De Europese bewaarplicht, die internetbedrijven verplicht om metagegevens over internetverkeer, e-mails en telefoontjes bij te houden, is in strijd met de grondrechten, zoals het recht op privacy. Dat stelt de advocaat-generaal van het Europese Hof.
De advocaat-generaal, Cruz Villalón, noemt de bewaarplicht in een advies aan het Europese Hof 'een duidelijke inmenging in het grondrecht van burgers op eerbiediging van hun privéleven'. Hij bracht zijn advies uit in een zaak tussen een Ierse burgerrechtenorganisatie en de Ierse overheid. Hoewel het gaat om een advies, wordt het oordeel van de advocaat-generaal vaak opgevolgd.
De termijn van de opslag van maximaal twee jaar noemt Villalón veel te lang, hoewel die termijn in Nederland korter is. Daarnaast is niet duidelijk genoeg onder welke voorwaarden de gegevens mogen worden opgevraagd. Ook bestaat het gevaar op misbruik van de gegevens, aangezien die niet door de overheid zijn opgeslagen, maar door de telecom- en internetproviders zelf. Bovendien bepaalt de Europese richtlijn niet dat de gegevens lokaal moeten worden bewaard, waardoor ze in andere landen terecht kunnen komen. Daardoor zou een buitenlandse opsporings- of inlichtingendienst de gegevens kunnen opvragen.
De bewaarplicht draagt internetbedrijven en telecomproviders op om metadata over e-mails, internetgebruik en telefoontjes op te slaan. In Nederland moet dat voor een periode tussen de zes en twaalf maanden, afhankelijk van het soort gegevens. Daarbij gaat het onder meer om de locatie van de gebruiker, maar ook om de vraag wie met wie mailt en wanneer er gebruik is gemaakt van internet. De inhoud van het verkeer, zoals de e-mails zelf en bezochte websites, wordt niet opgeslagen. Ook vallen buitenlandse bedrijven niet onder de bewaarplicht.
Ondanks dat er geen inhoudelijke informatie wordt opgeslagen, kan de bewaarplicht het privéleven van mensen in kaart brengen, vreest Villalón. Overigens benadrukt Villalón dat de richtlijn volgens hem een 'legitiem doel' nastreeft. Als er voldoende waarborgen zijn ingebouwd zou de richtlijn dus wel door de beugel kunnen. Dat gegevens beschikbaar moeten zijn voor onderzoek door justitie noemt hij namelijk 'passend' en 'noodzakelijk'. Totdat er maatregelen zijn genomen en er kan worden gecontroleerd dat de waarborgen worden nageleefd, moet de bewaarplicht echter worden opgeschort, meent de advocaat-generaal.
De Nederlandse burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom reageert terughoudend op het advies van Villalón. "Helaas houdt de adviseur tegelijkertijd de deur open voor massale opslag van gedragsgegevens onder striktere voorwaarden", schrijft Ot van Daalen op het weblog van de burgerrechtenorganisatie. Wel is de organisatie blij dat Villalón scherpere voorwaarden en een kortere bewaarperiode voor ogen heeft.