Lang geleden, in een land hier ver vandaan, leefde een man die werkte in het computer-departement van een universiteit. De universiteit had een printer en die was heel populair.... alleen bleef het papier regelmatig hangen. Maar als ware computernerds hadden ze de printer driver gehacked om het probleem te detecteren en een waarschuwing te versturen zodat iemand het papier even los kon trekken. Niet ideaal
maar werkbaar.
Op een dag kreeg de afdeling een nieuwe printer gedoneerd. In eerste instantie waren ze daar heel blij tot ze merkten dat printer driver vol bugs zat. Daardoor crashte de hele printer. Tot overmaat van ramp was het niet eenvoudig op te lossen door het papier los te trekken.
Onze hoofdrolspeler was een goede programmeur en dus vroeg hij de fabrikant om de broncode zodat hij zelf z'n printer kon repareren. Tot zijn grote teleurstelling weigerde de fabrikant, de broncode moest geheim blijven en de bugs waren nu eenmaal deel van het product dat hij gekocht had. Deze harde zakelijke opstelling was heel anders dan hij gewend was van zijn collega wetenschappers die gewend waren om kennis te delen om samen tot de beste resultaten te komen.
Op dat moment besefte de man dat de door hem zo geliefde computers een schaduwzijde hadden en stelde hij de vraag die tegenwoordig steeds meer ons leven beheerst: "Als de hele wereld op computers draait en alle computers draaien software, wie is er dan de baas over de software?"
Hij realiseerde zich dat het een vervelende wereld zou worden als we onze levens zouden laten sturen door geheime software in verzegelde computers, geschreven door de laagste bieder in opdracht van de minst scrupuleuze verkoper. Een digitale dictatuur.
Na lang denken besefte hij dat de enige manier om zo'n wereld te voorkomen is te zorgen dat mensen het recht moet hebben om te weten hoe de software werkt die hun levens aanstuurt en controleert. En dat je aan dat recht alleen niet veel hebt als je niet bij machte bent om er iets aan te veranderen. Dat je dus ook het recht moet hebben om die software aan te passen, te installeren en te delen met anderen.
Hij besloot z'n baan op te geven en een organisatie te beginnen om een nieuw besturingsysteem te schrijven waarbij de gebuiker voorop stond, niet de zakelijke belangen van de fabrikant. Hij verzamelde gelijkstemden om zich heen en begon te werken. Uniek aan zijn werk was de licentie die draaide rond "digitale burgerrechten".
- Het recht om software op iedere manier te gebruiken die je wil, inclusief kopieren.
- Het recht om software te onderzoeken en aan te passen, en je aanpassing te delen met anderen.
Hij stelde echter één bijzondere beperking in, namelijk dat je de licentie er niet af mag halen. Als jij software aan iemand anders doorgeeft (bijvoorbeeld als deel van een printer) dan moet je die ander dezelfde rechten als waaronder jij de software hebt gekregen, inclusief eventuele aanpassingen die jij zelf hebt gedaan.
40 jaar later is zijn besturinggsyssteem uitgegroeid tot het grootste software project van de wereld en draait zijn code in ieder huishouden, in iedere auto en in iedere broekzak. Maar de filosofie achter dit werk wordt helaas vaak vergeten.
Die man leeft nog en vecht nog steeds voor de rechten van gebruikers.
Zijn naam is Richard Stallman.
Zijn filosofie heet "Vrije Software" (vrij, niet "gratis").
https://nl.wikipedia.org/wiki/Richard_Stallman
https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.nl.html
Helaas is dat gevecht nog steeds nodig, zoals blijkt uit deze rechtzaak. Nog steeds accepteren we software die niet in ons eigen belang is. Steeds maar apparaten (auto's, televisies, telefoons, alles dat "smart" heet) draaien software die werkt voor iemand anders dan de eigenaar van het apparaat. Software die als enige doel heeft om te zorgen dat een gebruiker iets niet mag doen wat het apparaat best zou kunnen.
Join us now and share the software;
You'll be free, hackers, you'll be free!