Sandisk introduceert ReadyCache-ssd

Sandisk heeft met de Sandisk ReadyCache-ssd een solid state drive uitgebracht die moet dienen als ondersteuning om de prestaties van een traditionele harde schijf op te krikken. De ssd werkt met eigen software onder Windows 7.

Een caching-ssd die als tussenlaag tussen het besturingssysteem en een harde schijf wordt geplaatst, is een principe dat werd geïntroduceerd voor consumentensystemen met Intels Series 6-chipsets voor Sandy Bridge-processors. Deze zogeheten Smart Response Technology functioneert alleen in combinatie met daarvoor geschikte moederborden, maar Sandisks caching-ssd werkt op elke pc met Windows 7. De ReadyCache wordt geleverd met ExpressCache-software, die een vergelijkbare functie vervult als Intels SRT-software.

Het algoritme van de ExpressCache-software, ontwikkeld door het bedrijf Condusiv Technologies, analyseert het gebruik van de computer en schrijft veelgebruikte bestanden weg op de 32GB grote cache-ssd. Zo moet een systeem met een Sandisk ReadyCache-ssd sneller starten en moeten applicaties sneller starten dan wanneer alleen een harde schijf wordt gebruikt. De cache-ssd moet een goedkopere upgrade voor een systeem vormen dan een grotere solid state drive waarop het besturingssysteem en software worden geïnstalleerd. In Amerika is de 32GB Sandisk ReadyCache verkrijgbaar voor zestig dollar.

Reacties (50)

[JohnStaakke]

Weet iemand misschien iets meer te vertellen over de performance van dit soort caching-oplossingen?

[Johnny8020]

Het werkt prima, natuurlijk haalt het niet de leessnelheden van een volwaardige SSD, maar het is in ieder geval een flink verschil. Zelf heb ik het eerder getest op een Crucial m4 64 GB (Firmware 003, dus voordat de snelheid van 415 MB/s naar 510 MB/s werd opgekrikt).

CrystalDiskMark bench: http://i.imgur.com/qFlIO.jpg

Er is dus nog altijd dat grote verschil van 4K randoms reads, in dit geval van zo'n 1 MB/s naar 23 MB/s. Overigens blijven de schrijfsnelheden wel hetzelfde, indien ik hier Enhanced Mode heb gebruikt, waarbij de schrijfsnelheden niet worden verbeterd.

De vraag is natuurlijk wel of deze technologie van SanDisk net zo goed werkt als de technologie van Intel zelf. Met name omdat het hier om een stuk software gaat en niet ingebakken zit in het moederbord.

Zelf vind ik de prijs voor zo'n SSD het niet waard, voor zo'n 40 dollar extra heb je een goede 128 GB SSD (Samsung of Crucial m4).

[mhkool]

Ik zit te wachten op een harddisk die een non-volatile cache heeft. Zal niet al te lang meer duren denk ik en dan kan een consumer-NAS met 4 a 5 disks goed concurreren met de grote comerciele NASsen.

[BLACKfm]

Neem dan aan dat je schijven als de seagate momentus XT bedoelt? Welke een soort SSD gedeelte hebben om de boel door te sturen?

[noes]

De meest gebruikte programma's / bestanden laden bijna even snel als vanaf een normale SSD. Programma's / bestanden die je weinig gebruikt, lopen even snel als vanaf de HDD zonder de SSD cache.

Groot voordeel is dat als je dit combineert met een (bijv.) 500GB schijf, je gewoon op normale manier je data kan blijven wegzetten op de schijf: Je hoeft niet, itt kleine SSD + storage HDD, je data op een andere schijf te parkeren. Ook hoef je niet aan de slag met windows reinstalls etc.

[Roel1966]

Ik vind de performance tegenvallen van het hele caching gebeuren omdat je namelijk pas dan snelheidswinst merkt wanneer je een programma 2 keer opnieuw opstart. Punt is namelijk dat bij de 1ste keer opstarten het programma nog niet in cache ( ssd ) staat. Daarbij blijf je gewoon de beperking van het mechanische gedeelte van de harddisk houden en is het niet te vergelijken met rechtstreeks via sdd te werken.

[Zer0]

Je merkt inderdaad minder verschil als native op een SSD werken, maar het is wel zo dat de cache op de ssd persistent is. Deze is dus ook na een reboot aanwezig, en veelgebruikte bestanden blijven er gewoon in staan.

[humbug]

Mits, je cache groot genoeg is. Als dat niet het geval is zal je data al weer vervangen zijn door een ander bestand. Vooral mensen die veel met verschillende applicaties en grote bestanden werken kunnen dus tegen de beperkingen van dit systeem aanlopen. In die gevallen is de keuze voor een normale SSD dus veel beter maar, omdat al die programma's en grote bestanden er op moeten passen, ook veel duurder. Een 128GB SSD gaat in die gevallen net zo min goed werken als een 32 GB cache.

[gjmi]

Windows en alle programma's / games die je vaker gebruikt starten wel veel sneller en werken ook veel sneller. (nieuwe levels laden in games bijvoorbeeld)

Cache werkt per definitie niet de eerste keer dat je iets gebruikt. Dat is ook zo bij geheugen chache van je processor (L1, L2, L3) Pas als iets in cache geladen is dan werkt het sneller.

Dus dat je de chaching performance tegen vind vallen bij de eersste keer opstarten is onterecht, dan is de cache nog niet gevuld en kan dus ook niet werken.

edit: bij de SSD blijft de data opgeslagen als de computer uit is, dus alleen bij de allereerste keer opstarten van een programma heb je geen snelheidsvoordeel.

[Reactie gewijzigd door gjmi op 24 juli 2024 06:02]

[latka]

Je CPU doet niet anders en dat vind je ook niet erg. Wellicht is er ruimte voor een multi-tier caching oplossing: SSD->Velociraptor->7200RPM SATA-Green 5400RPM schijf ;-)

[Buggle]

Ik bezit zelf een Crucial Adrenaline (een 64GB M4 met 14GB overprovisioning) en kan zeggen dat de gebruikerservaring in principe identiek is aan een normale SSD. De gedachte erachter is gewoon goed, aangezien je je SSD voor heel veel data gewoon niet nodig hebt, zoals grotere videobestanden, muziek, installatiefiles en meer van dat soort backup spul dat ergens achtergelaten wordt zonder dat je er weet van hebt. Of functies die je nooit gebruikt, etc. Daarom is het eigenlijk in theorie een zeer goede oplossing.

De adder zit in de toepassing van de software, omdat er software nodig is die uiterst low-level als het ware je HDD kaapt. Omdat mijn systeem helaas niet zo stabiel is (ik ben er recent achter gekomen dat mijn computer het leuk vindt om te crashen als een bepaalde externe schijf gedurende langere tijd aangesloten zit op USB; erg vervelend) zit ik dan met de gebakken peren, omdat sommige gecachte data dan nog op de SSD staat, terwijl die niet meer bereikbaar kan zijn, soms. En dan verlies je dus data.
Dat is in het verleden toch vaak goed gegaan omdat de recovery functie van die Dataplex software prima functioneert, maar laatst ging dat dus echt mis.
Mijn systeem crashte en kon daarna de SSD niet meer vinden, waardoor er dus data miste op de HD. Synchroniseren werkte niet meer omdat het systeem inmiddels al geschreven en gelezen had van de HDD. Dat had voorkomen kunnen worden als ik er zelf wat slimmer mee omgegaan was, maar het blijft gewoon een kwalitatief uiterst teleurstellende ervaring. Ik heb er destijds 90 euro voor betaald (normale 128GB SSD was 120 euro ofzo toen), maar ik heb er echt heel veel spijt van.

Nogmaals: een prima oplossing als alles prima stabiel werkt onder alle omstandigheden, maar als het echt misgaat ben je gewoon (delen) van je data kwijt, of delen van je OS functioneren niet meer. Ik kan bijvoorbeeld nu niet meer bij de disk manager in Computer Management.
Dus: backup bijhouden en je veel gebruikte data in de cloud, zodat je probleemloos je backup kunt herstellen.

[RHF]

Heb hier een i5 systeem met 60Gb OCZ cache SSD met Dataplex software. De SSD gebruikt dan 30GB voor het cachen van veel gebruikte files. Je went snel aan de snelheid winst. Het systeem reageert vooral veel soepeler. Vorige week moest ik software de-installeren i.v.m. virus op computer (had niks met ssd of dataplex te maken). Dan merk je weer hoe traag het systeem zonder SSD werkt.

Als je van plan bent een nieuwe WIN7 installatie te doen dan vind ik een "normale" SATA III een betere oplossing vooral omdat de prijzen gedaald zijn.
Als je bestaande WIN7 HD installatie intact wilt houden dan is de cache disk zeker een leuke optie.

[Pmf1971]

Ik vind het de moeite niet meer. Als ik een systeem moet leveren die echt goede performance neer moet zetten tegen een goede prijs, dan gebruik ik een SSD van 60 of 120 GB als bootschijf met windows erop, en draai ik een klein script in audit mode waardoor nieuwe gebruikers automatisch op D aangemaakt worden , wat dan weer een traditionele harddisk is van 500-2000 GB. Zodoende komen tijdelijke bestanden en documenten op de gewone harddisk terwijl systeembestanden op de rappe ssd staan. Installeren van toepassingen kan zowel op C als op D, en zelfs met een 60 gieg ssd heb je na de win install nog een dikke 30 GB over dus je kan apps als photoshop of andere zware apps nog makkelijk op C kwijt, en de kleine apps kunnen gewoon op D.

Overigens is het goed om minstens 8 gieg ram in het systeem te prikken en de swap file uit te zetten of initieel op 16 MB in te stellen...dit scheelt ook enorm in prestaties.

[Reactie gewijzigd door Pmf1971 op 24 juli 2024 06:02]

[metalmania_666]

Ik vind 60 dollar, wat hier ongetwijfelt 60 euro zal zijn, erg aan de prijs. Kan je beter een 64GB SSD kopen en die als opstart schijf gebruiken met een grote swap file

[Verwijderd]

Ik vind 60 dollar, wat hier ongetwijfelt 60 euro zal zijn, erg aan de prijs. Kan je beter een 64GB SSD kopen en die als opstart schijf gebruiken met een grote swap file

Maar dan moet je met de hand files gaan verplaatsen om alles snel te houden en altijd in de gaten houden of de schijf niet volloopt. Ik gebruik een dergelijke cache op een machine die veel graphics doet. Past nooit op een 64 Gb schijf en de cache maakt vrijwel alles veel sneller. Gewoon een 3 Tb schijf er achter en je wekt snel en hoeft nooit meer na te denken over diskruimte.

Je zal verbaast zijn hoeveel er op een 32 Gb cache past. Soms werk ik uren en merk pas dat de HD niet gebruikt is als ie moet opspoelen om een oud file te halen.

[Verwijderd]

Je zal verbaast zijn hoeveel er op een 32 Gb cache past. Soms werk ik uren en merk pas dat de HD niet gebruikt is als ie moet opspoelen om een oud file te halen.

Dat veroorzaakte nogal een glimlach op mijn gezicht. Zelfs op mijn werk, met al mijn data, programmas en Windows XP houdt ik ruimte over op een 32 GB schijf.
Okay, dan heb ik daarnaast nog wat prive rommel op de schijven staan, zoals kopien van fotos, en nog vele versies van mijn data, maar met een 80GB hard schijfje ernaast heb ik een zee van ruimte.
Thuis op mijn klapdoos idem, dat is letterlijk OS, paar programmas, en de NAS.
Geen spellen spelen scheelt echt terabytes.

Dus voor dit beetje geld voor een apparaat dat komt van een fabrikant met een zeer goede naam? Ik denk er hard over, maar na de vakantie!

[amas]

Wacht even, als je zo'n kleine SSD gebruikt moet je juist geen swap file (of paging file in Windows) gebruiken. Dit neemt veel te veel ruimte in beslag, iets waar je met 64GB als system disk al weinig van hebt. Tegenwoordig hebben bijna alle PC's wel 8GB geheugen, die je nooit en te nimmer vol krijgt (ok, extreme video- en beeldbewerking daargelaten). Zelfs als je tegen de limiet aanzit 95% (weet ik uit ervaring) dan krijg je van Windows een pop-up dat je RAM bijna vol zit.

Een paging file neemt dus alleen maar onnodige ruimte in, en dit is dan ook het eerste wat je uit moet schakelen als je een SSD als system disk gebruikt. Het is namelijk helemaal niet nuttig en het kost je geen performance.
(bron)

[Gé Brander]

Niet als waarheid aannemen want het is "My Anecdotal Evidence"

het is beter om een kleine page file te gebruiken dan geen te gebruiken. Zoek maar eens verder!

[Waterbeesje]

"Tegenwoordig hebben bijna alle PC's wel 8GB geheugen, die je nooit en te nimmer vol krijgt (ok, extreme video- en beeldbewerking daargelaten)"

Is AutoCAD 2012 extreem? Die blaast de 16 gieg nog wel eens vol... Ik zou graag zo'n kleine SSD er bij hebben voor paging en startup van programma's. Lang leve 16 gieg aan swap!

OT:

Voor een enkele SSD zou ik al aan een 64 of 128 gieg disk moeten. Heb nu 57 gieg aan programma's en dergelijke, windows 7 met office, autocad en nog wat dingen. Data wordt op het netwerk opgeslagen.

Zo'n 32 gieg cache schijf zou dus voor mij een mooie hybride zijn. Voor de werkgever ook een mooi compromis. (@300GB Sata2 2,5" schijf nu)

[BLACKfm]

Kocht 3 weken terug nog een 128GB Kingstong v200 voor iets meer dan 60 euro.
Ik gebruik het als externe schijf in de auto (geen last van trillingen met bass enzo), dus weet de real-life prestaties niet. Maar als dat al voor 50 cent de GB gaat wil je natuurlijk geen 2 euro de gb neerleggen voor een schijf die praktisch niet in te zetten is.

Dit lijkt me in ieder geval meer een 'oplossing' voor mensen die hun systeem niet willen upgraden. Domme mensen als je het mij vraagt gezien je natuurlijk goedkoper uit bent met een dedicated SSD.

Maar het zal wel een doelgroep hebben. Geen zin/tijd/kennis om windows opnieuw te installeren, maar wel een cashe SSD in je systeem hangen.

Ik heb zelf bij het uitkomen een moederbord met onboard cashe SSD aangeschaft, je hebt het gemak van de opslag (2 TB HDD), maar de snelheidswinst is niet supergroot.
Het betere van 2 werelden dan maar (nee, niet het beste).

[Phyxion]

60 USD = 48 EUR. + 19% BTW = 57,12, dus ja, dan zit je inderdaad rond de 60 EUR. Blijkbaar zijn er nog steeds mensen die niet snappen dat prijzen in USD altijd exclusief BTW zijn...

[CuBras]

Vergeet niet dat de 21% btw per 1 oktober ingaat

[Verwijderd]

Nog even flink inslaan dus ;-)

[Verwijderd]

Zou het ook mogelijk zijn om met zo'n cache SSD een netwerkschijf te cachen? Dat zou pas handig zijn: je data op een Nas, en toch snel toegang tot de bestanden die je vaak blijkt te gebruiken.

[Buggle]

Helaas, de dataplex software kan alleen de schijf cachen waar de bootpartitie op staat, d.w.z. de C: drive, en doet dat low-level door modificatie van de bootsector/MBR (klok, klepel, maar je weet wat ik bedoel). Daarmee valt een netwerkschijf dus buiten de boot. Ik denk wel dat je ze bij NVelo daarover eens een mailtje zou kunnen schrijven. Is wellicht een interessant product voor ze.

[gjmi]

Kort antwoord: ja, maar..........
of het beschikbaar is? weet ik niet.

Data op een netwerkschijf kan veranderd zijn door een andere gebruiker. Ook al is dat in de praktijk in jou situatie misschien niet het geval, er moet rekening mee gehouden worden.
Bij een lees actie moet er dus eerst op het netwerk gekeken worden of de data niet is veranderd. Als er niets is veranderd, dan zou je de gecachde data kunnen gebruiken. Anders moet ie alsnog weer geupdate worden.

Als je een interne harde schijf hebt, hoeft dat niet. Als er iets veranderd word, wordt de cache meteen geupdatet. En de computer hoeft dit niet bij elke lees actie te controleren.

Dus ja, in princiepe zou het kunnen. Praktisch zit je weer met lange toegangstijden waardoor je veel snelheid verliest. Afgezien van de compexere software, zijn de fabrikanten misschien bang voor klachten dat de prestatie tegenvalt.

[BlizzarD]

Voor 60 dollar koop je ook gewoon een 64GB 'normale' SSD, lijkt me betere value for money!

[SinergyX]

De cache-ssd moet een goedkopere upgrade voor een systeem vormen dan een grotere solid state drive waarop het besturingssysteem en software worden geïnstalleerd.

Ze hebben daar een punt als je OS op een normale HDD laat staan, 64GB voor je hele OS (en aanhang) is vrij krap.

Enige grote verschil zou dan het stukje software moeten zijn, maar lijkt me raar dat je met een normale 64GB niet kan instellen dat Windows daar zij cachefile moet dumpen.

[watercoolertje]

Enige grote verschil zou dan het stukje software moeten zijn, maar lijkt me raar dat je met een normale 64GB niet kan instellen dat Windows daar zij cachefile moet dumpen.

Dat bestaat juist al heel lang in windows, namelijk sinds vista:
http://nl.wikipedia.org/wiki/ReadyBoost

Kan je ELKE SSD gebruiken om te cachen Alleen even partitioneren in blokken van 32GB (wat voor de performance niks uit maakt).

Misschien dat Sandisk iets beters heeft, dat weet ik niet, maar ik zou het sowieso nooit kopen want ik heb gewoon een SSD

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 24 juli 2024 06:02]

[mjtdevries]

De cachfile heeft geen zier met ReadyBoost te maken. Echt helemaal niets!

Verder heeft ReadyBoost een gigantisch nadeel, wat het onbruikbaar maakt voor een 64GB SSD.
Bij elke reboot word de ReadyBoost data gewist en moet weer opnieuw opgebouwd worden. Daardoor ga je dus nooit zoveel 64GB in een cache vullen.

[Reactie gewijzigd door mjtdevries op 24 juli 2024 06:02]

[Amanoo]

64GB voor je OS is alleen krap als je Windows hebt. Niet wat ik gebruik voor dingen die niets met gaming te maken hebben, en voor je game-systeem wil je toch wel een grote harde schijf hebben.

[Zer0]

64 GB voor je OS is ruim voldoende met Windows, dat is zelfs op 32 GB goed te doen. Als je echter ook applicaties op de SSD wil zetten wordt het krap.

[WhiteDog]

64GB is in principe ruim voldoende voor Windows en een lading applciaties. Pas als je er ook games wil opzetten en "grote" apps (maar kan er niet eens eentje bedenken) is het onderdaad onvoldoende.

Voor een PC in de huiskamer die als mediacenter / surf PC dienst doet kwam ik zelfs met een 16 GB SSD toe

Ik zou iig mijn geld niet geven aan dit ding maar gewoon voor een echte SSD gaan en daar mijn OS opzetten.

[RHF]

Stel je hebt geen zin je systeem te laten her-installeren bij de winkel waar je het complete systeem met WIN7 gekocht hebt. Je hebt enkel een recovery WIN7 op HD geïnstalleerd staan en wil het liefst zo eenvoudig mogelijk een performance boost krijgen maar WIN7 boot disk intact laten, dan is dit een leuke upgrade.

Met de dalende prijzen is nu een 240GB SATA III SSD ook een leuke optie, kan ik alle gebruikte games en progs op kwijt en houd ruimte over....het is maar net wat je zelf wilt.

[Cheezus]

Zijn ze hier niet een beetje laat mee?
Je hebt al intel SRT, wat met elke SSD werkt en voor oudere intel systemen of AMD systemen heb je de hybride SSD/HDD. Verder zijn de SSD prijzen de laatste tijd lekker aan het zakken zodat je op een betaalbare schijf al je applicaties al kwijt kan, zonder processen op de achtergrond die bepalen wat op je SSD moet en wat op je HDD (hoe zit dat met corrupte data als 1 van de 2 uitvalt?)
Een HDD zie ik nu vooral voor bulkopslag zoals foto's/films/muziek, het zal denk ik niet lang duren voordat OEM's dat ook standaard zo gebruiken, of de hele HDD weglaten.

[Zer0]

Intel SRT is beperkt tot een heel klein aantal chipsets, en in sommige gevallen kan een cache ssd uitkomst bieden waar een gewone ssd geen optie is door te hoge kosten (denk aan een +500GB steam collective)

[gjmi]

Nog heel veel moederborden ondersteunen SRT en dergelijke nog niet.

Maar toch, ze zijn wel een beetje laat.

[mjtdevries]

En Crucial en OCZ hebben ook al dergelijke cahce oplossingen.

Er is één manier waarop ze zich zouden kunnen onderscheiden, en dat is als ze het cachen van meerdere HDDs met één SSD mogelijk zouden maken.

Maar hoogstwaarschijnlijk doen ze dat net als de concurentie niet.

Daarom heb ik gekozen voor een normale SSD in combinatie met eBoostr.

[xx0017xx]

Mosterd na de maaltijd. In juni betaalde je nog >200 euro voor een 128Gb Vertex en danwas 60 euro voor cache ssd wel een alternatief. Nu 128Gb bijna 90 euro kost is de keus simpel.

[Amanoo]

Ondersteunt het alleen Windows 7? Ik kan me voorstellen dat het wel een van de belangrijkere OSses is om het op te willen supporten, gezien games nog wel eens met flinke hoeveelheden data gepaard willen gaan (dat is de enige reden waarom ik Windows heb geïnstalleerd, voor elk ander doeleinde is het ongeschikt en inefficiënt), maar voor een dergelijke investering wil ik toch ook graag meer dan alleen ietwat verbeterde prestaties in mijn game-OS. Als ze Linux supporten kan het ook helpen op diverse andere gebieden.

[flamingworm]

"De ssd werkt met eigen software onder Windows 7"

daar wringt het schoentje al, veel kans dat het niet meer werkt onder windows 8, of zelfs simpel weg na een update van windows 7. Het gebruik van software voor deze dingen maakt het helemaal niet meer toekomst bestendig. Eens linux uitproberen? SSD werkt niet meer...

[RHF]

Gratis tip.
Ik heb gemerkt dat als je een virus hebt op je PC en je gebruikt Dataplex dan heeft bv. Kaspersky Rescue Disk 10 daar problemen mee. krijg je geen toegang tot je drives tijdens rescue boot. Als je Dataplex de-installeerd werkt dat wel goed.

[dEAd0]

de Dataplex software die de cache SSD's van ocz/corsair etc. gebruiken heb ik op windows 8 rtm getest en werkt prima.... nou weet ik niet of dat ook bij de software van sandisk het geval is.

[Buggle]

De medewerkers van Crucial geven op hun forum aan dat de Dataplex software niet onder windows 8 werkt. Wie een Crucial Adrenaline bezit kan dus zeker tot midden/eind oktober niet op win8 overstappen.

[Verwijderd]

Dan heb jij een uitermate beperkt inzicht, of je bent gewoon ongelooflijk dom. Ik begrijp heel goed waarom miljoenen mensen en bedrijven de voorkeur geven aan Windows. Maar ik begrijp ook waarom weer veel anderen de voorkeur aan Linux geven. Zelf draai ik al jaren Windows en Linux op mijn systemen. Hoewel ik op beide met veel plezier werk, zou ik als ik echt moet kiezen, toch voor Windows gaan. Ik zou zeggen, als je wérkelijk bent geïnteresseerd in waarom mensen Windows gebruiken, kijk dan eens in de vele Windows vs Linux discussies op fora, daar wordt een overvloed aan argumenten aangeboden. Dit om hier niet verder offtopic te gaan.

[raro007]

caching-ssd vind ik leuk tot ik "ssd werkt met eigen software" lees dan vind ik het minder leuk.
omdat ik vast gebonden woord aan een bepaalde besturing systeem!!

[dEAd0]

Zelf heb ik de synapse cache 64gb van ocz gekoppeld met een 500gb wd black, waar ik op 1 partitie windows + programma's heb staan en 2de partitie m'n games.

Wat ik vaak tegenkom is dat mensen denken een 128ssd voor windows + programma's genoeg is. Dat klopt, maar niet als je je games dan op een normale hdd zet dan is het hele voordeel van een ssd weg... en dan klagen: mijn spellen laden niet sneller!

wat zo fijn is aan zo'n cache ssd is dat hij zowel de bootpartitie als andere partities op de schijf cached. Tenminste dat is zo bij de Dataplex software.

ik heb de ssd al sinds hij released is en in het begin was de Dataplex software nog niet "je van het". met name als je eens verkeerd afsloot kreeg je op de volgende boot een recovery van het cache geheugen. dit duurde soms 10-20min, maar na een aantal updates heb ik niet langer dan 2-3sec hoeven te wachten als ik ooit verkeerd afsluit etc.