Deens ministerie van Digitalisering wil Microsoft inwisselen voor Linux

Het Deense ministerie van Digitalisering gaat het eigen gebruik van Microsoft uitfaseren. Het ministerie wil voor het eind van de herfst overstappen op Linux en LibreOffice gebruiken in plaats van Office 365.

Het Deense ministerie van Digitalisering wil dat de helft van zijn medewerkers gedurende de zomer gaat werken op een computer die Linux draait in plaats van Windows. Dat zegt Caroline Stage, de minister van Digitalisering, tegen Politiken. Ook is het de bedoeling dat ze overstappen op het opensource kantoorsoftwarepakket LibreOffice. Als alles volgens plan verloopt, werkt het hele ministerie tegen de herfst zonder Microsoft-diensten. "Als de uitfasering te ingewikkeld blijkt, kunnen we op korte termijn weer teruggaan naar Microsoft", zegt ze.

Deze stap is onderdeel van de nieuwe strategie van Stage om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse techdiensten. Ze noemt 'digitale soevereiniteit' nu een topprioriteit voor Denemarken. In april waarschuwde de minister dat er significante strategische risico's schuilen in het gebruik van online diensten uit de VS en andere niet-EU-landen, omdat deze de mogelijkheid hebben om de toegang tot deze diensten te ontzeggen.

Reacties (265)

[michelr]

Limux 2. Hoop voor deze Denen dat ze wel minimaal lering hebben getrokken uit het faalproject van Munchen. Het "Als de uitfasering te ingewikkeld blijkt, kunnen we op korte termijn weer teruggaan naar Microsoft" klinkt niet echt overtuigd van de haalbaarheid.

[himlims_]

hier eenzelfde transitie gedaan (2000 werknemers, 4000 werkplekken - school) technisch en financieel was het een gigantisch succes. Echter op gebied van adoptie en affiniteit is het compleet gefaald, en na 3jr terug naar O365. Super interresant, veel geleerd. Maar wanneer de eindgebruiker niet -wil- gaat het niet gebeuren. Ondanks alle instructies, trainingen, workshops, webinars etc.

//edit; zoń 'linux/ubuntu' omgeving is niet heel anders dan een google-workspace

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 10 juni 2025 17:41]

[locke960]

Klopt. Dit is een kip en ei probleem.
Gebruikers willen wat ze gewend zijn, en ze zijn gewend aan wat ze thuis en op school geleerd hebben.
Werkgevers willen producten die de mensen al kennen, ze willen niet in scholing investeren.
Politiek wil vooral de goedkoopste korte termijn oplossing. Lange termijn vereist vasthoudendheid en een visie die verder gaat dan de volgende verkiezingen.

Dit is dus Vendor lock-in.

De enige oplossing is het forceren. Geen MS producten meer van publiek geld. Dus overheid en scholen over op Open Source en Open formaten en protocollen. Geen gesloten formaten van externen meer accepteren.
En dan vooral doorzetten, want dit gaat een paar jaar duren.

[TheVivaldi]

Of op school met Linux leren werken. Onder andere in enkele Zuid-Amerikaanse landen doen ze dat.

[locke960]

Dat is een logische consequentie van "scholen over op open source en geen publiek geld naar MS".
Dat wat we op school "computerkunde" of "computervaardigheden" noemen is allang geen computerkunde meer. Het is Microsoft training. In feite sponsoren we met de onderwijsbegroting onze eigen verslaving.

[voorstad]

Precies. Het CEDO strijdt al jaren hiertegen:

https://eerlijkdigitaalonderwijs.nl/home/

De Coalitie Eerlijk Digitaal Onderwijs (CEDO) is een groep bezorgde ouders, it-ers, docenten en privacy-voorvechters die eerlijk en soeverein digitaal onderwijs mogelijk wil te maken.......

[Zwatelaar]

Het is heel makkelijk om ergens tegen te zijn. Ik erger me er ook mateloos aan dat mijn kids een Google omgeving opgedrongen krijgen.

Maar is er een alternatief? Is er budget om het anders te doen? Zo ruim zit Onderwijs niet in het geld met alle bezuinigingen.

En als ik verder denk, later moeten ze de grote mensen wereld in waar alles op MS Office draait en ze hebben alleen maar met een zgn opensource slap aftreksel leren werken.

Ik maak nu al mee dat mensen die beweren Word en Excel te kennen, niet verder komen dan Word als veredeld typemachine te gebruiken en Excel om lijstjes op te stellen. En dat met een kantoorbaan. Laat staan dat je nog nooit een MS Office programma gebruikt hebt.

(Wat toelichting op het laatste: spaties en enters gebruiken om zaken uit te lijnen, niet deftig een automatische inhoudsopgave kunnen maken, alleen maar een beetje basis +-*/ berekeningen en soms dat al niet).

Ik vind het wel een dilemma, zal wel weer het spreekwoordelijke kip-en-ei-verhaal zijn.

[tweaknico]

Er zijn alternatieven... meer of minder van toepassing.

LibreOffice biedt een webbased shared omgeving, Office365 is er omdat Microsoft vreesde de boot te missen.
(Etherpad & Ethercalc waren voor die tijd al samenwerkings platformen).
Op basis van LO zijn oa. Only Office en Collabora gebouwd.
Deze integreren volledig met bv. Nextcloud voor de opslag in de zo gewenste "cloud"...
Maar dat kan dus on premise op de schaal die je wil.
(Er zijn wel meer integraties die samenwerking kunnen bevorderen en verbeteren).

Gebruik van LO i.p.v. MSO... is niet zo lastig.
Excel (niet cloud) is veel uitgebreider, De cloud versie is ook versimpeld. Naast Basic (wat ook soort van werkt zoals VisualBasic maar iets anders), kun je Python, Javascript of Beanscript gebruiken als script taal.

De vraag is of je de tijd hebt om om te schakelen of niet. De afhankelijkheid van "BigTech" is groot, en wanneer wordt de schakelaar in de VS omgezet? Anders begin in eerste jaar waar ze met computer te maken krijgen met een ontwikkelde omgeving, het jaar daarop doorschuiven naar de volgende groep etc. etc.
Probleem schuift vanzelf op en het voorkomt een alles in een keer omzetting.
Het geeft ook een pad voor omscholing van docenten etc.

[theobril]

Die lijken mij juist de groep die niet veel problemen zal hebben met open office. Qua word zou ik probleemloos over kunnen stappen. Qua excel en access weet ik dat eigenlijk niet zo zeker.

[Die_ene_gast]

Als men dus al niets kan, is er niets te vergeten en moet men veel bijleren als ze het echt willen gebruiken.
Een lijstje maken en een paar entertjes e.d. kan je zelfs in kladblok.

Ik vind dat juist een pro argument.

[Wim Cossement]

Persoonlijk is het een keuze, jij kiest zelf wat voor Google services je gebruikt en waarom (niet).
En dat het wat moeite en tijd gaat kosten is vanzelfsprekend, al ben ik wel blij dat ik niet meer aan de stock Android van mij GSM hang en met LineageOS alles kan dat een ander kan, al zijn er ook wel een paar dingetjes die niet zo vlot gaan.

Verder heb je ook gelijk met mensen die beweren Word en Excel nodig te hebben, terwijl ze gewoon wat opgemaakte documenten en tabellen met hier en daar een grafiekje in of gewoon Excel gebruiken voor lijsten zonder dat er veel rekenwerk aan te pas komt, gewoon wat sorteren, filteren en een kleurtje geven.
Een vriendin zweert ook bij Apple Numbers, nochtans heeft ze enkele jaren Excel lessen op school gekregen, maar al die wiskundige formules zijn zo ingewikkeld volgens haar. Terwijl ze er gewoon wat basis boekhouding mee doet, en dat dan exporteert naar XLSX voor haar boekhouder.
En er is ook nog iemands laptop die ik zou moeten installeren en daar moet ook Word op voor wat simpele opgemaakte documentjes (volgens de gebruikster) dus ik suggereerde LibreOffice, maar blijkbaar betaalt men liever 100 dollar per jaar.
Ook weten beide dames ze niet echt wat pagina- en sectie-eindes zijn, zeg dat je niets van tekstverwerking kent zonder te zeggen dat je niets van tekstverwerking kent.

De laatste bedrijven waar ik nu werkte zijn wel allemaal overgeschakeld naar Office 365 en OneDrive, zelfs fileservers worden uitgefaseerd en verplaatst naar SharePoint. En bestanden delen en zo is wel makkelijker geworden met dat alles op het web staat, al kan het ook wel nog op de oude manier.

Zeg ook eens aan je koters dat er deGoogle handleidingen genoeg zijn, en succes!

[haam]

Op zich verschilt dat in mijn ogen niet veel van windows.
Menu, icoontjes klikken, etc. Veel gebeurd met een browser. Dus prima voor de gemiddelde thuisgebruiker.

Geen MS store, maar als je buiten het 'gecontroleerde' software aanbod om wilt installeren, heb je meer kennis nodig (installeren door op een website op een link te klikken is niet zo makkelijk)

Veel standaard software en tooling aanwezig, maar specifieke programmas draaien nog veelal alleen op windows
(bv. AutoCad). Dus soms is overstappen niet een volledige optie

[TheVivaldi]

Dat tweede hangt van je distributie af. Een deb-, rpm- of flatpakpakket is ook met een paar muisklikken vanaf een website geïnstalleerd. En op Q4OS hebben diverse pakketten van buitenaf zelfs een installatiewizard a la Windows.

Dat derde is wel een terecht punt, maar dat hangt natuurlijk van je software af. Sommige draait onder Wine of Proton, voor andere is een goed alternatief beschikbaar. Maar voor héél specifieke software, die niet onder Wine draait, wordt het wel lastig, ja. Daar zal de Deense overheid ook nog wel een kluif aan hebben, want die zullen vast ook heel specifieke tooling hebben.

[Krommetenen]

Hoezo? Op MS Docker WSL je Linux, dus ook andersom voor die specials.

[TheVivaldi]

Dat is een optie, maar het gaat hier wel om situaties waarin eindgebruikers met weinig ict-kennis centraal staan. Dan wil je het liefst zo veel mogelijk platform-eigen tooling hebben of een naadloze oplossing zoals Wine (naadloos in die zin dat het weinig kennis vereist).

[tweaknico]

Als er meer wekstations op Linux overstappen dan komt Autocad versie ook vanzel.
On another foot... Als eens naar FreeCAD gekeken?
(Ik weet dat Autocad andere koek is..., maar ...)

[dmantione]

Dat is natuurlijk wel een reden waarom dit initiatief voor Microsoft veel bedreigender is dan een stad die naar Linux omschakelt: Een overheid bepaalt wat er op scholen gedoceerd wordt.

[Pyronick]

Of te wel, het reguleren moet bij de basis beginnen: Scholen

Zou een carrot-and-stick methode werken? M.a.w. (extra) belasten van betaalde IT-diensten (die onder de DMA vallen) en met dat geld een potje vullen voor het subsidiëren van libre, opensource software en de cursussen die daarbij horen?

Het verbieden lijkt mij juridisch onhaalbaar, tenzij we allerlei rare zaken als nationale veiligheid erbij halen.

[batteries4ever]

Nou ja, die nationale veiligheid is precies het argument om Amerikaanse diensten met enig wantrouwen te bekijken...

[Pyronick]

Dat begrijp ik, alleen zijn veel Europese rechtstaten nog niet helemaal klaar voor die realiteit.

Het weerbaar maken van Europa, met name in West-Europa, wordt ironisch genoeg door dezelfde archaïsche en bureaucratische rechtstaat die de internationale rechtsorde wilt bewaken, tegengehouden.

[tweaknico]

In Duitsland werkt het wel...
In diverse deelstaten wordt er aan gewerkt, Sleeswijk Holstein is ook al om.
Munchen wordt vaak aangehaald als mislukt... maar dat is meer een "half gelukte" omkoping door M$.

Beleid is nog steeds Linux, alleen niet met perse een eigen distro zoals Limux was.

Er is in NL ook al enige tijd "Common Ground" voor gemeenten. Mogelijk zou daarbij aansluiten helpen om de zaak te versnellen.

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 11 juni 2025 09:37]

[Krommetenen]

Moet dat?
Kan het niet bij de ITers beginnen die bij een nieuwe kabinet, ministerie, leerjaar, afdeling, team, functie het product aan te bieden voor een beter prijs?
De klant niet afhankelijk houden van het handjevol kundigen?

Het moet in de IT opleidingen beginnen. MBO en HBO was in mijn tijd Linux een fractie van de lesstof.

Ook met heel je leven MS gehad en op je 65e een nieuwe baan? Is Linux gewoon prima.
Je hoeft helemaal niet te wachten op de behoefte zoals de Denen nu ontdekken omdat Groenland een dingetje is.

Er zijn in je bekende omgeving een boel Virtual opties om te beginnen.

[D43m0n]

De Denen zouden wel eens een intrinsieke motivatie kunnen hebben aangezien de huidige president Groenland graag wil inlijven als 51e (of 52e voor/na Canada?) staat bijvoorbeeld van de VS?

[Krommetenen]

Voelt inderdaad dat de motivatie niet technisch en economisch zou zijn. Maar dat laat de pret niet drukken voor wie prima in Linux kan werken.

[Bas-w]

Daar moest ik idd ook gelijk aan denken. En waarschijnlijk draaien ze nu ook nog Windows 10. Door in de herfst niet te hoeven overstappen op Windows 11 met allemaal nieuwe computers kunnen ze daar wat kosten besparen (en e-waste).

[i7x]

Linux is best werkbaar denk ik. Zat distros om uit te kiezen vandaag de dag, en het werkt doorgaans prima. En Windows is natuurlijk ook niet perfect. Maar als mijn werkgever mij zou gaan dwingen office-alternatieven te gaan gebruiken, dan zou ik ook denken zoek het maar uit hoor... Voor een documentje typen is het vast ok, maar voor iedereen die wat meer wil is het gewoon niet handig.

Zelf heb ik overigens geen problemen met het gebruik van Microsoft. Het werkt gewoon goed, ook veel met cloudoplossingen tegenwoordig. Ja, het is Amerikaans en sommigen zullen zich daar druk over maken, maar ik denk het zal wel loslopen allemaal--zeker in het gewone bedrijfsleven.

[voorstad]

Maar nu MS Windows langzamerhand een privacy nachtmerrie aan het worden is.... :
- Je kunt nauwelijks meer Windows in gebruik nemen zonder een verplicht Microsoft account.
- Je wordt Windows Recall opgedrongen. (Je zou voor de gein is bij diverse Windows gebruikers een selke 5 minuten achter ze moeten gaan staan en een foto van hun beeldscherm maken. En dat een paar uur volhouden... Ben benieuwd wie dat geen probleem vindt )

Ik vind een Linux pc een verademing. En het werkt meer dan prima.

[Bor]

Je wordt Windows Recall opgedrongen.

Dat is helemaal niet waar? Recall is gewoon opt-in.

f you don’t proactively choose to turn it on, it will be off by default.

Bron: https://blogs.windows.com...-feature-for-copilot-pcs/

[DJ Henk]

En maar hopen dat dat zo blijft. Voor je het weet is er een update waar het al dan niet "per ongeluk" wordt aangezet. Of de gebruiker wordt elke dag gespamd en krijgt alleen de opties "Zet nu aan" en "Vraag het over een uurtje nog eens". Of ze maken een essentieel onderdeel ervan afhankelijk "Zoeken werkt alleen als je ook Recall aanzet" Of...

Geloof me, als het eenmaal op je computer staat zal het gebruikt worden ook.

[StackMySwitchUp]

Je moet als werkgever niet je werknemers dwingen om iets te gebruiken, maar verleiden om over te stappen. Dat vergt veel investering in het motiveren, daar zijn hele strategieen voor, maar ik denk persoonlijk dat het volledig de moeite waard is om te doen. Er zijn echt goede alternatieven en het draagvlak wordt alleen maar groter nu Microsoft, Amazon, Google en Meta alle macht in handen hebben. Hoe meer mensen enthousiast worden van open source, hoe groter de community wordt die er aan wil werken, waardoor het alleen maar beter wordt.

[Linux gebruiker]

Je moet als werkgever niet je werknemers dwingen om iets te gebruiken, maar verleiden om over te stappen. Dat vergt veel investering in het motiveren, daar zijn hele strategieen voor, maar ik denk persoonlijk dat het volledig de moeite waard is om te doen. Er zijn echt goede alternatieven en het draagvlak wordt alleen maar groter nu Microsoft, Amazon, Google en Meta alle macht in handen hebben. Hoe meer mensen enthousiast worden van open source, hoe groter de community wordt die er aan wil werken, waardoor het alleen maar beter wordt.

Het is belachelijk voor woorden dat een werkgever zijn oren moet laten hangen naar de werknemer,
de werkgever stelt werkmateriaal ter beschikking om je job uit te voeren.
Zie je al voor je als een service monteur een Ford bus eist, in plaats van de Volkswagen die het bedrijf heeft.
Of chauffeurs bij een loonbedrijf die een bepaald merk trekker verlangen.
Met een beetje goede wil kun je de overstap maken van Office naar Libreoffice.

Hier in huis, partner doet vrijwilligerswerk, waar ze met Office werken moet, omdat we thuis Libre & open office gebruiken, vond ze de weg niet meer in Office, met als gevolg aaanschaf Laptop en Office pakket, omdat je als vrijwilliger anders niet mee kunt.

Vrijwilliger kun je ook zien als bestuurslid vereniging,etc.

[lappro]

Ligt er aan wie krachtiger staat.

Heeft de werkgever het voor het kiezen dan heb je gelijk. Maar is het een krappe markt en heeft dus de werknemer het voor het kiezen, dan moet je ze tevreden houden. In dat laatste geval kan je dus (tot op zekere hoogte) eisen dat je met bepaalde software, hardware, of bestelbus je wilt rijden.

En zelfs als je het te kiezen hebt als werkgever, tevreden werknemers zijn doorgaans productiever, dus doordrukken heeft ook consequenties.

[Digimann]

Het is belachelijk voor woorden dat een werkgever zijn oren moet laten hangen naar de werknemer, de werkgever stelt werkmateriaal ter beschikking om je job uit te voeren.

Omgekeerd komt nog veel meer voor. En misschien niet ik wil een Ford je krijgt een Volkswagen... MAar wel in Ik heb een Transporter nodig. Je krijgt een Caddy die vinden we genoeg.
Zeker als je personeel wat langer mee loopt mag er best vanuit gegaan worden dat ze wat ervaring hebben en weten wat ze nodig hebben.

Ik heb eens verhaal gehoord bij KLM dat ze bitjes hadden van laten we zeggen €50,- / stuk. Daarmee konden ze een(1) vliegtuig fixen en daarna waren ze stuk en werden ze vervangen. Toen vond een of andere inkoper / leidingevende / ... dat het wel heel veel geld koste. die had nieuwe leverancier gevonden waar een bitje nog maar laten we zeggen €15,- / stuk koste. Personeel niet blij want het was troep. Personeel heeft pech. Na paar maanden was de evaluatie jaagden ze per vliegtuig 4 bitjes er door heen. Dus kosten gestegen van €50,- naar €60,-...

[StackMySwitchUp]

Jahaha maar zoals door anderen gezegd gaat je vergelijking hier mank. Je ervaren medewerkers lopen weg als je ze een systeem opdringt waar ze niks mee kunnen. Adoptie staat of valt bij je key-users, als je die meekrijgt dan heb je de rest ook mee. Dat betekent dat je als goede werkgever je medewerkers moet faciliteren en ondersteunen in hun werk. Natuurlijk dring je ze uiteindelijk wel wat op, je stuurt ze immers richting iets dat je als bedrijf wilt, maar een migratie met zo'n user impact bruteforcen is kansloos.

[batteries4ever]

Nou ja: krijgt iedereen een uitgebreide cursus zodat ze er ook echt mee kunnen werken? Is er support?
Bij ons krijg je de boel op je PC geknald en "veel plezier ermee". Wellicht is er nog ergens een Sharepoint met wat info. Zijn alle formulieren beschikbaar, incl. die handige macros/knopjes/voorinstellingen?

Mensen hebben vaak bezwaar tegen die soort dingen precies omdat de "knopjes op een andere plaats zitten, macro's en standaardisaties niet meer werken enz. Die mensen worden betaald om een taak te verrichten, niet om met lekker met een nieuw stukje software te gaan lopen klooien. Dus ja, volkomen begrijpelijk dat werknemers bezwaar aantekenen: die proberen namelijk, boven alle leuke dingen die het management nu weer verzint hun werk te doen!

[magician2000]

Omdat je als vrijwilliger anders niet mee kunt? Dat is toch niet waar? Je kunt prima documenten openen en opslaan als MS Office, dus zie ik het probleem niet.

Overigens is het simpelweg van de zotte dat bedrijven zo vast blijven houden aan die MS troep. Zeker waar sprake is van vrijwilligers. Maar ja, dit is inderdaad (deels althans) de schuld van scholen die maar vast blijven houden aan dat soort meuk in plaats van mensen te leren werken met verschillende opties.

[Linux gebruiker]

Omdat je als vrijwilliger anders niet mee kunt? Dat is toch niet waar? Je kunt prima documenten openen en opslaan als MS Office, dus zie ik het probleem niet.

Overigens is het simpelweg van de zotte dat bedrijven zo vast blijven houden aan die MS troep. Zeker waar sprake is van vrijwilligers. Maar ja, dit is inderdaad (deels althans) de schuld van scholen die maar vast blijven houden aan dat soort meuk in plaats van mensen te leren werken met verschillende opties.

Hier is dit het geval, puur omdat ze anders niet mee kon, iedere keer zoeken moest als er mensen geholpen moesten worden, is besloten om thuis te kiezen voor een laptop met Windows en Office.
Het is te idioot om te vertellen.

[magician2000]

Ik begrijp dit bij mensen die pas op latere leeftijd met computers hebben leren werken, maar het blijft een gemiste kans binnen het onderwijs. Ze leren daar niet het gebruik van spreadsheet en word processor, maar Microsoft.

Gelukkig dat mijn ouders geen noemenswaardige problemen hebben met de LibreOffice software.

[Linux gebruiker]

Ik begrijp dit bij mensen die pas op latere leeftijd met computers hebben leren werken, maar het blijft een gemiste kans binnen het onderwijs. Ze leren daar niet het gebruik van spreadsheet en word processor, maar Microsoft.

Gelukkig dat mijn ouders geen noemenswaardige problemen hebben met de LibreOffice software.

Het gaat in dit geval niet om iemand die op latere leeftijd metcomputer heeft moeten werken,
heeft haar in haar werk vanaf dat de eerste desktops er waren met computers gewerkt, administartief werk.
Ook Ofiice.
Thuis is al jaren Libre & Openoffice in gebruik, wat nooit problemen opleverde,
nu tijdens vrijwilligerswerk moet ze ouderen helpen in Office, wat zij zelf al jaren niet meer gebruikt heeft, vandaar dat ze weer zoeken moet.
Om frustratie tijdens dat vrijwillegerswerk te vermijden, is er een laptop met Win10 en Office gekomen.
Begint nu het geouwehoer van Microsoft dat er overstapt moet worden naar Win11.

[magician2000]

Oké, ik doelde ook iets meer op de mensen waarvan ik inschatte dat ze die helpt.

Maar het hele Microsoft gebeuren is een feest. Mensen zouden beter af zijn met een goede Linux variant. Daar veranderd veel minder aan. En laten we eerlijk zijn, de gemiddelde persoon doet wat met mail, internet en een documentje. Misschien nog iets grafisch en wat video editting. Kan allemaal prima zonder Windows. Beter dan prima, want het werkt ook op oudere computers nog steeds soepel.

Voor mij hang ik nog op een paar programma's die er niet onder Linux zijn. Op zich is er wel vergelijkbare software die een optie zijn qua functionaliteit, maar dan ben ik de hele historie kwijt en dat is geen doen. De tijd die daarin gaat zitten om het opnieuw op te bouwen heb ik niet.

[Mars Warrior]

Je vergelijking gaat beetje mank vind ik.

Ik zou het eerder vergelijken met dat je werkgever je een sedan geeft (verplicht), en dat jij voor je werk een station nodig hebt omdat anders de spullen die je nodig hebt voor je werk er niet in passen

Bij software is dat nog sterker: de software die ik gebruik om mijn werk te doen draait enkel op Windows of MacOS. Dus niet op Linux. Oftewel het eco-systeem is sterker dan het OS.

Met een beetje goede wil kun je de overstap maken van Office naar Libreoffice.

Je kijkt hier enkel naar pakketten, niet naar de integratie met andere pakketten. En daar gaat het vaak mank. LO heeft bijv. wel basisondersteuing voor Visual Basic, maar dit is verre van compleet.

En O365 is veel meer dan enkel de losse Word, Excel en Powerpoint apps. Libreoffice daarentegen is niks meer dan een paar losse apps.

Voor sommige zaken gebruik ik liever Writer dan Word, maar als het op samenwerken aankomt, dan gaat er nogal wat mank aan de Writer kant. Zou dat niet nodig zijn, dan is Writer een mooie vervanging van Word.

[JvpCpp]

Precies dit. De basis zal altijd moeten zijn dat je geen vendor lock-in hebt. Hierdoor wordt je dus te veel afhankelijk van 1 vendor. Gebruik van open standaarden is dus een must, ook voor integratie.
Er wordt veel aangegeven dat men al gewend is aan het werken met Windows, Word of Excel. Maar alternatieven leren gebruiken is geen rocket science. Je zou al binnen 1 dag voldoende productief moeten kunnen zijn met alternatieven van Microsoft producten. Zelf vind ik niets vreselijker dan Word. Het doet vaker precies wat je niet wil, dan wat je wel wil. Voornamelijk met de dingen waarmee het slim denkt te zijn door automatisch iets te doen. Wat bij mij vaak precies is wat ik niet wil. Veel Microsoft producten vind ik dus vaak niet intuitief en dus contra productief werken.
En natuurlijk gebruik ik Word in de praktijk evenals Excel en Windows.Maar indien niet nodig probeer ik het te vermijden. Op het werk heb ik doorgevoerd dat we voor het schrijven van specs Markdown gebruiken. Is het perfect, nee. Maar het is ideaal wanneer je in een version control system zoals Git(Hub) wilt weten wat de verandering zijn t.o.v. een vorige versie van het document. Bijvoorbeeld om te controleren of de review comments goed verwerkt zijn. Dit is met Word aanzienlijk lastiger. Ik kan niet direct met Git de verschillen tussen 2 versies zien. De review mogelijkheden die Word biedt zijn dan ook ver onder de maat. Veranderingen worden bijgehouden in het document zelf, wat natuurlijk een schending is van goede separation of concerns.

[magician2000]

Ik denk dat voor de meeste mensen de overstap vrij simpel is. Het wennen aan een nieuwe Windows versie is vaak lastiger dan het switchen van MS Office naar LibreOffice. Zeker voor het basis gebruik (80+% van de mensen voor 99% van de tijd?). Voor die andere mensen betekend het enkel wennen omdat die veelal handiger zijn met computers en software.

Ik werk ook veel sneller en makkelijker met LibreOffice in plaats van MS Office. Op de meeste werkplekken gebruikte ik LibreOffice, eventueel via de privé laptop. Veel efficiënter werken.

[Digimann]

Voor een documentje typen is het vast ok, maar voor iedereen die wat meer wil is het gewoon niet handig.

Ik heb juist Precies omgekeerde probleem. Dat Office geforceerd wordt.

Ik: Ik wil een tool om Grote berekeningen mee te maken
Manager: We hebben Excel
Ik: Nee Excel is niet handig. Niet genoeg overzicht in de berekeningen, wordt langzaam bij de hoeveelheid meet data die ik heb
Manager: Maar Excel hebben we al
Ik: Klopt, maar nee die is niet goed genoeg. Ik wil Python, Matlab, GNU Octave, ... etc
Manager: Probeer toch eerst maar in Excel
Ik:

[batteries4ever]

Hangt ervan af hoe jullie werken: als jij morgen onder de tram komt, wil ik liever niet proberen met jouw tools je werk over te nemen. Die manager klinkt precies als ik...

[Lrrr]

Python of Matlab zijn niet bepaald obscure tools als je met grote datasets en/of wiskundige berekeningen werkt.

[Digimann]

In de meeste gevallen is het werk overnemen niet het grootste issue van een bedrijf wanneer ik (of een ander) onder de tram komt.
Om toch alleen over dat ene brokje werk te praten waar ik toevallig nog mee bezig ben... Ik denk dat een 60 tabbladen spreatsheet nog wel eens meer tijd kan kosten om te achterhalen wat er gebeurt dan een in een python / matlab script. Nog niet gesproken over wanneer er een foutje in de berekening zit die in de verschillende datasets zit

[batteries4ever]

Jullie hebben een punt... en voor bepaalde opgaven is dat ook een beter passende tool.

Waar die manager en ik waarschijnlijk problemen mee hebben is dat iedereen zijn eigen tooltje heeft. "oh jij gebruikt nog .... , da's zoooo 2023, tegenwoordig doen we dat met .... ", Gevolg ieder zijn eigen software. Komt Marie onder de tram dan blijkt dat zij de enige was, die nog C++++ gebruikte, en nu mag de rest uitplussen hoe haar code werkt, want belangrijk voor een groot project. Als er een groepje is dat met b.v. Python werkt is dat geen bezwaar en zo pakken we dat bij ons (Fraunhofer) ook aan.

Maar b.v. voor contactbeheer had marketing een eigen software waar iedereen dan zijn/haar contacten moest inbrengen... en dat gebeurde dus mooi niet: mensen die er niet dagelijks mee werken hebben geen zin tooltje 101 uit te vogelen.

[_JGC_]

Ik heb dit jaar Outlook ingeruild voor Thunderbird, Edge voor Firefox en de rest van Office door LibreOffice. Ik ga er niet jaarlijks geld tegenaan gooien. In geval van Thunderbird is het even wennen, maar ik wil nooit meer terug naar Outlook.

Wat betreft LibreOffice: ik gebruik alleen basis functionaliteit van Word en Excel, dat kunnen Writer en Calc ook gewoon doen. Met name voor CSV bestanden die ik vaak verwerk moet je bij Excel vaak door brandende hoepels springen om ze goed in te lezen.

[tweaknico]

Hel je wel eens naar Only Office of Collabora gekeken?...
Beide zijn gebouwd op LibreOffice dat al een web interface aanbood ruim voordat Microsoft aan de MSO 365 begon te werken.
(Office 365 Excel is ook een slap aftreksel van de werkstation gebaseerde Excel.)

OnlyOffice en Collabora kunnen beide goed geintegreerd worden met bv. Nextcloud.

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 11 juni 2025 09:42]

[i7x]

Ik heb OnlyOffice iig wel eens langs zien komen en ik zal zeggen, met die interface denk ik dat je de gemiddelde gebruiker wel over kunt krijgen. Ikzelf doe data analyse, dus ook veel met Excel, inclusief PowerQuery, dus ik ga niet overstappen, maar het ziet er wel veelbelovend uit. Zeker beter dan LibreOffice, wat ik overigens wel eens geprobeerd heb voor de gein. Ik lees wel dat het in Russische handen is, maar het lijkt ook (deels?) open source. Ik weet niet of dat dan problematisch is als het doel is niet afhankelijk te zijn van niet-EU landen.

[tweaknico]

PowerQuery..

hm. is Spyder iets voor je? handig voor dataanalyse op schaal, dit is op Python gebaseerd. (pandas, numpy)
Dat kan ook integereren met Excel als je perse wil, (pywinxl, openpyxl).

[i7x]

Dat is een IDE en handig voor andere dingen of ik mis misschien wat je precies bedoelt. In dit geval gaat het om het laden en transformeren van wat data rechtstreeks in Excel (of Power BI). Dan is PQ echt enorm handig, en niet eens ingewikkeld. Zo kun je gewoon externe databronnen laden en verversen. Kinderlijk eenvoudig om zo wat rapportjes in elkaar te draaien. Maar misschien dat ze iets dergelijks ook nog wel gaan toevoegen. Zag dat macros (javascript) ook al een ding waren, dus dat is al best indrukwekkend.

[tweaknico]

Spyder is iets meer dan een IDE.
Het neemt ook de nodige tooling standaard mee.
https://numfocus.org/project/spyder

Je kan ook naar jupyter (workbook) kijken. Dat heeft een beetje andere insteek.

[HSG]

De eindgebruiker wil inderdaad iets wat ze gewend zijn. Ze zijn Windows gewend dus je zal ze iets moeten geven wat op Windows lijkt want anders raken ze van de leg. Distributies als ZorinOS lijken sterk op Windows dus daarmee zal je minder problemen hebben dan als je ze bijvoorbeeld Linux Mint geeft met een compleet ander uiterlijk.

[tweaknico]

KDE is bijna in een complete Windows lookalike te configureren.
Enkele van de zaken die in het verleden in KDE gebouwd zijn, zijn vervolgens in Microsoft Windows overgenomen.

[Halfscherp]

In principe kun je Linux net zo inrichten als Windows, met de knopen, menus, taakbalk en bv de ribbon in LibreOffice allemaal op exact dezelfde plek als in Windows. Browsers en een boel andere software is ondertussen multiplatform en draait identiek. En het is gewoon hetzelfde met rechtermuisknop en icoontjes klikken.

Is de gemiddelde mens nou echt zo tragisch incapabel dat ze zelfs dan niet er mee om kunnen gaan?

[delphium]

In principe kun je Linux net zo inrichten als Windows, met de knopen, menus, taakbalk en bv de ribbon in LibreOffice allemaal op exact dezelfde plek als in Windows.

Dat is nu precies waar het misgaat. Dat schept een verwachting dat het ook hetzelfde is, maar dat is niet zo. Wat dat betreft, werkt een totaal andere omgeving (Gnome) veel beter om mensen te laten wennen.

Wees gewoon duidelijk en communiceer dat het iets totaal anders is, maar dat er gegronde redenen zijn om van de "vertrouwde" Microsoft-omgeving af te stappen. Mensen gaan op zeker moeilijk doen, maar met lokale begeleiding (één op zeg dertig mensen), krijg je echt wel iedereen om. Dat is althans mijn ervaring.

[Quilt]

Die Denen zien de territoriale integriteit van hun koninkrijk natuurlijk bedreigd. Dat kan de adoptie en affiniteit misschien wel wat helpen.

[Maupertus]

Ik zou echt heel graag hier over willen lezen, het is precies wat ik (op kleinere schaal) heb meegemaakt. Het is bizar hoe, in mijn geval een Universiteit, de hakken in het zand kan zetten om objectief gezien idiote redenen. "Word kennen we", "In dit programma kan ik dat met deze knop, ik vind het stom dat ik dat nu anders moet doen"
Het gaat om gemeenschapsgeld, het gaat om samen bij te dragen aan iets beters, maar dat werd totaal niet gevoeld en dus blijven we met zijn allen in de corporate koker.
Er waren ook genoeg echte IT problemen. Administratieve en financiële software die alleen met MS producten wil samenwerken. Templates die moeilijk om te zetten waren (kon wel, maar echt wel even lastig). Proctoring software die toch niet echt lekker met ODT om kon gaan. Maar daar is het allemaal niet op gevallen.
Okay, lul van een rector die America/Google/Apple verslaafd was hielp ook niet mee.

[tweaknico]

Nextcloud heeft in Duitsland met een aantal universiteiten omgevingen opgebouwd.
Mogelijk een nieuw startpunt?

[Maupertus]

Oh dat is heel tof. Heb je misschien een linkje? (Ga zelf ook wel even op zoek)
EDIT: Okay, dat was de bovenste hit.

[Reactie gewijzigd door Maupertus op 11 juni 2025 09:52]

[tweaknico]

Dat was bijna niet te missen via een search. ;-)

[Maupertus]

Niets lui is mij vreemd!

[ABD]

MS software zit vanaf het prille begin geintegreerd in het Windows OS, dus mensen zijn eraan gewend. De software was vroeger ook niet goed, maar men wist niet beter. Mensen zijn helaas conservatief, wat men kent is veilig, maar als je een bewustwording creeert, zie je dat mensen vanzelf de goede kant uit gaan bewegen. Dat zien we met sigaretten - stond vroeger bij elk feestje in glazen op tafel, in elk kantoor werd gerookt, zelfs in de huiskamer, het klaslokaal, de bibliotheek en in het OV werd gerookt - voeding, alcohol, fossiele brandstof, landbouwgif etc gebeuren. Dwang is geen goed middel, dan krijg je een recalcitrante reflex; we mogen tegenwoordig niets meer. Voorlichting is beter.

Sowieso werden 30 jaar geleden websites voor IE gebouwd, standaarden van W3C(van Tim Berners Lee, de bedenker van o.a. het www-protocol) werden heel lang genegeerd, maar dat is ook goed gekomen.

Dwang en forceren, zoals @locke960 voorstelt, werkt niet, maar de wil komt vanzelf als de uitleg goed is. Sinds het afgelopen half jaar is het uitleggen eenvoudiger geworden. Europa is er klaar voor nu Trump ons de wil wil opleggen.

Hoe dan ook, het is een kwestie van de lange adem, niet opgeven. Ik vrees dat jullie te snel hebben opgegeven.

[5trife]

Eindgebruiker in een school is een leerling of leerkracht. Wat is er niet te willen? Als mijn werkgever A kiest, dan mag ik B willen. Maar krijg ik het niet. Ben ik het niet eens, kan ik altijd van werkgever of school veranderen. Iets dat in vele steden al vrij moeilijk is.

[Yucon]

Aan de andere kant wil de eindgebruiker ook geen MFA en daar wordt verder ook niet zo moeilijk over gedaan als het om doordrukken gaat. Ergens is het een beetje een selectief argument. Ik geloof trouwens best dat jullie die problemen hebben gehad, maar 'wil niet' stopt ook ergens.

Als je mensen zo ver kunt krijgen niet meer te roken in cafe's weiger ik te geloven dat het niet gaat lukken als overheid libreoffice bij je eigen personeel aan de man te brengen. En dat zeg ik terwijl ik echt geen linux evangelist ben.

Die case uit München die wel vaker genoemd wordt vind ik ook maar ten dele terecht. Daar kwam flink wat gelobby vanuit MS bij kijken.

[Reactie gewijzigd door Yucon op 10 juni 2025 22:40]

[Martinspire]

Mja dat is ook wel mijn ervaring. Linux of Windows maakt eigenlijk weinig uit als je het meeste toch via een browser doet. Maar het is vooral de office die gewoon veel beter werkt dan de open source alternatieven. De google suite komt er nog in de buurt maar de rest werkt gewoon niet zo lekker en heeft gewoon geen mooi design, geen eindeloze lijst templates en ze zetten zichzelf ook buiten spel door geen AI te gebruiken. Libreoffice zit op het niveau van MS Office 2003 en hebben nog een lange weg te gaan, ook al is MS Office lang niet perfect.

Ik had de hoop dat met het geforceerd thuiswerken en later grotendeels thuiswerken er nog wel een ander office-pakket op zou staan, maar dat is helaas niet gebeurd. Daarnaast blijft de compatibiliteit met office documenten toch nog altijd wel behelpen, vooral als je oude bestanden moet gaan inlezen van voor de migratie.

[tweaknico]

LibreOffice wordt ook gebruikt in OnlyOffice, Collabora als web geintegreerde omgeving. (icm. Nextcloud bv.)

[schrikbeeld]

En waarom wil men niet? Omdat men thuis meestal nog MS heeft.
Dus moet je als bedrijf/overheid je oude hardware aan je werknemers geven met precies de gewenste software erop en doe er wat ondersteuning bij. Die werknemers kunnen er nog jaren mee vooruit want MS vraagt veel meer van de hardware.
Zo creëer je draagvlak.

[Bor]

Dus moet je als bedrijf/overheid je oude hardware aan je werknemers geven met precies de gewenste software erop en doe er wat ondersteuning bij.

En introduceer je extra kosten en, wanneer je de disks niet verwijderd of gecertificeerd leeg maakt ook nog eens extra risico tegen onduidelijke baten. De persoon die op het werk niet op afwijkende software zit te wachten (tov wat men is gewend) zal dat thuis in zijn vrije tijd ook niet gaan gebruiken.

[Yucon]

Die 'extra kosten' vind ik eigenlijk maar een matig argument. We maken als land ook 'extra kosten' om F35's te kopen. Loskoppelen van de big tech, ook al is het geleidelijk, is in zekere zin een defensieuitgave. In een andere context doen we die ook gewoon.

Nu ik er over nadenk zou je dit serieus onder die 1,5%-infra voor de navo norm kunnen laten vallen.

[schrikbeeld]

Extra kosten zijn er niet. Je verwijdert de disks en geeft de rest aan je personeel of verkoopt het tegen de kostprijs van een ssd met de gewenste software.
Als je mensen mee wilt hebben in de nieuwe flow van Open Source software kan je er ala bedrijf of overheid ook best wat voor over hebben want de winst is duidelijk en al in de initiële post verwoord ie. veel minder softwarekosten.

En nu wordt bij de overheid alle oude hardware naar de Domeinen gestuurd waarvoor de betrokken dienst ook niets voor krijgt.

De voordelen en besparingen zijn dus evident maar komen uit een ander potje geld en zijn niet direct maar pas over een jaar of zo merkbaar. En daar gaat het bij de meestal kortzichtige bedrijfspolitiek altijd mis.

[Bor]

Je hebt het o.a. over "en doe er wat ondersteuning bij". Dat kost geld (en dat kan behoorlijk oplopen).

Het verwijderen van disks, registreren wie wat heeft / hoe iets is afgevoerd, mensen die terugkomen met zaken die defect zijn / gaan; het is allemaal niet gratis.

De voordelen zijn behalve ideologisch niet evident en de besparingen al helemaal niet.

[Reactie gewijzigd door Bor op 11 juni 2025 20:44]

[himlims_]

ik begrijp wat je zegt, maar in praktijk betekend dat dus dat je jouw huidige hardware opnieuw gaat installeren voor thuis situatie (en daarmee afschrijft + alle 1001 uren)

om vervolgens alle hardware opnieuw aan te schaffen om in te zetten in je bedrijfsnetwerk.

dan vervalt bijna het voordeel in prijs/kosten wat je hebt met overstap naar opensource omgeving.

[rayhvh]

Ik twijfel of het technisch een groot succes was. In mijn ervaring is zelfs de beste end user linux distro (Ubuntu) onstabiel tegenover windows. Daarbij gaan mensen gewoon nooit wennen aan 6 manieren om een app te installeren via apt, snap, appimages, stores. of archives. Je kan nog 10 workshops geven maar niemand zit te wachten op een OS waarbij je willekeurige commands van google in je terminal moet plakken om je bluetooth audio werkend te krijgen.

[kabelmannetje]

> zelfs de beste end user linux distro (Ubuntu) onstabiel tegenover windows.

Wow. Ok.

> Daarbij gaan mensen gewoon nooit wennen aan 6 manieren om een app te installeren via apt, snap, appimages, stores.

Waarom zou je dat eindgebruikers überhaupt willen laten doen?
Verder is een knopje drukken voor het updaten van een systeem, oneindig veel simpelere dan tientallen websites naspeuren voor updates. Die allemaal weer anders werken.

> Je kan nog 10 workshops geven maar niemand zit te wachten op een OS waarbij je willekeurige commands van google in je terminal moet plakken

Allemachtig, waarom zou je eindgebruikers überhaupt het OS willen laten veranderen?

> om je bluetooth audio werkend te krijgen.

Bij mij werkt dat gewoon default. Muis, keyboard, koptelefoon.

[rayhvh]

>Wow. Ok.

Ja mijn linux valt willekeurig uit. verder komt die soms niet in slaapstand of komt die er nooit meer uit.

>Waarom zou je dat eindgebruikers überhaupt willen laten doen?

Omdat out of the box heel weinig opzit / werkt in linux. Je kan niet voor elke werknemer bepalen wat zij dan allemaal geinstalleerd moeten hebben,

>Bij mij werkt dat gewoon default. Muis, keyboard, koptelefoon.
Hier niet. codex gaan fout. muis valt elke X minuten weg. Draadloze oortjes doen het niet.

[kabelmannetje]

> Ja mijn linux valt willekeurig uit. verder komt die soms niet in slaapstand of komt die er nooit meer uit.

Wat niks zegt over de stabiliteit van Linux als geheel.

> Omdat out of the box heel weinig opzit / werkt in linux. Je kan niet voor elke werknemer bepalen wat zij dan allemaal geinstalleerd moeten hebben,

Wat werkt niet in Fedora bijvoorbeeld? En ja, je kan prima groepen users hebben en daarvoor packages uitrollen. Je maakt mij echt niet wijs dat organisaties handmatig desktops lopen configureren voor elke medewerker....

> Hier niet. codex gaan fout. muis valt elke X minuten weg. Draadloze oortjes doen het niet.

BT-devices doen het hier echt prima.

[rayhvh]

Het vaakst gehoorde argument is "Dat heb ik niet, Bij mij werkt alles".
Ik heb hier en Lenovo Thinkpad T14. Ubuntu versie/certified. En hij doet het gewoon NIET goed.

Nog een voorbeeld. Je headset met multi-bluetooth connect mag niet met me laptop en me telefoon tegelijk verbonden zijn. Want dan gaat de muis *(Logitech mx master 3) op me laptop naar ongeveer 2 FPS totdat ik de bluetooth van me telefoon disconnect met me headphones.

[kabelmannetje]

> Het vaakst gehoorde argument is "Dat heb ik niet, Bij mij werkt alles".

Klopt. Jij komt met een n=1 bewijs dat Linux instabiel is. Doe ik hetzelfde...

> Nog een voorbeeld. Je headset met multi-bluetooth connect mag niet met me laptop en me telefoon tegelijk verbonden zijn.

Mijn, mijn. En, wat zegt de fabrikant van de drivers hiervan?

[rayhvh]

Je verwacht dat de eind consument contact op neemt met de fabriekant van bluetooth drivers? wie dat ook zijn mag? Dit is waarom linux het nooit zal worden.

[kabelmannetje]

Aha. En als een "Windows gecertificeerd" stempel door merk X het niet doet, gelden natuurlijk hele andere voorwaarden. Dat ligt het niet aan Windows en niet aan de laptop.

https://forums.lenovo.com...andom-crashes/m-p/5303351

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 16 juni 2025 17:10]

[GeEkIe]

Dat moet dan iets persoonlijks bij jou zijn want algemeen bekend is dat Linux veel stabieler is dan Windows. Zelfs bestuursleden hebben dat geregeld erkend.

[rayhvh]

Voor servers misschien. Zolang je het niet als Desktop omgeving gebruikt.

[GeEkIe]

Nee, voor zowel servers als desktop: https://g.co/gemini/share/6f51e8247cfa

En het is niet eens een klein verschil!

[rayhvh]

Een taal model spreekt geen waarheid. Een taalmodel is getrained op grote datasets van het internet uit de westerse cultuur. En heeft daarom de zelfde algemene publieke opinie als de grote massa. Vraag maar wat die over Apple vind.

Als heel het internet vol staat met linux fans die hun OS tot het einde verdedigen voor welke redenen dan ook. Dan gelooft een LLM dat.

[GeEkIe]

Er staan bronnen bij naar artikelen die met argumenten komen. Er zijn trouwens ook bronnen te vinden in India, Rusland, China, Zuid-Amerikaanse, enz.

Jouw enige ""bewijs"" is je eigen ervaring, terwijl je niet eens aangeeft (of weet) waarom gebeurde wat gebeurde.

Nogmaals: Linux Desktop is overweldigend veel stabieler, veiliger, sneller en trouwens ook mooier. Er is geen IT'er met kennis van zaken die dit ontkent.

[kabelmannetje]

Wow... Linux is "misschien" stabieler in server-omgevingen dan Windows....

[bzzzt]

Ik kan je uit ervaring vertellen: de "gemiddelde gebruiker" snapt ook helemaal geen ruk van Windows. Die heeft ook op een Windows systeem hulp nodig om bluetooth audio werkend te krijgen of een applicatie te installeren.
Bedenk ook dat het meest populaire OS ter wereld een Linux afgeleide is.

De vraag is of het gaat lukken een supportbare vloot aan computers inclusief voldoende ondersteunings capaciteit op te schalen. Niet of Linux wel of niet werkt.

[Bor]

Bedenk ook dat het meest populaire OS ter wereld een Linux afgeleide is.

Het meest populaire desktop OS (waar we het hier over hebben) is Windows

[tweaknico]

"meest populair" of "meest gebruikt", "meest bekend"...
als in routers, telefoons, modems, Data Centers (VMware ESX, Azure)... is Linux.
Meest gebruikt in Intel CPU's is eerder een andere oud gediende: Minix. (SM mode OS).

Als het gaat om het "Mest op gedrongen" OS... idd. Windows. (Fabrikanten zijn al heel lang contractueel verplicht om systemen uitsluitend met Windows Licentie te verkopen. (Laptop, PC, ...)
Ook als het om Linux PC's gaat.
Alleen systemen die uit losse componenten worden samengesteld, door eindgebruikers, zijn hiervan uitgezonderd.

[Bor]

"meest populair" of "meest gebruikt", "meest bekend"...
als in routers, telefoons, modems, Data Centers (VMware ESX, Azure)... is Linux.

Helemaal leuk maar het gaat hier over de desktop. Daar is Microsoft heer en meester sinds al heel lange tijd.

[tweaknico]

Onstabiel...? wow ok...
Ik ben in 2002 noodgedwongen door Microsoft (reeks catastrofaal falende updates), omgeschakeld naar Linux.
Ik moest toch facturen etc. de deur uitdoen. De transitie bleek na de import van bestaande documenten verbazing wekkend makkelijk. (Import als in de templates voor wat facturen etc. omzetten naar toen OpenOffice wat veel meer beperkingen had dat LibreOffice omdat Sun perse geen Microsoft formaten wilde ondersteunen).

Sindsdien heb ik geen falende updates meer. Eigenlijk geen downtijd tenzij ik naar nieuwe hardware ging migreren de omschakel tijd (laatste data sync).

Updates.... op verschillende manieren
VZIW is dat een knop, een tool voor een OS.. Ubuntu is mogelijk wel de laatste waar je naar moet kijken. 10 jaar geleden was het de "meest gebruikers vriendelijke aanbieding"... maar de wereld is weer verder.

Ik verwacht NIET dat leerlingen, eind gebruikers systeembeheerder worden dus die worden hier uberhaupt niet mee geconfronteerd.
Daarnaast is er al jaren een trend dat de browser het belangrijkste gereedschap wordt. Chromium / LibreWolf etc. zijn dan een belangrijkere keuze om los te komen van BigTech.

Op mijn laptops van de afgelopen jaren werkte alles out of the box. (Nitropad, Dell).

[rayhvh]

Ik denk dat mijn ubuntu distro echt elke 3 dagen wel een keer willekeurig uitvalt en dan weer aan gaat zonder ook maar een melding te geven waarom die dat deed. Verder gaan auto updates wel eens stuk. En doen dingen als codex het niet out of the box. Werkt printscreens maken via flameshot alleen met X11 en niet met Wayland.

Ik werk nu 2.5 jaar (geforceerd) op Ubuntu van 22.04 tot 24.04. En het is het gewoon niet. Dit is mijn eerlijke review en de enige mensen die ik ken die wel graag Linux als desktop OS verdedigen zijn de zelfde mensen die geplitste toetsenborden hebben en liever een file editen in hun CLI met NANO als dat ze de (slecht werkende) gnome files gebruiken.

[kabelmannetje]

Het is waarschijnlijker dat er een hardware issue bij jou is, dan claimen dat Linux instabieler is dan Windows...

[rayhvh]

dit is de derde thinkpad laptop waar ik deze 2.5 jaar op gewerkt heb. ze zijn ubuntu certified. dat lijkt me sterk.

[kabelmannetje]

Dan zijn hun drivers dus brak en is die certificatie dus brak... Vrij logisch.

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 14 juni 2025 01:04]

[rayhvh]

Het zal nooit aan Ubuntu liggen he.

[kabelmannetje]

Het ligt wel aan jouw manier van communiceren in drogreden.

[tweaknico]

Als je dergelijke uitval hebt moet je een naar de hardware kijken.
Systeem te heet (onvoldoende ventilatie, denk aan stof in roosters), voeding onvoldoende?

X11 is al zo'n 40 jaar oud... er is veel tooling voor. Wayland is een ander beestje werkt HEEL erg anders heeft ook daarvoor geschikte tools nodig. Ik heb een kde omgeving (gentoo distro).
Die gebruikt spectacle en dat werkt. Flameshot kan gebouwd worden voor X11 of Wayland.
Het is waarschijnlijk dat het de een of de ander is.

Codec's kunnen uitgeschakeld staan by design. Soms vinden mensen de eisen om ze te gebruiken niet leuk.
Er zijn ook drivers die om die reden in de non-free tak van de repository zitten.

Ubuntu is niet mijn eerste keus maar zou gewoon moeten werken.
Ik werk ook liever met CLI en vim... maar dat is omdat dat in m'n vingers zit en ik vaker servers beheer.
Servers hebben geen GUI. (verhoogd risico op security uitdagingen).

Gnome is minder strak ingericht dan bv. KDE. Kijk eens naar KDE en als je heimwee hebt naar een Windows omgeving het kan volledig in Windows stijl ingesteld worden.

[rayhvh]

Neen, dit is de derde thinkpad laptop waar ik deze 2.5 jaar op gewerkt heb. ze zijn ubuntu certified. het lijkt me sterk dat ze alle 3 niet goed zijn. ze zijn allemaal nieuw.

verder is het voor ons geen probleem om codecs te installeren of juist niet. Idem voor CLI gebruik. Maar voor een eindgebruiker die bij de overheid of gemeente werkt wel. Die kunnen de helft van wat wij hier typen niet lezen.

[Reactie gewijzigd door rayhvh op 13 juni 2025 15:19]

[mbbs1024]

Het lijkt me een zeer slecht idee, om mensen in een bedrijfscontext, admin rechten te geven en hen eigen applicaties te laten installeren.
Dat lijkt me het "beste" recept om je bedrijf binnen de kortste keren, terug te vinden in de lijst van bedrijven waarvan hun data gestolen werd, en je een mailtje krijgt in de zin van, betaal ons dit bedrag of je bent je data kwijt, of je data komt publiekelijk op het internet te staan.

[Blokker_1999]

Verandering is eng. We zijn gewoontedieren. Ik kan me perfect inbeelden dat de technische migratie zonder al te veel problemen was verlopen. Maar hoe betrokken was de rest van de organisatie bij deze omschakeling? Verandering is veel meer dan alleen het technische aspect voorzien en de nodige documentatie aanrijken.

Maar daarnaast heb je natuurlijk ook het probleem dat mensen iets nieuw aanleren ook gewoon de nodige tijd kost en ook een investering met zich meebrengt, wat zeker in een schoolomgeving ook niet altijd even eenvoudig is omdat je elk jaar een instroom van vele gebruikers hebt die een volledig nieuw platform moeten leren kennen.

[Reactie gewijzigd door Blokker_1999 op 10 juni 2025 19:57]

[Piemol]

Misschien interessant om in samenwerking met @Kevinkrikhaar en je werkgever een artikel te schrijven over de ervaringen? Waar haal je kennis en curssusen vandaan, hoe krijg je medewerkers in beweging (gefaseerd, fans, big bang, etc), wat zijn technische en functionele uitdagingen of problemen, etc?

[poort]

Ga eens bij Google of Cern ter rade zou ik zeggen. Daar gebruiken ze geen Windows en functioneren toch goed. Prima zelfs. Als je in een vendor lock-in scenario bent beland en moeite hebt om eruit te komen moet je niet als norm zien. En ook niet als argument dat het niet anders zou kunnen. Dan moet je wel van alles omgooien natuurlijk. Of dat na al die jaren van vendor lock-in nog zinvol is? Waarschijnlijk niet maar hopelijk wel. Men had eerder moeten bedenken dat closed source software van een commercieel bedrijf voor vendor lock-in zorgt en misschien op termijn niet de beste oplossing is. Nu is het waarschijnlijk te laat en ben je afhankelijk aan de grillen van grote bedrijven.

[Martinspire]

Maar bij Google lever je de ene Amerikaanse multinational in voor de andere grote Amerikaanse multinational. Waabij ook Google zijn prijzen zomaar kan verhogen of toegang kan weigeren omdat de regering dat wil.

[Carharttguy]

Vraag het eens aan de Franse politie, zij zijn quasi volledig over.

[GeEkIe]

GendBuntu

• June 2024 - 97% of workstations running GendBuntu (103,164 stations)

[Reactie gewijzigd door GeEkIe op 10 juni 2025 17:55]

[GigaHenk]

Als het niet zou kunnen, hoe doen ze het in China dan? Het voordeel van ICT is dat praktisch alles, daar het een combinatie van enen en nullen in een bepaalde volgorde is. Vergis je niet dat er heel veel belangen speelden bij het Munchen project. Zeg maar die er alles aan deden om het te laten falen, of druk uit te oefenen. Want als er één schaap over de dam is.

[Reactie gewijzigd door GigaHenk op 10 juni 2025 15:04]

[Black Phoenix]

Ik kan je uit eigen ervaring zeggen dat, in ieder geval op het niveau van de lokale overheid, het overgrote deel van de computers daar Windows draait.

[GigaHenk]

Okay, ik had altijd uit berichten begrepen dat alles met overheid daar Linux is. Ze hebben zelfs een eigen Linux distro

[PrimusIP]

Dat maakt niet eens zoveel uit. Vaak wordt m365 gebruikt en veel software is SaaS. Dus of je dat nou vanuit Windows benaderd, Linux of whatever…. Problematischer is dat M365 ook Microsoft is, plus dus al je mails, sharepoint en one drive data. En dat best wel wat van die SaaS oplossingen vrolijk Azure lopen te gebruiken.

Ik denk dat de overheid meer geholpen is met een eigen cloud / data centers in eigen beheer. En zorgen dat bij aanbestedingen leveranciers van software akkoord gaan dat daar de data opgeslagen staat en dat als je over gaat op een andere leverancier voor je applicatie, dat voor je data niks uit hoeft te maken.

En als ze er dan vervolgens Linux op de machines stoppen, prima. Maar ik denk dat de uitdaging meer is om een alternatief te hebben voor het hele MS Teams integratie verhaal, power BI en dat soort dingen.

[GeEkIe]

Vaak wordt m365 gebruikt en veel software is SaaS.

Het is natuurlijk de bedoeling om álle producten de deur uit te doen waar een kill switch op zit, dus ook 365.

[TheVivaldi]

Dan loop je behoorlijk achter qua berichtgeving… Ze gebruiken daar inmiddels vooral OpenKylin en uOS.

[Black Phoenix]

Dan heb jij andere info dan ik. In het gebied waar ik vaak kom (Changsha,Hunan) werkt de lokale overheid toch echt nog veel met Windows machines.

[musiman]

chatgpt:

what operating systems do the government employees in china use?

Antwoord:

Government employees in China primarily use domestically developed operating systems, with a strong emphasis on reducing reliance on foreign technology. Here are the key systems in use:

1. **Kylin OS and NeoKylin**: These are the most widely adopted operating systems in the Chinese government sector. Developed by the National University of Defense Technology and Kylin Software, Kylin started as a FreeBSD-based system and later transitioned to a Linux-based platform. NeoKylin, a variant introduced in 2010, is now compatible with over 4,000 software and hardware products and is pre-installed on most computers sold in China. Together, Kylin and NeoKylin reportedly hold about 90% of the government OS market share [1](Wikipedia: Kylin (operating system)).

2. **openKylin**: An open-source version of Kylin, launched in 2022, further supports China's push for technological self-reliance [1](Wikipedia: Kylin (operating system)).

3. **Ubuntu Kylin**: A collaboration with Canonical, this is a localized version of Ubuntu tailored for Chinese users, first released in 2013 [1](Wikipedia: Kylin (operating system)).

4. **Policy Restrictions on Foreign Tech**: As of late 2024, China has officially blocked the use of Windows, Intel, and AMD products in government agencies. This move is part of a broader strategy to enhance cybersecurity and promote domestic alternatives [2](https://www.techzine.eu/n...d-amd-for-government-use/).

5. **Windows 11 Enterprise G**: There are also reports of a stripped-down version of Windows 11, known as "Enterprise G," developed for Chinese government-affiliated organizations. However, its use appears limited and highly customized [3](https://www.tomshardware....-associated-organizations).

[ABD]

Clients misschien, servers niet. Zelfs die van MS draaien op Linux, simpelweg omdat je je Windows server voor elk wissewasje moet rebooten en zoveel downtime kan niet in een organisatie.

Dan loop je behoorlijk achter qua berichtgeving… Ze gebruiken daar inmiddels vooral OpenKylin en uOS.

Debian, een linux distro, en BSD.

Als de EU universiteiten en hogescholen grants toebedeeld, worden er hier vanzelf hoogwaardige grafische schillen voor gebruikers ontwikkeld, evenals top-of-the-line softwarepakketten en clouddiensten, om op veilige distributies te draaien, die gebruikersvriendelijk te installeren zijn. Dat gaat niet over één nacht ijs. Er zitten bugs in, de software is niet altijd even goed, maar uiteindelijk komt het goed. Al duurt het 10 of 20 jaar, het is een kwestie van geld, tijd en doorzettingsvermogen.

Het ontwikkelen van CPUs, GPUs en allerlei andere benodigde chips is ook geen probleem. We hebben al ASML, ARM, BESI, Infineon e.v.a. en 3 maanden geleden is er door 9 EU landen reeds afgesproken €80 miljard in de halfgeleiderindustrie te pompen. Wederom een kwestie van doen en volhouden; dat doet China ook, alleen hebben wij een technologische voorsprong van hier tot Tokyo, behaald met relatief bescheiden middelen. Stel je eens voor als we daar vanuit Brussel miljarden extra in zouden pompen?

[Reactie gewijzigd door ABD op 10 juni 2025 17:37]

[tweaknico]

Zelfs Intel / AMD / ARM hoeven geen probleem te zijn, RISC-V bestaat inmiddels ook al in Silicium.
Dat is een architectuur die op universiteiten is ontwikkeld juist omdat Intel / AMD etc. geen onderzoek aan CPU's wilden toestaan.

[latka]

Faal project Munich was toch voornamelijk een nieuwe manager en een bezoek van Balmer met wat investeringen in de omgeving...

[GeEkIe]

De Denen hebben met Groenland natuurlijk wel een groter probleem aan de fiets hangen.

Er is geen faal project München. De overgang naar Limux en LibreOffice was een groot succes. Vermoedelijke corruptie heeft het halverwege kort tegengewerkt, wat veel geld heeft gekost, maar dit is later weer hersteld.

[latka]

Kijk, die info had ik niet. Ik ben afgehaakt na het Balmer bezoek.

Aanvulling: wat ik zo snel kan vinden klopt het nog steeds dat men terug is naar windows maar wel een algemenere eis voor het prederen van open source heeft. Daarnaast zijn in o.a. sleeswijk-holstein en andere plekken in Duitsland migratie s gaande. München ligt lastig omdat MS haar hoofdkwartier hier naar verhuist heeft nav. deifratie uit 2007. De geluiden waren an sich niet negatief maar het is een.politiek gemotiveerde terugval naar windows gebleven: niet op inhoud maar puur op geld/hoofdkantoor en vriendjespolitiek.

[Reactie gewijzigd door latka op 10 juni 2025 19:40]

[GeEkIe]

Ik keek naar de tijdlijn van LiMux in de wiki en omdat het laatste wat werd gezegd is dat zij terug gingen migreren ging ik er, kennelijk per abuis, vanuit dat dit ook gebeurd was omdat erna niks meer gezegd werd. Ook dit linkje verwees naar migratie.

Overigens in hetzelfde artikel staat dat de federale overheid over gaat op opendesk.eu , een voor mij onbekend pakket. Kan ook nergens zien hoe de email of office eruit ziet, wat wel jammer is want interessant

openDesk is a flexible office and collaboration suite designed for the public sector. It brings together proven open-source tools for email, calendars, document editing, file storage and team communication, all made accessible through a single secure login.

The suite is provided by the Centre for Digital Sovereignty (ZenDiS) on behalf of the German Federal Ministry of the Interior and Community. openDesk is developed in close cooperation with the teams behind each integrated application.

[tweaknico]

Munchen maakt geen eigen distro meer, dat is ook minder noodzakelijk tegenwoordig.
Wat nog/weer overeind staat is: Public money -> Public code.

OpenDesk is gebasserd op Open eXchange wat een uitgebouwde opensource Exchnage kloon is.
Inmiddels ver voorbij een mail omgeving.

[OCU-Macs]

Microsoft heeft hard meegewerkt om dat project destijds in München te laten falen. Niet zozeer op technisch vlak overigens, maar wel op politiek en financieel niveau.

[drdelta]

Faal project?

LiMux heeft München tientallen miljoen bespaard. Na héél veel lobby vanuit Microsoft, oa. met de vestiging van Microsoft Duitsland in München, heeft een select groepje van politici de keuze gemaakt om ruim 90 miljoen euro uit te trekken om over te schakelen naar Windows. Enkele jaren daarna is er juist weer de keuze gemaakt om (weer) weg te gaan bij Microsoft, terug naar LiMux.

Nee als je geld wilt verbranden dan doe je dat door over te stappen naar Microsoft vanuit een bestaande kosten-efficiënte Linux omgeving. Nog even los van de (aanvullende) hardware kosten om Windows op een computer te draaien.

Maar goed, het zou inderdaad aan te bevelen zijn dat de Denen de ervaring uit München mee zouden nemen in hun transitie plan. Ik wens ze in ieder geval veel succes toe!

[Borgia]

Heeft niks met overtuiging te maken, je moet altijd een backup plan hebben, anders ligt alles plat als het mis gaat.

[tweaknico]

Dat is wat we nu niet hebben, een backup.
Het is een monocultuur, bij een leverancier, ....
Als M$ omvalt (om welke reden dan ook, US President die met verkeerde been uit bed stapt, falliet, ... ) is het gewoon lights out.

[oef!]

De Denen hebben met Groenland natuurlijk wel een groter probleem aan de fiets hangen.

[FdG]

Het klinkt een beetje als symboolpolitiek.
Ze zeggen zelf af te willen stappen van Office365; maar wat ze gaan doen is werkplekken uitrollen met Linux en LibreOffice. Nobel streven, en ik hoop dat het ze lukt; maar wat lossen ze daar precies mee op? Office365 is (veel) meer dan alleen wat Apps op een laptop; en juist daar zit niet het grootste risico.

Stappen ze in deze proef ook af van Exchange Online? Teams? Sharepoint? Pas dan raak je echt je afhankelijkheid kwijt van Microsoft.

Het grootste probleem waar we nu mee zitten is volgens mij juist de (cloud) backend die door veel organisaties gebruikt wordt; niet zozeer de endpoint.

[dotnoting]

Wat ze daarmee oplossen? Soevereiniteit. Ik denk dat ze zicht met het Groenland verhaal zorgen beginnen te maken dat Blondie (Orangeman) daadwerkelijk dadelijk het lef zal hebben om druk ook via Microsoft uit te oefenen. Onlangs al beproefd met het International Strafhof.

Blijft wel nog de vraag in welke cloud de Denen hun It willen onderbrengen

[Reactie gewijzigd door dotnoting op 10 juni 2025 15:25]

[Rhinosaur]

Precies dit. De VS heeft het ICC kapot gemaakt, omdat ze hun werk deden. Wat stopt ze om ook Europa op deze manier te vernietigen? De volledige Nederlandse overheid moet zoveel mogelijk afscheid nemen van Microsoft. Ambtenaren moeten maar wennen aan OpenLibreOffice. In mijn tijd bij een ministerie werd door topambtenaren en ministers allerlei schaduw IT gebruikt van techreuzen. Het is werkelijk waar schandalig dat dit zomaar kan!

[Reactie gewijzigd door Rhinosaur op 10 juni 2025 16:34]

[Sissors]

Ambtenaren moeten maar wennen aan OpenOffice. In mijn tijd bij een ministerie werd door topambtenaren en ministers allerlei schaduw IT gebruikt van techreuzen. Het is werkelijk waar schandalig dat dit zomaar kan!

Of misschien moet je eerst zorgen dat er alternatieven zijn die vergelijkbaar zijn in gebruiksvriendelijkheid? Want wat is de reden dat ze "schaduw-IT" gebruikten? En dat het 'zomaar' kan, natuurlijk kan het zomaar. Of het gewenst is is een tweede, maar veel kan je heel moeilijk onmogelijk maken. En natuurlijk moeten sommige dingen gewoon niet gedaan worden vanuit veiligheidsperspectief. Tegelijk is het ook belangrijk om dus goede tools te geven zodat je gebruikers niet het idee hebben tegen IT te moeten vechten om iets gedaan te krijgen.

Uit nieuwsgierigheid eens gegoogled, maar LibreOffice zou wel echt wat tijd mogen besteden aan de UI. Het lijkt op Office 97, en je kan schijnbaar wel een Ribbon doen, maar gebaseerd op screenshots wordt ik ook daar nog niet heel warm van.

[onetime]

Laat die ribbon troep nou één van de redenen zijn dat ik geen ms wil gebruiken.
Windows 2000 was de beste ms-windows. W8 liep bij de installatie configuratie onherstelbaar vast op de nieuwe laptop waar het bij kwam. Linux erop en nooit meer terug gekeken. Dat werkt tenminste wel.

[Sissors]

Jij bent zeker niet de enige die niks met ribbon interface heeft. En perfect is het echt niet altijd nee. Maar ik denk wel dat je bij een minderheid hoort die graag vier menu's diep gaat om iets te vinden. Een ribbon interface laat met minder klikken gewoon veel meer zien.

[dmantione]

LibreOffice is van mening dat ze met hun zijbalk alles kunnen bereiken wat Microsoft met hun lint kan bereiken, zonder dat ze de voordelen van een menubalkomgeving moeten laten varen.

[tweaknico]

LibreOffice is juist heel bruikbaar, Juist in web based samenwerkings omgevingen.
(Only Office, Collabora) als of niet geintegreerd in een "Cloud" als je dat wil zelf on premise. (Nextcloud).

[Qalo]

OpenOffice? Liever die niet, want dat is al jaren verwaarloosd door Oracle en is nauwelijks nog levensvatbaar. Ik hoop dat je LibreOffice bedoelt?

[FdG]

Dat snap ik prima; dat is ook niet mijn punt. Maar ik denk dat Blondie weinig invloed heeft op de endpoint, maar vooral op de Cloud.
Dat is hetzelfde als zeggen dat alles in Amerika gemaakt moet worden, maar alle onderdelen komen nog uit China. Dan heb je niks gedaan aan de afhankelijkheid van China (of, maar voor een heel klein deel).

En zo ook hier; als je alleen de laptop gaat vervangen, maar de documenten staan nog in Teams; Onedrive of Sharepoint en je mail loopt nog via Exchange Online heb je toch niks opgelost?

[onetime]

Helaas levert ms geen OS meer sinds w10, maar een service. Die kunnen ze ieder moment beëindigen.
En dan kan je niets meer met je PC, tenzij je er Linux ofzo op zet. (of boot vanaf USB...)

Genoeg meldingen ook hier op tweakers van mensen die door ms van hun eigen pc zijn buitengesloten...
Tenzij je het voor elkaar hebt gekregen om een lokaal account te gebruiken en niet een ms-account.
Omdat je je bewust bent van dit gevaar voor je gegevens.

[mbbs1024]

Blondie zou kunnen gebruik maken van de geheime VS rechtbanken, om Microsoft te dwingen om een update met spyware uit te rollen naar bepaalde interssante gebruikers, of, zoals het bij ICC gebeurd is, hen te dwingen om bepaalde gebruikers plots de toegang te ontzeggen tot MS faciliteiten, en poef, weg cloud, weg data, of data in handen van de VS.

[RogerWilco2]

Ik neem aan dat als onderdeel van dit project ze daar over nadenken?

Er zijn voor veel dingen ook andere oplossingen. Niet altijd even goed (hoewel ik met name aan Teams een hekel heb).

Ik heb hier C't magazine 06-2025 liggen dat een een hele lijst alternatieven geeft voor veel services. Hun hele nummer is gewijd aan "Weg uit de Amerikaanse cloud". Hun onderwerpen: Adresboek, agenda, AI, bestanden delen, chatserver, e-mail, foto-opslag, groupware, hyperscaling, kaartendiensten, messenger, muziek, notities, smarthome, socale media, versiebeheer, videogames, videoconferenties, videostreaming, zoekmachines.

[wei9ojcqw89]

Waaruit maak je op dat ze gebruik maken van de door jou genoemde Microsoft diensten? Misschien gebruiken ze hier al alternatieven voor, want die zijn er natuurlijk wel.

[FdG]

Het grootste deel van het artikel zit achter een paywall; maar ze hebben het over Office365. Dat is de clouddienst van Office. Ze benoemen in zijn geheel niet welke backend ze gaan inzetten voor de Linux machine; maar dat zou goed mogelijk gewoon Office365 kunnen zijn.

[Bor]

maar dat zou goed mogelijk gewoon Office365 kunnen zijn.

Dat is zeker goed mogelijk en misschien, gezien de tijdsdruk ook wel een logische keuze op dit moment. De vraag is dan wel weer wat ze met bv Teams gaan doen (indien in gebruik). Dat is een redelijk drama onder Linux en de web based variant ondersteund niet alles.

[doltishDuke]

Op zich is cloudstorage niet heel moeilijk op te zetten. Alleen ga je dan wel een decennium terug in de tijd. Krijg je weer bestanden met honderd versienummers. 1, 1 nieuw, 2, 4, 5, 5 definitief, 5 aanpassingen van Denmarksson etcetera.

Mij lijkt het nuttig om dan als overheid maar eens een flinke zak geld tegen iets als NextCloud aan te gooien. Dat komt al een heel stuk meer in de buurt. Maar misschien gaan ze dat ook wel doen.

Je wilt, lijkt me, vooral on premise (of liever gezegd in country) storage hebben als land zijnde. Dat is qua hardware wel te realiseren. Dat er dan wat Windows bakken op de ministeries staan is nog niet eens het grootste probleem inderdaad.

[Reactie gewijzigd door doltishDuke op 10 juni 2025 15:22]

[FdG]

Ja, helemaal mee eens, maar daar lees ik in dit geval niets over.

En dan trigger ik met name op het feit dat "de helft van de organisatie" op Linux endpoints gaat werken. Die andere helft werkt dus nog op Office365. Dan ga ik er gemakshalve maar even van uit dat ook de mail en de bestandsopslag van de Linux endpoints nog gewoon op Microsoft staat...

[Stijnvi]

Ik weet niet hoe het in Denemarken zit, maar het is opzich niet ondenkbaar dat ze sowieso al alles in een eigen datacenter draaien.
Daar moet dan alleen een deel van worden omgezet.
Als je het alleen omzet naar een shared drive ga je inderdaad terug naar bestanden met v1, v2 etc. (hoewel dat nu ook in OneDrive nog steeds veel wordt gebruikt).
Maar er zijn ook voldoende non-Microsoft softwarepakketten die file-versioning aanbieden.
Zelfs Synology biedt dit aan op hun NAS systemen voor consumenten.

[bzuidgeest]

Dit soort berichtgeving is voor niet technische mensen.Als je echt wil weten hoe het werkt zal je moeten kijken wat je kan krijgen hun equivalent van een WOB verzoek (als ze dat kennen).

En ja dit is tweakers, maar die copy-pasten ook een hoop.

[Linux gebruiker]

Het klinkt een beetje als symboolpolitiek.
Ze zeggen zelf af te willen stappen van Office365; maar wat ze gaan doen is werkplekken uitrollen met Linux en LibreOffice. Nobel streven, en ik hoop dat het ze lukt; maar wat lossen ze daar precies mee op? Office365 is (veel) meer dan alleen wat Apps op een laptop; en juist daar zit niet het grootste risico.

Stappen ze in deze proef ook af van Exchange Online? Teams? Sharepoint? Pas dan raak je echt je afhankelijkheid kwijt van Microsoft.

Het grootste probleem waar we nu mee zitten is volgens mij juist de (cloud) backend die door veel organisaties gebruikt wordt; niet zozeer de endpoint.

Jij gaat er van uit dat de Denen alles in de cloud hebben, kan het niet zo zijn dat zij hun gegevens zelf beheren?

[Martinspire]

Het is in deze zaak wel beiden imo. Office is nog steeds superieur aan Libreoffice. Die laatste zit nu op het niveau van Office 2003 of zo. Veel minder makkelijk je document of presentatie mooi maken en het is wat minder flashy. Jij hebt het wellicht allemaal niet nodig, maar het is voor velen genoeg.

En daarnaast inderdaad de backend. De integratie tussen die systemen is ook wel prima. Op zich is het nog wel mogelijk om af te stappen van Teams (ik denk niet dat iemand daar echt blij mee is), maar alternatieven hebben ook een behoorlijke lock-in. Dus dat maakt de boel inderdaad erg lastig.

[svennd]

Hopelijk investeren ze ook in de opensource projecten die ze gaan gebruiken. Enkel dat is een duurzaam model om af te kicken van de big US tech bro's.

[Sissors]

Waarom is de enige optie dat we veel geld steken in software waar de rest van de wereld gratis op mee kan liften? En begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker niet automatisch tegen open source. Maar het verschil is wel dat in Amerika de overheid veel geld aan belastingen overhoudt aan big tech (ja zelfs met hun creatieve geld stromen), en het Europese alternatief moet dan betaald worden door Europa en gratis weggegeven worden?

Zou het geen idee zijn dat we een Europese technologie sector ondersteunen die dan uiteindelijk zelfstandig kan opereren, en niet afhankelijk blijven van overheidssubsidies?

[GeEkIe]

Omdat het natuurlijk niet zo is dat de rest vd wereld alleen meelift op onze toegevoegde waarde, maar zelf ook regelmatig toevoegt.

Het is niet een nulsomspel maar een win-winsituatie

[MulMonkey]

Waarom steken we nu veel geld in die Big Tech dan? Dat is wat er nu gebeurt. Het zal minder geld worden en ook burgers profiteren indirect van meer budget bij open source software/projecten.

En ja, misschien ook burgers in andere landen: wat is daarop tegen? We mogen de wereld beter maken nietwaar? En als het goedkoper is dan Big Tech is het toch een win-win?

[Sissors]

We steken veel geld erin omdat we hun producten nodig hebben. En ja, dan veel geld erin steken zodat (ook) andere landen het gratis kunnen gebruiken is misschien niet duurder uiteindelijk, maar wat nog heel veel beter zou zijn voor onze toekomst als regio zou zijn als we een eigen industrie hebben. Dat is het grote probleem, dat in de EU zoveel minder tech industrie is als in de VS (en China).

[MulMonkey]

Ik ben van mening dat je juist door ditzelfde geld (of minder) te investeren in open source, je jezelf inderdaad buiten het "machtsspelletje" plaatst. En dat vind ik een uitstekende keuze die onafhankelijkheid stimuleert en het goede voorbeeld geeft.

Altijd maar die concurrentie opzoeken of zelfs bewust creëren leidt alleen maar tot spierballenpolitiek en uiteindelijk negativiteit

[Sissors]

Maar zet je je dan niet buiten het machtsspelletje, omdat je geen macht hebt? En ja, ik zie wel dat je minder afhankelijk bent van bijvoorbeeld de VS op die manier. Maar als je daadwerkelijk een eigen industrie hebt, ben je ook minder afhankelijk van andere, en erbovenop zijn andere afhankelijker van jou.

[MulMonkey]

Je zet je er zeer zeker buiten en ik vind dat juist positief. Je bent nog steeds minder afhankelijk. En anderen zijn niet afhankelijk van je, maar profiteren mogelijk mee van jouw onafhankelijke investeringen.

Ik vind dát een power move. En een win-win.

[downtime]

Is er een alternatief dan? Wil je echt from-scratch een nieuw Office pakket ontwikkelen en daar mogelijk miljarden (en vele jaren ontwikkeling) tegenaan gooien als er een OSS alternatief is waar alle gewenste functionaliteit al in zit en wat je met relatief weinig geld en tijd kunt laten aanpassen als het toch niet 100% naar wens is?

[svennd]

Om het voorbeeld te geven: de fransen hebben jarenlang blijven investeren in eigen (Franse) gevechtsvliegtuigen en militair materiaal, ondanks dat het goedkoper kon bij de Amerikaan. Nu krijgen ze wel een beetje gelijk.

Opensource is een beetje hetzelfde product als big tech, maar als je het gelijk wil trekken naar de commerciele producten zul je er wel moeten in investeren, dat stukje wordt jammer genoeg te vaak vergeten. Ja initieel is het gratis, maar je steekt er tijd in en tijd=geld.

Altijd hetzelfde verhaal, door afhankelijk te worden van één partij geef je een beetje zelfvoorziening op. (stel je maar voor als China export stopt...)

[tweaknico]

Nu boeken we het geld gewoon over naar de Microsoft/Google/Amazon eigenaren .

Niet dat die krap zitten of zo.

[Sissors]

Eens, maar ik vind het korte termijn visie dat de opties zijn of aan Amerikaanse bedrijven geld overmaken, of we moeten allemaal op open source overstappen.

En hell misschien is dat voor korte termijn ook wel de juiste keuze. Maar voor langere termijn denk ik toch dat het veel beter is als we een eigen industrie hebben die zulk soort dingen levert, en we niet geheel afhankelijk moeten zijn van overheidssubsidies.

[tweaknico]

Ik denk dat subsidies niet nodig zijn, maar dat bv. een paar jaar een voorkeur bij inkoop door bv.
Public Money -> Public Code (Met belastinggeld opensource aankopen/support doen) als uitgangspunt te hebben de ontwikkeling mogelijk wordt en een nieuwe industrie oplevert.
Iets zoals de ARPA wedstrijden, een prijs voor de eerste die .... aanbiedt.
(Zo is SpaceX/Blue Origin ook onstaan).

[yabbadabba]

Ook in Nederland is Open- / Libre Office geprobeerd te implementeren bij enkele gemeenten. Er zijn er zelfs die 4 jaren (een vervangingscyclus) mee hebben gewerkt. De implementaties waren meestal wel gelukt qua techniek maar de functionaliteit werd niet geaccepteerd door eindgebruikers ondanks de uitvoerige en meervoudige adoptietrajecten.

Toendertijd was het een financieel gestuurd en politiek ding waar bepaalde gemeenten goed op gingen. Maar wat je als besluitvorming nog wel door de raad kreeg, want veel goedkoper, landde de boodschap expliciet niet bij het ambtelijk apparaat. Er waren genoeg technische uitdagingen (documentcreatie van puntoplossingen, sjabloonverwerking, opmaak issues, ontbrekende of andere functionaliteit in de Kantoor Automatiseringsomgevingen) maar die werden wel opgelost. Eindgebruikers wilden echter niet in acceptatie. Voor zaken waar geen eindgebruiker naar hoefde te kijken (serveroplossingen, databeheer, etc) waar de techneuten open source oplossingen voor inzetten kende deze veel minder bezwaren (anders dan selectief moeten zijn in inhuur).

Ik weet dit zeker omdat het mijn bedrijf was die de Business Cases, Project Voorstellen, Migratie en Adoptietrajecten en Governance modellen voorstelde, inrichtte en overdroeg naar de staande organisatie.

Tegenwoordig is de MS productvoering (zoals M365 suite) nog veel uitgebreider en beter op elkaar afgestemd. Daar kan geen enkele (conglomeratie van) OS producten tegenop. Adoptie en acceptatie bij eindgebruikers zal daarom ook in het hier en nu een breekijzer zijn.
Ik zie niet snel een OS alternatief ook maar in de buurt komen van hetgeen nu is bedacht aan de andere kant van de grote plas.

[RogerWilco2]

Precies. Ik snapte vroeger de liefde voor MS Office al niet, want was een WordPerfect fan, totdat ik ergens met Exchange ging werken.

Het probleem is schaal. De VS is een grote markt waar de winnaars op veel schaal voordelen hun monopolie kunnen uitbouwen. De EU zou meer samen moeten werken om op grotere schaal alternatieven te ondersteunen. Verschillende talen blijft daarbij altijd een probleem.

De Open Source gemeenschap heeft daarnaast nog het probleem dat veel van de ontwikkelaars weinig begrip hebben voor de oplossingen die nodig zijn en de problemen waar de eindgebruikers mee worstelen. Dit is gedeeltelijk ook een kwestie van geld, maar ook een instelling. Ze hebben zo'n antipathie tegen Microsoft en Apple, dat veel geen idee hebben waarom gebruikers er de voorkeur aan geven. De lessen die Apple uit NeXT getrokken heeft en waarmee ze OSX/macOS en iOS gebouwd hebben, had de OS beweging ook kunnen gebruiken om een veel betere Linux te bouwen. Een beetje meer Cathedral i.p.v. Bazaar zou goed zijn. Dat de kernel, desktop environment en windowmanager compleet verschillende projecten zijn maakt het heel lastig een goede gebruikerservaring neer te zetten. Laat staan dat ze ook nog naadloos samen werken met je groupwise, zoekmachine, browser, office, etc.

[tweaknico]

Europa heeft ook schaal ALS JE ERAAN WIL werken.
Maar we brengen liever belastinggeld naar de VS.

Ontwikkeling in EU / NL zou werkelijk experts en op termijn voorsprong opleveren.

[Qalo]

"Eindgebruikers wilden echter niet in acceptatie".

Dat zal even lekker worden. Ik zie al dat mijn werknemers gaan weigeren om software te gebruiken. Verplicht op cursus, en als ze niet mee willen werken: maatregel (mindering op salaris!). Weer weigeren om de software te gebruiken die je nodig hebt? Ontslag! Je moet gewoon werken met wat je voorgeschoteld krijgt.

Ik ben ook niet blij met de software die mijn werkgever gebruikt. Maar ik moet het er maar mee doen! En anders zegt mijn baas: "Dan rot je maar op! Voor jou tien anderen!"

[comecme]

Waar haalt jouw werkgever zo makkelijk 10 anderen vandaan? Ik meen dat er een groot tekort is aan personeel in Nederland?

[Qalo]

Wat heb je aan personeel dat weigert zijn werk te doen? Een werknemer heeft zich, net als de baas, zich te houden aan bepaalde regels en richtlijnen. Als een werknemer dienst weigert om het argument "software niet gebruiken", dan moet dat gemotiveerd en legitiem zijn. Zeggen: "Ik weiger LibreOffice te gebruiken, want ik ben MS Office gewend!" is natuurlijk niet legitiem. Dus moet dat consequenties hebben.

Ik zal eens aan mijn baas vragen als ik zeg om in het vervolg MS Office te weigeren. Ik zou het graag willen, maar ik heb geen steekhoudend argument. Het werk moet gedaan worden, of je de software die je gebruikt nu leuk vindt of niet.

Als we dat nu allemaal gaan doen (tools weigeren om mee te werken), dan stort de hele economie in.

Wat is jouw oplossing dan voor mensen die weigeren software te gebruiken waarmee ze moeten werken? Niets doen?

[comecme]

Ik vind ook dat werknemers niet zomaar kunnen weigeren. Maar mijn vraag was waar je werkgever zo makkelijk nieuw personeel vandaan haalt.

[tweaknico]

Het schud het arbeids matras op.

Wat als de VS president met het verkeerde been uit bed stapt en besluit de het ICC in Den Haag ligt en de gemeente Den Haag OOK op de sanctie lijst komt. Dan is over 1 max 2 weken het MS/Google licht uit.

Vervolgens het besef (Na de NATO top) dat Den Haag in NL ligt.... NL op sanctie lijst.
Leuk dat je graag met Microsoft software wil werken, maar je zult wel moeten verhuizen.
(is dat voldoende motivatie?)

[Sluuut]

Een goede stap. In de huidige wereldsituatie is het niet verstandig om enkel Microsoft de monopoliepositie te laten behouden zoals ze die al jaren hebben. Niet zozeer om Microsoft, maar wel om de politiek en de wetten die opgelegd worden.

Helaas is het in deze wereld niet goed om Microsoft zo'n enorme monopolie positie te laten houden. Poltiek bemoeid zich ermee en leggen wetten op waardoor MS moet doen wat er opgelegd word.

Zulke migraties zijn eerder in Duitsland helaas mislukt na 5 jaar proberen. Dus ik hoop van harte dat het Deense Ministerie het wel gaat lukken en dat ze accepteren dat de gebruikers ervaring afneemt.

[m-a-r-t-1]

Nou, mislukt zeker niet, gesaboteerd zeker wel. Microsoft heeft er letterlijk alles aan gedaan om die projecten om zeep te helpen.

[BasHouse]

Volgens mij kun je ook aardig wat kosten besparen met Debian servers en Ubuntu/Mint werkstations met Nextcloud. En we kunnen vast beginnen met de minder veeleisende gebruikers die niet veel meer doen dan een documentje tikken en delen of een mailtje sturen. Gedeelde agenda, nog wat fotootjes en pdfjes in de cloud kan allemaal prima.

Nextcloud Files (sync en share)
Nextcloud Groupware (agenda, contacten en mail)
Nextcloud Talk (video bellen, chatten en vergaderen)
Nextcloud Office
Roundcube webmail

En Nextcloud werkt overigens ook met Outlook, Teams en Sharepoint integratie.

Gewoon doen.

[Bor]

En we kunnen vast beginnen met de minder veeleisende gebruikers die niet veel meer doen dan een documentje tikken en delen of een mailtje sturen.

En zo falen heel veel transitieprojecten; het onderschatten van de werkzaamheden en de voorkeuren van een ander met als gevolg o.a. een gebrek aan adoptie. Als ik iets heb geleerd in de jaren dat ik projecten doe is het dat de "minder veeleisende gebruiker" niet bestaat. De groep waar je op doelt heeft vaak niet minder eisen, alleen (gedeeltelijk) andere.

[Reactie gewijzigd door Bor op 10 juni 2025 19:02]

[B64]

Hoeveel medewerkers heeft de gemiddelde organisatie die 'niet veel meer doen dan een documentje tikken en delen of een maitje sturen'? De meeste bedrijven hebben allerlei software-applicaties die niet zomaar op een ander platform over te zetten zijn. Daarnaast is het bijzonder onpraktisch als niet alle medewerkers gebruikmaken van hetzelfde platform; zeker tussen Windows en Ubuntu, en MS Office en LibreOffice bestaan diverse compatibiliteitsissues.

En daarbij: ook Debian servers en Ubuntu/Mint werkstations hebben onderhoud nodig. OK - je hoeft de licentiekosten voor Windows/Office niet te betalen, maar daar staat tegenover dat voor aanbieders van open source toepassingen de onderhoudscontracten ervoor moeten zorgen dat de schoorsteen kan roken. Over wat voor besparingen hebben we het volgens jou? Ik weet overigens dat de TCO van een server op Debian niet heel veel verschilt van eentje met Windows.

[BasHouse]

De kostenbesparing zit em vooral in de overstap naar Nextcloud, en ja daar zitten natuurlijk de nodige haken en ogen aan, dus het is belangrijk om te kijken of de overstap een werkbare situatie opleverd. Nextcloud draait natuurlijk ook op Windows clients, dus de laptops en werkstations met meegeleverde Windows licenties ga je natuurlijk niet overzetten op Ubuntu of Mint.

[segil]

Als alles volgens plan verloopt, werkt het hele ministerie tegen de herfst zonder Microsoft-diensten.

Ik weet niet hoe lang ze al bezig zijn met de voorbereidingen van deze migratie, maar als dat recent besloten is, wens ik ze heel veel succes om dit binnen zo'n korte periode uit te voeren. Normaal gesproken duurt een dergelijke migratie minstens 1 jaar.

[Bor]

En dat jaar is dan aan de behoorlijk krappe kant. Niet in de laatste plaats omdat je bv ook zaken als centraal user management, policies op de werkplekken etc moet regelen maar je ook een niet te onderschatten stap in adoptie te zetten hebt. Ik lees hier heel veel "maar het kan in een browser"; laat dat nou net voor veel mensen een struikelblok zijn; het is vaak minder efficiënt, minder snel, omslachtiger, minder feature rijk etc.

[Oon]

Ik ben benieuwd. LibreOffice is écht niet te vergelijken met MS Office in gebruiksvriendelijkheid en er is geen enkele Linux distro die écht klaar is voor productie met niet-technische gebruikers. Ben ik misschien wat pessimistisch, maar er is een reden dat Microsoft en Apple zo'n groot marktaandeel hebben..

[m-a-r-t-1]

Linux Mint? Zelfs mijn inmiddels bejaarde moeder is daar sinds een paar maanden op over omdat haar laptop geen Windows 11 ondersteund. Werkt gewoon prima voor de normale gebruiker.

[Webgnome]

Een persoon, op leeftijd (?), in de prive sfeer is echt wel even iets anders dan mensen op de werkvloer..

[Oon]

Zoals @Webgnome aangaf is dat niet te vergelijken, dat is één iemand die als er iets is bij jou kan aankloppen en waarschijnlijk niet veel meer doet dan een beetje internetbankieren en mogelijk Facebook oid.
Zakelijk werk je met allerlei systemen die echt niet zomaar even op Linux werken en heel wat andere eisen, dan kom je al snel op het punt waar extra handelingen moeten worden uitgevoerd door gebruikers of héél veel ondersteuning nodig is.
Zelfs op MKB-schaal kun je daar wel nog mee vooruit, een tiental gebruikers op die manier ondersteunen zal ze echt na een jaar of twee wel weer op eigen tempo kunnen laten werken met Linux en zelfs met subpar softwarepakketten als LibreOffice, maar op de schaal van een overheid is dat gewoon echt niet haalbaar.
Ik zie op mijn werk al dat er veel tools zijn waar gewoon geen cross-platform alternatief voor is, of die archaïsche tools zijn die door een monopolist onderhouden worden en nog altijd IE5 gebruiken of maar nét op Windows 11 aan de praat te krijgen zijn. Dan heb je gewoon niet de mogelijkheid om naar Linux te switchen tenzij je toch Windows gaat virtualiseren/emuleren, en lang niet alles werkt lekker in Wine.

[ABD]

Als er één moment is voor alle Europese overheden en organisaties, is dit hét moment. Big Tech slaat alle data op in de cloud, daar willen de EU en Europa vanaf. Ik geloof niet perse in een kwaadaardig motief voor de werkwijze van MS, het is vermoed ik vooral uit financieel gewin opgezet. Clouddienstabonnementen leveren meer geld op dan softwarelicenties. Maar we moeten de ondemocratische processen in de V.S. met argusogen bekijken, evenals onze privacyrechten beschermen.

Uiteraard leven wij in Europa in een democratie, dus wij zijn vrij om keuzes te maken en afhankelijk te blijven van de VS.

Overigens levert het inzetten van Linux ipv Windows ook veiligheidsvoordelen op t.a.v cybercrime.

[Reactie gewijzigd door ABD op 10 juni 2025 16:43]

[tweaknico]

Meer ingegeven door de besluit-stabiliteit van de huidige leiding van de VS.
Vandaag linksaf, is morgen rechtsaf, of rechtdoor, of 3 stappen terug.

Het is dat Trump computers nog niet begrijpt en ALLEEN naar goederen stromen kijkt.
zodra hij snapt dat belastingen op services meer op kunnen leveren zal hij omgaan.

[ddofborg]

Tja, het is natuurlijk al heel lang een topic om overheden minder afhankelijk te maken van "lock in" software. Tot nu toe is het aardig mislukt bij grotere overstappen.

Het zou natuurlijk mogelijk zijn om EU-LINUX, EU-OFFICE, EU-DROID, EU-CLOUD, etc. te gaan ontwikkelen. Dus op EU level een hiermee aan te gaan werken. Soort van CERN maar dan voor ICT. Daarmee heb je best wel een bak met geld beschikbaar en heb je niet allemaal eindlandjes die zelf maar iets gaan doen en uiteindelijk terug overstappen. Dus met het idee om het bijna gelijk te steppen qua interface en functionaliteit aan huidige systemen waar de medewerkers bekend mee zijn.

Het is waarschijnlijk niet mogelijk zijn om binnen een hele korte tijd 1-op-1 overstap te maken van MS naar EU-OS/OFFICE. Zeker wanneer dingen als SharePoint gebruikt wordt. Maar met veel dingen wel. En afhankelijk van welke stukje van de overheid het is, kun je daar wel naar toe werken om nieuwe systemen om EU-* te laten werken.

Ben benieuwd of met de huidige politieke situatie meer draagkracht is voor meer onafhankelijke systemen die in de kern van de overheid draaien. En als dat succesvol is, misschien zelfs in het bedrijfleven.