EU presenteert nieuwe regels die AVG moet 'vereenvoudigen' en AI meer data geeft

De Europese Commissie heeft de digitale omnibus gepresenteerd, een regelpakket dat bestaande privacywetgeving moet vereenvoudigen. Zo moet het voor bedrijven makkelijker worden om aan wetten te voldoen. AI-bedrijven krijgen ook meer toegang tot gegevens van Europeanen.

Met de digitale omnibus stelt de Commissie voor om bestaande regels op AI, cybersecurity en data, te versimpelen, schrijft de Commissie in een persbericht. Zo wil zij een meldpunt oprichten waar organisaties datalekken kunnen melden. Nu zijn er diverse wetten die hierover gaan, zoals NIS2, AVG en DORA. Deze hebben eigen meldpunten en eigen drempelwaarden. Door een centraal meldpunt op te richten, moet het voor bedrijven makkelijker worden aan de verschillende meldplichten te voldoen.

De Commissie spreekt ook van een 'innovatievriendelijk privacyframework', waarbij zij 'gerichte wijzigingen' wil doorvoeren aan de AVG. Hierbij wordt 'de kern' van de AVG en het hoogste niveau aan persoonlijke gegevensbescherming intact gehouden, schrijft de Commissie. Het doel is om 'innovatie te versterken en naleving van wetgeving te vergroten'.

In het persbericht schrijft de Commissie niet hoe zij de AVG wil aanpassen, maar in eerder uitgelekte wetteksten waar Politico over schreef, stond dat de Commissie het voor AI-bedrijven mogelijk wil maken om data te gebruiken die onder 'bijzondere categorieën' vallen, zoals het geloof of de politieke voorkeur van een persoon, of zijn of haar gezondheidsdata. Die bedrijven mogen die data dan gebruiken om hun AI-modellen te trainen.

De Europese Commissie wil ook dat er een centrale AI-toezichthouder komt voor general-purpose-AI-modellen. Nu moet elke lidstaat nog een aparte toezichthouder hiervoor hebben, die bijvoorbeeld in Nederland deels door de Autoriteit Persoonsgegevens wordt opgepakt. De Data Act moet ook aangepast worden 'om vier stukken wetgeving samen te voegen tot één stuk' om de wetten duidelijker te maken.

De Commissie wil de cookiewetgeving ook 'moderniseren' door het aantal cookiebanners dat gebruikers te zien krijgen, te verkleinen. Het moet voor gebruikers mogelijk worden om hun cookievoorkeuren op te geven via hun besturingssysteem of browser, waarna websites en diensten die cookievoorkeuren overnemen.

Het doel van de digitale omnibus is om de administratieve lasten voor bedrijven te verlichten en om het makkelijker te maken om aan Europese wetgeving te voldoen. Het Europees Parlement en de lidstaten moeten nog wel akkoord gaan met de voorgestelde plannen. Er is op basis van de uitgelekte plannen wel kritiek. Privacyorganisatie noyb spreekt bijvoorbeeld van 'deregulatie, niet simplificatie'.

Reacties (48)

[PeterDons]

"AI-bedrijven mogelijk wil maken om data te gebruiken die onder 'bijzondere categorieën' vallen, zoals het geloof of de politieke voorkeur van een persoon, of zijn of haar gezondheidsdata."

Gevaarlijke ontwikkeling. Reden te meer om zoveel mogelijk data die ze overal opslaan te laten vernietigen als je daarom kan verzoeken.

[Lisadr]

Ik heb bij 32 organisaties een recht op inzage ingediend. Slechts 3 hebben na 2 maanden gereageerd en slechts 1 gaf aan mij data te willen verwijderen, maar kon mij geen bewijs laten zien van verwijdering.
Jouw data is meer waard dan de boetes die ze kunnen krijgen door recht op inzage en verwijdering te negeren!

[DhrRob]

Oprecht benieuwd, hoe verwacht je een bewijs van verwijdering te zien? Op een bevestiging na, wat kan een bedrijf nog meer doen?

[Llopigat]

Een onafhankelijke toezichthouder die dat waarborgt voorbeeld. Of dat ze zelf een onafhankelijk bedrijf het verwijderingsproces laten verifiëren.

Zoals het nu gaat heb ik er ook geen vertrouwen in.

[Cilph]

"Een onafhankelijke toezichthouder die dat waarborgt voorbeeld."

Wil je het ook nog in drievoud op papier? Klinkt ff een beetje bot maar vanuit ISO 27001 certificering en dergelijke moet je dit al kunnen aantonen. Een aparte toezichthouder en de kosten die hier bijkomen klinkt in mijn oren als complete geldverspilling.

[Llopigat]

Dat iso gezeur is echt een wassen neus. Elke keer als het gebeurt krijgen we een papiertje met "als je wat gevraagd wordt moet je dit zeggen". Het is gewoon een toneelspel waar de uitkomst al van vaststaat.

Wat we dan moeten zeggen is iets van "ik ben bekend met onze policy en die kan je hier vinden: link". En dat is dan een of ander vaag document waar niemand ooit naar kijkt in hun werk.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 november 2025 15:10]

[Cilph]

Intussen zit je security officer wel drie dagen opgesloten met de auditor om aan alle bewijslast te voldoen. Dat jij als medewerker er weinig last van hebt mag je eerder blij mee zijn.

[Quintiemero]

Ik haal hier niet uit hoeveel jouw data daadwerkelijk moesten verwijderen, want dat hoeft niet zomaar.

[Llopigat]

Nou het is meer dat het zelden tot boetes komt. De handhaving heeft er geen fuck om dat ze jouw verzoek eindeloos negeren en zodra je een klacht indient doen ze alsof er een administratief probleem was en geven ze wat je wil, terwijl ze de rest van de mensen nog steeds laten hangen.

Een ander probleem is dat de meeste big tech bedrijven via de Ierse toezichthouder werken en die voert helemaal geen fuck uit omdat het land er zoveel aan verdient.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 november 2025 14:39]

[bzuidgeest]

Als het om rekeningen gaat e.d. hoeven ze die niet te verwijderen. Dus wat wilde je weg hebben?

Dat slechts 3 reageerden is wel slecht.

Je ook ook geen negative bewijzen. Bewijzen dat iets er niet is, is moeilijk. Ze kunnen niet laten zien wat er niet is.

[PdeBie]

Bijzondere categorieën. Net zo concreet als “rechtmatig belang”

[ikkuhqhp]

De bijzondere categorieën zijn redelijk duidelijk gedefinieerd op het moment: "persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen, of het lidmaatschap van een vakbond blijken, en verwerking van genetische gegevens, biometrische gegevens met het oog op de unieke identificatie van een persoon, of gegevens over gezondheid, of gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid" (art. 9 AVG)

De vraag is natuurlijk wanneer iets "blijkt" of gegevens "over" iets zijn. Het Europees Hof heeft bijvoorbeeld gezegd dat als de gegevens over wie je echtgenoot is online staan, dat gegevens over je seksuele gerichtheid zijn. En dat is in beginsel verboden.

-edit-

De wet spreekt overigens over gerechtvaardigd belang

[Reactie gewijzigd door ikkuhqhp op 19 november 2025 14:42]

[apeklootje]

ja die 67 data brokers die je een voor een moet afvinken wegens geen zin in het geven aan hun algemeen belang...

[NEK]

Als ik alles lees, en dat heb ik gedaan, kom ik nu tot de volgende samenvatting want in de officiële documenten wordt de hele operatie gepresenteerd als "vereenvoudiging", "harmonisatie" en "zonder het hoge beschermingsniveau van de AVG aan te tasten" maar als je vanuit de burger kijkt dan lees ik het volgende:

1. Er komt een expliciete extra uitzondering op het verbod om bijzondere gegevens te verwerken, speciaal voor AI.
2. AI-training op basis van gerechtvaardigd belang wordt verankerd als normaal scenario.
3. Pseudonieme data kan makkelijker buiten het beschermingsregime vallen voor bepaalde partijen.
4. Transparantie en uitoefening van rechten wordt praktisch lastiger (inzage, datalekken).

Dat betekent in de praktijk:

Onze bescherming verschuift van "bijzondere gegevens zijn echt de rode lijn" naar "bijzondere gegevens mogen meeliften zolang het maar voor AI en innovatie is en er ergens in de papieren staat dat er maatregelen zijn genomen."

Ik vind dit echt onvoorstelbaar slecht voor elke burger in de euro zone.

[Llopigat]

Ja ze zien duidelijk geld hangen in de AI industrie of laten ze zich gek maken dat het een soort race is. Nou gaan we die echt nooit winnen van de VS dus het is onzin het te proberen. Bovendien "winnen" betekent een paar maanden voorsprong in AI.

Ik vind het ook erg slecht want het betekent dat je dan niet eens meer bezwaar kan maken.

Volgens mij doet de EU dit ook omdat Trump zo loopt te drammen dat hun big tech tegengewerkt wordt. Heel slecht dat ze daarin toegeven. Het lost niks op, hij vindt dan alleen maar een ander stokpaardje om over te klagen. De laatste maanden geven ze continu toe.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 november 2025 14:40]

[NEK]

Maar wat mij veel meer raakt is dat onze privacy wordt ingeruild voor de mogelijkheid om AI-modellen te trainen en dat is alles behalve vooruitgang maar gewoon het verlagen van onze bescherming in ruil voor iets wat vooral grote techspelers voordeel oplevert onder het mom van AI-training/innovatie. En als dat betekent dat bijzondere persoonsgegevens straks "residueel" in trainingssets mogen blijven hangen, dan schuiven we de grens die ooit heel bewust is neergezet. Daar verlies je als burger meer mee dan je ooit terugkrijgt aan "innovatie".

[Llopigat]

Ja het stomme is ook dat die grote AI boeren miljarden uitgeven in dure TPU kaarten (ook van Amerikaanse makers). Maar als ze moeten betalen voor al die content die ze binnenslurpen is het huis te klein. Zie bijvoorbeeld de rechtszaak tussen OpenAI en Newyork times.

Het maakt ook duidelijk dat veel mensen hier bezwaar tegen maken. Als dat niet zo was zouden ze niet zo'n wijziging maken die bezwaar onmogelijk maakt.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 november 2025 14:45]

[Tintel]

Yep....absurd veel geld in AI => super sterke lobby => politiek buigt direct...

Na alle "pas op voor den AI" is het nu vooral "laat de AI maar z'n gang gaan"....

En het vertrouwen in de politiek daalt weer wat verder....

[NEK]

Ja, helaas helemaal waar..... Op zulke momenten verlang ik terug naar de simpele internet dagen met de eveneens simpele nokia telefoons......

[apeklootje]

Al je sociale media accounts verwijderen, enkel surfen via VPN, anoniem met een browser die je vertrouwd, verder nog geen data bij Google of Microsoft online opslagen en je bent een eind op weg.

Foto's neem ik op een fototoestel dat ik daarna via een oude Sony laptop die niet verbonden is met internet doorsluis naar een externe harde schijf, noem me gerust een wappie...

[NEK]

Nee, ik noem je eerder een realist die duidelijk door heeft wat gaat komen!

[ikkuhqhp]

De omnibus is volgens mij hier te vinden

[M3m3nt0m0r1]

In het persbericht schrijft de Commissie niet hoe zij de AVG wil aanpassen, maar in eerder uitgelekte wetteksten waar Politico over schreef, stond dat de Commissie het voor AI-bedrijven mogelijk wil maken om data te gebruiken die onder 'bijzondere categorieën' vallen, zoals het geloof of de politieke voorkeur van een persoon, of zijn of haar gezondheidsdata. Die bedrijven mogen die data dan gebruiken om hun AI-modellen te trainen.

En daar is het ware gezicht van de EU weer.
Privacy is echt dood als het aan hun ligt.

[Reactie gewijzigd door M3m3nt0m0r1 op 19 november 2025 13:49]

[ikkuhqhp]

Nou enige aanpassing lijkt me wel handig. Een voorbeeld: het bezoeken van een online apotheek betekent op het moment dat er bijzondere persoonsgegevens worden verwerkt nadat het Europees Hof die definitie met Lindenapotheke enorm wijd heeft getrokken.

Nou is het verwerken van bijzondere persoonsgegevens in beginsel verboden, dus zul je als apotheekwebsite (of als je paracetamol verkoopt, zie de uitspraak!) uitdrukkelijke toestemming moeten ophalen, een zwaardere vorm van toestemming. Volgens de richtlijnen van de toezichthouders komt dat neer op "filling in an electronic form, by sending an email, by uploading a scanned document carrying the signature of the data subject, or by using an electronic signature." Dat is natuurlijk absurd. Zijn we eindelijk van de cookiebanners af*, mag je een formulier gaan scannen om een website te bezoeken om paracetamol te bestellen.

Nou wordt die soep natuurlijk niet zo heet gegeten, maar feit is dat er weeffouten in de AVG zitten en dat het niet direct "deregulatie" is als we sommige dingen rechttrekken.

*in het voorstel mag je max een keer per 6 maanden cookietoestemming vragen

[Reactie gewijzigd door ikkuhqhp op 19 november 2025 14:01]

[Niema]

Wat ik hieruit nog niet helemaal begrijp is: Waarom zou ik ai nodig hebben bij het bestellen van een paracetemol? Uit dit bericht lijkt het vooral zo te zijn dat AI bedrijven uitzonderingne krijgen, maar niet webshops of apotheken. Dan zou Lindenapotheke eerst ook samen moeten werken met een AI bedrijf om dit zonder formulier te kunnen doen.

[ikkuhqhp]

Dat zijn (gelukkig!) twee losstaande dingen, voor zover ik nu gelezen heb. Er staat zowel iets in over AI trainen, namelijk dat dat in principe een gerechtvaardigd belang is, en als het goed is (zover ben ik nog niet met lezen) ook iets over wat bijzondere persoonsgegevens zijn. En dat zou iets beperkter moeten zijn dan het Hof ervan gemaakt heeft.

-edit-

Er staat wel degelijk een uitzondering in om AI te trainen op bijzondere categorieën. De logica lijkt me dat je anders een systeem krijgt dat bijvoorbeeld niet weet wat Christendom, althans daar niet mee om kan gaan in gesprekken omdat het context mist. Voor gespecialiseerde toepassingen nog veel belangrijker zoals medische AI natuurlijk

[Reactie gewijzigd door ikkuhqhp op 19 november 2025 14:29]

[ourari]

Dat de gehele EU privacy altijd dood zou willen hebben is echt onzin. De EU is groter dan de Europese Commissie. Bovendien heeft de EU ons ook juist de GDPR gegeven. Maar de politieke wind is gekeerd, dus nu heeft de EU een ander gezicht dan voorheen, ja.

Kiezers hebben bij de Europese verkiezingen de EU rechts-conservatiever gemaakt. Ook de regeringen van lidstaten zijn rechtsaf geslagen. Dat betekent dat er meer steun is voor 'deregulatie' en om het bedrijfsleven vrije baan te geven.

Daarnaast wordt er ook van buitenaf enorme druk gezet op Brussel. De lobby van Big Tech is groter dan ooit, en valt inmiddels samen met het agressieve buitenlandbeleid van de regering Trump.

Ik zou het allemaal graag anders zien, maar land- en continentgenoten hebben hiervoor gestemd.

[Llopigat]

Ja ik vind ook dat de EU steeds meer bestaansrecht opgeeft. Als ze niet meer de burger maar de industrie beschermen, waarom bestaan ze dan.

En de mensen die op conservatief rechts stemmen zijn meestal de armere mensen die niets te zien krijgen van al die megawinsten. En die stemmen er ook niet voor vanwege het bedrijfsleven. Het gaat ze meer om immigratie en zich bemoeien met wat mensen in de eigen onderbroek doen. Het is meer dat big tech hierop heeft ingehaakt.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 november 2025 14:54]

[ourari]

Ja ik vind ook dat de EU steeds meer bestaansrecht opgeeft.

Hiermee leg je mij woorden in de mond. Ik zeg nergens dat ik vind dat de EU bestaansrecht opgeeft.

Als burgers kiezen voor partijen die pleiten voor kleinere overheid, minder regulering etc. dan doet de EU dus wat de burger wil. Of dat het beste is voor de burger is een tweede. Zolang we elkaar in Europa te lijf gaan met woorden in Brussel, in plaats van met wapens elders op het continent, vervult de EU haar kerntaak.

[kodak]

Als een van de belangrijkste bestuursorganen van de EU stelt 'de kern' van de AVG in stand te houden, terwijl hun voorstel belangrijke rechten uit die kern ontneemt en verplaatst, dan valt dat op te vatten dat privacy dood is. Je hebt immers geen privacy als anderen recht over je persoonlijke gegevems krijgen en je daar zelf niets over te zeggen hebt.

[ourari]

Dat kun je vinden, maar de claim waar ik op reageerde was dat de gehele EU dit altijd al wilde. Dat is onjuist. Dit is niet het ware gezicht van de gehele EU, dit is het huidige gezicht van de Europese Commissie.

[revolution-nl]

"De Europese unie spreekt van innovatievriendelijk privacyframework" Bedankt daar ging mijn koffie, Europa en innovatie...

Inmiddels dreigt de situatie te ontstaan dat wij in Europa het slechtste krijgen uit alle werelden en worden wij ondertussen op alle vlakken links en rechts voorbij gestreefd, zorgelijk.

[Reactie gewijzigd door revolution-nl op 19 november 2025 13:53]

[cagXZ]

Noyb slaat de spijker op zijn kop Hun argumenten staan in een brief gepubliceerd ipv hun website:

https://noyb.eu/sites/default/files/2025-11/Joint%20Letter%20Digital%20Omnibus%2010112025.pdf

[Scribe]

Het moet voor gebruikers mogelijk worden om hun cookievoorkeuren op te geven via hun besturingssysteem of browser, waarna websites en diensten die cookievoorkeuren overnemen.

Om even positief te beginnen, hier ben ik heel erg blij mee. Ik wordt helemaal gek van die cookiebanners, al helemaal als er geen "alles weigeren" optie is. Voor mij reden genoeg om een website te vermijden.

In het persbericht schrijft de Commissie niet hoe zij de AVG wil aanpassen, maar in eerder uitgelekte wetteksten waar Politico over schreef, stond dat de Commissie het voor AI-bedrijven mogelijk wil maken om data te gebruiken die onder 'bijzondere categorieën' vallen, zoals het geloof of de politieke voorkeur van een persoon, of zijn of haar gezondheidsdata. Die bedrijven mogen die data dan gebruiken om hun AI-modellen te trainen

Maar ik hoop toch echt dat dit niet waar is. Wat is een echt goede toepassing van AI dan waarvoor je bijzondere persoonsgegevens moet gaan misbruiken?

[cnoobie]

Ik ben hier geen expert in, en lees slechts dit artikel op tweakers ipv de daadwerkelijke voorstellen, maar met termen als ‘makkelijker voor bedrijven’ en ‘innovatievriendelijk’ klinkt het vooral als knieval aan big tech. Als Europees burger wil ik juist beschermd worden tegen die ongebreidelde data honger. Maak het bedrijven liever moeilijker ipv makkelijker.

[pordkert]

Ik was blij met de AVG. Maar ik vind dit een nare en zeer ongewenste ontwikkeling.

dat de Commissie het voor AI-bedrijven mogelijk wil maken om data te gebruiken die onder 'bijzondere categorieën' vallen, zoals het geloof of de politieke voorkeur van een persoon, of zijn of haar gezondheidsdata. Die bedrijven mogen die data dan gebruiken om hun AI-modellen te trainen.

Wat een verschrikking deze maatregel. Hier zit ik helemaal niet op te wachten en staat naar mijn idee ook haaks op waarvoor de AVG ooit opgezet was. Jammer dat ze nu de privacy weg lijken te geven.

[PdeBie]

"bijzondere categorieen" vind ik ook al zo'n vage term. Net als "rechtmatig belang" bij cookie walls.

[Cambionn]

Het duid op wat meestal "bijzondere persoonsgegevens" wordt genoemd (voluit is dat "bijzondere categorieën van persoonsgegevens"), en dat is wel gedefinieerd. Persoonsgegevens zijn alles wat direct of indirect aan een persoon gelinkt is of kan worden, en kan erg breed worden. De bijzondere zijn een groepje hoog risico persoonsgegevens gedefinieerd in artikel 9 van de AVG:

persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen, of het lidmaatschap van een vakbond blijken, en verwerking van genetische gegevens, biometrische gegevens met het oog op de unieke identificatie van een persoon, of gegevens over gezondheid, of gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid

Waarom iemand besloot het af te korten naar "bijzondere categorieën" ipv de gebruikelijke "bijzondere persoonsgegevens" weet ik niet.

[Reactie gewijzigd door Cambionn op 19 november 2025 14:30]

[soncholo]

Dit plan lijkt dus de kernprincipes van onze privacywet (de GDPR) ernstig te zullen ondermijnen. Als je meer wilt lezen: de EDRi spreekt van de grootste terugval in digitale rechten ooit in de EU en TechPolicy voorspelde dat de EU hiermee haar wereldwijde voorbeeldrol op het gebied van privacy en AI de facto opgeeft.

Als kers op de taart dreigt deze hervorming te zullen verlopen via een versnelde procedure, zonder voldoende transparantie, impactassessment of echte inspraak. Als je dit allemaal in verband wilt zien met wat er verder nog allemaal gaande is (Breken van encryptie via Chat Control en de age verification, vervolgens gaan verbannen van VPN's want dat zijn "loopholes", verbieden van sideloading door Google, ...) zitten we wat mij betreft op een katapult richting dystopia. Maar doemdenken is gemakkelijk, je zou ook wat Europarlementariërs hierover kunnen aanschrijven.