Aantal opvragingen door opsporingsdiensten bij providers daalt licht

Nederlandse opsporingsdiensten hebben in 2016 iets minder opvragingen gedaan bij providers dan in 2015. Deze opvragingen verlopen via het Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie, oftewel CIOT. Sinds 2012 is sprake van een daling.

In het jaarverslag van het CIOT is te lezen dat er in totaal 1,68 miljoen opvragingen hebben plaatsgevonden. In 2015 waren dat er 1,72 miljoen. De daling is minder sterk dan in de voorgaande jaren. Van 2014 op 2015 was er een daling te zien van ongeveer 17 procent; de huidige daling komt neer op ongeveer 2 procent. De neerwaartse trend is in 2012 ingezet, in dat jaar vonden er nog meer dan 2,5 miljoen opvragingen plaats. De verzoeken leverden in 87 procent van de gevallen resultaat op; in 2015 was dat 88 procent.

Bij de opvragingen gaat het om verzoeken om gegevens via het centrale CIOT-bevragingspunt in te zien. Dit systeem stuurt de verzoeken door naar telecom- en internetproviders. Dagelijks uploaden de providers hun klantgegevens naar een zogenaamde black box, waar deze maximaal 24 uur worden bewaard. Met behulp van daarin opgeslagen gegevens kunnen opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten bijvoorbeeld achterhalen welke naw-gegevens bij een bepaald ip-adres, telefoonnummer of e-mailadres horen. Het tegenovergestelde is ook mogelijk. De gegevens mogen opgevraagd worden door onder andere de Nationale Politie, de Koninklijke Marechaussee, het Openbaar Ministerie en de FIOD.

Aan de gepubliceerde statistieken is verder te zien dat veruit de meeste verzoeken worden gedaan op basis van artikel 126n van het Wetboek van Strafvordering, waarin de bevoegheid tot het opvragen van gegevens is vastgelegd. Een enkel verzoek is gedaan op basis van artikel 126ii, dat geldt voor verkennende onderzoeken bij terroristische misdrijven. De politie-eenheid die de meeste verzoeken heeft gedaan, is de eenheid Oost-Nederland van de Nationale Politie, met 229.763 verzoeken, gevolgd door Den Haag en Rotterdam.

Reacties (47)

[Wodanford]

Dagelijks uploaden de providers hun klantgegevens naar een zogenaamde black box (...) naw-gegevens bij een bepaald ip-adres, telefoonnummer of e-mailadres

Dit zit me niet helemaal lekker. Die black box, ik heb geen idee wat ik me daarbij moet voorstellen. Maar dat soort data van miljoenen mensen - en uitgaande van onschuldpresumptie - in weer een apart gecentraliseerd systeem opslaan, lijkt mij niet zo handig. Waarom niet gewoon de data bij de providers houden? Dat maakt het misschien ietsje vervelender voor de opsporingsdiensten om die informatie te verzamelen, maar dat is hun probleem.

[Reactie gewijzigd door Wodanford op 23 juli 2024 01:15]

[CivLord]

Black-box houdt in dat er alleen gericht gegevens opgevraagd kunnen worden en dat er niet in gegrasduind kan worden wie wat allemaal doet.

[Hoppa!]

Als iets je niet lekker zit, dan moet je je er over informeren. Mogelijk dat je er dan nog onrustiger van wordt, maar dan weet je in ieder geval hoe het zit.

Over het CIOT-bevragingspunt:
https://www.rijksoverheid...j-gebruik-telecomgegevens

[Reactie gewijzigd door Hoppa! op 23 juli 2024 01:15]

[Wodanford]

Als je een reactie schrijft, dan moet je het bericht waarop je antwoordt even helemaal doorlezen. Mogelijk dat je dan ook het artikel zelf nog even moet doornemen. Maar dan weet je in ieder geval hoe het zit.

Volgens het artikel worden gegevens geüpload naar een black box. Dat kan niet anders dan een systeem (kapstokterm) zijn, anders kun je er geen gegevens naar uploaden. Ook al zegt jouw link dat er sprake is van slechts een "bevragingspunt" dat vraag en antwoord doorsluist.

Dagelijks uploaden de providers hun klantgegevens naar een zogenaamde black box, waar deze maximaal 24 uur worden bewaard. (...) De gegevens mogen opgevraagd worden (enz)

Dus blijft de vraag of dat wel zo verstandig is. Weer een systeem, weer een centraal punt waar gegevens van miljoenen mensen opgeslagen zijn. Weer de onschuldpresumptie met de voeten treden.

[Reactie gewijzigd door Wodanford op 23 juli 2024 01:15]

[MeNTaL_TO]

CIOT is toch letterlijk die Isrealische blackbox waar we niet van weten wat er precies met die gegevens gebeuren (hetgeen blackbox al impliceerd).

[tboynl]

Het is niet helemaal waar dat er één grote black box bij de overheid zit. Ik weet van ten minste één provider dat deze zelf de CIOT bestanden beheerd. Dit kan ik alleen maar toejuichen. De provider kan dan zelf loggen hoe vaak en welke CIOT bestanden zijn benaderd en daarnaast toezien dat de bestanden na 24uur ook echt zijn verwijderd. Dat maakt de kans op massaal inzien van CIOT bestanden al heel wat kleiner met deze constructie.

[SuddenTwitch]

Damnn thats a lot of requests. had altijd het idee dat om tientallen ging per jaar. niet zoveel

[Raindeer]

Het gaat veelal op de volgende manier:

Je vindt een dode langs de kant van de weg. Je identificeert de dode.
Je vraagt de namen en nummers van die dode op. (Dat zijn een paar queries)
Je vraagt daarna bij de provider een lijst op iedereen die door dode gebeld is of dode gebeld heeft (A en B nummer analyse). Dan komt er een lijst van nummers uit.
Die nummers dump je in CIOT.
Daar zijn altijd interessante nummers bij. Daarvoor ga je dan hetzelfde setje vragen af.

Ondertussen trek je de smartphone van de dode uitelkaar. Daar komen soms ook nog interessante dingen uit, bv telefoonboeken en Whatsapp berichten. Ook dat gaat in CIOT,

En zo heeft 1 dode al snel 100-200 CIOT queries.

Analyse van drugsnetwerken gaat vergelijkbaar, maar daar zal een ieder die onder tap staat bij een telefoontje weer een query in CIOT opleveren. Dat kan de bakker zijn, maar ook weer een volgende stap in het onderzoek.

Oftewel, dit soort getallen zegt niets over de doelmatigheid en de impact op de privacy van burgers. Je kunt met redelijk normale aannames over politiewerk al snel tienduizenden, zo niet honderdduizenden queries genereren. Toon mij uw communicatie en ik zeg u wie u bent.

[Reactie gewijzigd door Raindeer op 23 juli 2024 01:15]

[tweaknico]

Maar voor onderzoek opgevraagde gegevens hoeven niet 2 maal opgevraagd te worden...
Alle geproduceerde gegevens kunnen gewoon vastgelegd worden en later hergebruikt voor andere zaken.
Een request gaat niet over 1 nummer... In een request kunnen hele lijsten opgevraagd worden.
Dus een 10-tall queries / dode ja, 100-en nee niet snel.

Daarnaast zal ook een openbare bron als FB etc. gebruikt worden in onderzoek, dus niet alles hoeft uit het CIOT te komen.

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 23 juli 2024 01:15]

[Raindeer]

Dat is misschien waar in 1 onderzoek. Maar het is niet zo dat alle data van alle onderzoeken gecorreleerd en gecoördineerd zijn. Daar zijn heel veel redenen voor. Dus het kan best zijn dat hetzelfde nummer meermalen opgevraagd wordt in meerdere onderzoeken door meerdere agenten in meerdere regios. Het hoeft ook niet relevant te zijn dat hetzelfde nummer in meerdere onderzoeken naar boven komt. Denk bv aan het nummer van een lokaal restaurant of van de school van de kinderen.

Het CIOT zal echter altijd de meest recente info geven over dat nummer en dus maakt de opsporing geen gebruik van oude gegevens over nummers.

[tweaknico]

iets is over dag x-2 niet meer beschikbaar, dus in de ëigen"database kun je data over dagen x-2... verre verleden kun je dus wel degelijk recycelen.

[Belsameth]

het opslaan van dergelijke gegevens, zeker voor opsporings doeleinden is niet handig. IP adressen veranderen en mensen nemen ook wel eens een ander nummer. De CIOT is altijd up to date.

[tweaknico]

Dat kan, maar veel gegevens zijn vrij statisch..., zeker hele reeksen van IP adressen van mensen thuis. mogelijk ook Mobiel.

[Belsameth]

Klopt, bij een onderzoek kan je daar echter niet van uit gaan. (bijna) alle particuliere providers gebruiken dynamische IP adressen. het feit dat ze niet vaak wijzigen betekend niet dat ze niet op elk moment kunnen wijzigen.

neem een voorbeeld aan mijzelf. Jarenlang hetzelfde IP adres en dit jaar al 3x gewijzigd zonder duidelijke reden. Zou toch vervelend zijn als een van de vorige gebruikers zich bezig hield met ongure zaken en de politie vervolgens bij mij aan komt kloppen ivm ooit eens opgeslagen informatie.

[batjes]

De uitgedeelde IP adressen worden bij de provider gewoon bijgehouden. De politie of overige overheid kan gewoon bij de provider opvragen welke klant wanneer welk IP adres gebruikte. Die databases bij providers zijn vele jaren oud.

[Belsameth]

Klopt, en om dat proces te versimpelen (ie. graaien makkelijker te maken) is de CIOT databasein het leven geroepen. Dat scheelt verzoeken richting de providers.

[Verwijderd]

Wekt het vermoeden dat de boel geautomatiseerd is met een soort van watch/track list.

[The Zep Man]

1.687.938 verzoeken per jaar is iets van 4624 verzoeken per dag, 192 verzoeken per uur en iets meer dan 3 verzoeken per minuut. Of het is geautomatiseerd, of men doet veel in bulk.

[laptopleon]

Aan de andere kant gaat het steeds maar om 'klontjes' van 24 uur p.p. Dus als je 4.600 personen 365 dagen bijhoudt, zit je ook op 1,68 miljoen verzoeken en dat klinkt op heel Nederland dan weer niet zo dramatisch. De werkelijkheid zal ergens tussenin zijn.

[Stoelpoot]

Dan vraag ik me toch af waarom ruim 4.5 duizend mensen constant in de gaten moeten worden gehouden in alles wat ze doen

[MiesvanderLippe]

Enig idee hoeveel radicale gelovigen wij hebben bijvoorbeeld?

[Verwijderd]

Wachten totdat je iets oppikt waarmee je ze kunt oppakken? Heel veel daders zijn officieus bekend maar bij gebrek aan bewijs kan je er niets mee. Grote kans dat er bij die mensen in de straat ook vaker wordt gesurveilleerd in de hoop iets te vinden.

[laptopleon]

Alles wat ze online doen, dat is niet hetzelfde natuurlijk.

Stel even dat het inderdaad steeds dezelfde 4.600 mensen zijn, dan is dat 1 op de 3.777 mensen die op deze manier gemonitoord wordt.

Er zijn nou eenmaal boeven, godsdienstfanaten en gevaarlijk gestoorde mensen dus als ze de juiste personen volgen vind ik deze cijfers best meevallen.

In werkelijkheid zal een aanzienlijk deel van deze personen niet heel de tijd online gevolgd worden, maar alleen tijdelijk omdat er een onderzoek loopt waarin ze verdachte zijn.

[CivLord]

Nog minder personen. Gegevens over IP-nr, tel.nr. en emailadres zullen apart uitgevraagd moeten worden.

[laptopleon]

Tja.. en aangezien veel mensen vanaf meer dan één IP-adres internet gebruiken en de meesten meer dan één emailadres hebben lijkt het dan een stuk meer dan het is, al blijft het natuurlijk onduidelijk hoeveel personen men dan probeert in de gaten te houden.

[Chadi]

Dit is toch schandalig. En er is geen enkele manier om te verzekeren dat dit soort data weg gegooid wordt of niet in verkeerde handen valt.
Dan heb ik het niet eens over de interpretatie van dit soort data.

[Hoppa!]

Wat stel je voor als oplossing? Want het is natuurlijk makkelijker om te fulmineren en aannames te doen over verkeerd gebruik,als je niet weet hoe het zit, dan komen met oplossingen.

Wil je het opvragen van informatie verbieden?

Of wil je strikte richtlijnen over wanneer informatie mag worden opgevraagd? (zijn er al)
Onafhankelijk toezicht op het opvragen van gegevens? (is er al)
Richtlijnen over hoe lang informatie bewaard mag worden? (zijn er al)

[Chadi]

Ouderwets opsporingswerk. Niet denken dat data heilig is. Je burgers niet in een kwetsbare positie brengen.
Dat is wat ze moeten doen. Dat er dan misschien 2 of 3 boeven minder gevangen worden neem ik op de koop.

[Hoppa!]

Met een krant met twee gaten er in op het station gaan zitten, om te kijken of de boeven geen briefjes uitwisselen?

Je snapt toch wel dat de wereld sinds de jaren '80 is veranderd hè? En dat deze vorm van politiewerk er tegenwoordig gewoon bij hoort?

[Chadi]

Je snapt toch wel dat je boeven die geld uitwisselen niet met deze data kan op pakken.

[Hoppa!]

Dat ligt er maar net aan welke gegevens er worden opgevraagd en wat de bron is.

Het kan je wel helpen bij het identificeren van de betreffende boeven, zodat je weet naar wie je zoekt en wie je in de gaten moet houden bij het uitwisselen van dat geld.

[Chadi]

Hoezo kan het je helpen? De gasten die dat soort dingen doen hebben nooit een sim op naam en wisselen sneller van GSM/SIM dan jij en ik broodjes eten.

[Hoppa!]

Er zo weinig van snappen en dan toch een mening willen hebben. Stuitend gewoon.

Het gaat hier ook over internetproviders. Op het moment dat er via internet/e-mail/darkweb dealtjes worden gesloten en je hebt een IP-adres, dan kun je via de provider achterhalen om wie het gaat. Die kun je vervolgens met ouderwets politiewerk in de gaten houden.

Bovendien overschat je de gemiddelde crimineel nogal. Ja, in de zware georganiseerde criminaliteit zijn ze redelijk voorbereid met burnerphones, maar er worden ook genoeg fouten gemaakt waardoor dit soort opsporing gewoon zinnig is.

Of denk je dat de politie dit soort informatie op blijft vragen als ze er geen kont aan hebben?

[Chadi]

Een IP adres koppelen aan een persoon is net zo . Dat moet je als tweaker wel weten. En weten dat je ook via prepaid GSM internet verkeer kan hebben. Jaaaaaa echt hoor!

[Hoppa!]

En toch worden er misdaden mee opgelost. Dus kennelijk zit je gewoon fout met je aannames.

[jbhc]

Bron?

[CivLord]

Het artikel zelf

De verzoeken leverden in 87 procent van de gevallen resultaat op

[8088]

Die hitrate van 87,07 geeft enkel aan dat er op 87,07 van de 100 'vragen' er een of meerdere 'antwoorden' kwamen.

Nergens valt uit af te leiden of en hoeveel die antwoorden enige relevantie bevatten, dus het is geenszins een indicatie dat er misdaad mee opgelost (of voorkomen) is.

[tweaknico]

Onafhankelijk toezicht?.... Je bedoeld de kamer commissie "Stiekum"?

Zijn die in staat om het systeem zelfstandig te onderzoeken op compliance of moeten ze anderen op blauwe ogen geloven... Ik denk het laatste. Ik moet de politicus nog tegenkomen die serieuze ICT competenties heeft.
En wat als ze tot de ontdekking komen dat het niet "helemaal" compliant is..., dat toegeven betekent of dat er iets is veranderd zonder dat ze er kennis van hadden, dan wel onder de pet houden...

[Hoppa!]

Ach, met zo'n drogredeneringen als je hier bezigt, is bij voorbaat elke discussie zinloos.

[tweaknico]

Nee ik denk dat er een groter probleem aan het ontstaan is omdat de techniek ver voorbij het bevattingsvermogen van enkele personen is gegaan.
Daardoor is controleerbaarheid steeds lastiger dit gaat niet over alleeen CIOT, maar ook bv. verkiezingsproces... Iedereen kan omgaan met papier & potlood en tellen en hertellen etc. vol-op controle mogelijkheden.
Bij ICT zijn er maar een paar mensen die de zaak kunnen controleren en de rest moet deze enkele uitverkorenen op de blauwe ogen geloven...

Toezicht impliceert dat er controle mogelijkheden zijn, die mogelijkheden kunnen bescreven en getoetst worden, etc alleen zeggen dat ze er zijn???
Je zult je op mijn (bruine) ogen moeten geloven....

[Hoppa!]

Welkom in deze eeuw. Vrijwel alles wat besloten wordt gaat voorbij aan het bevattingsvermogen van 90% van de burgers. Of dat nu ICT is, beleidskeuzes op het gebied van onderwijs, Europese samenwerking, integratieproblematiek of oplossingen voor mobiliteit.

Mensen snappen niet meer waar het over gaat en oordelen in alles op hun onderbuik of hun tamelijk domme boeren verstand (waarmee ze regelmatig elke vorm van nuance uitschakelen). Dat bedoel ik eigenlijk niet eens denigrerend, want het is volstrekt logisch dat je geen expert kunt zijn op al die gebieden.

Maar toch vindt iedereen dat ie maar overal een ongeschoolde mening over moet hebben. Totale waanzin en het failliet van de democratie, men wordt steeds vatbaarder voor populisme omdat populisten (net als het 'domme' volk) de nuance uitschakelt en inspeelt op de onderbuik.

De oplossing? Mensen mogen alleen nog maar een mening hebben (en stemrecht) over onderwerpen waar ze aantoonbaar verstand van hebben. Maar ja, wie gaat dat dan weer, zonder politieke voork(l)eur, testen?

[raro007]

Er woord bezuinigd op de politie, dus minder politie minder opsporing?

[Hoppa!]

Er wordt helemaal niet bezuinigd op de politie. Bezuinigingen die waren voorgesteld zijn teruggedraaid en er wordt zelfs weer extra geïnvesteerd.

[bonus]

En wat is de oorzaak dan ? Minder uploaders of andere manieren om aan deze data te komen ? Of juist een grotere ondergrondse beweging waar ze geen weet van hebben...

[Thom2289]

Volgens mij doel je op het downloadverbod. Dat is in dit bericht niet aan de orde, omdat het geen verbod is wat in het wetboek van strafrecht is gecodificeerd. De cijfers uit dit bericht gaan alleen over strafrechtelijke kwesties.

[HenkSlijfer]

Mmmmmmm,

Aan de gepubliceerde statistieken is verder te zien dat veruit de meeste verzoeken worden gedaan op basis van artikel 126n van het Wetboek van Strafvordering, waarin de bevoegheid tot het opvragen van gegevens is vastgelegd. Een enkel verzoek is gedaan op basis van artikel 126ii, dat geldt voor verkennende onderzoeken bij terroristische misdrijven.

was artikel 126ii nu juist niet waar dit allemaal om was begonnen? laat maar weer eens zien hoe snel de politiek zich, door de media en opsporingsdiensten, laat overhalen tot beslissingen, zonder dat ze zelf goed weten wat het oplevert. niet alleen in deze zaak, maar eigenlijk altijd. kost ons allemaal behalve heel veel geld ook nog eens onze privacy.