Weblog GeenStijl mag niet linken naar de Playboy-foto's van Britt Dekker, die vorig jaar waren uitgelekt. Dat heeft de rechter in Amsterdam in een bodemprocedure bepaald. Het is de eerste keer dat een hyperlink auteursrechtinbreuk is.
GeenStijl moet de links naar naaktfoto's van Britt Dekker verwijderen, op last van een dwangsom van 50.000 euro per overtreding, met een maximum van een miljoen euro. Dat schrijft de rechtbank van Amsterdam in een uitspraak die door IE-Forum is gepubliceerd. Bovendien moet GeenStijl de proceskosten van ruim 28.000 euro betalen en mag Sanoma een schadevergoeding eisen.
De rechtbank geeft toe dat GeenStijl de naaktfoto's zelf niet hostte, maar onder meer doordat de site de foto's via de hyperlinks aan een nieuw publiek ontsloot, maakte de site toch een inbreuk op de auteursrechten. Het was bovendien de actie van GeenStijl die de foto's aan dat nieuwe publiek ontsloot; zonder de plaatsing van GeenStijl zou het grote publiek geen toegang tot de foto's hebben gehad, die op de website FileFactory.com waren geplaatst.
Daarbij is volgens de rechter ook van belang dat GeenStijl een commercieel belang had bij het publiceren van de foto's. GeenStijl voerde aan dat de links nodig waren als 'bewijs' dat de foto's waren uitgelekt, maar de rechter oordeelt dat de toonzetting van het artikel erop wijst dat de links vooral waren bedoeld als entertainment. Het is de eerste keer dat hyperlinken in een Nederlandse rechtbank als auteursrechtinbreuk wordt aangemerkt. "Begin deze eeuw oordeelde de Hoge Raad dat hyperlinken in beginsel legaal is en dat alleen bijzondere omstandigheden dat kunnen veranderen", zegt ict-jurist Arnoud Engelfriet. Dat is in dit geval dus zo. Bovendien schendt GeenStijl het portretrecht van Britt Dekker.
Advocaat Christiaan Alberdingk Thijm van advocatenkantoor Solv, dat Sanoma verdedigde, benadrukt dat hyperlinken naar auteursrechtelijk beschermde content niet altijd auteursrechtinbreuk kan opleveren. "Als je het vonnis leest, zie je dat de rechtbank dat benadrukt. In dit geval is dat echter wel zo, zegt de rechter. De omstandigheden waren bijzonder." De advocaat van GeenStijl was niet bereikbaar voor commentaar.
GeenStijl beweerde overigens dat het uitlekken van de foto's een bewuste marketingstrategie van Playboy-uitgever Sanoma was. De nieuwstip zou zijn binnengekomen vanaf een ip-adres van Sanoma. Volgens de rechter zou dat, als dat zou kloppen, niet genoeg bewijs zijn dat het om een bewuste actie van Sanoma gaat, te meer omdat Sanoma GeenStijl voor publicatie van het artikel heeft laten weten geen prijs te stellen op publicatie van de foto's. Saillant detail is dat Britt Dekker later zelf ook een link naar de foto's plaatste, maar ook dat speelt volgens de rechtbank geen rol.
Overigens eiste Sanoma dat GeenStijl zijn bronnen openbaar maakt, maar dat hoeft niet van de rechtbank. Volgens de rechter is GeenStijl te beschouwen als een 'journalistiek medium' en een 'persorgaan'. "Journalistieke bronnen zijn voor de persvrijheid van essentieel belang", schrijft hij. De eis van Sanoma is opvallend, omdat het zelf een journalistiek bedrijf is; Sanoma is onder meer de uitgever van Nederlands grootste nieuwssite, Nu.nl, en tijdschrift Nieuwe Revu.
Ook opvallend is dat Sanoma eiste dat GeenStijl niet zou publiceren over informatie die het in de rechtszaal vernam, zoals bedragen die Sanoma betaalt voor fotoreportages en persoonlijke informatie van Britt Dekker. Die eis is echter eveneens afgewezen.
Update, 15:19: Blogger Peter van Vliet van GeenStijl noemt de beslissing 'doodeng voor elke journalist en iedereen die een website beheert'. "Bij elke hyperlink moet je je voortaan afvragen of je daarmee niet extra ruchtbaarheid geeft aan mogelijk inbreukmakend materiaal", laat hij weten. Volgens Van Vliet, die op GeenStijl onder de naam 'Brusselmans' schrijft, is 'zeggen waar een foto te vinden is' iets anders dan 'de foto openbaar maken'. Hij hekelt de nog onbekende schadevergoeding en de proceskosten die GeenStijl moet betalen. "Zo werkt het auteursrecht volgens ons niet, en anders is het dringend aan hervorming toe", besluit hij.