Zorgverzekeraars Menzis en VGZ hebben in 2018 een last onder dwangsom gekregen van de Autoriteit Persoonsgegevens. De verzekeraars voldeden niet aan de oude privacywet en gaven medewerkers ongeoorloofd toegang tot data. Bij Menzis werd uiteindelijk een bedrag geïnd van 50.000 euro.
De dwangsommen werden opgelegd naar aanleiding van een onderzoek dat de privacywaakhond startte naar de vier grootste zorgverzekeraars van Nederland. Daaruit bleek dat bij VGZ en Menzis niet op orde hadden wie toegang had tot medische gegevens. Bij Menzis konden marketingmedewerkers toegang krijgen tot medische informatie van patiënten. Volgens de interne richtlijnen zou dat niet de bedoeling moeten zijn. Bij VGZ was hetzelfde het geval, maar daar ging het over 'een aantal medewerkers van de afdeling Klant en Merkpartners'. De AP vond geen aanwijzingen dat de medewerkers ook daadwerkelijk medische gegevens gebruikten voor marketingcampagnes.
De privacywaakhond legde beide verzekeraars begin 2018 een last onder dwangsom op. Dat is een soort voorwaardelijke boete. De verzekeraars moesten hun procedures bijwerken, anders zouden zij alsnog een echte geldboete krijgen. Het ging om een bedrag van 150.000 euro per week dat de overtredingen nog actief waren, tot een maximum van 750.000 euro. Het gaat daarbij overigens niet om een last onder dwangsom onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Die was tijdens de onderzoeksperiode nog niet actief. De last werd opgelegd onder de voorganger van de wet, de Wet Bescherming Persoonsgegevens.
VGZ heeft de nodige wijzigingen op tijd doorgevoerd. Menzis deed dat niet. Daarom 'verbeurde' de AP de verzekeraar een dwangsom van 50.000 euro. Dat bedrag heeft de zorgverzekeraar inmiddels betaald.
De dwangsommen kwamen naar aanleiding van een onderzoek dat de privacywaakhond startte naar de vier grootste zorgverzekeraars van Nederland. Het onderzoek werd gestart door klachten van privacyorganisatie Vrijbit, die daarover al bij het toenmalige College Bescherming Persoonsgegevens had geklaagd. Vrijbit stelde dat de zorgverzekeraars gebruik maakten van de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Zorgverzekeraars. Die richtlijn is inmiddels verouderd en wordt door de Autoriteit Persoonsgegevens ook niet ondersteund.