De zogeheten National Emergency Library, een digitale bibliotheek met e-books van het Internet Archive die tijdens de coronapandemie geen wachtlijsten kent, is het mikpunt van kritiek van auteursrechtenorganisaties. Ze vinden dat dit ten koste gaat van de auteurs van de boeken.
Een week geleden introduceerde het Internet Archive de National Emergency Library, waarin 1,4 miljoen gedigitaliseerde boeken beschikbaar zijn voor gebruikers om te lenen. De organisatie heeft al langer een dergelijke digitale bibliotheek, maar met de huidige coronacrisis en de vele gesloten scholen en bibliotheken in de VS achtte het Internet Archive het gepast om de normale wachtlijsten tijdelijk te schrappen. Volgens de organisatie heeft het al vele bedankberichten ontvangen van leraren en bibliothecarissen, omdat zij dankzij de wereldwijd te gebruiken National Emergency Library hun leerlingen en studenten alsnog kunnen helpen. Het Internet Archive stelt dat er nu in de Amerikaanse openbare bibliotheken in totaal 650 miljoen boeken zijn 'waar belastingbetalers voor betaald hebben om er toegang toe te hebben en die boeken liggen nu op de planken en zijn ontoegankelijk'.
Onder meer de Authors Guild en de Association of American Publishers hebben zich kritisch uitgelaten over dit initiatief. De Authors Guild zegt geschokt te zijn dat het Internet Archive de covid-19-epidemie gebruikt als een excuus om het auteursrecht verder richting de afgrond te duwen, waarmee ze volgens de belangenorganisatie ook auteurs schaden die het vaak toch al moeilijk hadden. De organisatie vindt dat het de auteurs de mogelijkheid ontneemt om hun boeken in digitale vorm te introduceren zodra ze niet meer gedrukt worden. Het weghalen van de eerdere beperking van één gebruiker per boek valt ook niet in goede aarde bij de Authors Guild. De Association of American Publishers noemt het initiatief onwettig en een opportunistische aanval op de rechten van auteurs tijdens de coronaviruspandemie. De directeur van de Copyright Alliance stelt ook de motieven van Brewster Kahle, de man achter het Internet Archive, ter discussie. Volgens de directeur is dit initiatief met name 'verachtelijk' gelet op de timing en het persoonlijke vermogen van de internetondernemer en multimiljonair Kahle.
Het Internet Archive heeft op zijn beurt weer gereageerd op de kritiek. Volgens de organisatie zijn de boeken verkregen door aankopen of donaties, net zoals dat gaat bij traditionele bibliotheken. Volgens het Internet Archive is dit systeem vergelijkbaar met het systeem dat uitgevers van e-books hanteren. De organisatie stelt dat de huidige praktijk van de National Emergency Library in de buurt komt van het normaal gesproken gehanteerde beleid van controlled digital lending, waarbij fair use de basis vormt. Dit zou niet in strijd met Amerikaans recht zijn. Het Internet Archive stelt verder juridisch gezien niet verplicht te zijn om toestemming te vragen aan auteurs of uitgevers om hun boeken te digitaliseren en beschikbaar te stellen.
De digitale bibliotheek van het Internet Archive werkt door fysieke boeken te scannen en ze vervolgens digitaal uit te lenen als e-book, wat gepaard gaat met drm en een systeem van een leenperiode van twee weken, waarbij de toegang van de leners wordt geblokkeerd als ze hun boeken aan het einde niet uitchecken. Er worden afbeeldingen gemaakt van elke boekpagina en die afbeeldingen zijn vervolgens beschikbaar in een internetboeklezer, via versleutelde pdf's, of via wat de organisatie omschrijft als 'inferieure' .epub-bestanden. Die mindere kwaliteit hangt samen met het feit dat de bestanden gebaseerd zijn op ongecorrigeerde optical character recognition en daar kunnen fouten in zitten.