Firefox-usabilityexpert wil terug naar commandline

Alexander Faaborg, een specialist in gebuikersinterfaces bij Mozilla, heeft op de weblog van de opensource-organisatie een aantal Firefox-mockups gepost waarin de commandline zijn rentree maakt.

Met zijn posting wil Faaborg de aloude discussie over de voor- en nadelen van gui's en cli's nieuw leven inblazen. Hoewel veel gebruikers nauwelijks tot nooit de commandline gebruiken, zweren met name powerusers bij de efficiëntie van veelal tekstuele interfaces, waarbij commando's uitsluitend met het toetsenbord worden ingegeven. De usabilityexpert stelt dat in veel gevallen de commandline-interface sneller werkt en meer mogelijkheden geeft. Als voorbeeld noemt hij het e-mailprogramma Pine. Deze spartaans ogende mailclient was enorm populair onder zijn collega-studenten, en werd zelfs meer gebruikt dan Microsoft Outlook. De belangrijkste reden was dat Pine eenvoudiger en vooral sneller werkte.

Volgens Faaborg wordt door hedendaagse interaction designers bij de ontwikkeling van nieuwe applicaties te weinig rekening gehouden met de wensen van gevorderde gebruikers, en te veel geleund op bekende gui-oplossingen. Hij pleit om het beste van de twee werelden te combineren, waarbij hij Google's Ajax-applicaties Gmail en Reader als geslaagde implementaties noemt. Ondanks dat de grafische interface, hand in hand met de muis, in moderne besturingssystemen duidelijk de overhand heeft, probeert de Mozilla-medewerker zijn punt te maken met enkele voorbeelden in Firefox. In zijn mockups zouden gebruikers met slechts enkele toetsaanslagen sneller bookmarks kunnen doorzoeken, eenvoudig pagina's van tags kunnen voorzien en makkelijker door openstaande tabs kunnen navigeren. Hoewel Faaborg in zijn posting benadrukt dat het gaat om wilde ideeën die niet in de aankomende Firefox 3 verwerkt zullen worden, sluit hij een eventuele add-on waarin een aantal cli-technieken verwerkt is, niet uit. Een attente lezer reageert op Faaborgs posting met een hyperlink naar Vimperator, een add-on die Firefox voorziet van de keyboard-commando's van de beroemde editor VI.

Reacties (82)

[Crysania]

wat hij zegt klopt voor een deel.

vooral voor powerusers van applicaties is een cli krachtiger dan een gui omdat je zo sneller door kan typen. Voorbeelden hiervan zijn applicaties waarbij mensen hele dagen orders aan het invoeren zijn of ander administratief werk.

browsers daarintegen hebben een heel andere manier van gebruiken en ik zie het poweruser gebeuren van browsers niet echt.

meestal open je een pagina. lees je vanalles wat er op de pagina staat klik je weer verder. ik zie nog weinig mensen constant dezelfde acties herhalen in de browser.

[Punkie]

Dat sneller typen is grotendeels te wijten aan de "type-ahead" mogelijkheden. En ook het concept "key-ahead" in de hci-wereld. Men typt al een nieuw commando, nog voor de uitvoering van het vorige gebeurt is of alvorens met hierover feedback heeft.

Geavanceerde gebruikers kennen hun applicatie en weten reeds wat hun volgende stap zal zijn nog voor dit scherm voor hun neus verschijnt. Dit kan zowel voor cli en gui (je weet waar die ok knop zal verschijnen) Met de muis is de type-ahead echter minder gemakkelijk (omdat je minder gemakkelijk de exacte positie kan onthouden dan een toetsaanslag) en ook beperkt tot het eerst volgende commando.

Bij een browser is de type-ahead beperkt tot de gekende commando's om de applicatie te besturen maar niet toepasbaar op een (ongekende) webpagina.

[Jaco69]

Browsers worden tegenwoordig overal voor gebruikt. Mischien ook in applicaties waarbij mensen de hele dag orders aan het invoeren zijn of ander administratief werk.

[Crysania]

maar dan blijven de mensen in de applicatie zitten en gebruiken ze "als het goed is" bijna geen browser opties. Tenminste dat lijkt mij.

Het is dan de taak van de software ontwikkelaar die de inter/intranet applicatie maakt om dit "cli" gebruikersgemak toe te voegen.

[Rembert]

Commandlines (niet te verwarren met dos-boxen of terminal venstertjes) vind ik erg prettig werken: veel sneller bij de juiste commando's komen. HIervoor gebruik ik onder OSX QuickSilver, zou ideaal zijn als dit stukje supersoftware ook beschikbaar komt op bv. Windows.

Of FireFox zelf zo'n interface nodig heeft? Ehm.. tjah, als ik onder OSX werk, dan niet per se, maar anders: volmondig ja. En eigenlijk sowieso ja zodat je gewoon onder alle besturingssystemen dezelfde commandline krijgt en snel kunt werken.

[Mennootje]

Launchy doet ongeveer hetzelfde als QuickSilver:

http://www.launchy.net/

[Webgnome]

Volgens Faaborg wordt door hedendaagse interaction designers bij de ontwikkeling van van nieuwe applicaties te weinig rekening gehouden met de wensen van gevorderde gebruikers, en te veel geleund op bekende gui-oplossingen

Het grote probleem met commandline interfaces is dat 90% van de gebruikers er dan geen hol meer van snapt je je product nog verder in de 'nerd-scene' drukt.

[AllSeeyinEye]

Zoals in het artikel al genoemd wordt: dat het als optie komt is prima. Maak er een keuze van. Ikzelf zal nooit meer terug gaan (ben er nooit goed in geweest, teveel te onthouden...) houd het wel bij shortcuts.

Daarnaast: ik vind een gelikte GUI juist een pre voor een programma. Ben derhalve ook erg blij met de themes van FF. Denk dat er wel meer mensen zo over denken, sterker nog, dat is wellicht ook de reden dat bijvoorbeeld OOo in zn huidige vorm nooit zo populair zal worden als de Office suites van Microsoft, simpelweg omdat het er 'oud' uitziet. En dat is voor velen ook een drempel om geen Linux te nemen (als je Vista hebt), het ziet er niet zo mooi uit.

En dat is btw ook een vorm van tweaken, het uiterlijk. Niet alles hoeft onder de moterkap getweakt te worden

@ThE_ED
True en helemaal mee eens. Ik gebruik zelf Linux alleen als mn Ms OS helemaal vast geslagen is. Daarvoor heb ik nog een kubuntu bootdisk liggen. Maar ik kan niet zonder directX, dus zal vooralsnog de definitieve stap naar Linux niet maken.

[Reactie gewijzigd door AllSeeyinEye op 23 juli 2024 11:12]

[ThE_ED]

Als het om eyecandy zou gaan had iedereen al Linux ten tijde van Windows 98 gehad.
Transparante windows en allerlei toffe dingen waren toen al mogelijk met de juiste windowmanager. Ik ben geen echte Linuxuser (meer) maar heb me altijd verbaasd over wat er toch best goed draaide op de P133 die ik toen had.

[RM-rf]

Een belangrijk probleem is echter dat dit geen kwestie is van de ontwikkelaars van een 'enkel' programma ... integendeel, niets zo ergerlijk als keyboard shortcuts die tussen applicaties wijzigen.

Ook applicaties die onder allrhande ondoorgrondelijke shortcuts opeens erg rijke mogelijkheden verstoppen, lopen een groot risico dat hun gebruikers er nooit toe zullen komen deze toe te passen..

het allergrootste voordeel aan de grafische interface is juist ook dat het zo intuitief functioneert dat het niet meer nodig is exacte shortkeys en commando's te onthouden..

Wat veel belangrijker is, is juist ook de presentatie en het toegankelijk maken van 'verstopte' commando's en mogelijkheden...
Ook de aloude toolbar begint overvol te geraken en een wildgroei aan extra docks/sidebars flating notifications ala Growl van andere applicaties of gadgets widgets maken de interface steeds 'visueel concurerender'.

Faaborg lijkt dat ook te realiseren in zijn aanhalen van Quicksilver, wat feitelijk een applicatie is welke toegespitst is op het toegankelijk maken op een visuele manier, van een werkmethode die eerder toegesipts is op een textuele werkwijze en toetsenbord-besturing, ipv muisbesturing

[Defspace]

Het is niet voor niets dat IBM met zijn System i (iSeries, AS/400) nog steeds een heel groot marktaandeel heeft in het bedrijfsleven.

De snelheid waarmee mensen 99, F3, F1 ordernummer etc intikken in zulk soort systemen is met geen enkele GUI applicatie te evenaren.
(En de mensen die daar heel snel in zijn, dat zijn meestal juist de leken. Niet de tweakers zoals hierboven genoemd)

IBM en de bedrijven die er nog mee werken snappen al jaren dat een GUI niet altijd de betere keus is t.o.v. een keyboard-only "CLI".

Ze hebben allebei hun voor en nadelen en het is aan de interface designer om daar de juiste keus in te maken (of allebei mogelijk maken)

[Reactie gewijzigd door Defspace op 23 juli 2024 11:12]

[Pin0]

Grappig, juist omdat de huidige gebruiker niet meer weet hoe een cli te gebruiken ben ik op dit moment een nieuwe site aan het bouwen. De oude site betreft een dosprompt simullatie die gebruik maakt van commando's als dir en type.
Eigenlijk kunnen alleen mensen die al een langere tijd met computers bezig zijn, (vanaf dos dus) mijn website gebruiken. Ik was altijd onder de indruk dat ook de huidige generatie jonge computer freaks ook wel regelmatig cmd gebruikte. (ipconfig, ping ed.) Maar na enkele reacties van 16/17 jarigen die echt wel wat van pc's en webdesign weten ed. blijkt dat zij het niet snappen... dus na ongeveer een jaar komt er een nieuwe site en de oude gaat inmiddels naar cmd.nijdam.nu omdat ik het wel zo leuk vind om deze te bewaren...

[mddd]

De discussie is een beetje troebel omdat er twee begrippen door elkaar lopen. Aan de ene kant gaat het over 'intuïtief', aan de andere kant over 'efficiënt'. Op de een of andere manier wordt soms impliciet aangenomen dat de meeste intuïtieve interface dan ook maar de snelste, efficiëntste is. Gelukkig hebben enkele posters al aangegeven dat dat niet altijd zo is.

Ik ben zelf van mening dat over het algemeen een intuïtieve interface meestal niet de meest efficiënte is in termen van tijd. Bijvoorbeeld, als je een computer op de meest intuïtieve manier zou vragen hoe laat het is, zou je waarschijnlijk iets zeggen als 'dag computer, weet je toevallig ook hoe laat het is?'. Zeer intuïtief als je aanneemt dat menselijk omgang een leidraad is voor hoe je deze actie zou willen doen. Maar aanmerkelijk langzamer dan bijvoorbeeld te roepen "TIJD!" of het tikken van de letter 't', of een commando 'tijd'.

Hoe specialistischer en sneller je een taak wilt doen (zoals data entry, voorbeeld werd al gegeven) hoe minder intuïtief de software doorgaans is.. iemand die enkel met het toetsenbord financiële data invoert, zal voor een buitenstaander niet makkelijk te volgen zijn.

Een CLI is zeker sneller en kan meer. Je kunt ontelbare opties bedenken die je allemaal in een oogwenk kunt intikken. Veel meer dan je in een menustructuur overzichtelijk kwijt zou kunnen. Maar daarmee maak je natuurlijk niet een programma wat mensen ook nog makkelijk en snel kunnen leren gebruiken.

Mooi voorbeeld van deze keuze die altijd gemaakt moet worden in een ontwerpproces: de iPhone. Zelfs mensen die gewone telefoons moeilijk vinden, vinden dat ding makkelijk qua interface. Maar snel is het niet echt. Ookal loopt de interface gesmeerd, het bellen van je laatste nummer gaat op mijn telefoon een stuk sneller: pijltje naar boven, groene knop. Klaar. Maarja dat zou mijn oma niet kunnen zonder het eerst te moeten leren en daar zit precies het verschil.

O ja de Wii is ook zoiets. Je moet veel wijzen, klikken, op OK drukken. Kost tijd. Maar is wel voor iedereen te snappen in tegenstelling tot commando's intikken.

[engelbertus]

ik vind in een cli wel handig dat je gewoone notepad c:\test\test\test\test\testbestand.txt kunt typen en vervolgens gewoon vedrer kunt tiepen in een wndow, en met alt b alt x of zo kunt opslaan.

als je dan eerst de muis moet sturen naar start, bureauaccesoires, notepad, dan type en daarna de muis weer op moet zoeken om op file, opslaan te klikken end an met de muis weer een boomstructuur door moet worstelen om je file op et slaan toch wel onhandiger overkomen.


ook als je bijvoorbeeld een cli programma heeft dat uitvoer print op het scherm, dan is het heel handig als je dat gewoon direct kunt opslaan als je dat wilt door bijvoorbeeld dir /s *.log > logfiles.txt

stel dat je dat met windows moetd oen moet je eerst eeen zoekscherm openen, maar dan kun ej het niet als tekst opslaanen vervolgens ergens voor gebruiken.

coclusie is dus wel dat je als je wat meer geavanceerd bezig bent, dat een cli erg handig is.
opslaan in mijn documenten is gemakzucht en leid niet tot een nette structuur.
telkens een zoekscherm moeten gebruiken en dan handmatig iets te doen in een ander scherm oid via muisklikken .. is erg lastig, en ik zou zo een twee drie gen eens een toepassing kunnen bedenken. in dat geval is zoeken alleen meer een mideel om 1 bestand te vinden, of een aantal dezelfde, of de locatie van een bestand te vinden.

dat zijn eigenlijk tipsch dingen die onnodig zijn, je had het niet moeten kwijtraken en verder hoort alles netjes op ijn plek te staan.

[Olaf van der Spek]

ik vind in een cli wel handig dat je gewoone notepad c:\test\test\test\test\testbestand.txt kunt typen en vervolgens gewoon vedrer kunt tiepen in een wndow, en met alt b alt x of zo kunt opslaan.

Met Start, P, U start ik UltraEdit (een tekst editor). Dat zijn drie toetsaanslagen en daar heb je geen CLI voor nodig. Opslaan is Ctrl + S.

[MisterBlue]

En heb je dan het bestand dat je wil bewerken ook al open?

[Olaf van der Spek]

Nee, uiteraard niet, maar in dat geval navigeer ik via explorer (met het toetsenbord, even veel of minder toetsaanslagen dan CLI) naar het bestand en is het Enter of Context Menu - U.

[Seesar]

Als je inderdaad naar de profi industrie kijkt, zie je bijvoorbeeld dat gebruikers van Autocad of photoshop bijna alleen nog maar commando's gebruiken. Voor het tekenen of bewerken is vaak nog wel de muis uiteraard nodig om op de tekening de juiste coordinaten te pakken, maar ook ik betrap mezelf erop (als amateur) dat ik alle commando's typ ipv selecteer uit de toolbar. Typen is zoveel sneller dan klikken, en zoveel minder vermoeiend.

Ik mis inderdaad altijd de commandline; het grootste nadeel hiervan is wel dat je de commando's moet kennen. Een goede backup: GUI met hulptag wat de commandname is zou dit moeten oplossen zodat alleen de 1e keer gebruiken GUI nodig is en daarna het commando bekend.

Het publiek zal dus inderdaad vele malen breder zijn dan een handje vol mensen, maar geeft het wel een kans en implementeer het goed.