Er wordt te weinig gediscussieerd over de uitbreiding van de bevoegdheden van de Nederlandse geheime diensten. De diensten krijgen de bevoegdheid om ongericht op internet te tappen, maar daarover heeft niemand het, klaagt de toezichthouder op de geheime diensten.
Op dit moment mogen geheime diensten binnen Nederland in tegenstelling tot bij draadloze communicatie via bijvoorbeeld satelliettelefoons, alleen gericht tappen op internet en mogen ze bijvoorbeeld geen sleepnet uitwerpen op zoek naar bepaalde data. Als dat aan het kabinet ligt, gaat dat veranderen. De Tweede Kamer lijkt de uitbreiding van die bevoegdheden te steunen. Een wetswijziging zou ervoor moeten zorgen dat een sleepnet wel degelijk kan worden uitgeworpen.
Over die uitbreiding van de bevoegdheden wordt veel te weinig gediscussieerd, stelt de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, de onafhankelijke toezichthouder op de AIVD en zijn militaire broertje, de MIVD. Volgens de toezichthouder wordt de discussie vaak doodgeslagen met de melding dat inmiddels 90 procent van de communicatie over bekabelde verbindingen gaat, meldt hij in zijn verslag over het afgelopen jaar.
De vraag is volgens de toezichthouder of dat de wetswijziging rechtvaardigt; de discussie moet volgens de CTIVD ook gaan over de vraag hoe effectief de bestaande bevoegdheden van de geheime dienst zijn. Volgens de CTIVD moet de noodzaak van de nieuwe bevoegdheden worden aangetoond, voordat er sprake kan zijn van wettelijke uitbreiding.
Communicatie over kabels | Draadloze communicatie | |
---|---|---|
Gerichte taps | Toegestaan | Toegestaan |
Ongerichte taps | Mogen straks mogelijk wel | Toegestaan |
De inlichtingendiensten klagen dat ze steeds minder informatie binnenkrijgen, omdat steeds meer informatie over kabels loopt. Dat geldt ook voor draadloze communicatie via wi-fi en mobiele netwerken: voor het overgrote deel loopt ook die communicatie over kabels, die niet ongericht mogen worden afgetapt. Taps mogen pas worden geplaatst als een dienst een specifiek persoon voor ogen heeft.
Wat de toezichthouder betreft, moet ook het toezicht op de geheime dienst worden verscherpt als de nieuwe bevoegdheden er komen. Daarbij moet het oordeel van de toezichthouder wettelijk bindend worden, vindt de toezichthouder zelf. Nu is dat niet zo; het is in feite een soort advies aan de Tweede Kamer, die vervolgens de verantwoordelijke minister ter verantwoording kan roepen. Het kabinet wil overigens dat die situatie blijft bestaan.