Deze ontwikkeling is niet nieuw en zat er al jaren aan te komen. Voor mij als treinmachinist is het aan de ene kant jammer dat mijn prachtige beroep veranderd wordt van machinebediener (want dat zijn we feitelijk) naar machinecontroleur, maar aan de andere kant ben ik vanuit mijn eerdere beroepsmatige interesse als ex-ICT'er erg benieuwd hoe dit in de praktijk uitgewerkt zal gaan worden.
Vorig jaar werd al aangekondigd dat ProRail in samenwerking met DB Cargo proeven wilde gaan doen met zelfrijdende goederentreinen op de Betuweroute, een tracé dat alleen voor goederentreinen (en in extreem zeldzame gevallen een omgeleide ICE hogesnelheidstrein) gebruikt wordt en al voorzien is van het nieuwe ERTMS beveiligingssysteem (bron:
http://www.spoorpro.nl/go...en-testen-op-betuweroute/). Ik vermoed dat het huidige bericht een uitwerking of wellicht een verandering is van de eerder aangekondigde proef.
Op bijvoorbeeld de hogesnelheidslijn wordt in zekere zin al half automatisch gereden door de Intercity Direct en Intercitytreinen van NS. De software in de machines van Bombardier (de locomotieven van het type Traxx) biedt automatische rij- en remaansturing, waardoor de machines zelfstandig de tractie en rem kunnen regelen. Ook kunnen de locomotieven bijvoorbeeld automatisch de stroomafnemers neer laten bij de wisseling van bovenleidingspanning tussen de HSL (25 kV ~) en het conventionele spoor (1,8 kV =). Hoewel die dingen in principe nog moeten gebeuren door de machinist, zou het dus al automatisch kunnen door de machine. Op een lijn als de HSL, die voorzien is van een modern beveiligingssysteem dat ten alle tijden op de meter nauwkeurig de positie van de trein weet, geen overwegen of andere invloeden van buitenaf heeft, is de stap naar volledig automatisch rijden niet heel groot meer.
Echter op het 'ouderwetse' spoor zie ik zeker nog een aantal uitdagingen.
Het ERTMS beveiligingssysteem, dat nu in Europa en zelfs in diverse landen buiten Europa geïnstalleerd wordt, biedt een grotere mate van veiligheid ten opzichte van vele landelijke beveiligingssystemen, maar is niet onfeilbaar. Zeker door de verschillende interpretaties en implementaties van het systeem door de diverse fabrikanten, kan daar een verschil in afhandeling zitten, die potentieel tot gevaarlijke situaties zou kunnen leiden. Daarnaast biedt ERTMS geen opties voor autonoom rijden aan, maar is enkel een opvangnet, mocht de mens falen. De opties die er nu zijn voor autonoom rijden, zijn eigen implementaties van diverse fabrikanten.
Als je op een Groningse spoorlijn met één vervoerder en één materieeltype rijdt, zal dat geen enkel probleem zijn. Vervoerder X kiest voor leverancier Y voor het autonoom rijden en dat zal ongetwijfeld prima en veilig werken.
Wat gebeurd er echter als Vervoerder W voor oplossing Z en vervoerder Q voor oplossing S kiest, die samen het spoor moeten delen? Zullen die met elkaar kunnen communiceren? Of zouden alle Nederlandse vervoerders gedwongen worden om met één fabrikant in zee te gaan om dit te voorkomen? Is er dan geen sprake van een gevaarlijke vendor lock-in, waarbij je opeens geheel afhankelijk wordt van één leverancier?
Daarnaast heb je nog vele praktische vragen. Op dit moment zijn er zoveel invloeden van buitenaf die het treinverkeer kunnen verstoren, dat een groot deel daarvan zal moeten worden weggenomen. Overwegen zullen moeten verdwijnen, alle treinen zullen moeten worden voorzien van de mogelijkheid tot zelfstandig rijden en je moet niet vergeten dat we een gemixt spoorwegnet met een aantal personenvervoerders hebben en vele goederenvervoerders. Ik voorzie ook nog wel uitdagingen met het rem- en rijgedrag van de goederentreinen. Of überhaupt met het autonoom laten rijden van goederentreinen. Die wagons rijden door heel Europa. Moeten die dan allemaal voorzien worden van monitoring voor het autonoom rijden?
Uiteraard: alles zal ongetwijfeld al wel mogelijk zijn. Maar tegen welke kosten?
ERTMS is afgelopen jaar al een keer uitgesteld en een stuk van het budget is al besteed aan andere dingen die de politiek toen belangrijker vond. Er zijn nog steeds een heleboel overwegen. En daarnaast de vraag: Wie moet de kosten op zich nemen voor het ombouwen van de treinen? Om over alle goederenwagons in Europa nog maar te zwijgen. Door de globalisering wordt het alleen maar lastiger om dat soort dingen te verwezenlijken.
Kortom: zeker, in de toekomst zullen de treinen ongetwijfeld zelfstandig gaan rijden, met de meer op zichzelf staande (decentrale) spoorlijnen waarschijnlijk op de eerste plaats. Wanneer echter het volledige spoorwegnet van Nederland autonoom zou kunnen rijden, is nog maar zeer de vraag en zie ik, door de enorme investering die er voor nodig is, in de zeer nabije toekomst nog niet gebeuren.
[Reactie gewijzigd door EDIT op 22 juli 2024 17:48]