AMD denkt aan combinatie RDRAM met Hammer

Op The Inquirer is het opmerkelijke bericht verschenen dat AMD mogelijk chipsets voor de Hammer X86-64 processor zal produceren die zowel DDR als RDRAM zullen ondersteunen. Hiervoor is AMD in het bezit van een Rambus licentie:

McGrath talks about the up-and-coming Hammer X86-64 architecture in the Webcast, which you can find here. There's also some interesting slides but you can hear him admit the existence of the Rambus licence by forwarding the vid to 1:05:30. Hammer may support both DDR (double data rate) memory and Rambus memory - shock...

Compaq gebruikt RDRAM al in een aantal van haar Alpha servers. Andere chipsetfabrikanten zoals VIA en nVidia zijn echter niet in het bezit van een licentie. Op het forum van Ace's Hardware wordt echter gesuggereerd dat VIA mogelijk geen licentie nodig omdat de Hammer over een geïntegreerde memory controller beschikt. Deze memory controller zorgt ervoor dat een functie van de North Bridge, namelijk het aanspreken van het RAM geheugen, overgenomen wordt door de processor waardoor een lagere latency van het geheugen wordt bereikt.

Reacties (44)

[Erhnam]

Ik heb het idee dat de hogere frequentie van het geheugen een betere performance inpact heeft op het gehele systeem, ook al is het mb/s het zelfde. De p4 doet het gewoon beter met rambus dan met ddr ram. En als je de bus van DDR omhoog gaat gooien en die van rambus zie je dat met een rambus systeem er meer uitgehaald wordt. Het enige nadeel is dat Rambus duurder is.
Aangezien dat AMD zich met de hammer ook richt op de server markt, waar geld een minder belangrijke rol speelt is deze stap toch niet onlogisch. AMD wil met de Hammer zo hoog mogelijk inzetten, en misschien hoort daar wel rambus bij.

[Verwijderd]

rambus is wel duurder dan DDR, maar het verschil is niet eens zo groot meer: 10-20% hooguit

de performance winst (bij een p4) is ook 10-20%, dus wat dat betreft, is het zowat een lineair verband

[Erhnam]

10 - 20% vind ik nogal wat. dat is het verschil tussen een 1.8 ghz of een 2.0 ghz. En dat merk je wel in prijs. Ik weet niet hoe de hammer er uit gaat zien.. Maar misschien presteerd die wel beter met hoge frequenties geheugen modules. AMD wil voor maximale performance gaan en dan maakt die 10% misschien inderdaad toch uit.

[bobsnl]

Daar ben ik het niet helemaal mee een: De performance van je gehele P4-systeem stijgt met 10 à 20 % en alleen het geheugen is 10 à 20 % duurder. Je systeem is 'slechts' ca. 5 % duurder.

[tikimotel]

Let wel op want DDR welke je kan kopen nog steeds de "nep" variant is.
Dit is hetzelfde type geheugen als met de gf2mx ddr, met dezelfde bandbreedte als het gewone sdr geheugen...

RDRAM is gewoon weg veel en veel sneller, nu zeker dat deze 133Mhz (533Mhz) versie aan de horizon verschijnt.

Men labelt nu alles met grote hoofdletters DDR terwijl je pas echt bandbreedte krijgt als deze ook 128bit zijn, VIA, AMD, SiS hebben alleen onder steuning voor de 64bit versie van DDR, alleen Nforce ondersteund 128bit DDR, met een bandbreedte van 4,2Gb/s ipv 2,1Gb/s.
Dus het is gewoon wachten op geheugen plankjes welke dan ook echte 128bit zijn net als het type welke op je videokaart zitten.
Ik vind dat je genept wordt met DDR, het is niet echt het maximum performance t.o.v. SDR en als het straks wel van 128bit DDR geheugen modules komt moeten al die DDR fans weer een andere VIA,SiS,AMD moederboard kopen... met Nforce zit je wel goed...

[Femme]

"Let wel op want DDR welke je kan kopen nog steeds de "nep" variant is."

De DDR266 chips op een PC2100 reep zijn net zo hard double data rate als de 450MHz chips op een videokaart. Wat heeft de breedte van de bus in vredesnaam met de 'nepheid' van een DDR chip te maken... Maar goed, jou hele opinie over wat wel en niet DDR zou zijn slaat natuurlijk nergens op. De reden dat een videokaart een 256-bit geheugenbus heeft is niet dat AMD en VIA het niet snappen maar omdat de chips op een videokaart wat dichter bij de GPU liggen dan de geheugenbanken op een moederplank bij de northbridge. Dat maakt het allemaal wat gecompliceerder.

RDRAM is gewoon weg veel en veel sneller, nu zeker dat deze 133Mhz (533Mhz) versie aan de horizon verschijnt.

De enige reden dat RDRAM op de P4 een hogere bandbreedte heeft dan DDR SDRAM is dual channel. VIA wil ook dual channel DDR chipsets voor de P4 ontwikkelen. Het (huidige) bandbreedte voordeel van Rambus zal dan teniet gedaan worden.

[mvt]

nForce 128 bit = 2x64 bit
Je moet net zo hard bij een nForce een nieuw bord kopen. Vergeet verder ook niet dat RDRAM ook bij lange na niet 64 bit of zelfs 128 bit is (=16 bits)

Kijk hier maar eens naar specs van de geheugen soorten
http://www.eecs.umich.edu/~tnm/papers/ishpc2k.pdf
Staat duidelijk dat SDR SDRAM ook 64 bits is. Videokaartgeheugen is echter wel 64 bits DDR of 128 bits DDR SDRAM

[tweakerbee]

Ten tweede is de Pentium4 ontwikkeld rond de architectuur van RDRAM (Rambus Inc. is het bedrijf wat de technologie ontwikkeld).
Er zullen dus hier en daar optimalisaties zitten voor een hoge frequentie, ipv voor bijvoorbeeld lagere latency. Dit zou net zo goed al het verschil kunnen betekenen.
Als de Hammer support voor DDR-RAM en RD-RAM zal krijgen lijkt het mij dat er twee Hammer varianten komen. 1 met DDR-geheugencontroller en een met RD-RAM.

Daarnaast zal RD-RAM dan wel aan de professionele markt gericht zijn. Zeker als je dit combineert met de eerdere press-release van AMD dat ze de high-end chipsets in eigen hand willen houden.

VIA zal dus nooit een licensie nodig hebben omdat ze waarschijnlijk niet met RD-RAM te maken krijgen.

[VisionMaster]

Waarom zouden er twee typen Hammers nodig zijn.

Een beetje Northbridge vist zelf wel uit adhv init. proces wat voor geheugen het gebruikt.

Je zou aan dual-memory bordjes kunnen denken.

Aan de andere kant is het commercieel handig om dit als feature in te bouwen in de Hammer, maar alleen bordjes met RD-RAM of alleen DDR te verkopen.

[Verwijderd]

dat beetje northbridge heeft niks te maken met welk geheugen Hammer wil begrijpen

het mobo moet de juiste slots hebben, en vermoedelijk zijn pin-out voor een RDR hammer en een DDR hammer totaal verschillend, want beide integreren in 1 chip+nodige pins op socket is achterlijk, zottewerk, NIET TE DOEN (ik denk da da volstond )

[Verwijderd]

Mmmm...Hot-swapable Memory banks?

Nu even RDRAM erin {haalt DDR memory voetje uit het mobo}

Zou we wat zijn

[phusg]

Het enige nadeel is dat Rambus duurder is.

Zo simpel is het dus echt niet. Rambus RDRAM geheugen is van de bodem af anders dan DDR geheugen. DDR is volgens mij parallel en RDRAM serieel(?). Dit betekent inderdaad dat RDRAM hogere frequenties aankan (bandbreedte hoger), maar heeft als nadeel dat de latentie van de geheugen (tijd tot het vinden van een geheugen locatie) een stuk hoger is. Hier moet je je processor dan op ontwerpen, zoals Intel heeft gedaan met haar Pentium 4. Vanwege de P4s lange pipeline wordt de hoge latentie van de RDRAM onschadelijk gemaakt. Een Pentium 4 met DDR is zonde van je 400MHz FSB.

De AMD Athlon is niet op RDRAM geheugen ontworpen en zou zelfs slechter met presteren met RDRAM dan met DDR, vanwege z'n korte pipeline.

Het tweede nadeel is inderdaad dat RDRAM iets duurder is omdat, in tegenstelling tot DDR, het een heel ander fabricatieprocess nodig heeft dan SDRAM.

* 786562 phusg

[boesOne]

Vanwege de P4s lange pipeline wordt de hoge latentie van de RDRAM onschadelijk gemaakt.

Snap ik niet. Dat de P4 een lange pipeline heeft is om hem op te kunnen schalen naar >5 GHz, met de nodige die-shrinks natuurlijk. Je miss-hit penalty gaat wel omhoog met een lange pipeline.. Het is dus (ruwweg) een trade-off tussen meer GHz en cycle power. Dit heeft imho weing met je geheugen interface te maken. RDRam werkt inderdaad serieel. DDRam werkt net als SDram parallel. Serieel heeft als voordeel dat je frequentie omhoog kan omdat het timingsprobleem tussen al de lijntjes (zoals bij DDR) wegvalt. Latency wordt inderdaad hoog.. Maar ik zie nog steeds niet wat dat met de pipeline van de CPU te maken heeft.

plz explain..

[Anoniem: 48318]

'De P4 doet eht gewoon beter met RdRam dan met 'DDRam'

Zou moeten zijn : de P4 in combinatie met de 850i chipset en dual channel pc800 RdRam is in veel applicaties sneller dan de P4 in combinaties met 845D met 133 Mhz DDRam.

Het is goed aannemelijk te maken dat de 845D een relatief slecht presterende chipset is. (vergelijk latency scores met de BX, vergelijk totaalscores met sis745).

Of RamBus dus beter is voor de P4 dan DDR is daar nog lang niet mee aangetoond! WAtde gevolgen voor Hammer zijn van rambus of DDR is daarmee volstrekt onvoorspelbaar.

'Aangezien dat AMD zich met de hammer ook richt op de server markt, waar geld een minder belangrijke rol speelt is deze stap toch niet onlogisch.'

Toch typisch dan, dat alle server-chipsets voor P4 (Xeon) met SD of DDRam werken...

[10011]

ooit lang geleden toen intel voor rambus koos was er geen goed woord over te lezen

en nu is het ineens allemaal heel ok omdat stiekum amd dit is??

omdat amd wel goede overwegingen maakt? of omdat amd niet de guts heeft om eerder dit te doen en al1 met proven tegnology werkt?
zonder intel no amd in proc land en no rdram in proc land!

(hoeveel minpunten zou ik nu krijgen? )

[Soepster]

toen Intel voor RDRAM koos leek dat vrij onlogisch omdat hun CPU's toen absoluut geen baat hadden bij dat turbo geheugen.
Je hebt toch ook gezien dat AMD's met goedkoper DDR geheugen het beter deden dan P4's met RDRAM?
Met overgeklokte P4's zie je echter dat die het veel beter doen met RDAM dan met DDR.
Pas bij deze turbo CPU's met een hoge FSB zie je het nut van RDRAM pas echt. AMD's procjes hebben tot nu toe geen hoge FSB gehad waardoor het ook voor hun totaal nutteloos zou zijn geweest duur RDRAM te gebruiken. De FSB opkrikken was voor hun ook geen optie wegens het hoge energieverbuik/warmteafgifte van de Athlons. Met de shrink van hun nieuwe procs is dat probleem voorbij, de kloksnelheid en de FSB gaan omhoog en RDRAM heeft opeens zin.

[Femme]

De geheugenarchitectuur van de Hamer lijkt puur gebouwd op het verlagen van de geheugen latencies, door het geheugen zo dicht mogelijk bij de processor te brengen. Het gebruik van Rambus gaat dan een tegenovergesteld effect bereiken, omdat Rambus hogere latencies heeft dan DDR (en waarschijnlijk ook DDR-II, waarover ook in het artikel wordt gesproken). Met de bandbreedte van dual channel DDR in de SledgeHammer en de hogere effectieve bandbreedte door de lagere latencies, denk ik niet dat de Hammer om bandbreedte verlegen zal zitten. Een voordeel van Rambus is wel de lagere pincount.

Het is al erg lang bekend dat AMD in het bezit is van een Rambus licentie. Het zou goed mogelijk kunnen zijn dat de Hammer of varianten van de Hammer (zoals SledgeHammer) een Rambus controller krijgen, maar het kan ook gewoon zo zijn dat AMD alle opties - DDR, RDRAM en DDR-II - willen openlaten. Dat is wel verstandig omdat het nu nog niet is te overzien wel geheugentype uiteindelijke zal zegevieren. Rambus kan nog een comeback maken.

[Verwijderd]

ik vind persoonlijk dat je gedeeltelijk gelijk hebt:

voor Clawhammer is DDR met zijn latencie-voordeel misschien voordeliger, maar met een Sledgehammer ben ik niet zo zeker, want als de een lekkere cache krijgt (groot, snel) zou RDR misschien wel eens nuttig zijn, latencies zijn dan iets minder belangrijk, maar bandbreedte moet voor eenzelfde pin-out tegenover DDR veel groter kunnen zijn
en als je weet dat zelfs cache een processor nog tegenhoud (met 3 cycle latency en meerdere tientallen GBytes per sec) zou dit RDR voordeel wel eens doorslaggevend kunnen zijn
De grote van de cache zorgt voor lage latencies, RDR zorgt voor nodige bandbreedte

aleh, dit is mijn mening he

[dataworm]

Klopt allemaal Femme, het gerucht is door Ulrich Knechtel dan ook al tegengesproken. Voorlopig zit een Rambus-Hammer niet in de planning.

[Skyfox244]

Als blijkt dat Ram-Bus bij hogere kloksnelheden winst oplevert t.o.v. DDR, vind ik het alleen maar goed dat AMD zich niet specifiek vastpint op een type geheugen. Op deze manier kunnen ze alle kanten in en kan de wetloop tussen Intel en AMD qua performance, zonder invloed van geheugen, doorgaan.
Immers weet niemand of alle te komen DDR opvolgers Rambus, in de toekomst, kunnen bijhouden. Goede zaak dus!

[phusg]

de wetloop tussen Intel en AMD qua performance, zonder invloed van geheugen

Jij doet het klinken alsof een vergelijking P4+DDR met Athlon+DDR een eerlijke vergelijking is (of omgekeerd met RDRAM). Je kan de geheugen *nooit* echt los zien van je processor omdat je processor op een bepaald soort geheugen is ontworpen. Samen met de ontwerpkeuze voor Front Side Bus type maken deze allebei deel uit van een systeem. Ik vind dat je eigenlijk alleen maar systemen kunt vergelijken.

Inderdaad wel goed dat AMD niet idealogisch is over geheugen fabrikanten, en alleen naar prestatiewinst kijkt

[Horus]

Nah, als dit door gaat kun je wel weer wachten op de rechtzaken tussen RAMBUS en de VIA.
Ach, zo houden ze elkaar bezig....pff.

[TheDataDude]

Lees de post ff goed door, en je zal zien dat er staat dat VIA waarschijnlijk geen licentie nodig heeft.

[Horus]

Jep, dat is exact wat ik bedoel, als er het woord waarschijnlijk staat, is het voor een bedrijf met de reputatie als rambus wel weer genoeg om hun advocaten leger erop te zetten.

[Verwijderd]

Voor een stel draadjes leggen tussen rambusgeheugencontroller en rambus heb je een licentie nodig, dacht het niet...

Zolang ze geen electronica in hun MoBo's stoppen die met het signaal loopt te klooien hebben ze op geen enkele manier een licentie nodig, ze gebruiken dan immers geen gepatenteerde technieken...

[Verwijderd]

In één woord GEWELDIG.

Zodra AMD ook Rambus gaat gebruiken zal er meer geproduceerd moeten worden en kan men de prijzen naar benenden gooien (meer concurrentie). Het nadeel kan wel zijn dat er tekorten ontstaan.

[bobsnl]

Zodra AMD ook Rambus gaat gebruiken zal er meer geproduceerd moeten worden en kan men de prijzen naar benenden gooien (meer concurrentie).

Meer productie geeft niet automatisch meer concurrentie en zeker niet meteen lagere prijzen (kijk ook de reactie van xCAT). Vergis je er niet in dat om RDRAM te mogen produceren je een licentie van RAMBUS moet hebben en wie zegt dat RAMBUS die zomaar aan iedere gehugenfabrikant gaat geven. Momenteel is Samsung dé grote jongen met RDRAM-geheugen. Circa 90% heeft zij in handen. Verder zijn er niet echt veel producenten (Infineon is er ook één overigens)... Je moet het bij zulke grote productieverschiilen (in kwantiteit) net zo zien als met bijvoorbeeld koffie (DE) en benzine (Shell). De marktleider bepaalt in principe de prijs!

[Anoniem: 47550]

Nou dat weet ik nog net zo niet of de prijzen om laag zullen gaan door dat er meer vraag naar komt en waardoor er dus tekort aan RDRAM komt...nou ik denk eerlijk gezegt dat RDRAM duurder wordt omdat daar meer vraag naar komt......en minder van is..athans geproduceert wordt...
En doordat meer mensen overstappen op RDRAM zal er dan minder DDR/SDRAM worden verkocht waarvan er dan meer aangeboden wordt dan vraag...dus zal die prijs ook wel zakken..tenzij er minder geproduceert wordt!

Wet van vraag en aanbod:
Veel vraag + Weinig aanbod = Hoge prijs
vraag is gelijk aan aanbod = Normale prijs
Weinig vraag + Veel aanbod = Lage prijs

[Verwijderd]

Ik weet dat ik hiervoor een 0 krijg aan punten maaruh:
YES!! MIJN PROFETIE KOMT DAN TOCH UIT! Ik zei op het werk nog: Laten ze nou dat RDRAM gaan gebruiken... ik wil best wel een AMD 4.0Ghz met RDRAM!

[Vinz]

Wordt inderdaad leuk! RDram is technisch suprieur aan DDR (dat vind zelfs THG en die zijn super anti-rambus). Binnenkort 16 bit rambus (verdubbeling van bandbreedte) daarna hoger geklokte. In een woord waanzinnig snelle databus. Jammer van de lantency, maar dat wordt opgelost met de data pre-fetch die Intel nu gebruikt en AMD een beetje in de XP. En de benchmarks worden ook beter te vergelijken, RDRAM Intel en RDRAM AMD. Dit wordt gaaf, dit wordt leuk...kan AMD Intel weer proberen te verslaan!

[mvt]

LAtencies, waarom denk je dat de Hammer de geheugencontroller onchip heeft, weer een nadeeltje van RDRAM minder

[Femme]

DDR zal met een geintegreerde geheugencontroller in de processor nog steeds lagere latencies hebben dan RDRAM. Het relatieve verschil wordt alleen maar groter als de latency tussen northbridge en processor verdwijnt. Daar staat tegenover dat Rambus waarschijnlijk een hogere bandbreedte heeft (quad channel RDRAM vs dual channel of 128-bit DDR).

[mvt]

Ik ben niet echt op de hoogte van de manier waarop de latencies veroorzaakt worden bij SDRAM en bij RDRAM. Door de enorme verschillen in architectuur tussen RDRAM en SDRAM is het moeilijk om te voorspellen welke soort het bij integratie van de geheugencontroller er ABSOLUUT het meeste baat bij heeft.Even voorbeeldje ter verduidelijking
Bij een verdubbeling van de kans heb je er weinig aan als je kans al 1 op de miljoen is. Als er echter maar 10 loten verkocht zijn en je krijgt er 1 lot bij, ben je wel gelukkiger.
Waar het om gaat is dat door de integratie van de geheugencontroller je een probleem van aanpakt waar RDRAM meer last van heeft dan SDRAM. Echter de hogere geheugenbandbreedte bied de geintegreerde controler niet direct een oplossing voor. In dat opzicht heeft volgens mij RDRAM meer baat bij de integratie dan SDRAM.
Maarja, we kunnen wel doorzeiken of DDR SDRAM of RDRAM beter is voor de Hammer, maar zolang we nog niet genoeg van de architectuur en de geheugenbehoefte (lage latency's of enorme bandbreedte) weten kunnen we hier geen zinnige uitspraak over doen. Afwachten maar.

[mOrPhie]

Niemand wilde het inzien, maar het gaat dus uiteindelijk toch uitkomen. RDRAM is going to bomb DDR away. Ik weet dat QDR eraan staat te komen, maar zal rambus ook geen verassing in petto hebben? Lijkt me wel.

Goeie ontwikkeling, sowieso!

[Verwijderd]

nog niet gaan juichen

DDR-II komt eraan, en zou wel eens een beetje ideetjes van Rambus overnemen, latencie moet nog lager liggen, zelfde voor kosten, implementatie op mobo's moet gemakkelijker worden, busefficiënty zou sterk omhoog gaan

met een verre van gefinaliseerde spec kan ik natuurlijk niks met zekerheid zeggen, maar DDR-II zou wel eens kunnen gaan bomben

[dion_b]

chipsets voor de Hammer X86-64 processor zal produceren die zowel DDR als RDRAM zullen ondersteunen.

Om meer dan 1 reden een opmerkelijke mededeling. Als de Hammer een on-chip RAM controller gaat hebben vraag ik me heel erg af wat de rol van zo'n 'chipset' gaat zijn- het klinkt nl nogal MTH-achtig. Maar dat zou onzinnig zijn mbt performance.

Klinkt eerder alsof er verschillende versies van de Hammer zelf zouden komen met andere mem controllers... ben benieuwd

[mvt]

Het zou natuurlijk kunnen zijn dat de SledgeHammer een RDRAM controller krijgt ingebouwt en de andere Hammers een DDR SDRAM.

Juist door die ingebouwde geheugencontroller denk ik dat AMD zo een scheiding in de producten wilt maken en zo SledgeHammer echt alleen voor servers wilt maken, net als Intel doet met de Xeon die door specifieke eigenschappen niet/minder geschikt is voor thuisgebruik.
Wat je ook meteen doet is compleet het XP op dual bord probleem oplossen, want de schip werkt gewoon niet omdat hij het geheugen kan benaderen

Maar pure speculatie van mijn kant. Het kan net zogoed zijn dat er een dual memory controller komt op de chip. Een convertor zal hier een slecht idee zijn, je beperkt de mogelijkheden van RDRAM dan tot die van DDR SDRAM zonder van de voordelelen van DDR SDRAM gebruik te maken

Wat ik eigenlijk vreemd vind is dat Intel En dacht ik ook Serverworks) grotendeel RDRAM laten vallen in het voordeel van DDR SDRAM in hun aankomende (aangekondigde) chipsets terwijl het AMD was die als eerste masaal op DDR overging en nu RDRAM support aankondigt

[dion_b]

Wat ik eigenlijk vreemd vind is dat Intel En dacht ik ook Serverworks) grotendeel RDRAM laten vallen in het voordeel van DDR SDRAM in hun aankomende (aangekondigde) chipsets terwijl het AMD was die als eerste masaal op DDR overging en nu RDRAM support aankondigt

Ach met Intel valt dat best mee, er staat een i850E in de planning voor 133MHz FSB support en Profusion draait ook met RDRAM. Maar de markt vraagt DDR support en Intel zou dom zijn om dat te negeren.

Dat AMD misschien aan de RDRAM gaat is ook niet zo gek- RDRAM heeft z'n nadelen (latencies), maar ook goede scalability en (vooral) een lagere pin count. RDRAM begint eindelijk volwassen te worden en hoeft niet zonodig door de strot geduwd te worden zoals 2 jaar terug.

[mvt]

http://athena.tweakers.net/nieuws/18925?highlight=intel+266
http://athena.tweakers.net/nieuws/20231?highlight=serverworks+ddr
http://athena.tweakers.net/nieuws/20576?highlight=serverworks+ddr

Enne Profusion is een 8 way pIII Xeon chipset, zag op intel site een pdfje daarvan uit 1999, niet echt nieuw dus

[Verwijderd]

Hm ik weet nog steeds niet hoe ik hierover moet denken. Het is natuurlijk fijn dat er moederborden en chipsets uitgebracht worden die van allerlei normen ondersteunen, maar ik vraag me af of ze de energie niet eens in stabielere chipsets kunnen steken. Ik bedoel chipsets die geen problemen leveren met Creative producten zoals de webcam en de geluidskaart.
Van mij mogen ze ook bijvoorbeeld de com en printerpoorten snel afschaffen. Nemen alleen maar ruimte in en ik gebruik ze nooit. (okay is een beetje offtopic)


Joeppiieeeeeeeeeee ik heb de Troll status

[vijv]

Hmmm, een notebook zonder seriele poort. Das makkelijk voor alle mensen die hun computer in het veld gebruiken. Ik heb het hier dus over inbedrijfstellers en storingsmonteurs die met hun comp moeten kunnen communiceren met bv PLC's, m&r apparatuur en dieselmotoren.

(ik weet het, ook off-topic, maar hier moest ik ff op reageren)

[Verwijderd]

Hmm niet slecht en Rambus is niet meer veel duurder in sommige gevallen zelfs goedkoper