Oud-astronaut Wubbo Ockels is zondagochtend om 11.08 uur overleden. Ockels, die als eerste Nederlander een vlucht door de ruimte maakte, overleed op 68-jarige leeftijd aan de gevolgen van niercelkanker. Hij was al een tijd ziek.
Ockels werd vlak na de oorlog geboren in Almelo. Hij studeerde wis- en natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en behaalde daar in 1973 zijn doctoraalexamen. Ockels begon zijn loopbaan bij het Kernfysisch Versneller Instituut, waar hij experimenteel onderzoek deed naar het verval van atoomkernen onder uitzending van gammastraling.
De ESA plaatste in 1977 een vacature waarin de Europese ruimtevaartorganisatie om een astronaut vroeg. Ockels besloot te reageren en werd geselecteerd om mee te werken aan het Spacelabprogramma, een gecombineerd ruimtevaartprogramma van de ESA en de NASA voor wetenschappelijk onderzoek in de ruimte. In de jaren daarna volgde de wetenschapper de astronautenopleiding bij het Lyndon B. Johnson Space Center in Texas, om uiteindelijk van 31 oktober tot en met 6 november 1985 als eerste astronaut met een Nederlands paspoort een ruimtevlucht te maken met het roemruchte ruimteveer Challenger - dat een jaar later bij een andere vlucht explodeerde.
De Nederlander was tijdens het onderzoek in Spacelab D-1 verantwoordelijk voor de meetapparatuur, waarmee verschillende wetenschappelijke experimenten werden gedaan. Ockels was weliswaar de eerste astronaut met een Nederlands paspoort in de ruimte, maar niet dé eerste Nederlander. Dat was Lodewijk van den Berg, die enkele maanden eerder een ruimtereis maakte. Van den Berg was alleen lang van tevoren Amerikaans staatsburger geworden.
Met zijn ruimtereis werd Ockels in één klap een bekende Nederlander. In de jaren daarna was hij dan ook geregeld in de media te zien en te horen als deskundige op het gebied van ruimtevaart. Zo presenteerde hij van 1987 tot en met 1989 het wetenschappelijke televisieprogramma Kijk-TV van de TROS.
Ockels begon daarnaast in 1986 een loopbaan bij het European Space Research and Technology Centre, oftewel ESTEC, in Noordwijk. Dat centrum is het technische en administratieve centrum van de Europese ruimtevaartorganisatie. Enkele jaren later, in 1992, werd de geboren Overijsselaar aangesteld als deeltijdhoogleraar aan de faculteit van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft. In 2003 werd die functie omgezet naar voltijdhoogleraar Aerospace for Sustainable Science and Technology, wat hij tot aan zijn dood bleef.
Ockels zette zich vooral in voor duurzaamheid en bouwde in zijn rol als hoogleraar onder meer mee aan een elektrische superbus van de TU Delft, die tussen de 150 en 250 kilometer per uur zou moeten kunnen. Na bijna twee jaar intensief testen kregen Ockels en de universiteit uit handen van minister Melanie Schultz van Haegen van Verkeer een kentekenplaat, waarmee de futuristische bus de weg op mag. Verder vond hij de zogeheten laddermolen uit, waarmee op grote hoogten windenergie kan worden opgewekt, en hield hij zich bezig als adviseur bij het zonneautoproject Nuna, waarmee de TU Delft eind vorig jaar nog voor de vijfde keer de Solar Challenge won.
Ondanks verschillende tegenslagen bleef de Nederlandse onderzoeker zich inzetten voor allerlei projecten wereldwijd. Hij had al een vliegtuigcrash in 1989 en een ernstig hartinfarct in 2005 overleefd toen Ockels, die ook als bijzonder hoogleraar verbonden was aan de Rijksuniversiteit Groningen, in 2008 per toeval te horen kreeg dat hij een vergevorderde niertumor had. Die werd succesvol verwijderd, maar een jaar geleden maakte hij bekend dat er opnieuw niercelkanker bij hem was geconstateerd. Daaraan overleed hij, na een ziekbed in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis in Amsterdam, deze zondag.
"Wubbo was zeer gedreven om zijn bijdrage te leveren aan een duurzame wereld. Het bleef niet bij woorden, zoals blijkt uit de vele initiatieven die hij heeft ondernomen. Met grote bewondering herdenken wij hem, en zijn wij hem dankbaar voor wat hij voor de universiteit heeft gedaan", zo laat de TU Delft in een verklaring weten. De natuurkundige, ruimtevaarder, piloot en hoogleraar Wubbo Ockels is 68 jaar oud geworden. Hij laat een vrouw, een zoon en een dochter achter.
Bron: Twitter