Inleiding
De notebookmarkt is momenteel volop in beweging. Er worden inmiddels meer mobiele computers verkocht dan desktopsystemen, wat de markt interessant maakt voor fabrikanten. Vooral de opkomst van de zogenaamde netbooks, voor wie het nog niet wist: kleine , goedkope laptops, zorgt voor veel beroering in de industrie.
Geen enkele fabrikant kon het zich veroorloven niet met een netbook te komen. De kleine schoothondjes stellen de bedrijven echter ook voor een dilemma: de winstmarge op netbooks is niet bijster hoog en ze snoepen marktaandeel af van de grotere, en winstgevender modellen. Daar komt bij dat de cpu's van de netbooks vrijwel unaniem afkomstig zijn van één fabrikant: Intel. Deze chipgigant legt stringente eisen op aan de netbookmakers als ze de Atom N270-cpu willen gebruiken. Kiezen de makers ervoor hun systeem ook nog uit te rusten met Windows XP, dan moeten ze bovendien nog aan de restricties van Microsoft voldoen. Vrijwel alle netbooks zijn daardoor wat specificaties betreft identiek: het geheugen mag de 1GB niet overstijgen, de harde schijf krijgt een maximale opslagcapaciteit van 160GB en het scherm mag niet groter dan 10,2 inch zijn.
Willen de fabrikanten er met hun model uitspringen op de overvolle netbookmarkt, dan zullen ze met afwijkende specificaties moeten komen. Naar verluidt zijn ze dan ook druk in onderhandeling met Intel om de eisen te versoepelen. Intel zal echter niet gauw aan de druk toegeven; daarvoor is de positie van de chipbakker te riant. Dat kan echter veranderen als netbookfabrikanten een alternatief hebben bij de keuze voor een cpu.
De Nano-cpu van VIA is zo'n alternatief. Samsung is een van de eerste fabrikanten die deze Atom-concurrent in een notebook inbouwt en wel in zijn NC20. Omdat dit model niet over een 8,9"- of 10,2"-scherm beschikt maar over een 12,2"-scherm, is het model niet als een netbook te beschouwen. Het intro over netbooks lijkt dan ook wat misplaatst maar we zullen zien dat de specificaties van de NC20 nagenoeg identiek zijn aan die van de gemiddelde netbook, op twee belangrijke punten na: naast de alternatieve cpu heeft het model een groter scherm, dat dus alleen mogelijk is omdat niet voor de Atom N270 gekozen is.
We hebben de NC20 tegenover de HP Mini Note 2133 geplaatst: een netbook met de C7-M-cpu van VIA en deze chip is als voorganger van de Nano te beschouwen. Uiteraard vergelijken we de Samsung ook met een Atom-netbook, zodat we een goed beeld krijgen van de prestaties van de Nano ten opzichte van zijn grootste concurrent.
Specificaties en prijzen

Merk en type | |
Merk |
Samsung |
Type |
NC20 |
Besturingssysteem |
Windows XP Home |
| Processor, chipset en geheugen |
Cpu |
VIA Nano ULV Processor U2250 (1,3+GHz,1,6Ghz Capable,800MHz,1MB) |
Chipset |
VIA VX800 |
Geheugen |
1GB ddr2 |
Beeldscherm | |
Lcd |
12,1" LED WXGA (1280 x 800) Gloss |
| Grafisch |
Igp |
VIA Chrome9 HC3 |
Multimedia | |
Geluid |
HD Audio |
Speakers |
1,5W x2 |
Geintegreerde camera |
1,3MP webcamera |
Opslag | |
HDD |
160GB, 5400rpm, sata |
Communicatie | |
LAN |
10/100 LAN |
Wifi |
Atheros 802.11b/g |
Bluetooth |
Bluetooth 2.0 + edr |
I/O-interfaces | |
Video |
vga |
Audio |
Hoofdtelefoon-out, Microfoon-in, geintegreerde microfoon |
Usb |
3x usb 2.0 |
Kaartlezer |
3-in-1: 3-in-1 sd, sdhc, mmc |
Lan |
RJ45 |
Accu | |
Accu |
6 Cell, 5344mAh |
Afmetingen en gewicht | |
Afmetingen (breedte x dikte x hoogte) |
292,4 x 217 x 30,7 (mm) |
Gewicht |
1,52kg |

Merk en Type | |
Merk |
HP Compaq |
Type |
2133 Mini-Note (FU353EA) |
Technische Specificaties | |
Cpu Type |
VIA C7-M ULV 1,6GHz |
Moederbord Chipset |
VIA VN896 |
Geheugen Grootte |
1GB |
Geheugen Type |
ddr2 |
Videointerface | |
Videochip |
VIA Chrome9 HC |
Video Uit |
D-Sub (VGA) |
Scherm Diagonaal |
8,9" |
Schermresolutie |
1024x600 |
Opslag | |
Hardeschijf Grootte |
120GB |
Hardeschijf type |
5400rpm |
Interfaces | |
usb |
2x usb 2.0 |
Wlan |
802.11b,g |
Lan |
Lan 100Mbps |
Bluetooth |
Bluetooth 2.0 |
Card Interface |
Expresscard 54 |
Laptop extra's |
Cardreader |
Besturingssysteem |
Windows XP Home |
Gewicht |
1.2kg |
Uiterlijk en indruk
De Samsung NC20
De specificaties van de NC20 verschillen niet veel van die van de gemiddelde netbook. We treffen dan ook geen 2GB of meer geheugen, geen hdmi en geen esata of extra's aan. Het model is duidelijk gericht op de consument die geïnteresseerd is in een netbook.

De NC20 lijkt als twee druppels water op de NC10, maar dan een fractie groter. Het is wat ons betreft een elegant model dat in mat wit is uitgevoerd, zodat geen storende vingerafdrukken te zien zijn. De notebook voelt stevig aan, iets wat toch niet van alle ultraportables gezegd kan worden. Opvallend is de mooi afgewerkte manier waarop de onderkant van het scherm om het draaipunt van het systeem valt. In de review van de NC10 is het touchpad met zijn handige dedicated scrollgebied al aangestipt. Bij de NC20 hadden we geen last van het probleem dat het touchpad af en toe niet reageerde, zoals bij de 10"-netbook van Samsung het geval was. Opvallend is dat de Windows-toets op het toetsenbord bij ons testexemplaar naar de rechterkant is verhuisd, terwijl deze bij de NC10 nog gewoon aan de linkerzijde zat.

Een van de belangrijkste eigenschappen van de NC20 is het scherm. Het 12,1"-scherm kan 1280x800 pixels weergeven, hetgeen toch wel een aanzienlijk aangenamer beeld geeft dan de 1024x600-resolutie van de 10,2"-netbookschermen. Bovendien is er gebruikgemaakt van een led-backlight. Het scherm geeft een mooi, helder beeld en de kleurweergave en de kijkhoek zijn uitstekend.
Minder te spreken zijn we over de warmteuitstoot van de laptop. Uit het roostertje aan de linkerzijkant van het systeem komt behoorlijk hete lucht en dat is iets wat we niet zijn tegengekomen bij onze eerdere netbooktesten. Waarschijnlijk is de igp van SIS de schuldige, maar ook als de ultraportable weinig tot niets te rekenen heeft op grafisch vlak, is de lucht warm genoeg om koude winterhanden in rap tempo op te warmen.
:fill(white)/i/1232711728.jpeg?f=thumb)
De HP Compaq Mini Note 2133
De Mini Note 2133 is een netbook met een opvallend uiterlijk. Het ontwerp van HP springt er echt bovenuit als we deze vergelijken met die van de talloze concurrenten die we inmiddels onder ogen hebben gehad. Het geborstelde aluminium zorgt ervoor dat de 2133 er erg degelijk uitziet en zo voelt het apparaat ook aan. Daarnaast voelt het apparaat hierdoor zwaarder aan dan deze daadwerkelijk is. Het grijze uiterlijk geeft de Mini Note een zakelijke uitstraling terwijl de afgeronde hoeken ervoor zorgen dat het ontwerp niet al te strak is en ook de consument zal aanspreken.

Het 8,9"-scherm van de 2133 is klein maar geeft een prima beeld. Wel bevat deze een erg glossy, of spiegelende, laag. Aan weerszijden zitten geïntegreerde speakers die onverwacht nog redelijk goed geluid produceren. HP heeft veel aandacht besteed aan het toetsenbord: dat is erg plat en breed en bestaat uit opvallend zware en grote toetsen. Snel typen wordt alleen enigszins gehinderd doordat de toetsen erg dicht op elkaar zitten, zodat je in eerste instantie nog al eens de verkeerde aanslaat. Ook aan de knoppen die aan weerszijden van het touchpad zitten - in plaats van onder - zal de gebruiker waarschijnlijk even moeten wennen.

Andere opvallendheden zijn de glimmende aan/uit- en wifi-knoppen: die zitten aan de voorzijde en moeten, anders dan aanvankelijk gedacht, naar links in plaats van naar rechts verschoven worden. Zelfs na een aantal keren verschuiven voelde dit niet handig aan, al mag dit niet problematisch worden genoemd.
:fill(white)/i/1232717307.jpeg?f=thumb)
De processors
Het hart van de Samsung NC20 wordt gevormd door VIA's Nano-cpu, terwijl de Mini Note een C7-M ULV van VIA in de behuizing met zich meedraagt. De modellen van VIA vormen een concurrent van de Atom N270 van Intel. Hoewel deze drie cpu's allemaal slechts een enkele core bevatten die op 1,6GHz loopt, zijn er grote verschillen.
Zo is de C7 gebakken op 90nm en beschikt deze over 128kB L2-cache, terwijl de fsb op 800MHz is vastgesteld. Deze cpu stamt al van september 2007 en heeft een tdp van 8W.
De Nano is de opvolger van de C7 en wordt op 65nm geproduceerd, wat de productie goedkoper maakt en er in principe voor zorgt dat er minder energie verstookt wordt en er minder warmte gegenereerd wordt. Een belangrijk voordeel van de nieuwe architectuur is daarnaast dat deze data out-of-order kan verwerken. Dit betekent dat de Nano, net als bijvoorbeeld de Core 2- en Phenom-modellen, niet strikt gebonden is aan een volgorde van data in de pijplijnen, waardoor de berekening sneller voltooid kan worden. Ook gaat het hier om cpu's waarvan de x86-instructiesets is uitgebreid met 64bits extensies zodat ook 64bit-ondersteuning aanwezig is, mits natuurlijk een 64bit-besturingssysteem aanwezig is.
Het model waarvoor Samsung gekozen heeft, de Nano U2250, heeft als vermelde kloksnelheid 1,3GHz+ maar loopt effectief op 1,6GHz. Verder heeft de cpu een fsb van 800MHz, is er 1MB L2-cache aanwezig en ligt de tdp op 10W.
De inmiddels welbekende en zeer populaire Atom-chip van Intel wordt op 45nm geproduceerd, met alle voordelen van dien. De cpu kan data echter alleen in-order in behandeling nemen, waar weer tegenover staat dat er ondersteuning voor hyperthreading aanwezig is. De cpu kan dus, net als de nieuwe Core i7-cpu's van Intel, aan meerdere draadjes tegelijk werken als de software hier de mogelijkheid toe geeft.
De prestaties
Bij de vergelijking van de prestaties hadden we de beschikking over de Medion Akoia Mini 1210. Dit systeem, dat nagenoeg identiek is aan de Wind PC van MSI, beschikt over de standaardspecificaties van een netbook: een 10,2"-scherm met een resolutie van 1024x600 pixels, 1GB geheugen en natuurlijk de Atom N270-cpu die op 1,6GHz loopt. De prestaties van de netbooks van verschillende fabrikanten wijken niet erg veel van elkaar af, zo zagen we bij onze twee eerdere reviews van netbooks. De scores van de Medion zijn dan ook respresentatief te noemen. Zowel de Samsung NC20, als de HP Mini Note 2133 en de Medion Akoya Mini draaiden overigens Windows XP als besturingssysteem.
Bij de eerste test bekeken we hoe de Samsung overweg kan met het afspelen van hd-content. We haalden twee versies van de trailer van 'The Watchmen' van internet: een 720p- en een 1080p-versie, beiden in Quicktime-formaat, geëncodeerd met avc en afgespeeld met de VLC-speler. De trailer kent veel actie en beeldwisselingen; perfect voor onze test dus. Het 720p-bestand werd in eerste instantie zonder haperingen, maar wel met de nodige flikkeringen in het beeld afgespeeld. Het downloaden en installeren van nieuwe drivers voor de SIS Chrome9 HC3-igp van de NC20 bracht uitkomst: hierna deden de flikkeringen zich niet meer voor. Met afspelen van de 720p-video had de NC20 geen enkele moeite. Het bestand werd volgens VLC getoond zonder ook maar een enkele framedrop.
Met het 1080p-bestand had de ultraportable het beduidend zwaarder. Tijdens het afspelen haperde de weergave regelmatig. Uiteindelijk werd 15 procent van de frames niet weergegeven. Hoewel de weergave duidelijk niet vlekkeloos verliep, was deze nog altijd beter dan die van een willekeurig Atom-systeem, dat zich compleet stuk bijt op 1080p-content.
Hyper Pi 0.99b 1M (minder is beter) |
Samsung NC20, VIA Nano |
  88,4 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  113,7 |
HP Mini Note 2133, VIA C7-M |
  307 |
Bij Hyper Pi schiet de Nano-cpu vol uit de startblokken. De processor berekent pi met één miljoen decimalen in gemiddeld 88 seconden en dat is 25 seconden sneller dan de Atom. De C7-M ULV van VIA diskwalificeert zich eigenlijk al bij deze eerste test met een beduidend lagere score.
CineBench 10, 1 cpu (meer is beter) |
Samsung NC20, VIA Nano |
  885 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  550 |
HP Mini Note 2133, VIA C7-M |
  401 |
Bij de enkele cpu-test van Cinebench presteert de Nano van de NC20 aanzienlijk beter dan de Atom. Het verschil is maar liefst 335 punten, wat toch verrassend genoemd mag worden. De C7 scoort niet zo dramatisch als bij Hyper Pi, maar de cpu volgt toch op aanzienlijke achterstand en is met 401 punten hekkensluiter.
CineBench 10, xcpu (meer is beter) |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  850 |
HP Mini Note 2133, VIA C7-M |
  - |
Samsung NC20, VIA Nano |
  - |
Bij de xcpu-test van Cinebench weet de processor de achterstand enigszins in te halen. Bij dit onderdeel weet de N270 zich dankzij hyperthreading voor te doen als dualcore, zodat Cinebench van twee draadjes tegelijk gebruikmaakt bij het neerzetten van een score. Van de beide VIA's is geen score genoteerd, omdat dit singlecore-cpu's zijn.
CineBench 10, OpenGL |
Samsung NC20, VIA Nano |
  479 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  271 |
HP Mini Note 2133, VIA C7-M |
  - |
Bij de OpenGL-test zien we dat de Samsung opnieuw een aanzienlijk betere score neerzet dan de Medion. Net als bij de 1cpu-benchmark is het verschil erg groot. Gezien de magere prestaties van de VIA C7-M tot nu toe, hebben we de moeite niet genomen deze processor te onderwerpen aan de OpenGL-test.
wPrime, 32M (minder is beter) |
Medion Akoya Mini, Atom |
  120,406 |
Samsung NC20, Nano |
  138, 75 |
HP Mini Note, C7-M |
  168,203 |
Bij wPrime behaalt de Intel-chip een overwinning die het hard nodig had. Deze benchmark weet de werklast erg goed te verdelen over meerdere cores dus hyperthreading zorgt hier voor een puike score voor de Atom. Het verschil met de Nano is een significante 18 seconden. De score laat zien dat de Atom in sommige gevallen sneller dan de Nano kan zijn: namelijk als de software goed gebruik weet te maken van hyperthreading. Overigens heeft wPrime niets met priemgetallen te maken: de applicatie laat de cpu de vierkantswortels van grote getallen berekenen.
PCMark05, PCMarks (meer is beter) |
Samsung NC20 |
  1446 |
Asus Eee PC 901 |
  1236 |
HP Mini Note 2133 |
  865 |
PCMark05 is een al wat oudere benchmarksuite die we gebruiken omdat het nieuwere PCMark Vantage alleen op Windows Vista-systemen draait. Het aantal PCMarks zegt niet dat een systeem over de hele linie beter presteert. Wel dat er onder de streep de meeste PCMarks overblijven als die van de verschillende onderdelen, cpu, memory, graphics en hdd, bij elkaar worden opgeteld. In dit geval is het opnieuw de Samsung die met de eer strijkt. Aangezien PCMark05 niet wilde draaien op de Medion, hebben we onze toevlucht moeten nemen tot de populaire Eee PC 901, die bij benchmarks vergelijkbare resultaten neerzet als overige netbooks.
PCMark05, cpu-score |
Samsung NC20, VIA Nano |
  1652 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  1490 |
HP Mini Note 2133, VIA C7-M |
  875 |
De cpu-score van PCMark05 is in deze review het belangrijkste onderdeel omdat we vooral willen weten hoezeer de rekenkracht van de Nano verschilt van die van de Atom. We zien dat de Nano de Atom ook bij dit onderdeel met een ruime marge verslaat. De C7-M ULV doet inmiddels al lang niet meer mee.
SiSoft Sandra, Dhrystone ALU in MIPS (meer is beter) |
Samsung NC20, Nano |
  4913 |
Medion Akoya Mini, Atom |
  4012 |
SiSoft Sandra, Whetstone iSSE3 in MFLOPS (meer is beter) |
Samsung NC20, Nano |
  3971 |
Medion Akoya Mini, Atom |
  3327 |
Ter bevestiging draaien we nog twee aloude synthetische benchmarks: Whetstone en Dhrystone. De resultaten van deze onderdelen van de SiSoft Sandra-suite tonen aan dat de VIA Nano over het grootste deel van de linie de krachtigere processor is. Alleen bij applicaties die goed gebruikmaken van hyperthreading maakt de Atom een kans.
Opstarttijd, in seconden |
Samsung NC20, VIA Nano |
  34,2 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  35,5 |
Opstarttijd vanuit hibernate, in seconden |
Samsung NC20, VIA Nano |
  17,2 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
  19,1 |
De opstarttijd van Atom-netbooks is over het algemeen prima. De NC20 van Samsung snoept er gemiddeld genomen echter nog een paar seconden vanaf, zowel na een koude start als bij een wake-up uit hibernate.
Accuduur
Accuduur
Een zeer belangrijke test is de accu-stresstest. De consument die een aanschaf van een netbook of ultraportable overweegt, zal wellicht regelmatig op pad gaan met zijn schootcomputer en dan is een riante accutijd wel zo handig. De Battery Eater-benchmark moet niet geïnterpreteerd worden als een weergave van de gemiddelde accuduur. Het is een worst case scenario, dat aangeeft hoe lang een volle accu het uithoudt als het systeem volledig belast wordt. In de praktijk, bij 'normaal' gebruik, kunnen de systemen dus langer functioneren zonder een stopcontact op te zoeken.
Battery Eater-ontlaadtijd (minuten) |
Samsung NC10, Intel Atom, 5,2Ah |
  271 |
Samsung NC20, VIA Nano, 5,2Ah |
  133 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom, 2,3Ah |
  122 |
Hier zien we dat de Samsung NC20 het veel slechter doet dan de Atom-systemen. Ter vergelijking hebben we de score uiteengezet tegenover die van de NC10 van Samsung, die ook over een 5200mAh-accu beschikt. De lagere score van de NC20 komt niet als een verrassing: zowel de Nano-cpu als de Chrome9-igp verstoken meer dan de Atom-chip en de Intel GMA 950-igp. Minstens zo belangrijk is het grotere scherm van de NC20. Toch is het verschil aanzienlijk. De consument zal dus prestaties en schermgrootte moeten afwegen tegen accuduur. Daarbij zal hij goed in de gaten moeten houden welke accu wordt meegeleverd: de 2300mAh-accu van de Medion houdt het met die netbook bijvoorbeeld minder lang uit dan het 5200mAh-model met de NC20.

Conclusie
Allereerst behandelen we de Mini Note van HP. De grootste computerfabrikant ter wereld heeft een zeer solide en mooie netbook ontworpen. De 2133 vormt op de overvolle markt van kleine notebooks een model met een verfrissend uiterlijk. Het platte toetsenbord ziet er niet alleen mooi uit, het is ook groter dan dat van de gemiddelde netbook, wat de typesnelheid zal bevorderen. Wij moesten toch even wennen aan het keyboard, omdat er weinig ruimte zit tussen de toetsen. Ook het scherm is van hoge kwaliteit zodat gesteld kan worden dat de 2133 een zeer verzorgd exemplaar is.

Grootste minpunt is de processor. De C7-M van VIA wordt overklast door zowel de VIA Nano als de Intel Atom. Alleen als de prijs van de Mini Note flink gaat dalen, zal de 2133 als een goede koop beschouwd kunnen worden. Momenteel kunnen Atom-netbooks voor dezelfde prijs, of zelfs goedkoper, aangeschaft worden als die van de HP, terwijl de Intel-cpu aanzienlijk krachtiger is. Wat dat betreft lijkt de Mini Note 2140 waarmee HP komt een betere optie: dit model ziet er identiek uit aan de 2133 maar beschikt wel over een Atom. Onbekend is echter nog wat de prijs van deze netbook gaat worden.
De Samsung NC20 heeft ons blij verrast. De Koreaanse technologiefabrikant valt ten eerste te prijzen dat er voor een processor gekozen is die bij de consument nog onbekend is. Die keuze is wat ons betreft de juiste gebleken. VIA levert met de Nano een prima cpu die de Atom bij al onze benchmarks, op een na, met afstand verslaat. Het is te hopen dat meer fabrikanten het voorbeeld van Samsung gaan volgen en dat er netbooks en ultraportables gaan verschijnen die afwijken van de standaard-specificaties die Intel zo graag ziet.

Wat dat betreft is het grotere scherm met een resolutie van 1280x800 pixels alvast een goed begin. De NC20 ziet er in zijn smetteloos witte behuizing verder elegant uit en Samsung heeft veel zorg besteed aan de afwerking, zo is te zien aan details zoals de manier waarop de sd-kaartlezer aan de voorzijde is weggwerkt.
Over een ding hebben we het nog niet gehad en dat is de prijs. Samsung hanteert een adviesprijs van 500 euro en dat lijkt ons een juist bedrag. De NC20 vormt daarmee een goede keus voor iedereen die op zoek is naar een makkelijk mee te nemen notebook, en vooral voor gebruikers die het scherm van een netbook te klein vinden en de prijs van ultraportables te hoog. De prijs van lichte notebooks die met de energiezuinige ulv-processors van Intel zijn uitgerust, ligt namelijk veelal boven de 1200 euro. Er kunnen tegenwoordig natuurlijk notebooks die beter presteren dan de NC20 aangeschaft worden voor 500 tot 600 euro, maar die zijn aanzienlijk minder portable en verbruiken meer energie.

Het energieverbruik is overigens wel een van de onderdelen waarbij de NC20 het aflegt tegen netbooks. De accuduur van de NC20 ligt daardoor beduidend lager dan die van het gros van de netbooks en dit is belangrijke factor die meegewogen dient te worden. Wie er zeker van wil zijn dat hij of zij onderweg pak hem beet drie uur onafgebroken zonder laadbeurt kan werken, zal voor een netbook met grote accu moeten kiezen. Voor diegenen die met een minder lange accuduur toekunnen en het grotere scherm als een voordeel zien, is de NC20 een prima keuze.