Bosch opent in juni nieuwe chipfabriek in Dresden

Bosch opent volgende week een halfgeleiderfabriek in de Duitse stad Dresden. De fabrikant investeert een miljard euro om chips te gaan maken voor iot-apparatuur en voor de auto-industrie. Na opening moet de fabriek groeien en moet het aantal medewerkers verdrievoudigen.

Bosch opent de fabriek op 7 juni in bijzijn van bondskanselier Angela Merkel, schrijven lokale media. Het is niet duidelijk hoeveel chips de fabrikant in de toekomst precies wil maken in de fab, maar er zouden voornamelijk chips voor internet-of-thingsapparaten worden gebouwd, met name apparatuur waar kunstmatige intelligentie in zit. Ook worden in de fabriek chips gemaakt voor de auto-industrie. Het bedrijf investeert een miljard euro in het uitbouwen van de fabriek en wil het aantal werknemers laten groeien van 250 tot 700, al is het niet bekend op welke termijn dat moet gebeuren.

Met de nieuwe fabriek hoopt Bosch de grote vraag naar chips aan te kunnen, al zei de topman van het bedrijf eerder al dat het tekort mogelijk pas volgend jaar wordt opgelost. Bosch zegt dat het hoopt dat de investering ook goed is voor de regio Dresden in de deelstaat Saksen. Daar zitten inmiddels ook veel andere chipfabrikanten met plannen; Globalfoundries en Infineon willen respectievelijk 400 miljoen en 1,1 miljard euro investeren in de komende vijf jaar om hun faciliteiten daar uit te breiden.

Reacties (33)

[Sissors]

Was nog even zoeken, maar het is de eerste 300mm wafer fab van Bosch, en schijnbaar voor (ongeveer) 65nm technologie: https://www.bosch-presse....ab-in-dresden-200769.html

[vectormatic]

"up to", geen idee of die fabriek groot genoeg is voor meerdere productielijnen, maar ze zouden dus in theorie ook nieuwe spul kunnen hebben staan.

Zeker als er self driving AI spul wordt gebakken zou ik verwachten dat er wat nieuwers dan 65nm wordt gebruikt, zowel kwa perf/watt als kwa chips per wafer wil je echt geen moderne AI chips op 65nm doen lijkt me

[Sissors]

Gezien je altijd grotere structuren op een chip kan maken, zullen ze met

with structures up to 65 nm in width

bedoelen dat de kleinste structuren 65nm zijn. Immers zelfs op een 5nm chip kan je structuren van duizenden nanometers breed maken.

En inderdaad, ze zullen dus geen self driving AI chips gaan maken in de die fabs. Zelfs voor standaard MCUs voor IoT devices begint 65nm wel een beetje verouderd te worden. Dus ik vermoed qua IoT eerder dingen als sensoren, battery management, chips voor voeding, etc.

[Vizzie]

Up to lijkt mij impliceren dat de grootste structuren 65nm zijn

[Sissors]

Dat lijkt het te impliceren ja, maar gezien dat nergens op zou slaan, gaat het de andere kant op. Standaard bondpads, om je chip met de buitenwereld te verbinden, zijn normaal de grootste vlakken in een chip, en zijn in de 40um-60um range, dus 40000nm tot 60000nm. Maar ook als je enkel naar transistoren kijkt, normaal specificeer je de minimum size van een transistor, je kan altijd veel groter. (Daar zitten wel limieten op, maar echt niet 65nm).

[Vizzie]

Dan hebben ze het beroerd opgeschreven

[bbob]

Neem aan dat je op een 5 nm lijn ook 65nm structuren kan maken. De vraag is echter hoe zinvol is het om met een fab die extreem fijn kan grove structuren te maken ?

als je weet hoeveel moeite intel met 10nm had/heeft en kijkt naar de prijs van 1 miljard, dan kun je er denk ik van uitgaan dat ze hier op generatie terug qua grote chips gaan bakken. Technologie die zich bewezen heeft en waarbij ze zonder problemen een fab kunnen opzetten.
daarbij voor iot en andere zaken heeft men ook geen chips nodig met de complexiteit en aantal transistors van x86.

Het zal als ik mag gokken gaan om meer algemene chips voor industriële toepassingen.

Kijk je naar autonoom rijden die veel cpu/gpu vragen dan neem ik aan dat ze die hier niet gaan maken.

[kidde]

Dresden is de vervanger voor Reutlingen (nabij Stuttgart).

Reutlingen is een 200mm fab voor ASICs, MEMS, vermogens IC's en analoog. Dit komt voort uit de ABS en ESP (6-assige) sensoren.

@vectormatic Voor MEMS, vermogens IC's en analoog is 65nm al zeer klein! Als je de artikelen van Bosch leest wordt AI vooral gebruikt om de fab zelflerend te maken, dus het is niet zo dat er 'grote' AI-chips met miljarden transistoren gemaakt worden. Het zal eerder een MEMS of zo zijn die zelflerend is, dus op kleine schaal zichzelf kan verbeteren.

Ed: Het zijn embedded AI processors: https://www.bosch-sensortec.com/products/smart-sensors/

[Reactie gewijzigd door kidde op 22 juli 2024 17:00]

[bbob]

Neem aan dat dit voor automobiel en vergelijkbaar gebruik niet de laatste / kleinste grote chip zijn 7nm of kleiner.

Al met al goede zaak. Voordeel van Bosch het is eigendom van een stichting, dus ze zitten niet met roepende beursanalisten die meer meer en meer willen zien.

[Reactie gewijzigd door bbob op 22 juli 2024 17:00]

[DropjesLover]

Automobiel zeker, maar vergeet ook niet dat Bosch (en aanverwante merken) groot is in keukenapparatuur (koelkasten, ovens), gereedschap (schroevendraaiers), warmtepompen, zware industrie en bijv. elektrische fietsen.
Overal zit wel een chip in voor (eenvoudige) aansturing. Die chip kan prima op grote procedees gebakken worden en op grote wafers (vanwege de kwetsbaarheid worden 7nm chips nog op 200mm wafers gebakken, risico is te groot)

[kidde]

Niet alleen automobiel, vziw alle iPhones beschikken over Bosch MEMS (gyro, kompas, accelerometer).

Voor het niet-automotive deel (ook @DropjesLover ), zie https://www.bosch-sensortec.com/


Overigens, ook Bosch is een commercieel bedrijf en inderdaad, de winst gaat deels naar de stichting (de rest wordt geïnvesteerd). Maar door de gestage teloorgang van de Diesel-tak (tienduizenden werknemers) is er, ondanks dat er geen aandeelhouders zijn, een zeer grote druk om super snel te veranderen richting andere markten; de druk is momenteel zeer hoog.

[Reactie gewijzigd door kidde op 22 juli 2024 17:00]

[bbob]

De druk is hoog maar zonder druk van aandeelhouders die geld willen zien zal men in zichzelf investeren en dat doen ze nu dus ook.

[Jan Onderwater]

De Süddeutsche Zeitung is geen "Lokale Media", dat is een landelijke krant in Duitsland die kwalitatief vergelijkbaar is met NRC Handelsblad wat ook geen lokale Rotterdamse krant is trouwens.
Het artikel staat weliswaar in de Süddeutsche, maar is niet door hun geschreven, het komt uit "Direkt aus dem dpa-Newskanal" DPA is Deutsche Presse Agentur, de D equivalent van wat in NL het ANP is.

[beerse]

Omdat de eisen aan ic-s voor auto's en dergelijke nogal veel anders zijn dan die voor stat-of-the-art computers en mobiele telefoons zullen ook de specificaties van deze fabriek vast wel anders zijn.

Bedenk ook dat de chips dus ook in de motor ruimte van een auto zitten. Dan moet ze werken tussen -40 en +60 graden Celsius. En het nodige schokken en schudden. En een lange levensduur. En veiligheid voor alles.

Zelf moet ik er niet aan denken dat mijn huidige auto was voorzien van chips die 10 tot 15 jaar mee zouden gaan. De auto (Volvo 940) zelf is nu 25 jaar oud en doet het nog perfect. Het oer-ontwerp van deze auto is volgens mij begonnen in 1976 (de Volvo 740) maar sinds dien zijn er wel een paar kleine computertjes in geschoven. Voor zover mij bekend, doen die het allemaal nog.

[vanaalten]

Eh, temperatuur in de motorruimte zal wel wat verder oplopen dan 60 graden. Zie bijvoorbeeld deze presentatie:
https://media.monolithicp..._of_AEC-Q100-6Nov2018.pdf
...voor wat uitleg over wat automotive qualification inhoudt: o.a. temperaturen tot 150°C. En ik weet dat er in de auto rondom de remmen nog wel hogere temperaturen kunnen zijn, en daar zitten ook wel wat sensor-IC's.

[Jan Onderwater]

Dit niet alleen, Bosch maakt veel IC's voor de industrie waar ook rekening moet worden gehouden met straling, en hoe kleiner de structuren hoe gevoeliger.

[merethan]

Wie ontwerpt de chips? Gaan ze designs van Infineon in licensie maken?

[DP Kunst]

Bosch zelf? Ze hebben ook veel sensoren etc..

[pjottum]

Als je kijkt naar http://www.bosch-semiconductors.com/ kan @merethan - en anderen, wellicht een beter beeld krijgen van de ICs die Bosch allemaal maakt.

[Niet Henk]

Gokje, maar... Bosch?

Bosch is zelf best een grote naam in de chipfabricage voor auto's. Zie o.a. hun site.
Ze hebben ook onder andere CAN ontwikkeld, een standaard voor communicatie tussen verschillende chips in auto's.

Natuurlijk is er een kans dat ze ook chips voor anderen gaan maken.

[mae-t.net]

Ze zijn er vrij geheimzinnig over wat ze zelf ontwikkelen en wat ze onder licentie produceren en welke kennis en productiemiddelen ze eventueel door overnames verkregen hebben, dus ik snap de vraag wel. Ik wist zelf ook niet dat ze al vrij lang en vrij groot in de halfgeleiderindustrie zaten. Als je goed kijkt is het productgamma wel vrij specialistisch, dus goede kans dat ze bijvoorbeeld alleen de processorkernen in licentie hebben en de rest eromheen zelf ontwikkelen.

[Reactie gewijzigd door mae-t.net op 22 juli 2024 17:00]

[merethan]

Bosch ECU's bijvoorbeeld zijn rondom Infineon SOC's ontworpen.

[GewoonWatSpulle]

Ze zijn er vrij geheimzinnig over wat ze zelf ontwikkelen

Geheimzinnig of hangen ze het niet aan de grote klok middels een marketingafdeling gericht aan de consument? Veel zaken worden ook in samenwerken met andere partijen gemaakt en die willen vaak ook exclusiviteit. Ook worden er zaken geproduceerd die volledig buiten de deur zijn ontwikkelt maar niet zelf geproduceerd (kunnen) worden.

[mae-t.net]

Exclusiviteit kan problematisch zijn. Vroeger was exclusiviteit zelfs tamelijk ongewenst bij grote afnemers (waarom denk je dat bedrijven als AMD en Infineon licenties van Intel hebben gekregen ooit; niet omdat intel dat persé wilde), nu is het vooral irritant als je iets op componentniveau wilt repararen. Maar dat is een andere discussie.

Ook in de auto-industrie is exclusiviteit ongewenst maar dat gaat dan wat vaker op module-niveau (ook daar is Bosch natuurlijk een grote speler). Eenzelfde motor wil nog wel eens uitgevoerd zijn met een ECU van Lucas of Valeo in plaats van een van Bosch, bijvoorbeeld.

Met geheimzinnig bedoel ik in eerste instantie gewoon hun bedrijfsgeschiedenis. Zoiets van "we hebben een fabriek geopend en daarin hebben we steeds meer producten gemaakt". Dat snap ik ook nog wel als ze het niet opschrijven.

Het volgende punt is dat ik nog nooit een Bosch-halfgeleider bij een distributeur gezien heb, maar daar staat tegenover dat er bij nader inzien wel datasheets te vinden zijn van veel van hun standaardtypes. Dus dat is hooguit slecht verkrijgbaar, niet geheimzinnig.

[Pecunia-18]

Goeie vraag, het is vast geen toeval dat ze (na)bij de grootste chipfabriek van Infineon in Dresden gaan zitten. Er is daar vast een goede samenwerking tussen die 2.

[Jan Onderwater]

Bosch zelf.
Bosch ontwerpt en bouwt erg veel gespecialiseerde chips, van medische toepassingen (lab on a chip) tot automotive, navigatie en Digital SoC's ASIC

[Liquid_Bisquit]

Er worden nogal wat concrete plannen gesmeed om de chipproductie wereldwijd op te voeren. Ben benieuwd wanneer er een overaanbod komt en ze met de chips naar je hoofd gaan beginnen gooien.

[Giesber]

Als je ziet wat de verwachtingen zijn van de vraag van chips, dan is het ook broodnodig, en is het nog maar de vraag of er een overaanbod komt.

Als je al kijkt naar de groei van de afgelopen 20 jaar is het vrij duidelijk dat die groei nog wel even zal aanhouden:
https://www.semi.org/en/b...stry-upturn-by-early-2020

Specifiek naar deze Bosch fabriek is het de laatste jaren ook duidelijk geworden dat IoT aan het boomen is, en dat het aantal elektronische componenten in een auto enorm aan het stijgen is. Een simpel achterlicht blok was vroeger een aantal lampjes met aparte kabels naar de regelunit, maar is nu een blok met een regelchip in, zodat er maar 1 voedingskabel en 1 signaalkabel getrokken moet worden in plaats van een kabelbundel. Dat is maar 1 simpel voorbeeld van hoe een chip gebruikt wordt om kosten te besparen bij de productie van een auto. De marketingjongens zijn ook nog eens blij, want doordat er een chip gebruikt wordt kan je de ledjes van tegenwoordig nog laten dansen ook, tegen een mooie meerprijs uiteraard.

[mae-t.net]

Dat is een risico, maar gezien de gevaarlijke situatie rondom Taiwan, zou daar natuurlijk ook een keer wat productie kunnen wegvallen. Dan is het toch wel handig om meer productie in andere landen te hebben.

[GRerink]

Wel cool, een clean room van maar liefst 10.000 m2
Factory of the future

[Reactie gewijzigd door GRerink op 22 juli 2024 17:00]

[cyuen]

Welke litography machines worden hier gebruikt? Heeft iemand deze informatie?

Laat maar, ik weet het al

ASML Dresden
Hermann-Reichelt-Straße 3a
01109, Dresden
Germany
[phone]

[Reactie gewijzigd door cyuen op 22 juli 2024 17:00]

[Pinkys Brain]

Hebben ze hard nodig, ze konden nog geeneens aan hun contractueel beloofde leveringen komen. VW dreigde ze al aan te klagen. Kleine bedrijven kunnen het eerstkomende jaar wel vergeten om iets met de meeste Bosch sensoren te doen denk ik.

Werd de IC industrie niet als essentieel bestempelt tijdens Duitse lockdown of zo? Of zaten ze zo krap in personeel dat ze door zieken het stil moesten leggen?