee schermen je het liefste wilt hebben. Natuurlijk ziet het beeld op het oledscherm er het mooist uit, maar in de praktijk valt ook wel wat voor de lcd in de MSI te zeggen. Het MSI-scherm haalt een hogere maximale helderheid dan het HP-scherm en heeft als voordeel dat je je geen zorgen hoeft te maken over inbranden. Om inbranden te voorkomen, is op de Spectre standaard het donkere Windows-thema geactiveerd. Andere functionaliteit, zoals een geforceerde screensaver, pixelshift of het automatisch verbergen van de taakbalk, zoals we vaak op ASUS-laptops tegenkomen, is op de HP niet (zichtbaar) aanwezig.
Voor de beste kleurweergave kun je weer beter voor de HP kiezen. Beide laptops laten zich op verschillende kleurprofielen instellen en we hebben ze allebei doorgemeten op het P3-profiel met Portrait Displays Calman Color Calibration-software. Op de screenshots hierboven valt meteen al op dat de lijntjes strakker over elkaar liggen en de bolletjes netter in de vakjes zitten. Met andere woorden, het scherm is goed gekalibreerd naar de P3-standaard. En waar de HP buitengewoon goed scoort, valt de MSI eigenlijk tegen voor dit geld. Het is mooi dat het scherm meer kleuren kan weergeven dan een standaard sRGB-scherm, maar de kalibratie is niet goed genoeg. Voor dit geld verwachten we een E-afwijking van minder dan 3 en daar zit de MSI boven.
Geluidsproductie en accuduur
Als je op je convertible zit te werken, wil je natuurlijk graag dat de geluidsproductie zo laag mogelijk is. Om te zien of de enkele ventilator van de MSI en de twee fans van de HP zich een beetje koest willen houden, voeren we drie geluidstests uit. We meten de geluidsproductie met behulp van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker. De microfoon heeft een noisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 12dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 14dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand, onder een hoek van 45 graden.
We hebben twee tests gedaan. Het testen doen we in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 is representatief voor wat zwaarder desktopgebruik en Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde, LAeq, in dB.
- WebXPRT 3 - LAeq
- PCMark 10 Express - LAeq
- Blender - LAeq
Tijdens simpel webbrowsen zul je de ventilator van de MSI nauwelijks horen; hij komt maar net boven de noisefloor van onze geluidarme ruimte uit. Dat is op zich niet bijzonder; veel laptops van dit kaliber zijn lekker stil als de belasting laag is. Dat geldt niet voor de HP, die een negatieve uitschieter is. Als je in een rustige omgeving zit, zul je die ventilators duidelijk horen. De test is tweemaal gedraaid, met hetzelfde resultaat. Vervolgens is het zo dat de geluidsproductie omhooggaat als de werklast stijgt en dan blijken de ventilators in de MSI en HP ongeveer evenveel geluid te produceren. Daarbij is de HP opvallend genoeg net de stilste en je zou dan ook verwachten dat HP de fancurve beter had kunnen afstellen, zodat de laptop bij lage belasting ook stiller was geweest.
Accutests
Voor een euro of 1700 mag je van deze beide laptops wel een aardige accuduur verwachten en daarom hebben beide modellen aardig grote accu's. De HP heeft om precies te zijn 66,52Wh en de MSI zelfs 72Wh aan boord.
- Accutest browsen
- PCMark 10 - Accu - Tijd
- PCMark 10 - Accu - Digital
- PCMark 10 Accu Essentials
- PCMark 10 Accu Productivity
Je zou misschien niet verwachten dat de MSI, met een 8 procent grotere accucapaciteit, tijdens browsen een liefst 34 procent langere accuduur heeft. De Summit komt op een heel nette 14,5 uur uit. De reden dat de HP achterblijft? Dat komt vrijwel zeker door het scherm. Dat heeft een iets hogere resolutie dan het scherm van de MSI en het aansturen van meer pixels kost meer energie. De grootste verbruikers zullen echter de oleds zelf zijn. Als je veel websites doorscrolt, die over het algemeen een witte achtergrond hebben, verbruiken de oleds veel energie en dat zie je terug in de accuduur. In de PCMark-accutest, die voor een zwaardere belasting zorgt, zet de MSI weer een langere accuduur neer. Daarbij is echter ook te zien dat de HP een hogere score neerzet. De HP is dus zo afgesteld dat hij bij het werken op de accu hogere prestaties levert dan de MSI, maar daarvoor lever je wel een uur accuduur in.
Conclusie
1700 euro is een smak geld en als je het aan een convertible wilt uitgeven, kun je bijvoorbeeld kiezen uit de HP Spectre en de MSI Summit E14. Geen van beide is, hoe kan het ook anders, perfect.
De Spectre is de 'mooiste' van de twee. De behuizing is het mooist afgewerkt, voelt het stevigst aan, is het dunst en weegt het minst. Wie mooi is, moet pijn lijden en die pijn zit hem in dit geval in de processor, die onder vollast langzamer is dan die van de MSI. Op de een of andere manier heeft HP de koeling ook niet netjes weten af te stellen, want bij een lage belasting maken de twee ventilators bovengemiddeld veel geluid.
Wat weer mooi is aan de HP, is het scherm. De resolutie van 3000x2000 pixels levert een superscherp beeld op en de oledtechniek zorgt ervoor dat de kleuren van het scherm spatten. Die kleuren worden bovendien hartstikke accuraat weergegeven. Het is wel jammer dat oleds zoveel meer energie slurpen dan lcd's, want een accuduur van bijna elf uur tijdens browsen is niet slecht, maar de MSI haalt in dat scenario een bijna vier uur langere accuwerktijd.
Is de lcd van de MSI dan niet inferieur aan het HP-oledscherm? Dat is maar hoe je het bekijkt. De resolutie is met 2880x1800 pixels iets lager, maar de helderheid is hoger en hoe hard je het scherm ook laat knallen, je hoeft je geen zorgen te maken over inbranden. Op één punt verliest het MSI-scherm het wel duidelijk van de HP en van nog wel meer laptops in dit prijssegement trouwens: de kalibratie. Die had echt beter gemoeten.
Wat ook tegenvalt aan de MSI, is de throttling die optreedt bij volle belasting. Het gaat een tijdje goed, totdat de processor terugschakelt naar een lager verbruik. Daarmee is de MSI zelfs langzamer dan de HP, die het met twee cores minder moet doen. Wat wel weer leuk is aan de MSI, is dat je er een stylus bij krijgt. Bij HP ben je weer 80 euro kwijt als je de officiële pen erbij wilt hebben.
Een duidelijke winnaar tekent zich dus nog niet echt af en misschien is dat ook wel de grap van deze twee convertibles. Wie voor hogere snelheid en lange accuduur gaat, kan het best voor de complete Summit E14 met Windows 11 Pro kiezen. Wie voor een, bij doorsnee gebruik niet veel langzamere laptop, met een mooier scherm en een strakkere behuizing kiest, komt uit bij de HP.
- HP Spectre x360 14-ef2150nd
- MSI Summit E14 A13MT-270NL
- HP Spectre x360 14-ef2130nd
- HP Spectre x360 14-ef2150nd
- MSI Summit E14 A13MT-270NL