Big Tech bedreigt Nederland, waarschuwen media in brandbrief aan informateur

Grote techbedrijven domineren de nieuws- en informatievoorziening voor burgers en vormen daarmee een bedreiging voor de Nederlandse maatschappij. Dit stellen grote Nederlandse mediabedrijven in een brandbrief aan de informateur van het nieuwe kabinet.

De bedrijven achter kranten, tijdschriften, tv- en radiostations, onlinemedia en persbureaus slaan alarm. "Onze samenleving verliest haar greep op een op waarheidsvinding gerichte en pluriforme informatievoorziening door de dominante rol van mondiale techbedrijven", schrijven de mediabedrijven in de open brief. "Dit vormt een ernstige bedreiging voor de democratische weerbaarheid, maar ook voor de strategische autonomie en daarmee de veiligheid van Nederland", waarschuwen de ondernemingen.

Daaronder bevinden zich grote partijen waaronder DPG Media, uitgever van onder meer Tweakers. Naast private en publieke omroepen doet ook de journalistenvakbond NVJ mee. De mediaorganisaties doen de oproep aan informateur Sybrand Buma, die nu helpt het nieuwe kabinet te vormen, de veiligheid van de Nederlandse informatievoorziening als urgent thema mee te nemen in de komende formatiebesprekingen.

De bedrijven uiten hun zorgen dat de nieuws- en informatievoorziening aan burgers 'steeds meer in handen komt van mondiale techbedrijven met commerciële doelstellingen'. "Democratische waarden maken daar geen deel van uit", stellen zij in de brandbrief. Het gaat hierbij niet alleen om de impact die sociale media al hebben, maar ook om de gevolgen van AI-toepassingen. De opkomst daarvan zet 'nu een volgende, fundamentelere transformatie in gang', aldus de waarschuwing.

Gebruik van onbetrouwbare AI

"Burgers die online informatie zoeken, krijgen hun antwoorden steeds vaker van een op AI gebaseerde zoekmachine, chatbot of virtuele assistent, in plaats van journalistieke of andere redactioneel gecontroleerde bronnen." Inmiddels zou een op de negen kinderen uitsluitend generatieve AI gebruiken voor hun informatievoorziening.

Zulke verschuivingen in mediaconsumptie vereisen van bedrijven een aanpak met innovatie en creativiteit, erkennen de alarmslaande Nederlandse media. Daarnaast is volgens hen 'een vernieuwende aanpak van het mediabeleid in Nederland' nodig. Die aanpak moet dan niet primair de huidige structuren beschermen maar juist zorgen voor versterking van 'het toekomstige medialandschap - en daarmee onze democratie'.

"AI biedt ongekend veel mogelijkheden, die mediapartijen zullen omarmen. Maar er zijn ook grote risico’s aan deze technologie verbonden. De antwoorden van AI-toepassingen zijn regelmatig niet betrouwbaar, vaak eenzijdig, en moeilijk te controleren." Dergelijke tekortkomingen van kunstmatige intelligentie, op basis van grote taalmodellen, komen in de praktijk al vaak voor. De verenigde mediabedrijven stellen ook dat AI-systemen gevoelig zijn voor beïnvloeding en dat gebruikers onnauwkeurige of verzonnen informatie kunnen krijgen, wat ook wel AI-hallucinaties wordt genoemd.

Reacties (173)

[henkmanz]

Als docent op het MBO maak ik die verschuiving van dichtbij mee. Gisteren nog zei een student tegen me dat hij altijd ervanuit gaat dat het AI-antwoord van Google klopt, tenzij hij het antwoord niet fijn vindt. Dan kiest hij ervoor het niet te geloven. Zegt-ie zonder blikken of blozen.

Veel mensen kiezen graag voor gemak, zeker als ze niet al te kritisch zijn. Het is ondertussen wel duidelijk dat dit voor veel mensen geldt: ze nemen genoegen met erg veel zolang het ze geen moeite hoeft te kosten. Zolang mensen geen noodzaak zien om hun consumptiewijze van informatie te veranderen zal er ook helemaal niks veranderen. Dan kan een heel consortium van mediabedrijven een brandbrief schrijven aan de politiek, maar de macht ligt volgens mij bij consumenten in deze. Zolang zij gebruik blijven maken van alles dat Big Tech te bieden heeft en daar het probleem niet van inzien, blijven we lekker doen wat we doen.

[Havoc1987]

Een uitstekend punt, maar ik vind dat je voorbij gaat eigenlijk aan jouw eigen rol: het onderwijs, en de macht om dáár al een verschil te maken. Op de "consument van de toekomst". Niets lijkt me zo belangrijk om de kinderen waar jij mee te maken krikgt (en bij uitstek de leerling uit jouw voorbeeld) op te leiden tot kritische burgers, en hen de tools te geven om zelf informatie te verzamelen, te analyseren en te beoordelen. Of dat alleszins zo veel mogelijk te proberen.

Ik ben me er van bewust dat dat een potentieel nogal vage, idealistische mening is. Maar ik vind de kracht van goed onderwijs (door goede leerkrachten), dat mee evolueert met hedendaagse trends, alleszins van onschatbare waarde!

[bilgy_no1]

Tja... Klopt in theorie wel, maar een vakdocent heeft een groep kinderen maar 1 of 2 keer per week voor zich en moet dan ook de lesstof erdoor krijgen.

Er ligt vooral ook een rol voor ouders om hun kinderen een beetje zinnig op te voeden. Maar helaas zijn de ouders van nu vaak zelf al het product van een steeds magerder onderwijsstelsel. En een flink deel daarvan is amper betrokken bij wat er op school gebeurt. En die kan het ook weinig schelen dat hun kind uren achter elkaar achter een schermpje zit.

Heb het zelf al meegemaakt dat de kinderen in de klas van mijn zoontje in Groep 5 voor het eerst een boekverslag moesten maken en presenteren. Vertelt een van die moeders heel trots dat haar kind het even snel met AI had gemaakt...

Tja, dan houd ik mijn hart vast als ik vandaag in het nieuws lees dat 1/6e van de kinderen in de tweede klas middelbare school nog niet eens de basisvaardigheden lezen en schrijven van de basisschool behaalt.

Dit soort maatschappelijke ontwikkelingen kun je echt niet zomaar op het bordje van een docent schuiven.

[Dan0sz]

Mee eens, hoor. Puntje bij paaltje; er moet meer gebeuren omtrent de online opvoeding van kinderen.

Nee, de verantwoordelijkheid ligt niet bij docenten, maar er zijn zat ouders die simpelweg niet weten dat social media een gevaar vormt. En dat gat wordt momenteel keihard uitgebuit met geld verdienen als excuus.

Een kennis van mij, zijn dochters, waren 14 en zaten op TikTok en Snapchat. Ze ontvingen op een gegeven moment dickpics van volwassen mannen. Hij had dat nooit aan zien komen. Simpelweg, omdat de kennis er niet was. Een andere kennis laat haar kind van 4-5 iedere dag zonder blikken of blozen urenlang YouTube shorts kijken, maar begrijpt oprecht niet waarom haar kind zo druk en vervelend wordt wanneer ze de telefoon weer inneemt. De kennis ontbreekt.

Met de komst van social media, moet iedere ouder een flinke dosis kennis van internet en (ontwikkelings)psychologie hebben om de impact in te kunnen schatten van social media op hun kinderen. En dat is simpelweg teveel gevraagd.

Het moet gaan leven onder ouders, net als dat veel ouders in de jaren '90 eigenlijk niet wisten wat gezond eten precies inhield. In die zin denk ik dat er veeeeeel meer vanuit de overheid geïnvesteerd moet worden (sire reclames, posters op basisscholen, etc.) om de informatievoorziening te vergroten over verschillende kanalen. Het begint nu lichtjes te groeien, omdat er aandacht besteed wordt in de media, maar dat mag veel meer, wat mij betreft.

[Reactie gewijzigd door Dan0sz op 20 november 2025 15:16]

[blissard]

Gedeeltelijk met je eens. Maar als Social Media een gevaar is. En we beschouwen dit zoals we gevaar in ARBO-wetgeving beschouwen. Dan is opleiding de laagste trap.

Eerst neem je bron maatregelen (social media verbieden) , dan technische maatregelen ( geen schadelijke content op SM), dan organisatorische maatregelen en pas als dat allemaal onmogelijk is ga je opleiden (en een helm opzetten) .


Dus hoe zinvol opleiding ook is, het is de laatste maatregel in een reeks van eerdere maatregelen. Die eerdere trappen overslaan is wat mij betreft onlogisch.

[Tintel]

Social media verbieden is als verbieden te communiceren (voor velen) - dat werkt niet.

Je moet de angel uit Social Media halen; de reden dat ze niet goed zijn voor de mens is niet dat communicatie mogelijk is; de reden is dat ze een puur commercieel doel hebben, waarbij manupilatie een voordeel oplevert. En precies die manupilatie is het probleem.

Als een bedrijf iets doet wat slecht is voor de mens, maar de mens beseft dat niet omdat dit op slinkse wijze wordt gedaan, dan moet je toch verbieden dat dit bedrijf slechte dingen doet?
Mensen verbieden gevaarlijke medicijnen te kopen is net zoiets - dat is het paard achter de wagen spannen.

[Dan0sz]

Ik ben het helemaal met je eens, maar hoe verbied je als EU een bedrijf in China of de VS iets? Dan rest toch alleen de andere optie; een verbod? Of op z'n minst educatie?

[Tintel]

Volledig blokkeren dus idd - en dan niet alleen voor kinderen. Maar alleen nadat flink wat voorbeelden zijn gegeven van manupilatief gedrag.

Of je kan lokale bedrijven verbieden daar reclame te maken - rigoreus natuurlijk. Want ironisch genoeg is het moeilijk om bedrijven iets te verbieden wat geld oplevert, maar burgers verbieden iets te doen gaat vrij simpel omdat je die ook lekker makkelijk de boetes kan laten betalen en een veel slechtere lobby hebben (stemmen zou dat moeten regelen - maar dat gaat nu juist slechter vanwege de manupilatie en matige eensgezindheid). Bedrijven hebben een simpel doel; winst maken. Mensen hebben sterk uiteenlopende doelen...

[david-v]

Social media verbieden is als verbieden te communiceren (voor velen) - dat werkt niet.

Ik merk hier toch wel een beetje FOMO reactie. Ik heb geen social media, dus ik zal wel bij de minderheid horen, maar om nou te zeggen dat het vergelijkbaar is met verbieden te communiceren gaat mij toch wel een beetje te ver.

Voor kinderen lijkt me een verbod juist wel heel goed. Bijvoorbeeld tot 14 of 16 jaar. Digitaal opvoeden moet je veel eerder mee beginnen, bijvoorbeeld vanaf 8 jaar.

[Dan0sz]

Maar daar zijn we nu toch wel beland?

Stap 1 is doorgevoerd in Denemarken, dus dat is mooi, maar gezien de besluiteloze aard van de Nederlandse overheid duurt het hier nog wel even -- ALS het überhaupt gebeurd. Technische maatregelen vallen buiten de jurisdictie van de EU, want China en VS, dus we kunnen hooguit druk uitoefenen, meer niet. Organisatorische maatregelen vind ik moeilijk gelijk te trekken met een maatschappelijk probleem (voorbeeld?), dus wat mij betreft zijn we bij opleiden aanbeland.

Dat gezegd hebbende, volg ik je opvatting wel.

[Reactie gewijzigd door Dan0sz op 20 november 2025 15:30]

[supersnathan94]

Nee, de verantwoordelijkheid ligt niet bij docenten, maar er zijn zat ouders die simpelweg niet weten dat social media een gevaar vormt. En dat gat wordt momenteel keihard uitgebuit met geld verdienen als excuus.

[..]

Met de komst van social media, moet iedere ouder een flinke dosis kennis van internet en (ontwikkelings)psychologie hebben om de impact in te kunnen schatten van social media op hun kinderen. En dat is simpelweg teveel gevraagd.

Docenten hebben beperkte tijd, ouders hebben blinde vlekken, en kinderen groeien op in een digitale omgeving die sneller verandert dan welk schoolboek dan ook. Maar juist daarom moet je de verantwoordelijkheden helder houden en dat betekent niet “alles bij docenten dumpen”, maar ook niet “ouders weten het toch niet, dus laat maar”.

Dat is niet te veel gevraagd, dat is onderdeel van de opvoeding. En het is ook onderdeel van de opvoeding om maatregelen te treffen zodat alleen dingen die jij als ouder goedkeurt kunnen.

Ik heb jarenlang ook op het internet gezeten met Filternet. Werkte dat feilloos? Nee verre van, maar zowel op scholen als thuis was er altijd een gefilterde internet verbinding. Tiktok? Kwam er niet in hoor. Youtube was al een dingetje. Zoals media? Ik mocht wel op hyves en MSN, maar alleen op bepaalde tijden. Wil je TV kijken? Sure hier is Discovery Channel, Ik zat standaard om 4 uur op de bank met een bak soep en iets als "Deadliest Catch", "Aircrash Investigation", "How it's Made" of een ander educatief programma.

Dit is bij een hele generatie nieuwe guppies helemaal overgeslagen heb ik het idee. Alles kan, alles mag en alles moet ook maar kunnen lijkt het.

Ik ben van mening dat het 2 losse onderdelen zijn waar je wel degelijk een scheiding aan kunt brengen. Het ene is hoofdzakelijk een onderwijstaak, het andere hoofdzakelijk een opvoedingstaak. En ja er is overlap tussen die twee, vandaar dat ik zeg hoofdzakelijk.

Onderwijs móét leerlingen leren omgaan met AI. niet omdat het leuk is, maar omdat het informatievoorziening is en mensen er straks echt niet meer onderuit komen. Dit wordt net zo basaal als Word en powerpoint.

AI-tools zoals Google AI, ChatGPT en TikTok-zoekfuncties zijn tegenwoordig de primaire informatiebron voor een groot deel van de jeugd (en volwassenen). Ze vormen hun wereldbeeld, bepalen hun kennisniveau, hun studieaanpak, en zelfs hun zelfvertrouwen.

Dat betekent dat onderwijs simpelweg niet kan volstaan met “hier is de lesstof”; je moet leerlingen ook leren:

• hoe AI werkt en waar de grenzen liggen
• wanneer een antwoord betrouwbaar is
• hoe je bronnen vergelijkt
• hoe je bias en hallucinaties herkent
• hoe je technologie gebruikt in plaats van erdoor gebruikt te worden.

Dat is onderwijs: kritisch denken, digitale geletterdheid en informatievaardigheden.

Niet als extra hobby-uurtje, maar net zo basaal als rekenen en taal. Zonder die basis gaat die leerling van @henkmanz inderdaad blind op “AI zegt het dus het zal wel kloppen”. Een AI antwoord an sich klopt niet. Je moet zelf je kennis en feitenrelaas al op orde hebben. AI kan je sturen in een richting om bepaald onderzoek te gaan doen wat je daarna weer gebruikt om een stuk tekst op te stellen en te structureren. Ik heb hier op tweakers ook al eerder aangegeven hoe je Prompt en Context engineering moet toepassen om goede resultaten te kunnen krijgen (die ook reproduceerbaar zijn). Doe je dit goed, dan is AI ook daadwerkelijk een tool die ingezet kan worden om kritisch denken te bevorderen.

quote: https://www.sciencedirect...cle/pii/S2212868924000771

The proliferation of Artificial Intelligence (AI) in everyday life raises concerns for children, other marginalized groups, and the general public. As new AI implementations continue to emerge, it is crucial to enable children to engage critically with AI. Critical literacy objectives and practices can encourage children to question, critique, and transform the social, political, cultural, and ethical implications of AI.

quote: https://www.ecampusnews.c...ormation-literacy-is-key/

AI has dramatically complicated the information landscape by rapidly generating and amplifying deceptive narratives, deepfakes, and AI-generated visuals, drawing concern from global leaders as a major emerging challenge. The World Economic Forum’s latest Global Risks Report, which surveyed experts from academia, business, government, the international community, and civil society, named misinformation and disinformation from AI as the top global risk over the next two years–ahead of climate change and war.

[...]

As an academic who has studied how digital technology is used by governments and non-state actors for the purposes of repression and information control, these issues are especially concerning. There is an urgent need to promote greater critical thinking among young people, to give them the tools to detect what information is authentic and what has been manipulated. Information literacy, specifically across digital platforms, should be a mandatory part of every K-12 curriculum, to combat the rise of disinformation and develop more discerning students ready to take on an AI-driven future.

Dit is dan ook gigantisch belangrijk en iets wat in het onderwijs gewoon écht beter moet.

Het weren van social media en het begrenzen van schermgebruik is wél een oudertaak

En daar gaat het vaak fout. Want waar scholen vaardigheden aanleren, zijn ouders verantwoordelijk voor:

• wat hun kinderen thuis consumeren;
• toegang tot TikTok, Snapchat, Instagram;
• het bewaken van schermtijden;
• herkennen wanneer hun kind overprikkeld, ongelukkig of beïnvloed wordt;
• het inrichten van een veilige online omgeving.
• het leren omgaan met emoties en controle van impulzen

Dat kun je niet bij een docent leggen die een kind twee uur per week ziet. het is ook niet de verantwoordelijkheid van de school om je kind op te voeden, wel om bij excessen te straffen en te disciplineren, maar de norm is dat je een degelijk opgevoed kind naar school stuurt.

Als een 5-jarige snotneus uren YouTube Shorts kijkt, of een 14-jarige via Snapchat dickpics van volwassen mannen ontvangt, dan is dat geen didactisch vraagstuk dat is opvoeding. Hoezo kan een 5-jarig urenlang zonder toezicht Youtube shorts kijken? een 5-jarige kan je niet 5 uur alleen laten zitten en er dan vanuit gaan dat ie niet dood is, wat is dat nou weer voor iets? Ik begrijp dat echt niet. Mijn 5 jarige buurjongetje kan ik nog geen 10 minuten alleen laten.

anyways. ander verhaal. super onverantwoord op andere vlakken, maar besides the point.

quote: https://acpeds.org/media-...adolescents-and-families/

All forms of media, especially visual media, play an increasing role in the lives of children, adolescents, and families in the United States. While limited use of high-quality and developmentally appropriate media may have a positive influence, excessive or developmentally inappropriate use carries grave health risks. Excessive exposure to screens (television, tablets, smartphones, computers, and video game consoles), especially at young ages, is associated with lower academic performance, sleep disturbances, obesity, attention deficit, increased aggression, lower self-esteem, depression, and increased rates of high-risk behaviors. The American College of Pediatricians (ACPeds) encourages parents to become media literate and limit screen time for their children. Parents must lead by example and restrict their own screen time to foster a healthy relationship with their children.

Het idee “ouders moeten hun kinderen online begeleiden” is pas waardevol als er ook concrete handvatten zijn, zo realistisch wil ik dan ook wel zijn. Je kunt van ouders niet verwachten dat ze cybersecurity-experts of kinderpsychologen zijn. Maar er bestaat een set realistische taken, ondersteund door betaalbare en toegankelijke tools, die vrijwel elke ouder kan inzetten.

Het begeleiden van kinderen in hun online leven begint bij iets heel basaals: inzicht hebben in wat ze op hun telefoon, tablet of computer doen. Je kunt als ouder moeilijk iets sturen als je niet weet waar je kind zich online bevindt. Moderne systemen zoals Apple Family Sharing en Google Family Link maken dat een stuk makkelijker. Ze geven ouders de mogelijkheid om schermtijd af te bakenen, leeftijdsfilters in te stellen en toestemming te geven voordat nieuwe apps gedownload worden. De meeste ouders hoeven daardoor geen technisch expert te zijn, ze ontvangen eenvoudigweg meldingen wanneer er iets opvallends gebeurt, zien welke apps veel gebruikt worden en kunnen vaste routine­momenten inbouwen, bijvoorbeeld dat de telefoon tijdens eten, huiswerk of bedtijd automatisch blokkeert. Zelfs routers kunnen daar tegenwoordig bij helpen: een Fritz!Box of Eero kan hele apparaten tijdelijk pauzeren, Ik kan bij Ubiquiti SafeSearch afdwingen en bijvoorbeeld YT comments volledig uitschakelen op het netwerk of simpelweg internettoegang na een bepaalde tijd afsluiten voor specifieke devices. Koppel dit bijvoorbeeld met hardware zoals BRICK en kinderen kunnen sommige dingen gewoon niet doen zolang een specifiek blokje niet in de buurt is (en dat blokje houd je in de keukenla).

Daarnaast speelt het weren of beperken van bepaalde socialmediaplatformen een belangrijke rol. Niet omdat elk platform per definitie slecht is, maar omdat hun ontwerp vaak gericht is op verslaving, snelle dopamine­prikkels en contact met onbekenden. Vooral onder jongeren kan dat uitlopen op situaties die ouders totaal niet aan zien komen, zoals volwassenen die contact zoeken via Snapchat of TikTok. Ouders hoeven zulke risico’s niet in hun eentje te dragen, want er bestaan diensten zoals Bark en Qustodio die automatisch waarschuwen wanneer er risicovol gedrag ontstaat. Denk aan pestgedrag in groepsapps, expliciete berichten of plotseling nachtelijk gebruik. Het zijn geen spionnetools, maar vroegsignaleringssystemen die ouders vertellen wanneer ze moeten ingrijpen. Dat maakt online opvoeding concreet en uitvoerbaar, ook voor ouders die zelf niet met deze platforms zijn opgegroeid. Ja sommige van die tools kosten geld, maar opvoeden is niet gratis. Je mag het ook met de hand doen, maar dan moet je dus wel gewoon wat meer weten.

Een minstens zo belangrijk onderdeel is het gesprek thuis. Kinderen leren online vaardigheden niet alleen van regels, maar vooral van uitleg. Korte, informele gesprekjes over wat ze online hebben gezien, werken vaak beter dan lange preken. Door samen te bespreken hoe algoritmes werken (dat ze vooral laten zien waar je langer naar kijkt, niet wat waar is) ontstaat er vanzelf een vorm van digitale geletterdheid. Ouders kunnen kinderen op een rustige manier leren hoe ze misinformatie herkennen, welke trucs influencers gebruiken en waarom bepaalde content zo aantrekkelijk is. Websites als Mediawijsheid.nl en Common Sense Media geven ouders daarvoor degelijk en actueel materiaal.

Dit is bijvoorbeeld een leuke: https://www.commonsensemedia.org/articles/parents-ultimate-guide-to-tiktok

Met de komst van AI hoort óók dat onderwerp thuis besproken te worden. Niet om kinderen bang te maken, maar juist om te laten zien dat AI-systemen geen waarheidmachines zijn. Ze voorspellen woorden op basis van patronen en kunnen daardoor foutjes maken of dingen verzinnen. Door een AI-ant­woord samen kritisch na te lopen (“klopt dit echt?”) leren kinderen dat deze systemen hulpmiddelen zijn, geen leermeesters. Het voorkomt dat kinderen AI volledig blind vertrouwen, maar helpt ze tegelijkertijd om het op een gezonde manier te gebruiken voor schoolwerk of creativiteit.

Tenslotte helpt het enorm om in huis duidelijke en voorspelbare regels te hebben. Denk aan eenvoudige afspraken over waar telefoons ’s nachts blijven, wanneer er wel of niet gescrolld mag worden, of wanneer een kind een bepaalde app mag gebruiken. Heldere routines zorgen voor rust, voorspelbaarheid en minder discussie. Veel organisaties bieden kant-en-klare media-afspraken die ouders samen met hun kinderen kunnen invullen. Dat maakt de samenwerking leuker en zorgt dat het niet voelt als eenzijdige controle, maar als gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Met de komst van social media, moet iedere ouder een flinke dosis kennis van internet en (ontwikkelings)psychologie hebben

In de praktijk komt het erop neer dat ouders niet alles hoeven te weten, zolang ze maar weten waar ze de juiste ondersteuning kunnen vinden. Met de tools die vandaag bestaan, gecombineerd met uitleg en betrokkenheid, is online opvoeding geen onmogelijke opgave. Het vraagt geen technische achtergrond, maar vooral aanwezigheid, gesprek en grenzen. Zo kunnen kinderen veilig en gezond deelnemen aan een digitale wereld die zonder begeleiding voor veel te veel jonge gebruikers te groot, te snel en te ondoorzichtig is.

In die zin denk ik dat er veeeeeel meer vanuit de overheid geïnvesteerd moet worden (sire reclames, posters op basisscholen, etc.) om de informatievoorziening te vergroten over verschillende kanalen. Het begint nu lichtjes te groeien, omdat er aandacht besteed wordt in de media, maar dat mag veel meer, wat mij betreft.

En dat ben ik geheel met je eens. Het verder uitwerken van de zaken die ik hierboven noemde en ze eventueel aanbieden via scholen (in ieder geval de informatievoorziening ervan) is denk ik ook een overheidstaak die echt nodig is.

En uiteindelijk kunnen we natuurlijk ook Denemarken achterna en het gewoon verbieden tot 13 en daarna tot 15 toestemming bij de ouders laten. Maar Denemarken heeft wel weer andere ideeën waar ik het dan weer niet mee eens ben, dus niet in alle opzichten is dat een goed idee. Ik ben wel benieuwd naar wat die wetgeving in de praktijk gaat laten zien.

[Dan0sz]

Bedankt voor de aanvulling.

Docenten hebben beperkte tijd, ouders hebben blinde vlekken, en kinderen groeien op in een digitale omgeving die sneller verandert dan welk schoolboek dan ook. Maar juist daarom moet je de verantwoordelijkheden helder houden en dat betekent niet “alles bij docenten dumpen”, maar ook niet “ouders weten het toch niet, dus laat maar”.

Voor de duidelijkheid, mijn punt was niet "laat maar", maar juist dat we die blinde vlek weg moeten halen. Vandaar mijn punt over meer investering vanuit de overheid, zodat het algemene bewustzijn over dit onderwerp wordt vergroot, zoals je zelf aan het einde van je bericht ook onderstreept.

[supersnathan94]

Nee oke, dan zitten we daar ook op 1 lijn. das mooi.

Was ook meer bedoelt om een algemeen standpunt te maken hoor

[jmb66]

Heeft weinig met kennis te maken, het gaat om discipline. Probeer zelf gedisciplineerd door het leven te gaan, dan kun je dat makkelijk overdragen aan je kinderen. Ik ben er niet goed in, terwijl ik juist gedisciplineerd ben gevormd. Het is meer onverschilligheid, denken dat er niet gebeurd en je kind is zoals jij bent. Gelukkig is dat wel een beetje zo, mijn kinderen zijn tussen de 16 en 29, heb ze vrijgelaten, doe niet aan controle, maar doe aan vertrouwen.

Opvoeden is loslaten en loyaal zijn door vertrouwen te geven.

[Dan0sz]

Ben ik het mee eens, maar opvoeden is ook weten wat wel en niet werkt bij je kind en daar je opvoedstijl op aanpassen. En als het gaat om inschatten wat wel en niet schadelijk is voor je kind, gaat het wel degelijk om kennis. Toen we nog niet wisten dat roken schadelijk was waren er genoeg kinderen die rookten (mijn opa was er een van en is niet verrassend overleden aan de gevolgen van COPD), nu weten we inmiddels dat dat niet goed is door media-aandacht en overheidsinitiatieven. Hetzelfde gaat op met hoe om te gaan met internet en sociale media, of digitale geletterdheid, zoals @n0mn0m hieronder het noemt.

[Reactie gewijzigd door Dan0sz op 20 november 2025 16:24]

[Daoka]

Een andere kennis laat haar kind van 4-5 iedere dag zonder blikken of blozen urenlang YouTube shorts kijken, maar begrijpt oprecht niet waarom haar kind zo druk en vervelend wordt wanneer ze de telefoon weer inneemt. De kennis ontbreekt.

Aan de andere kant is dit echt een probleem van social media? Ik denk dat veel kinderen hier gewoon last van hebben. Ik vond het ook niet leuk als ik bijvoorbeeld moest stoppen met gewone computer spellen of zelfs lego / actie figuren. Mensen zoeken het plezier op maar kinderen zijn nog gewoon niet of minder bewust dat het leven niet compleet uit plezier kan bestaan. Ik denk dus dat 100 jaar geleden als een kind moest stoppen met spelen met een pop het ook niet leuk vond. Nu denk ik wel dat kinderen drukker / lastiger zijn dan vroeger. Of misschien is de hoeveelheid wel evenveel als vroeger maar hoor je er nu veel meer over omdat de informatie veel makkelijker verspreid via internet. En misschien is het wel een probleem dat ouders gewoon minder opvoeden. Meer een mentaliteit van ons leven was "zwaar" (al in geen rijke ouders en dus weinig hebben) en dus wil ik mijn kind verwennen. Daarnaast kopen ouders nu voor zichzelf dingen wat een kind ook leuk vindt (vooral dus computers / telefoons) terwijl vroeger dus specifiek dingen gekocht moesten worden voor de kind (vaak met minder geld). Mijn ouders speelden nooit met lego of met Transformers.

[Dan0sz]

Ja en nee. Een kind zal altijd z'n zin door proberen te drijven. Dat is onderdeel van de ontwikkeling en socialisering, maar de algoritmes van sociale media hebben een verslavende werking, en dat is extra venijnig bij kleine kinderen, omdat hele delen van hun hersenen niet of ongezond ontwikkelen, waardoor dingen zoals creativiteit en oplossingsgericht denken onderontwikkeld blijven. Dit geeft op latere leeftijd weer een hoger risico op depressie, maar ook een hogere verslavingsgevoeligheid, omdat ze vanaf jonge leeftijd afhankelijk zijn gemaakt van externe middelen voor hun geluksgevoel (de aanmaak van happy hormones).

Paar interessante bronnen:

https://www.linda.nl/nieuws/filmpjes-peuterbrein/

https://apnews.com/article/tiktok-kids-teens-use-addiction-03a2d63a21bc5c1c62910628deff0521

[Reactie gewijzigd door Dan0sz op 20 november 2025 18:44]

[nijntje82]

Tja, dan houd ik mijn hart vast als ik vandaag in het nieuws lees dat 1/6e van de kinderen in de tweede klas middelbare school nog niet eens de basisvaardigheden lezen en schrijven van de basisschool behaalt.

Dit soort maatschappelijke ontwikkelingen kun je echt niet zomaar op het bordje van een docent schuiven.

Mijn dochter (die geen toegang heeft tot big tech en in groep 6 zit) beheerst de basisvaardigheden van lezen en schrijven niet. Wie is daar dan volgens jou voor verantwoordelijk? Ik probeer haar dagelijks te laten lezen en schrijven als ouder en ze krijgt max 3 uur Nintendo Switch per week. Verder niks.

Ben oprecht benieuwd naar je antwoordt.

[bilgy_no1]

Wat ik schreef en waar deze discussie over gaat zegt natuurlijk helemaal niets over het individuele geval van jouw dochter. Ik ken jou en je gezin niet dus waarom zou ik daar iets zinnigs over moeten kunnen zeggen?

Mijn punt was dit: als kinderen al op heel jonge leeftijd met AI aan de slag gaan en niet zelf leren om een tekst samen te vatten, dan gaan de leesprestaties gemiddeld waarschijnlijk nog verder achteruit.

[nijntje82]

En je gaf aan dat die verantwoordelijkheid bij de ouders lag. Vandaar m'n reactie. Ik geef toch geen les?

Edit; volgens mij is het zelfs in de wet vastgelegd wie er verantwoordelijk voor is. Dus daar verwacht ik wat van. Idem dat ze van mij als ouder wat mogen verwachten, namelijk op z'n minst dat ik me ook hou aan de verplichtingen binnen die wet.

[Reactie gewijzigd door nijntje82 op 20 november 2025 20:06]

[Dan0sz]

Je laatste zin vind ik echt heel erg geweldig raken met de kern van het probleem. In deze tijd is desinformatie zo overvloedig aanwezig, dat we het ons simpelweg niet kunnen veroorloven om onze kinderen niet te onderwijzen op het gebied van digitale geletterdheid (nóg een term die ik schaamteloos ga overnemen).

[Daraxo]

Over het onderwijzen van anderen en desinformatie gesproken... je reageert hier op iemand die 100% AI-gegenereerde berichten plaatst (onder dit artikel tenminste, en nog wel meerdere artikelen deze week). Er zit een kern van waarheid in de woorden, en het klinkt allemaal enorm overtuigend... maar pas even goed op, wil ik vooral zeggen!

[Dan0sz]

Wow, haha. Naja, daar ga je. En ik acht mezelf best "digitaal geletterd" en ik trap er keihard in.

[procyon]

Als docent op het MBO maak ik die verschuiving van dichtbij mee. Gisteren nog zei een student tegen me dat hij altijd ervanuit gaat dat het AI-antwoord van Google klopt, tenzij hij het antwoord niet fijn vindt. Dan kiest hij ervoor het niet te geloven. Zegt-ie zonder blikken of blozen.

Veel mensen kiezen graag voor gemak, zeker als ze niet al te kritisch zijn. Het is ondertussen wel duidelijk dat dit voor veel mensen geldt: ze nemen genoegen met erg veel zolang het ze geen moeite hoeft te kosten. Zolang mensen geen noodzaak zien om hun consumptiewijze van informatie te veranderen zal er ook helemaal niks veranderen. Dan kan een heel consortium van mediabedrijven een brandbrief schrijven aan de politiek, maar de macht ligt volgens mij bij consumenten in deze. Zolang zij gebruik blijven maken van alles dat Big Tech te bieden heeft en daar het probleem niet van inzien, blijven we lekker doen wat we doen.

Dit is iets waar de huidige jeugd mee moet leren omgaan. Zelf wilde ik natuurlijk ook gewoon de rekenmachine gebruiken in plaats van die hele staartdeling uit te schrijven. Het commentaar van mijn leraar destijds was: “Je zal echt niet je hele leven een rekenmachine in je broekzak hebben.” Tsja.

Het gedoe van naar de bibliotheek gaan voor een spreekbeurt, fantastisch natuurlijk dat de huidige generatie dat ongemak niet meer hoeft te ervaren. Maar dat gemak heeft een prijs: een groot nieuw probleem van desinformatie.

Daarom is jullie werk als leraren nu van cruciaal belang, vooral om kritisch denken bij te brengen, in de trant van “follow the money”: hoe beoordeel je nieuws, hoe schat je bronnen op waarde? Wie zit erachter?

Als we daarin falen, hebben ze later geen schijn van kans tegen big tech en laten we het speelveld voor verregaande invloed, ook op stemgedrag, wijd open.

[Sandor_Clegane]

Iedereen wil onderwijs, niemand wil ervoor betalen.

[drdelta]

Ik denk dat mensen de waarde van belasting betalen begrijpen, wanneer zij de positieve impact op hun persoonlijke leven terug kunnen zien.

[supersnathan94]

Iedereen wil er voor betalen, maar de overheid trekt steeds funding weg.

Ieder normaal denkend persoon snapt dat onderwijs de basis is voor je samenleving en dat het ontzettend dom is om daar meer en meer op te blijven bezuinigen. Ieder wetenschappelijk onderzoek naar onderwijs geeft aan dat het letterlijk een investering is en dat het opzadelen van jongeren met schulden van 80+K gewoon ontzettend dom is.

[Sandor_Clegane]

Wie stemt voor die overheid? De VVD is gewoon via magie aan de macht gekomen?

[supersnathan94]

Ik vind onderwijs nou weer niet het belangrijkste thema op de agenda om daar mijn persoonlijke veto aan te spenderen.

Toevallig heb ik dit jaar op een partij gestemd waar onderwijs wel een speerpunt was.

Het ding is meer. Ik vind het niet zo belangrijk dat ik er actief een partij voor ga uitzoeken, maar ik wil ook niet dat er nóg meer op bezuinigd wordt. Dat zijn twee verschillende dingen.

[IlIlIllII]

Daarom is jullie werk als leraren nu van cruciaal belang, vooral om kritisch denken bij te brengen, in de trant van “follow the money”: hoe beoordeel je nieuws, hoe schat je bronnen op waarde? Wie zit erachter?

Ik ben weliswaar geen leraar, maar ik ervaar dit constant binnen mijn online/sociale kringen. Contacten die klakkeloos ''nieuws'' delen (er komt bijv. een ''nieuw seizoen'' van serie X of Y), zonder dieper te kijken naar de bronnen en hoe betrouwbaar deze zijn. 9 van de 10 keer gaat het om een fanaccount op social media dat zich baseert op wazige geruchten. Of er wordt een ''nieuwsartikel'' van een gaming-journalist als bron aangehaald met een dramatische titel, waarin de auteur vervolgens simpelweg zijn eigen verwachtingen deelt bij een nieuw komend spel. Dat zijn geen officiële bronnen of herleidbare feiten, maar tegenwoordig zien mensen steeds minder het verschil, lijkt het wel. Het wordt allemaal gepresenteerd als feit.

Uiteraard ben ik enorm sceptisch bij zulke bronnen, en dat geef ik ook direct aan. Ik probeer mijn vrienden en familie te leren om kritischer te kijken naar dit soort dingen... maar het is écht moeilijk om iemands denkwijze bij te sturen, vooral op latere leeftijd. In sommige gevallen wordt zelfs gezegd dat je té kritisch bent of mensen nooit gelooft. Tja, wat moet je met zo'n opmerkingen?

Zoals je zegt, des te belangrijker voor leraren (en ouders) om dit in een vroeg stadium bij te brengen. Kritisch denken, bronnen beoordelen, enzovoort.

[Reactie gewijzigd door IlIlIllII op 20 november 2025 14:11]

[aap]

Als de ergste desinformatie gaat over series en games, dan valt het allemaal nog wel mee of heeft je sociale cirkel erg weinig interesse in politiek, nieuws en maatschappij.

[evilution]

[...]
Het commentaar van mijn leraar destijds was: “Je zal echt niet je hele leven een rekenmachine in je broekzak hebben.” Tsja.

Tegenwoordig loop je met een computer in je broekzak met een rekenkracht waar die docent alleen maar van kon dromen.

[aap]

Vandaag bij een radiospelletje:

- DJ: hoeveel is 612 min 14?
- kandidaat: pas!

Zegt genoeg over hoe het hoofdrekenen bij de gemiddelde Nederlander nog functioneert. De mensen denken wsl. "als ik zoiets moet uitrekenen, dan doe ik het wel op mijn telefoon".

[Tintel]

Je zal echt niet je hele leven een rekenmachine in je broekzak hebben.

En daar gaan we nat m.b.t. de tegenwerping; want we hebben nu praktisch ons hele leven, een rekenmachine in den broekzak....

De tegenwerping is: begrijpen wat een machine doet is stap 1 - stellen dat 'magie' bestaat helpt mensen niet vooruit....
Als men begrijpt wat deze AI doet - dan begrijpt men automatisch dat het antwoord daarvan helemaal niet zo betrouwbaar is.

[ochhanz]

Zeker een goed punt, als consumenten kunnen we invloed uitoefenen via onze portemonnee. Of net nou om buitenlandse software of buitenlandse (dpg) media gaat. Gelukkig zijn er wel wat NLse media platforms (correspondent, follow the money enzovoort) nog.

[Commendatore]

DPG is Belgisch, daar zou ik me eerlijk gezegd niet zo druk om maken.

[procyon]

DPG is Belgisch, daar zou ik me eerlijk gezegd niet zo druk om maken.

DPG is eigendom van één particuliere familie, waarover trouwens allerlei verhalen circuleren over hoe zij hun invloed en vermogen tijdens de Tweede Wereldoorlog zouden hebben opgebouwd. Of deze verhalen nu waar zijn of niet (dat terzijde) blijft het zeer problematisch dat één familie zo’n grote invloed heeft op de toon en inhoud van de berichtgeving.

Het medialandschap van nederland:
https://imgur.com/rAI27CJ

Daarnaast moet je niet vergeten dat er politieke partijen zijn die de publieke omroepen verder willen beperken, terwijl deze nog steeds de enige zijn die niet in particulier bezit zijn.

[Reactie gewijzigd door procyon op 20 november 2025 13:14]

[drdelta]

Het is natuurlijk vrij ironisch dat zij klagen over de macht van Big Tech, terwijl zij zelf ook zo’n overheersende invloed hebben op ons media landschap.

[procyon]

Absoluut.

En dit draait allemaal om geld. Het gaat om de recente stap van Google om zoekopdrachten direct te beantwoorden met een A.I.-antwoord in plaats van eerst links presenteren naar content van mediabedrijven.

Die mediabedrijven, zien hierdoor hun pageviews én inkomsten dalen en dus slaan ze nu alarm over de bedreiging van big tech door middel van een brandbrief naar de politiek. Dit is gewoon lobbyen.

[supersnathan94]

Naja ze hebben natuurlijk ook wel een punt. het is heel gevaarlijk wat google daar doet.

Aan de ene kant is de informatie die google verstrekt vaak gemaakt met informatie van partijen zoals DPG, maar aan de andere kant vaak ook niet en dan ook nog eens compleet fout.

Maar google houd je nu dus weg bij de daadwerkelijke content, maar is wel 100% afhankelijk van die content. Dat levert een spiraal op die keihard naar beneden gaat. Dat google AI antwoord is echt wel een gevaar voor de gehele industrie.

[beschuitfluiter]

En ook die bronnen laten het vaak liggen; zie ook BBC schandaal

[procyon]

Goede toevoeging, absoluut waar!

[Aiii]

ONE Business is al in 2021 overgenomen door eerst New Skool Media, dat zelf kort erna werd overgenomen door Roularta, dus hoe actueel bovenstaande plaatje nog is weet ik niet.

[Reactie gewijzigd door Aiii op 20 november 2025 13:55]

[vanstra]

En daarom baart mij deze zin ook zorgen:

Daaronder bevinden zich grote partijen waaronder DPG Media, uitgever van onder meer Tweakers.

DPG Media bezit ongeveer 70/80% van de media in NL? En dan schrijven 'Onze samenleving verliest haar greep op een op waarheidsvinding gerichte en pluriforme informatievoorziening door de dominante rol van mondiale techbedrijven'. Hoe dominant is DPG Media in NL. Hoe pluriform is dat.

[-Tim-]

"Veel mensen kiezen graag voor gemak, zeker als ze niet al te kritisch zijn."
en
"...maar de macht ligt volgens mij bij consumenten in deze"

Spreekt dit elkaar niet tegen? Dan is het toch juist aan de politiek om hier wat aan te gaan doen?

[rkonings]

De politiek doet nergens wat aan, ga maar eens een debatje volgen, niveau is te triest voor woorden. De meeste mensen kunnen zelf niet nadenken dat hebben we de afgelopen 5 jaar al wel gezien.

Zolang mensen met de paplepel de propaganda worden gevoerd gaat hier niks aan veranderen, mensen zijn van nature lui.

Ik hoor het van vrienden ook steeds om me heen, effe kijken wat ChatGPT er van zegt want dat is waar....

[Upr0ar]

Ja precies.. Beetje hetzelfde niveau van:

"Goh, wist je dat de mensen in Rusland zich helemaal laten brainwashen door al die staatspropaganda daar? Vet dom joh."

"Joh wat bizar, waar heb je dat dan gehoord?"

"Ja dat zeiden ze gisteren op het NOS journaal"

[Tintel]

Mensen zijn niet zomaar 'lui' - mensen zijn beinvloedbaar (dat is precies het probleem van social media...).

En als een willekeurige entiteit vaak een antwoord geeft wat redelijk klinkt (en flink aantal keren een antwoord geeft wat niet beoordeelbaar goed of fout is), dan gelooft men die entiteit.

We [de mens] zijn enorm goed van vertrouwen als we direct communiceren (dus vraag => antwoord).
Daarom werkt het bij relatief veel mensen om op de man (of vrouw) af te vragen "Heeft u <dit> gedaan?" - ook al zou men daarbij schuld bekennen....
Op een gegeven moment leren mensen echter liegen en dan gaat dit mis...dan geven ze zelden een eerlijk antwoord. En juist die mensen zitten vaak in de politiek of running social media....

[memphis]

Het is ook een probleem zonder AI. Hangend op div technische forums betreffende mijn hobby/sport merk ik dat de jeugd sneller iets fouts aanneemt van een leeftijdgenoot dan het juiste van een oudere expert. Ook merk ik dat Amerikanen zo chauvinistisch zijn dat velen per definitie niemand van buiten Amerika geloven.

En inderdaad zie ik op Facebook nu vele elektronica pagina's met alleen maar dezelfde foute schema's en uitleg met heel veel likes waarbij ik het idee heb dat dit een actie is om Meta haar AI met foute info te vullen.

[Tintel]

merk ik dat de jeugd sneller iets fouts aanneemt van een leeftijdgenoot dan het juiste van een oudere expert.

Dat is omdat men van nature alles vertrouwd. Logisch ook; ouders zijn per definitie betrouwbaar voor hun kinderen - dus leert men in eerste instantie vooral mensen te vertrouwen. Cynisme komt pas later - na fout te zijn voorgelicht, te zijn bedrogen, te zijn opgelicht enz.
Dus oudere mensen zijn vaak minder goed van vertrouwen - tot een zekere hoogte dan weer omdat nog wat oudere generaties minder last hadden van manupilatieve media - dus minder slechte ervaring == minder cynisch.

[kodak]

Van een docent verwacht ik wel dat die een nuance weet toe te passen dat leerlingen meestal nog veel moeten leren. Dat je een puber tegen komt die eigenwijs zelf beslissingen wil nemen die niet slim zijn is niet heel bijzonder. De vraag is wat je dan als docent doet om ze wijzer te maken. En dan maak ik me bij jou reactie wel zorgen. Want je hebt het hier vervolgens meteen selectief over gemak en niet kritisch zijn. Maar misschien is dat 'gevoel' het enige waar die leerling op meent te kunnen vertrouwen. Bijvoorbeeld omdat die nog niet wijs genoeg is het op eigen denkkracht te kunnen doorgronden. Dat je als docent niet zomaar iemand wijs of weerbaar maakt als die persoon ondertussen uren lang beinvloeding krijgt door de simplistische populaire en verslavende bigtech content die het tegengestelde probeert te bereiken. Dat is niet zomaar gemak of laks te noemen.

[mekkieboek]

Jullie mogen zelf de keuze maken, kinderen: Hier een bord met spruitjes en aardappelen, gezonde keuze, goed voor o.m. ijzer en bepaalde vitaminen. Of hier een bord met aardbijenijs met extra chocola en slagroom.

Veronderstellen dat wij als volwassenen niet gevoelig zijn voor dit soort verleidingen, lijkt mij naief.

Hoe we dit zouden moeten aanpakken, geen idee. Sociale media hebben immers ook positieve aspecten. Misschien heeft onderwijs wel een rol hier maar dat heeft al genoeg uitdagingen, vermoed ik.

[willemb2]

Veel mensen kiezen graag voor gemak, zeker als ze niet al te kritisch zijn.

Mee eens. Dat is overigens van alle tijden. Boulevardbladen waarvan je de voorpagina op straat gratis kon lezen waren er 100 jaar geleden al. 'Gratis' (uit reclame gefinancierde) televisie in de VS al 75 jaar en hier sinds 50 jaar. Dat waren de eerste vormen van massamedia waarbij sensatie geld opleverde en in mijn ogen is het daarmee begonnen.

Met de snelheid en massaliteit van social media en andere 'gratis' voorzieningen van Big Tech is het nu echt uit de hand aan het lopen. Het zou m.i. enorm helpen als het verboden zou worden om een dienst als 'gratis' aan te prijzen terwijl het dat helemaal niet is. Je betaalt er via een totaal on-transparante omweg wel degelijk voor en de samenleving betaalt zwaar mee.

[Some12]

Dan mag je die student wel een aantal bonuspunten geven op de EQ-schaal. Hoe denk je dat cognitieve processen tot stand komen? Denkwerk creëert zichzelf niet, plus een kind van twee jaar kan ook gewoon niet eens rekenen.

Onze democratie gaat niet naar de haaien door informatiestromen, maar door aanvallen op de socale structuur. En die aanvallen zijn veelvloedig aanwezig, zelfs in de vorm van onze eigen invloedsferen, hoewel onbedoeld. Ik kan er geloof ik inmiddels een compleet essay over schrijven…

[Vicje]

De macht ligt maar deels bij consumenten. Ik denk dat het tijd wordt om een extra check in te gaan bouwen. We kennen voedselveiligheid, waarbij voedselproducenten niet zo maar alles op de markt mogen brengen. Externe veiligheid, waarmee we risico's voor bijvoorbeeld het opslaan van gevaarlijke stoffen dekken. En zo zijn er nog legio voorbeelden te noemen. Maar veiligheid op het gebied van tech gaat nu alleen maar over of de data veilig is en er niet gehacked kan worden. Dit moet ook gaan over wat het tech product voor invloed heeft op de mens. En ja, dat is lastig meetbaar, maar inmiddels zien we genoeg schadelijke vormen in onze maatschappij, waardoor ik vind dat big tech eigenlijk ook niet alles zo maar op de markt mag brengen zonder enig onderzoek naar schadelijke invloed op de mens.

[Mit-46]

Het is een beetje zoals drugs en de "big tech" zijn de dealers.

Ze geven mensen iets, maar vertellen er niet het hele verhaal bij. Alleen dat ze er een lekker gevoel bij krijgen. Ze vermelden er niet bij dat het verslavend is en dat ze willen dat je het vooral veel gebruikt, want dat levert hun veel geld op. Het geeft je een lekker gevoel, thats it.

Mensen die niet beter weten trappen daar in. Ze denken ook nog dat het geweldig is, want ze krijgen een lekker gevoel.

Big Tech opereert op dezelfde manier. AI is een voorbeeld, maar social media net zo, maar dan op een andere manier. De Google zoekmachine net zo.
Ze maken het beschikbaar voor hun "gebruikers" en verpakken het mooi dat het vooral gemak oplevert, handig is, werk uit handen neemt, etc. (noem dit het lekkere gevoel).

Mensen trappen hier in, want het is voor hun gemakkelijk, handig en neemt ook daadwerkelijk werk uit handen.

Dat deze bedrijven gewoon willen dat alle informatie die er bestaat in hun "database" wordt gestopt zodat zij hiermee bakken met geld kunnen verdienen wordt er niet bij vermeld, want wanneer mensen daadwerkelijk weten en beseffen wat er met hun data gebeurt dan zijn ze minder happig.

Dit betekent niet dat ze het niet zullen gebruiken, maar niet zo blind zoals het nu met alles lijkt te gaan.

Big Tech is wat mij betreft daarom 1 groot misleidend zooitje.

[Reactie gewijzigd door Mit-46 op 20 november 2025 16:07]

[Agima!]

Als Big Tech zoveel invloed krijgt op wat we lezen en zien, dan moeten we juist investeren in onze eigen publieke omroepen. Niet bezuinigen, maar meer geld ervoor vrijmaken en ze de ruimte geven.

Daarnaast moet de missie van de publieke omroep ook breder worden. Het draait al lang niet meer alleen om radio en televisie. Mensen halen hun informatie vooral online, dus de publieke omroepen moeten daar veel sterker aanwezig zijn , met goede journalistiek, onafhankelijke informatie en eigen platforms die niet afhankelijk zijn van de grote techbedrijven.

Als we willen dat betrouwbare, Nederlandse informatie overeind blijft, dan moet de publieke omroep meegroeien met hoe mensen media gebruiken. Meer middelen en een modernere, digitale focus. Dat lijkt me hard nodig.Helaas zien we juist het tegenovergestelde....

[Uhuruburu]

Waarom veel geld uitgaven aan publieke omroepen? Er zijn immers ook geen publieke kranten. Alle kranten zijn commercieel, economisch levensvatbaar en hebben hun eigen lezersgroep. Waarom zal dat ook niet kunnen met alleen commerciële radio en tv?

[Excal]

Omdat de commercie nooit kritisch zal zijn op de commercie, immers als je dat doet verlies je direct reclame inkomsten.

Als je kijkt naar de kranten dan klopt het dat deze commercieel zijn. Wel zie je daar de een na de andere overname gebeuren waardoor er slecht een paar partijen overblijven. Als je dan kijkt naar de US waar onder druk van de eigenaar kritische stukken niet meer geplaatst worden, dan weet ik niet of dat dat de goed richting op is.

[kozue]

Maar dat geldt voor staatsmedia natuurlijk ook. Alsof die kritische geluiden laten horen over de staat die hun rekening betaalt.

[Freeklj]

Nouja, eh... Ja dat is het idee. Het gebeurt in ieder geval meer dan wanneer we ze helemaal de mond snoeren.

[Youckle]

We moeten juist nu goed opletten hoe het in de Verenigde Staten gaat met die commerciële nieuwsvoorziening. Dat lijkt mij niet echt een goed voorbeeld om de commercie zijn gang maar te laten gaan.

Staatsmedia, zoals in China, of Korea, is ook niet de oplossing.

Journalistiek moet onafhankelijk zijn, en aan journalistieke regels worden gehouden om de waarheid te vinden. Hoe kan je voorkomen dat iedereen zich kan voordoen als journalist, zonder de journalistieke kernwaarden te volgen?

[kozue]

In principe ben ik met je eens dat de staatsmedia een nuttige aanvulling kunnen zijn op het informatie aanbod. Maar in z’n huidige vorm schiet het z’n doel voorbij. Om naar die zenders te kijken moet je een abo hebben bij een commercieel doorgeefluik (ziggo, canal digitaal, etc). Of met het huidige geneuzel met apps een apparaat hebben met Amerikaanse software. Als je die media wilt consumeren ben je dus altijd afhankelijk van commerciële partijen. Met uitzondering van de radio. Daarom mogen ze van mij de TV zenders lekker opdoeken. Ik wil geen lineair TV abo of app-troep.
Het zou ze sieren in ieder geval de satellietkanalen weer uit de decoder te halen. Je kunt op de sat nu zowat alles FTA kijken uit het VK en Duitsland, maar ons eigen landje wil weer alles gesloten achter commerciële aanbieders dichtzetten. Bah.

[CelisC]

Ik ben voor publieke nieuws media, alsmede voor fatsoenlijke journalistiek. Ik kan een nieuwsbron nauwelijks vertrouwen als er een (groot) bedrijf achter dit. Die wil geld zien, via advertenties, paywalls, sensatiezucht, etc. Veel nieuws sites kán ik niet eens bekijken omdat ze direct geld willen zien. Hoe kan ik die keuze maken als ik geen materiaal kan zien om te zien of ik het mijn geld uberhaupt waard vind?

Daarnaast journalistiek. Ik check regelmatig nu.nl voor mijn nieuws, maar ook daar zijn ze allesbehalve zo objectief mogelijk. Het is subtiel, maar als je meerdere artikelen over meerdere dagen naast elkaar legt, dan is een duidelijke bias te zijn. Meerdere kanten belichten zie ik steeds vaker niet meer. Misschien dat er één expert bij wordt gehaald, en dat is het dan.

Daar bovenop is de media veel te veel meegegaan in de aktualiteitspolitiek. Dat zie je in nieuwsberichten en in de 'politieke stemwijzers', met vaak zeer ongenuanceerde stellingen en nooit met zicht op de toekomst (voor jonge en toekomstige generaties).

Regeren is vooruitzien. Ik heb in de afgelopen jaren nog geen enkele stelling voorbij zien komen die ook maar iets met de lange termijn te maken heeft. Het gaat om stemmen nú voor problemen nú. En ja, problemen van nu zijn belangrijk, maar dat is niet de enige taak van een overheid. Het gaat meer om stemmen winnen dan om beleid dat mensen nodig hebben.

Dan heb ik nog niet over mediawijsheid gehad. Waar wordt men verwacht dit te leren? Aan wie is het de taak om dit op gezonde wijze te leren?

In al deze opzichten is Nederland behoorlijk aan het 'veramerikaniseren', en dat bedoel ik in de meeste negatieve zin. "Big Tech" is slechts één deel van een veel groter probleem.

[Scribe]

Ik ben bang dat een groot deel van de comments hier de plank misslaat. Het gaat hem niet alleen om welk bedrijf er acher zit (ik ben ook geen groot DPG Media fan hoor) maar om de methode en vorm waarin zij nieuws aanbieden. Grote techbedrijven beïnvloeden direct de opinies van mensen met behulp van algoritmen (traditioneel gezien, persoonlijke advertenties etc.) en nu ook met behulp van AI samenvattingen.

Het resultaat is dat mensen nog minder dan eerst kritisch na gaan denken over wat ze nu echt consumeren. Nieuws lezen van een betrouwbare nieuwssite (zoals Tweakers ) is een meer verantwoorde manier van informatie tot je nemen. Hoewel de meeste mensen dit natuurlijk niet gaan doen, zijn er (bijna) altijd fatsoenlijke bronnen bekend die je kan raadplegen. Ook al maak je hier geen gebruik van, zorgt het voor een soort kwaliteitsgarantie waarbij je als nieuwssite toch echt door het stof gaat als je onzin uit gaat kramen.

Echter verdwijnt dit steeds meer nu het traditionele "googlen" en nieuws lezen vervangen wordt door AI. De gemiddelde gebruiker is echt te lui om al die linkjes de gaan controleren of AI wel echt gelijk heeft; als je hier toch al de moeite voor ging nemen kun je net zo goed geen AI gebruiken. Zo krijg je dus een hele hoop mensen die klakkeloos vertrouwen op een hallucinerende machine die compleet bestuurd wordt door Big Tech.

En ja, dat is een serieus probleem. Niet alleen vanwege het hallucineren, maar ook omdat dit een serieus probleem kan vormen voor onze democratie. ChatGPT bijvoorbeeld maakt nog steeds gigantische verliezen en ergens willen ze geld uit gaan halen. Advertenties zijn de meest logische optie, dus het is niet onrealistisch dat je straks ook in dingen zoals Google's AI overview gekleurde berichten krijgt. Ze moeten er toch op een of andere manier geld uit halen...

En zo krijg je een beetje het slippery slope verhaal. Zodra advertenties in AI verwerkt worden, wordt het heel erg moeilijk om te achterhalen of dit betaalde promotie is, of dat het model dit nou een maal zo zegt "want trainingsdata". Voor je het weet zit het vol politiek gekleurde berichten vanuit Big Tech om zo de democratie te ontwrichten. Kijk maar eens hoe Rusland dat doet op bijvoorbeeld X. (Of hoe Rusland ook trainingdata probeert te beïnvloeden!)

Maarja, ik zou ook niet weten wat nou eigenlijk de oplossing hiervoor is. Ik kan een hele hoop klagen maar het enige advies wat ik kan geven is: check je bronnen, zorg dat je niet beïnvloed raakt door commerciële propaganda. Al helemaal als je gebruik maakt van AI-tools.

offtopic:
Weet niet of dit als rant/vent telt maar moest even mijn frustratie eruit laten

[Tintel]

Idd - AI is niet eens het echte gevaar; het gevaar is de huidige gebruikers ervan - die gaan het dus inzetten om te manupileren (om meer reclame te verkopen/tonen of te manupileren in opdracht van een derde partij).

En het mooie is: AI is van nature onbetrouwbaar door de hoge hallucinatie kans. Dus eerder in twijfel trekken dan geloven is het devies.

[Heloise]

Dit is een schoolvoorbeeld van Wij van Wc-eend adviseren: Wc-eend “als uitdrukking die gebruikt wordt wanneer deskundigen advies geven dat hun eigen belang dient” (bron: Wikipedia).

Het betreft zonder uitzondering de “oude” media die een zoveelste poging doen om zich staande te houden nu ze merken dat ze de boot gemist hebben. Want natuurlijk gaat dit in de eerste plaats om hun eigen winstgevendheid en dus uiteindelijk hun voortbestaan. De vooral Belgische eigenaren doen echt niet aan liefdadigheid. Dit ondanks alle alarmerende woorden over allerlei andere zaken die bedreigd zouden worden door Big Tech.

Het enkele feit dat recentelijk DPGmedia aan studenten een gratis digitaal abonnement weggeeft spreekt wat dit betreft boekdelen. Deze studenten geven hun geld liever uit aan zaken waar ze zelf het belang wel van inzien.

[synoniem]

Uiteraard zijn er op onderdelen verschillen maar of je nu te maken hebt met een machtsconcentratie in big tech of een machtsconcentratie in het medialandschap allebei bedreigen ze even hard de democratie en niet alleen in Nederland en België.

[NoTechSupport]

Daarom dat het goed is dat er zowel in Nederland als België verschillende bedrijven zijn in het medialanschap. Kan het beter? Sowieso. Maar hoe big tech omgaat met de waarheid en hoe kranten dat hier in West-Europa doen is fundamenteel verschillend. Voor big tech is democratie iets dat hen in de weg staat, dat is niet zo in de meeste media in België en Nederland (er zijn populistische en meer eenzijdige media, maar niet te vergelijken met de rest van de wereld of het verleden).

[kdekker]

Dat is zo, maar bij de recente verkiezingen zie je toch wel dat media heel veel invloed hebben. De combinatie zwalkende kiezer en een presentatie die niet ietsje beter of slechter gaat heeft al invloed op je stemmen. Anders is niet de groei van D66 te verklaren, want een behoorlijk deel stemde daarvoor op een totaal andere kant in het politieke spectrum. Het is niet alleen de media die hier schuld aan hebben, maar ook politici die niet zonder media kunnen en een kiezer die meer inhoudelijk op basis van een partijprogramma moet kiezen.

Deze wereld wordt er niet leuker op als domheid regeert. Kiezers die maximaal alleen een 1-minute-kieswijzer willen doorspitten (als dat al gedaan wordt). Waar principes c.q. gedeelde waarden verdwijnen, regeert de waan van de dag en aan domheid is geen grens.

Bij de overheid speelt nog dat BigTech zoveel meer geld en mankracht heeft, dat - zeker als er nog incompetentie bij de politiek en ambtenarij bij komt - dat de overheid al op voorhand op achterstand staat. Je kunt niet tegen een verkeerde moraal van BigTech (maar dat geldt ook voor burger en overheid) een wet maken, een controleur aanstellen of whatever. Dat resulteert in een onwerkbare samenleving. Dat is wellicht een te pessimistische gedachtengang?

Hoe minder hijgerig een medium (bijv. papieren krant, achtergrond artikel vs online show) hoe meer diepgang en hoe minder last je waarschijnlijk van die ad-hoc invloed er is.

[Reactie gewijzigd door kdekker op 20 november 2025 16:44]

[daredevil__2000]

Even een overzichtje van de DPG mediagroep:

• VTM
• Qmusic
• Joe FM
• AD
• Volkskrant
• Trouw
• Het Parool
• NU.nl
• HLN
• vtm.be
• Libelle
• Donald Duck
• Humo
• Autoweek
• de Stentor
• Tubantia
• de Gelderlander
• Brabants Dagblad
• Eindhovens Dagblad
• BN DeStem
• PZC
• Margriet
• vtwonen
• Kidsweek
• Veronica Magazine
• Independer
• De Morgen
• Het Nieuwsblad
• Dag Allemaal
• Tweakers
• Mijnvergelijker.be
• Livios
• RTL
• 7sur7
• adwave
• Ariadne
• Autowereld
• Business Wise
• ClubFM
• Cinenews
• BrunoPress
• CuisineAZ
• De ondernemer
• Eigenhuisinterrieur
• Gaspedaal.nl
• Het testpanel
• Story

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Neem vooral eens een kijkje op https://www.dpgmediagroup.com/nl-NL/over-dpg-media/merken en je zal verbaasd staan wat er inmiddels allemaal onderdeel is van de DPG mediagroep.

Dus ik weet niet wat jij ziet aan verschillende bedrijven maar DPG media heeft een behoorlijke dominantie in het nieuws en de informatie die we voorgeschoteld krijgen.

[divvid]

De bedrijven uiten hun zorgen dat de nieuws- en informatievoorziening aan burgers 'steeds meer in handen komt van mondiale techbedrijven met commerciële doelstellingen'. "Democratische waarden maken daar geen deel van uit",

Iets met boter en hoofd..... Zelf hebben deze bedrijven een grote mate van journalistieke macht en kunde (ik ga er vanuit dat 'de journalist' voor deze media gewoon een vakman/vrouw is)....Echter, intussen wordt elke krant/nieuws site in Nederland achter een dikke betaalmuur gepropt. Vervolgens gaat men schreeuwen dat bigtech een grote rol speelt. Vroegah... (nee niet alles was toen beter) hadden we nog spits en metro in de trein en bus, zodat het gross van de mensen die nu alles van FB/Insta/Google halen, nog wat 'normale' achtergrond informatie kregen.

Nu hoor ik "ja maar, ze (de journalistiek) moeten toch ook eten....". Helemaal waar, maar mijn vraag is dan: wat willen ze nou echt en waar ligt hun prioriteit? Lijkt veel op het gekakel van de kolenboer nadat er gas was gevonden in Groningen.

[Reactie gewijzigd door divvid op 20 november 2025 13:29]

[Gazuhl]

Op papier misschien. Maar als je de kranten naast elkaar legt valt toch wel een hele grote gelijkenis op in hoe en wat er bericht wordt. Voor het meerendeel wordt het 1 op1 via meerdere kanalen gepubliceerd

[OuweDorper]

Daarom dat het goed is dat er zowel in Nederland als België verschillende bedrijven zijn in het medialanschap.

Ik vind dit eerlijk gezegt enorm tegenvallen. Het lijkt alsof er allerlei verschillende nieuws bronnen zijn, terwijl een heel groot deel uit twee verschillende bedrijven komen, die allebei ook nog eens een belgische eigenaar hebben:

DPG Media Group: AD, de Volkskrant en Trouw.

Mediahuis: NRC, De Telegraaf, Metro

[iAR]

Simpel gezegd: tech bedrijven willen geld verdienen en drijven op negatieve zaken. Alles wat in hun weg staat data te verzamelen is onhandig.

Media draait doorgaans op journalistieke waarden en bestaat bij de gratie van democratie.

Overigens kun je wat mij betreft ook spreken over Big Media. Als je ziet waar onze kranten bijvoorbeeld vandaan komen...

[Niemand_Anders]

Dat geldt natuurlijk ook voor andere media. Vrijwel uitsluitend negatief nieuws.
Daarbij met de journalistieke waardes van de media valt de laatste jaren ook steeds op te merken. De NPO produceert niet minder nep nieuws dan AI en dat is best wel zorgwekkend.

Vorige week probeerde Pieter Klok nog het BCC te nuanceren. En dan heb ik het nog niet eens over de dubbele moraal. Toen Kaag een heks werd genoemd was de wereld te klein, maar als de informateur van D66 Yesilgoz een feeks (ander woord voor heks) moesten we er allemaal niet zo zwaar aan tillen...

Nazi opmerkingen in jongeren whatsapp groep: Goed dat daar onderzoek naar wordt gedaan. Onderzoek naar whatsapp berichten van D66: Riooljournalistiek.

Bij commerciele partijen zoals RTL of SBS heb ik daar minder moeite dan van bij de publieke omroep. Die laatste wordt betaald van belastinggeld en dient er te zijn voor ALLE Nederlanders, ook degene welke niet super progressief zijn...

[quazar]

Vroeger probeerder journalisten neutraal te berichten over een situatie. Nu schrijven ze een ANP bericht om naar een eenzijdige opinie. Daarom is onafhankelijke media belangrijker dan ooit, iets wat je bij de DPG-s van deze wereld niet ziet.

[Gazuhl]

Er zijn er maar 3 commerciele partijen:

Dpg (belgisch), talpa, mediahuis (belgisch). Deze 3 samen met de npo beheren alle nieuwsgeving via kranten, radio, en televisie in NL

[apeklootje]

Volg voor de grap maar eens het nieuws op: nbc, bbc, euronews en je krijgt dikwijls heel andere standpunten te zien...

[harrytasker]

Als je ziet wat er de laatste tijd allemaal gebeurd is bij de BBC, dan is het niet alleen een probleem bij commerciële partijen.

[Excal]

Klopt. Maar dat komt aan het licht en vervolgens gebeurt daar wat mee. Terwijl je op de socials de grootste onzin blijft rondzingen en er nooit vanaf wordt gehaald laat staan gerectificeerd. Hele groepen "verdwijnen" in hun bubbeltje maar bepalen mede de uitkomst van onze democratie.

[copi]

Grote mediaconcerns zijn nog te controleren, de individuele bubbels op social media platforms niet en zorgen wel degelijk voor problemen met bv flat earth wappies en de draai naar rechts door simplistische standpunten die makkelijk resoneren en niet gecheckt worden.

[copi]

Het gaat erom dat het voor niemand te beheersen is, het kan totaal alle kanten op springen en het is ook van buitenaf te beïnvloeden. Helemaal vanuit het land van herkomst, of het nou China of Amerika is.

[copi]

Er is zeker zoiets als links populisme, waarschijnlijk met zo kwalijk (kijk maar naar de 'communistische' regimes) maar minder voorkomend / minder effectief voorlopig.

Rechts gedachtegoed is niets mis mee, maar het rechts populistische gedachtegoed waarmee een bedenkelijke groep mensen ineens denken dat zij voor Nederland staan is toch twijfelachtig te noemen

[grassmoon]

Dit is wel een beetje de pot verwijt de ketel voor een paar van deze media partijen. Als 'vierde macht' controle op de overheid vervullen ze hun taak niet. Er wordt meegedaan aan het afbreken van de democratie door niet te benoemen wat extreem is maar dit lekker mee te schreeuwen.

De meeste van deze media partijen willen gewoon een rem op de invloed van ai op hun bedrijfsvoering om hun eigen winst veilig te stellen, of de democratie er onder leidt zal ze een worst wezen.

Recent voorbeeld is de ophef rond Wijers, ja iemand een feeks noemen is misogynie, maar er is geen onderzoek of reflectie op welke belangen er gedient worden door het lekken en uitbrengen van dit soort prive communicatie.

[SSSQ]

Iemand een feeks noemen is NIET misogynie, het is een persoonlijke mening over één persoon. Als het gaat over vrouwen in het algemeen is het misogynie

simpel voorbeeld hoe de klassieke media zelf labels opplakt

[sonny_s]

De reflectie is er wel degelijk. In ieder geval vanuit het NRC:

[grassmoon]

Had ik gemist, dank!

blijf wel bij mijn punt staan, had alleen een beter voorbeeld kunnen uitkiezen

SBS6 met hun opinie programma's misschien

[Commendatore]

Dat is alleen misogynie omdat dat sommigen politiek goed uitkwam. Het NRC heeft zich hier mooi voor het karretje laten spannen. (Dit moet niet te vaak gebeuren trouwens, want dan zijn ze mij als abonnee kwijt.)

[wiseger]

Je zou eerder een onderzoek verwachten na de invloed van de organisator Willem Sijthoff van het evenement waar Weijers een prominente gast op was. Willem Sijthoff blijkt ook een grote donateur van D66 te zijn, hij doneerde al vier jaar op rij jaarlijks 10.000 euro aan D66.

Zijn appjes van Weijers naar de kring rond Sijthoff dan echt te kwalificeren als 'prive'?

https://www.headliner.nl/...joop-8933#google_vignette

Wijers bood aanvankelijk excuses aan, maar de publicatie van de appjes maakte verdere samenwerking politiek onhoudbaar en leidde tot zijn vertrek als informateur. De context van het lek is gevoelig: de berichten kwamen uit een kring rond media‑ondernemer Willem Sijthoff, die volgens NRC deze zomer een netwerk van zakenlieden had opgebouwd dat na de verkiezingen een rechts kabinet wilde bevorderen. Deze groep stak ook geld in D66‑campagnes om stemmen bij GroenLinks/PvdA weg te halen, met als expliciet doel een coalitie zonder PVV en zonder GroenLinks‑PvdA mogelijk te maken.

[watercoolertje]

Nee! Aldus:

ANP, Martha Riemsma (directeur)
BDUmedia, Ton Roskam (algemeen directeur)
De Correspondent, Sabine Bijleveld (directeur)
De Groene Amsterdammer, Pieter Elshout (directeur)
Erdee Media Groep, Cornell Heutink (directeur)
DPG Media, Erik Roddenhof (CEO)
FD Mediagroep, Eugenie van Wiechen (algemeen directeur)
Follow the Money, Jan-Willem Sanders (directeur)
Mediahuis Nederland, Rien van Beemen (CEO)
Mediahuis NRC, Dominic Stas (CEO)
NDP Nieuwsmedia, Herman Wolswinkel (directeur)
Nedag Uitgevers/Nederlands Dagblad, Vincenza La Porta (directeur-uitgever)
NLPO, Eric Horvath (directeur-bestuurder)
NOS, Renate Eringa (algemeen directeur)
NPO, Lucien Brouwer (bestuursvoorzitter)
NVJ, Thomas Bruning (algemeen secretaris)
OneWorld, John Olivieira-Siere (uitgever)
Roularta Media Nederland, Marjolein Denekamp (CEO)
RPO, Jan Müller (directeur-bestuurder)
RTL Nederland, Sven Sauvé (CEO)
Talpa Network, Joost Brakel (CEO)
Vrij Nederland, Sander Heijne (hoofdredacteur)
Stichting Democratie en Media, Nienke Venema (directeur-bestuurder)

Er staat ook gewoon dat ze wel degelijk potentie zien in AI:

AI biedt ongekend veel mogelijkheden, die mediapartijen zullen omarmen. Maar er zijn ook grote risico’s aan deze technologie verbonden.

Noem eens 1 van de verwijten die ze dan zelf doen? Oftewel onderbouw je opmerking!

[loekf2]

Inderdaad, Mediahuis en DPG beheren samen het NLse "media landschap". En allebei Belgische firma's met een subsidie infuus van de Belgische overheid. Slechte zaak, ook nu DPG RTL heeft overgenomen.

[Exirion]

Wat dat betreft vind ik het inderdaad ironisch dat DPG Media hier over klaagt. Als er een dominant bedrijf in ons medialandschap is, dan is het DPG Media. Ze maken zich waarschijnlijk vooral zorgen uit eigenbelang.

[C64Boy]

Ben ik het mee eens. Of nu nu.nl of NRC of Volkskrant leest het dezelfde eenheidsbrij. Gelukkig is er dan wel nog zoiets als FTM, de Correspondent, Geen Stijl, etc.

[ochhanz]

Precies, ik ben zelf meer voorstander van NLse onafhankelijke media te ondersteunen (Follow the Money, de Correspondent en zo zijn er nog een paar).

[smiba]

Er zou vast wel bias aanwezig zijn, natuurlijk wil DPG veel liever dat hun websites bezocht worden (want advertentie inkomsten)... Maar tegelijk is er absoluut ook wel iets voor te zeggen dat het gebruik van AI om informatie te vinden echt uit de hand aan het lopen is

Gisteren op me werk had een engineer zelfs nog AI gebruikt om iets simpels zoals MB + tijd om te zetten naar Mbps. Iets wat sneller in calc.exe kan dan dat je überhaupt de prompt al schrijft.
Zie het echt overal uit de hand lopen, niemand denkt nog even goed na of kijkt gewoon op normale bronnen meer. Ik vind het een gevaarlijke ontwikkeling

[Reactie gewijzigd door smiba op 20 november 2025 13:25]

[Mellow Jack]

Maar ja diezelfde gevaarlijk ontwikkeling vind al veel langer plaats in de media. Een groot gedeelte van het nieuws is al geschreven door menselijke AI bots die berichten van andere media over typen of verkeerde interpreteren.

[Muna34]

Echter, dit filtert zichzelf weer. Mensen herkennen kwaliteit en zullen altijd naar de betere bron van informatie gaan. Dit is bijv. ook waarom Tweakers een sterke, onafhankelijke en populaire nieuwspartij is. Genoeg mensen met veel passie voor de nieuwste dingen in de tech wereld.

Ander voorbeeld is GamersNexus. Door hoge kwaliteit te leveren vinden mensen hem wel. Ik denk ook dat daar juist het spanningsveld zit. Kranten zijn kwalitatief niet meer wat het geweest is en leggen het, qua tijd maar ook in kwaliteit af aan nieuws websites.

Aan de andere kant - waarom zoeken mensen heil in AI? Hoewel dit natuurlijk een beetje ironisch is, maar we moeten ons steeds vaker afvragen of nieuws wel echt is. Of de bron wel betrouwbaar is. Daarom zet men vaak meerdere bronnen naast elkaar en proberen op die manier te bepalen of iets echt of nep is. Dit gebeurd ook in Nederland, kranten zijn hier ook onderdeel van. Niet alles is even betrouwbaar, niet elke krant belicht beide kanten vanwege politieke kleur. Als je alles bij elkaar optelt wordt het ineens best lastig.

That said, big tech heeft een ijzersterke greep op informatie voorziening naar 'de burger'. Ik zie dit al heel lang de verkeerde kant op gaan. Niet alleen in Nederland maar overal. Dit gaat gewoon een heel lastig probleem zijn om op te lossen want big tech heeft vaak geld verdienen als primaire motivatie.

Offtopic: Ik ben persoonlijk helemaal niet van de AI. Werk in de tech wereld maar ben eigenlijk helemaal niet zo onder de indruk ervan. We hebben alles voorhande en dan moet je denken aan nu Gemini 3, CoPilot and AI assistent van Jetbrains. Mhuah... ik vind het nog geen volwaardig product.

[Reactie gewijzigd door Muna34 op 20 november 2025 12:58]

[downtime]

Echter, dit filtert zichzelf weer. Mensen herkennen kwaliteit en zullen altijd naar de betere bron van informatie gaan.

En dat is waarom we tegenwoordig massaal het nieuws van Facebook halen?

[Mellow Jack]

Ik krijg toch wel steeds meer het gevoel dat mensen daar niet perse naar op zoek zijn. Ik ben het persoonlijk met je eens. Ik gebruik Tweakers niet perse voor de goede journalistiek maar vooral vanwege de mensen in de comments die vaak wel weten hoe iets zit. Maar volgens mij leest het overgrote deel de titel en heel misschien het bericht zelf. Maar doorklikken naar de bron of het lezen van comments of zelf op onderzoek uit gaan....

[ronaldvr]

Verslaggeving en nieuws opzoeken en verslaan is iets totaal anders dan op datgene wat anderen *maken* parasiteren

[ronaldvr]

Dátgene dat met AI wordt *aangepast* is wel van origine afkomstig van de eigen verslaggevers en journalisten en niet (illegaal) van andere sites gescraped.

[Croga]

Not really..... Een hoop wordt ook gewoon rechtstreeks van andere sites over genomen. Veel te vaak zie je hier artikelen met bronverwijzing die nagenoeg verbatim uit die bron komen.

AI artikelen hebben we hier inderdaad niet echt. Maar om nou te zeggen dat het van de eigen verslaggevers en journalisten komt is ook een beetje te ver.

[CerandoX.nl]

Het is eerder zorgwekkend dat vrijwel alle grote media in buitenlandse handen zijn.

[DIKKEHENK]

Heeel apart dit. De fusie tussen DPG ( notabene een Belgische partij) en RTL deed al heel veel alarmbellen afgaan, de innige band tussen grote NL nieuws providers met buitenlandse content providers ( het MO conflict ) versus voornamelijk google/X/microsoft.

En vooral de laatste slag had men 15 jaar geleden al aan moeten gaan, en daar is het nu allang te laat voor.

Tevens, zodra men dit hier politiek wil gaan maken ( mijn nieuws is beter dan t jouwe ) ga je jezelf op uitermate glas ijs begeven.

[Uhuruburu]

95% van de papieren media in Nederland is in handen van de twee Belgische uitgeverijen. Van pluriforme pers is al lang geen sprake meer.

[CerandoX.nl]

Onafhankelijke media ondersteunen dus en dan zouden we hier ook weg moeten blijven eigenlijk.

[JoJoMi]

Daarop aansluitend, al ons geld verdwijnt uit Europa naar de Big Tech companies. We verarmen massaal want ik zie dit enorme bedrag niet terug vloeien naar Europa.

[isomis]

Daarop aansluitend, ook ons belastinggeld verdwijnt uit Europa. In de kinderopvang is bijna alles overgenomen door Amerikaanse investeerders.

[Dick Ravestein]

"De bedrijven achter kranten, tijdschriften, tv- en radiostations, onlinemedia en persbureaus slaan alarm. "Onze samenleving verliest haar greep op een op waarheidsvinding gerichte en pluriforme informatievoorziening door de dominante rol van mondiale techbedrijven", schrijven de mediabedrijven."

Ik zou zeggen tegen deze klagende mediabedrijven, kijk eens in de spiegel als het gaat over het wel of niet publiceren van "nieuws". En is de laatste tijd veel meer "nieuws" naar buiten gekomen via online nieuws kanalen en sociale media die en feit zijn en niet door de Nederlandse media naar buiten gebracht wordt (waarom niet, vragen velen zich ook af). Dus mijn advies voor de Nederlandse media is dan ook, zorg eerst zelf maar eens voor het "goede" en "onafhankelijke" voorbeeld en ga dan pas zeuren over andere "nieuwskanalen".

[MPAnnihilator]

DPG Media moet eerst eens voor eigen deur vegen. Onlangs las ik nog op hln.be ( ook DPG media groep en het is een sensatiekrant in België voor de Nederlandse Tweakers hier die er nog niet van gehoord mochten hebben ), dat men gratis betalende abonnementen uitdeelt aan studenten. Ik durf er op wedden dat dit een linkse zet is, om de rechtse jeugd al van zeer vroeg te proberen beïnvloeden. ( want rechts blijkt vrij populair bij jongeren, surprise )

Daarnaast heb ik ze al meerdere keren betrapt op gebruik van vertaaltools en/of AI. Zoals berichtgeving doen over de Dakar en dan met veel sensationele bijwoorden berichtgeving doen over het feit dat een motorfiets er snelheden haalt tot wel 160 mph... Enige menselijke logica zou dan moeten beseffen dat dat niet kan, en dat het km/u moet zijn . Bijna dagelijks artikelen over sex ... er zitten er daar op de redactie met serieus te kort aan sex denk ik. Kortom, geen kwaliteitskrant... zelfs los van politieke kleur.