Nederlandse hackerspaces houden op zaterdag 26 maart open dag

HET kernprincipe van elke hackerspace was (en voor de meeste, is) zo min mogelijk regels op te leggen.

Huh?

Ik bezocht in 2004 voor het eerst een hackerspace en ben sinds 2011 bestuurder van een Nederlandse hackerspace. Ik heb veel contact met bestuurders en deelnemers van andere spaces, en heb me enorm verdiept in hoe hackerspaces tot stand zijn gekomen en wat werkt en wat niet werkt. Juist op het onderwerp regels heb ik me bijzonder uitgebreid ingelezen, aangezien ik samen met een paar anderen in 2013 ben begonnen aan een concept-reglement voor RevSpace. Pas in 2015 was er een resultaat waar we trots op konden zijn, en dat hebben we voorgelegd aan de deelnemers. Na uitvoerige discussies en nog een aantal aanpassingen is het uiteindelijk ingevoerd. We bij het opstellen heel veel reglementen van andere spaces bekeken, onze eigen ongeschreven regels geprobeerd in kaart te brengen, en vooral heel veel nagedacht over de grondbeginselen van hackerspaces en waarom je regels zou moeten of willen hebben. Wij wilden wel zo min mogelijk regels, maar de invulling daarvan is voor iedereen anders, en het werd al snel duidelijk dat de meeste hackerspaces dit principe helemaal niet hanteren.

Dit "kernprincipe" dat je noemt, heb ik werkelijk nog nooit eerder gehoord. Ik kan met DuckDuckGo en Google helemaal geen enkele bron vinden die bevestigt wat je stelt. Het is best een goed idee om je reglement kort en leesbaar te houden, en daarbij wil je natuurlijk geen regels die je onnodig vindt.

Ik denk dat je de status van "HET kernprincipe" zelf verzonnen hebt, maar misschien geen metadata hebt bijgehouden waardoor je na een tijdje bent gaan denken dat dit een algemeen ding is. Het is geen kernprincipe van hackerspaces, en zeker niet "HET" kernprincipe van hackerspaces.

Los daarvan kun je je erg afvragen wat "zo min mogelijk regels" in de praktijk inhoudt. RevSpace heeft bijvoorbeeld de eerste 5 jaar geen officieel reglement gehad, maar juist daardoor werd het een plek met door de deelnemers zelf verzonnen ongeschreven regels die voor nieuwkomers lastig te doorgronden waren. En wat zijn, als je "zo min mogelijk regels" gaat invoeren, de uitgangspunten? Wat wil je met die regels bereiken? Ik denk dat je er altijd op uitkomt dat veiligheid een van de doelen van het hebben van regels is, en dat veiligheidsregels dus ook keurig passen binnen het concept van "zo min mogelijk regels".

Voldoen aan de minimale wettelijke regels en verder overlaten aan de vrijwilligers van de hackerspace zelf.

Elke hackerspace met een reglement, en dat is bijna elke hackerspace, heeft regels die verder gaan dan wat wettelijk is vastgelegd. RevSpace (voor meelezers: morphje en ik kennen elkaar o.a. van RevSpace), is de eerste circa 5 jaar van het bestaan uitermate uniek geweest door geen reglement te hebben gehad. Misschien dacht je dat dat opzettelijk was, en misschien heb je gebaald dat we in 2015 alsnog een reglement hebben ingevoerd, maar als je de oprichtingsstatuten erop naslaat zul je zien dat ook bij Stichting Revelation Space er vanaf het begin wel is ontworpen op het hebben van een reglement.

De deelnemers maken de hackerspace. Dit kernprincipe is het merendeel van het bestuur van revspace al een lange tijd vergeten

De deelnemers maken de space, maar het bestuur draagt meer verantwoordelijkheid, en die verantwoordelijkheid nemen we heel serieus. In uitzonderlijke gevallen kan dat ertoe leiden dat we ervoor kiezen om de wens van de meerderheid niet te volgen; zoals je weet doen we dat altijd met uitgebreide onderbouwing. Het bestuur kan ervoor kiezen de belangen van een minderheid te behartigen, en in het geval van RevSpace gebeurt dat ook regelmatig. Soms vanwege de veiligheid, soms omdat we een nieuwe doelgroep erbij willen proberen te trekken (en dus geld willen uitgeven aan iets waar de huidige deelnemers geen nut van inzien). Dat is allemaal opzettelijk zo ontworpen, en daarom zijn bijna alle Nederlandse hackerspaces stichtingen. Zover ik weet is er maar één Nederlandse hackerspace een vereniging, namelijk TechInc in Amsterdam. Daarmee is het ook de enige hackerspace waarbij de leden een onwelgevallige beslissing van het bestuur kunnen overrulen.

De deelnemers maken de space. Maar bij de meeste spaces zijn de bestuurders zelf de meest actieve deelnemers. Ze zitten in het bestuur omdat ze de club draaiend willen houden en het aandurven om verantwoordelijkheid te dragen, maar zijn primair zelf ook gewoon deelnemers, die de space gebruiken als gezellige werk- en ontmoetingsplaats.

Er bestaan wel hackerspaces waarbij het bestuur geen extra verantwoordelijkheid voelt en neemt, en alleen bestaat voor de formaliteiten. Daar zijn de bestuurders afstandelijk ten opzichte van de rest van de deelnemers/leden, en doen zij pas iets als er ergens een meerderheid voor is. Deze spaces zijn makkelijk te herkennen als je er rondloopt, door even naar de veiligheidsdingen te kijken. Praktisch altijd zijn de brandblussers al jaren voorbij de houdbaarheid, of ze staan ergens los (ze horen te hangen), of er zijn überhaupt geen brandblussers. De EHBO-kist is een autoverbandtrommel van jaren geleden, die alweer half leeg is. De nooduitgang is onvindbaar op zit op slot. Allemaal omdat de meeste deelnemers helemaal niet bezig zijn met de veiligheidsaspecten, maar gewoon lekker willen knutselen. Prijs je gelukkig dat bijna alle Nederlandse spaces al lang niet meer in deze categorie vallen, maar dat er mensen zijn die hun bestuurstaak en verantwoordelijkheid serieus nemen.

En nu ga ik een uur in de auto zitten om lekker plezier te hebben op een normale hackerspace die wel gelooft in zelfbeschikking en het vermogen van mensen om thuis te blijven als ze ziek zijn.

Veel mensen zijn besmettelijk zonder zich ziek te voelen. Of ze ziek zijn, is een definitiekwestie, maar overdragen kunnen ze wel. Doordat ze nergens last van hebben, blijven ze niet thuis. Exact daardoor hebben we een pandemie, en was het nodig om allerlei stringente maatregelen in te voeren vanwege de mogelijkheid dat iemand die het zelf nog niet weet, besmettelijk is.

De hackerspace waar naartoe je onderweg was, heeft ook regels gehad omdat dat "vermogen van mensen om thuis te blijven als ze ziek zijn" helaas geen oplossing is. Hun coronaregels zijn minder vergaand geweest dan die van RevSpace (met uitzondering van Corona-QR-controles die zij wel hebben gehad, en RevSpace niet), en ze zijn er eerder mee gestopt, maar het is niet het regelloze zelfbeschikkingswalhalla dat je wellicht denk dat het is

[Reactie gewijzigd door Juerd op 23 juli 2024 17:18]