Belgisch samenwerkingsproject print met 3d-betonprinter huis op locatie

Een Belgisch samenwerkingsproject heeft in Westerlo in de provincie Antwerpen een betonnen huis gebouwd met een 3d-printer. Volgens het project is het voor het eerst dat een huis met een verdieping op de locatie zelf met een printer wordt vervaardigd.

Het demohuis werd binnen vijftien dagen geprint op Kamp C, het provinciaal Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de bouw. Op de locatie werd een vaststaande 3d-printer geplaatst, die met beton het huis printte. Het gaat om een ontwerp met zowel gebogen als rechte muren. In die muren is de gelaagdheid van het 3d-printen te zien.

Volgens de organisatie zijn eerder wel huizen geprint, maar bestaan die uit één woonlaag en zijn ze 'vaak' in een fabriek geprint. Dit nieuwe huis is volgens de organisatie uniek, omdat het uit twee woonlagen bestaat en op de bouwwerf zelf is geprint. Het huis is acht meter hoog en heeft een woonoppervlakte van negentig vierkante meter.

Het is vooralsnog niet de bedoeling dat er mensen in het huis gaan wonen. Met het demogebouw wil Kamp C laten zien wat de mogelijkheden zijn van 3d-betonprinten. Daarom zitten er bijvoorbeeld zowel gekromde als rechte wanden in. Tegelijk wil de organisatie onderzoeken of de stevigheid van het huis behouden blijft.

Doordat het beton wordt geprint en niet gegoten, is bekisting niet nodig. Hierdoor wordt met het 3d-printen volgens de organisatie zestig procent aan materiaal, tijd en geld bespaard in vergelijking met een traditioneel huis. Een woning kan met deze techniek in de toekomst binnen twee dagen worden geprint, stellen de bouwers. Overigens is er van de kostenbesparing op dit moment niet veel te merken. Voor het project hebben Europa en het Antwerpse provinciebestuur in totaal 1,6 miljoen euro aan financiële steun beschikbaar gesteld. Er moeten dus nog wel wat meer huizen worden geprint om de kosten van de printer te kunnen spreiden.

Ook in Nederland wordt gewerkt aan huizen die met een 3d-printer worden gemaakt. Vorig jaar werd hiervoor Europa's eerste commerciële 3d-betonprintfaciliteit geopend. Hiermee moeten vijf woningen in de Eindhovense wijk Meerhoven worden geprint. Volgens Nu.nl verwachtte de organisatie de eerste huizen in de eerste helft van 2020 te kunnen printen. Voor zover bekend is die deadline niet gehaald.

IT-banen

Reacties (93)

3svb 7 juli 2020 11:59

De kost van het project (studie) zal ongeveer een 1.6 miljoen gekost hebben. Echter zou de printer als kost een 300k bedragen. Wat als aannemer zeker snel terug te verdienen is.
Een ruwbouwkost van een 100k woning wordt nu door het te printen gereduceerd tot een 50k.
Toch een zeer mooie innovatie! Zeker met het tekort aan werkkrachten in de bouw.
Door het minder gebruik aan materialen (-60%), dus ook transport, wordt ook de CO2-voetafdruk sterk teruggebracht.

Meer info:
https://www.kampc.be/c3po
https://www.kampc.be/arti...-verdiepingen-op-Kamp-C-3

[Reactie gewijzigd door 3svb op 24 juli 2024 09:06]

SinergyX @3svb • 7 juli 2020 12:19

Hoewel het een zeer interessant principe is, praktijk geeft al aardig wat problemen. Als eerste isolatie, de op dit moment meest efficiente methodes kunnen niet worden toepast in het 3D printproces, waarbij dus of achteraf aanpassingen moeten worden gemaakt, of (zoals nu al bijna standaard is) worden teruggevallen op prefab systemen. Daarbij is de genoemde 60% een 'TOT' geval, duurzame woningen met een lage footprint zoals houtskelet (wederom aardig in opkomst) gebruiken maar een fractie van beton, wegen aanzienlijk minder en zijn zonder enige aanschaf van 'printers' direct toepasbaar.

Dan wil ik niet eens denken aan vervolg aspecten, krimpscheuren, lekkages, afwerking, isolatie, geweldig dat iets goedkoper en sneller kan, maar als vervolgens onderhoud of herstel een factor10 kost om op te lossen.. zit er alsnog niemand op te wachten.

Dit eerste huis is een testgebouw en er zal onderzocht worden of de stevigheid behouden blijft in de loop der tijd.

Waar je, wil je een beetje standaard halen, zeker 15-20 jaar naar moet kijken, gemiddeld huis volgens nederlandse richtlijnen gaat ver voorbij die tijd.

Doet me denken aan die mal-productie woningen uit begin van de eeuw, concept was erg leuk, tot er technisch en ecologisch naar gekeken werd en het viel als een kaartenhuis (letterlijk) in elkaar, berekeningen waren 'best case' met marges van krap 2-3% (maximale belasting van bv een verdiepingvloer, dragende constructies van daken), wat in de praktijk een regelrechte ramp is geworden.

Verder druipt het hele bericht als een goed verkoopverhaaltje, 15 dagen een 'huis printen', nee dat is je ruwbouw op z'n best, een beetje houtskelet (uitsluitend) kan in een week klaar, het gaat om de complete afwerking van de woning waar de meeste tijd in zit. Fundering, ramen, pijpleidingen, isolatie, binnenmuren, dat zijn de zaken waar de meeste tijd van een woning in zit. Zie je nu een woning gebouwd worden, dan zou je denken 'maar dat duurt toch veel langer dan 15 dagen?' precies, omdat alles gelijktijdig wordt gedaan.

[Reactie gewijzigd door SinergyX op 24 juli 2024 09:06]

ejabberd @SinergyX • 7 juli 2020 14:24

Hoewel het een zeer interessant principe is, praktijk geeft al aardig wat problemen. Als eerste isolatie, de op dit moment meest efficiente methodes kunnen niet worden toepast in het 3D printproces, waarbij dus of achteraf aanpassingen moeten worden gemaakt,

Ik denk dat je dit project als een eerste stap moet zien. I.p.v. het kind met het badwater weg te gooien moet er gewoon nagedacht worden over hoe die zaken die jij opnoemt verbeterd kunnen worden in versie 2.0 van de printer.

Voor de isolatie zou men bv. een 2e printkop kunnen voorzien die tussen de lagen beton telkens een speciale isolatielaag spuit. Je zou dan bijvoorbeeld een muur kunnen spuiten die als dwarsdoorsnede beton-isolatie-beton-isolatie-beton-isolatie-beton geeft. En met een nog fijnere spuitkop zouden dat dan misschien nog meer isolatielagen kunnen worden.

Adlan @ejabberd • 7 juli 2020 17:16

Ja, bijvoorbeeld een schuim als isolatie.

Terracotta @ejabberd • 7 juli 2020 23:27

Het isolatieprobleem is de zigzag tussen de binnen en buitenmuur die nodig is om het geheel mechanisch stabiel te houden, wat een directe thermische brug creëert. Dit krijg je niet met een schuim opgelost. Het lijkt me vrij logisch dat ze de holtes gewoon vol PUR/PIR of vlokken ofzoiets, gespoten hebben.

Gwenny @SinergyX • 7 juli 2020 13:40

Jaren in een houtskelet woning gewoond. Wat een drama. Je moet zo’n woning zien als een houten huis met een stenen jas. Het skelet ‘werkt’ altijd met als gevolg dat de tegels in de badkamer om de vijf jaar van de muur kwamen. Uiteindelijk is er een kunststof cel geplaatst die los stond van het skelet. Dit alles dus om werking tegen te gaan. In Zweden zie je deze oplossing ook altijd in houten huizen. Tevens zijn deze woningen door de houten vloeren erg gehorig.
Had gehoopt dat deze tachtiger jaren manie (toen als goedkoop alternatief in de markt gezet) een gepasseerd station zouden zijn, maar blijkbaar is er sprake van, een milieu gedreven, revival.

Terracotta @Gwenny • 7 juli 2020 23:25

De houtskeletbouw van nu is wel een verschil met de oudere gebouwen. Er wordt meer gebruik gemaakt van T- of I-profielen die 30% minder hout nodig hebben EN die mechanisch stabieler zijn vanwege de orientatie van de vezels die varieert per laag/functie. Doordat het klimaat (vanwege isolatie en ventilatie) constanter is, is er ook minder werking van het hout, er wordt daarvoor een ononderbroken schil rondom geplaatst, ipv alleen maar tussen de studs, enzoverder. Een andere optie is SIP-panelen die ook een goede mechanische stabiliteit met lichte en snelle plaatsing combineren.

Dit betonnen gebouw heeft een gigantische koudebrug nodig om mechanisch stabiel te zijn, ook al steken ze de holtes vol isolatie, het zal niet in de buurt komen van een goed ontworpen houtskelet of SIP constructie. Deze printer kan in sommige gebieden op aarde perfect een zinnige constructiemethode zijn, in België en Nederland (het grootste gedeelte van Europa in het algemeen), lijkt het me niet.

peke @SinergyX • 7 juli 2020 12:28

Zouden de compartimenten niet eenvoudig op te vullen zijn met bvb papiervlokken of stro?

Nox @peke • 7 juli 2020 13:19

De binnen- en buitenmuren zijn hol zoals je ziet. Als je dat opvult zijn de dwarsliggende elementen een koudebrug, de warmte loopt dan door dat beton heen naar buiten. De muren moeten onderling volledig gescheiden zijn, liefst geen lucht en enkel isolatiemateriaal ertussen. Dan houd je muurtjes van een paar centimeter over wat niet sterk genoeg is. M.a.w. dit is nog niet heel erg goed toepasbaar. Bovendien is beton erg niet-duurzaam. Houtbouw zoals @SinergyX aangeeft is veel sneller, goedkoper (denk ik), duurzamer en als je met CLT (cross laminated timber, een meerlaags massief houtproduct) bouwt ook oersterk. Er worden op diverse locaties al complete woontorens gebouwd van dit materiaal.

Nee, dit is imho niet een aanrader. Leuk voor landen waar isolatie niet nodig is maar hier dus niet.

Torakk @Nox • 7 juli 2020 15:51

Ik kan ernaast zitten maar ik dacht dat je juist een laag lucht tussen de isolatie en de buitenmuur wilt hebben.

Nox @Torakk • 7 juli 2020 20:33

Dat is afhankelijk of je wel/geen vochtproblemen verwacht. Met isolatiemateriaal wat waterafstotend is kan je vaak de spouw helemaal opvullen. Luchtspouw isoleert fors minder.

Cerberus_tm

@Nox • 7 juli 2020 16:28

Houtbouw: zijn dan ook de muren van hout? Of wordt er steen/beton/baksteen tegenaan gezet? Ik vraag me af hoe goed je een huis tegen zomerwarmte kunt isoleren zonder dikke stenen muren. Is dat mogelijk?

Nox @Cerberus_tm • 7 juli 2020 20:37

Als je met clt bouwt (docu op de NPO: 'houtbouwers') is het allemaal hout. Maar een houten pand warmt sneller op en koelt sneller af. Als je 's avonds een raampje open zet blijft de warmte niet weer terug komen. Daarnaast trekt de warmte minder snel door de muur heen geloof ik, maar dat is verkooppraat van veel isolatiematerialen voor hsb/clt bouw en wat daar van klopt weet ik niet.

Tjidde @peke • 7 juli 2020 13:15

Stro zou ik niet pakken. Voor een isolatie gelijk een 10 centimeter steenwol heb je al bijna een meter nodig. Papier en hout waar puur de cellulose uitgehaald is en daar volken van gemaakt is is daar in tegen vaak wel goed. Alleen stuk brandbaarder dan steenwol wat eigenlijk ontbrandbaar is.

borbit @Tjidde • 7 juli 2020 15:08

Jaren terug zitten lezen over een techniek om oude kranten kapot te slaan en te mengen met broom. Scheen heel goed te isoleren en goed brandwerend te zijn.

Nox @Tjidde • 7 juli 2020 20:40

Aan dergelijke materialen worden doorgaans brandvertragende zouten toegevoegd

Houtbouw brandt bovendien heel vootspellend, je weet exact hoeveel mm/minuut hout brandt en wanneer de sterkte van een pand onvoldoende is.

De verkoolde laag remt brandontwikkeling overigens af, dus dat scheelt ook weer.

Hagar_2k @peke • 7 juli 2020 13:15

Zitten dan nog steeds veel koudebruggen in

icecreamfarmer @peke • 7 juli 2020 12:51

Maakt niet uit.

Dennisdn @SinergyX • 7 juli 2020 12:56

15 dagen verkopen ze als snel, maar is zelfs bizar lang. De betere bouwers doen nu, uiteraard goed prefab-voorbereid, een compleet huis in een dag. En niet eens casco, maar bijna volledig afgebouwd. Die zijn juist concepten aan het maken dat huizen-bouwen letterlijk lopende band werk met robots is geworden.

Alleen nog de elementen naar de locatie brengen. Direct vanaf de wagen op de juiste plaats gezet. Koppelen van betonelementen, aansluiten op de voorgelegde bekabeling in de prefab gebouwde complete trap/gang/toilet incl meterkast en weer door.....

[Reactie gewijzigd door Dennisdn op 24 juli 2024 09:06]

Tjidde @Dennisdn • 7 juli 2020 13:19

Modulair bouwen nog beter. Je hebt gewoon standaard blokken die je aan elkaar schroeft die blokken maak je in de fabriek. Heb je een blok niet meer nodig haal je die eruit en kan je die opnieuw inzetten. Iets wat nu vaak gebeurd bij noodgebouwen. Maar dat is goed te gebruiken voor lange bouw.

Bedrijven zoals De Meeuw of Jan Snel als voorbeeld.

Deze maken een deel voor 80% af in hun fabriek zetten het neer op locatie maken er een geheel van en klaar is kees.

Dennisdn @Tjidde • 7 juli 2020 13:25

Dat is ook wat ze nu doen. Het voorbeeld wat ik gaf is met een complete "halletje"-module met de trap, het toilet, de gang en meterkast in één. Die geldt als basis en daar wordt de rest van het huis prefab tegenaan gesleuteld.

Vooralsnog voornamelijk voor de winingstichtingen waarbij ze op grote schaal hele wijken tegelijk kunnen doen en niet alle bewoners individuele keuze-opties hebben.

Tjidde @Dennisdn • 7 juli 2020 13:31

Het is ook niet meer echt van deze tijd om massaal losse huizen te bouwen zoals vroeger.

Een woningstichting, een stad of iets dergelijke die in één klap 30 huizen neerzet is sowieso beter voor het milieu.

Dennisdn @Tjidde • 7 juli 2020 13:41

Dat dus ja.

Een paar jaar geleden werd 3D-printen echt wel gezien als kans in de bouw maar is al lang ingehaald door de tijd met al zijn technieken. Natuurlijk zou 3d nog steeds kunnen in de prefab-hal. Maar daarvoor zie ik geen enkel voordeel aangezien de beton-mallen en dergelijke toch al eindeloos opnieuw gebruikt worden. En een paar robots zetten de isolatie er tegenaan en metselen de muur af voor het aanzicht.

Ik zie niet in wat 3d-printen daar nog aan kan verbeteren of versnellen.

Kaoh

@Dennisdn • 7 juli 2020 16:21

Ik denk wel dat de 3D printer een optie bied voor de ontwerpen waar de prefab nu niet op richt.
Maar dit soort nieuwe technieken zullen tijd nodig hebben om echt beter te kunnen worden dan de al door ontwikkelde bestaande technieken.

cpt Iglo @SinergyX • 7 juli 2020 13:15

Ik heb een half jaar terug nog een presentatie bijgewoond over dit onderwerp. Wat mij is bijgebleven is dat naast de praktische zaken die SinergyX hierboven aangeeft het ook een hele zoektocht is naar het juiste mengsel + snelheid om mee te printen. Anders kan je constructie zo omvallen of in elkaar zakken.

Ik verwacht niet dat aannemer x dit nu zo even kan kopen en kan toepassen. Daar is echt wel specialistische kennis voor nodig.

jan_va @cpt Iglo • 8 juli 2020 04:23

Ik vraag me af hoe ze thermische zetting van deze materialen zullen opvangen of hoe ze daarop hebben geanticipeerd. Het zou me niet verwonderen dat in de constructie waar de twee ramen boven elkaar staan, bij de eerste hittegolf daar al (haar)scheurtjes beginnen vormen. Alle gegoten beton wordt ingezaagd om te kunnen "leven" en prefab beton wordt tot een bepaalde grootte gemaakt om nadien alles elastisch te kitten. Hier niets van te zien.

Zoals wel al meer gebleken wordt in België totaal niet gekeken naar thermische zettingen. Kijk maar naar de vele isolatie systemen met steenstrips. Eerst op de markt gebracht met PUR isolatie platen waar algemeen geweten is dat PUR een veel te grote uitzetting heeft bij temperatuurschommelingen. Ondertussen hebben ze dat al ontdekt en werd door sommigen overgestapt naar XPS. Ook dit is nog te onstabiel (maar toch vele huizen mee uitgevoerd/gerenoveerd). Ondertussen (na bijna 10 jaar) zijn ze er al achter gekomen dat het enkel mogelijk is op EPS. Nu zullen ze de komende jaren nog twee volgende stappen moeten nemen (als we eenvoudig de reeds jaren aanwezige technieken rond gevelbepleistering bekijken): donkere steenstrips zorgen voor te hoge temperaturen waardoor het EPS krimpt/smelt en twee: netwapening om scheuren tegen te gaan is een must, vooral in hoeken van ramen/deuren etc.

Als je weet dat bovenstaande systeem met steenstrips (wat totaal niet foolproof is) een keuringsattest heeft ontvangen van Belgische instanties (totaal onverantwoord) dan dank ik niet dat het verwonderlijk zou zijn dat een dergelijke 3D-geprinte betonconstructie vol van de kinderziektes zit die er met wat gezond verstand nooit hadden mogen inzitten. Mooie publiciteit, maar typisch Belgisch: het warme water proberen uitvinden en het dan nog slecht doen ook.

Anoniem: 454358 @SinergyX • 7 juli 2020 14:37

hier in spanje zou dit wel perfect zijn, zelfs nieuwbouw wordt (hier in t zuiden ten minste) bijna niet geisoleert, officieel wel, maar heel veel meer dan een holle spouwmuur is er niet. En ja, dat is eigenlijk wel nodig, in de winter kan het best koud worden, en in de zomer zo heet dat de airco vol blaast voornamelijk voor de vogeltjes buiten

En wat er dan wordt opgeleverd is dramatisch slecht, zelfs dure villas van enkele miljoenen hebben last van vocht, scheuren etc. En dat wordt dan door 30 bouwvakkers nog steen voor steen opgebouwd, die hebben straks dus geen baan meer.

extremezz @SinergyX • 7 juli 2020 14:39

Ik zie daar wel iets in voor ontwikkelingslanden of bv na stormschade ..

unfold @SinergyX • 7 juli 2020 16:06

Je hebt inderdaad al CNC gefreesde huizen die in één week op locatie gebouwd kunnen worden, en waar mensen ook al echt in wonen. Hier een leuke documentaire erover.

Zie bijvoorbeeld het Engelse bedrijf Facit Homes (video). Die brengen een grote CNC frees naar de locatie, en verwerken daar ter plekken een enorme stapel hout tot grote blokken die perfect in elkaar passen.

Je hebt hier ook open source projecten als WikiHouse.

[Reactie gewijzigd door unfold op 24 juli 2024 09:06]

Cergorach @3svb • 7 juli 2020 12:40

Wow, dat is wel door een zeer positieve bril heen kijken... Wat van al die containers en overkapping? Daar zullen ook een hoop vrachtwagens/kranen voor moeten rijden. Daarnaast staat die 'printer' 2 hele dagen aan, dat verbruikt ook energie.

Ik zet ook vraagtekens bij de structurele integriteit van zo een woning, zeker over langere tijd. Dat vertaald direct naar vraagtekens over de duurzaamheid van zo een woning.

3D printen is een heel interessante technologie, die zeker goed ingezet kan worden voor verschillende doelen die een positief effect hebben op een heleboel zaken. Echter zie ik iets te vaak dat mensen zich helemaal blindstaren op alleen de positieve aspecten van de technologie en nogal eens willen vergeten alle randzaken toe te voegen in een positieve/negatieve berekening.

Ik veel gevallen andere methoden nog steeds effectiever, niet alleen qua kosten, maar ook voor het milieu. Er kan echter nog een hoop gedaan worden aan 'traditionele' productie processen te automatiseren, maar meestal wordt dat niet significant gedaan omdat op korte termijn 'goedkope' mensen inzetten minder kost. De bouw is daar niet anders in dan andere branches.

3svb @Cergorach • 7 juli 2020 12:51

Het is niet mijn bril waardoor ik kijk. Dit zijn de cijfers die Kamp C en de architect zelf aanhaalt. Die containers hadden enkel als nut om snel een beschutte tijdelijke werkplaats te creëren lijkt me.
Nergens zeg ik dat het geen energie kost ... enkel dat er tot 60% minder energie nodig is. Uiteraard verbruikt die printer energie, lijkt me onoverkomelijk, maar blijkbaar een pak minder dan traditioneel bouwen.

Welke andere methoden zijn nog effectiever qua kosten en milieu volgens u? We zouden ze eens naast elkaar kunnen plaatsen.

Tjidde @3svb • 7 juli 2020 13:24

Energie gebruik minder dan een mal maken die je kan hergebruiken waar je hetzelfde beton instort wat je nu in de printer stort een keer goed trilt en klaar is kees?

Ik denk het allemaal in de praktijk een stuk minder mooi is dan het op papier klinkt.

3svb @Tjidde • 7 juli 2020 13:43

Zoals ze zelf zeggen: "Naast de vezels die in het beton zitten, werd slechts minimale krimpwapening gebruikt. Door de printtechniek wordt bekisting van beton overbodig. Hierdoor wordt naar schatting zestig procent van het materiaal, tijd en geld uitgespaard."

Maar ik volg je wel als je het vergelijkt met de betonbouwwoningen die ze vandaag de dag storten. Maar dit printen is in mijn ogen een mooi stukje innovatie waar zeker toekomst inzit.

bjp @Cergorach • 7 juli 2020 13:17

containers en overkapping: dat kan op andere manieren zonder zoveel vrachtwagens. Zie het als de case van een goeie 3d-printer. Dat kan simpeler. Ook de printer zelf, in de toekomst staat dat mss direct op een vrachtwagen, wie weet. En het vervoer van bouwvakkers elke dag van/naar de werf, wat is daar de CO2 utistoot van?

isolatie (andere mensen merken het hier al op) is ook op te lossen: zorg dat je een spouw mee print (en dat je ook de spouwankers kan leggen ertussenin). Die kan je daarna vullen. Vandaag de dag wordt er al in oude huizen isolatie ingespoten in de spouw.

structurele integriteit: de zwaarste lasten zijn het gewicht, en daar komen de lagen goed overeen, als 1 stuk (i.p.v. losse bakstenen). Voor locaties met aardbevingen mis ik idd nog het staal. Point taken. Uiteraard moet deze bouwmethode nog de proef van de tijd ondergaan, zoals alle nieuwe methodes.

Er is nog veel werk om het vlot te laten werken en traditionele bouw te overtreffen.

Ik zie hier ook veel potentieel voor minder werkongevallen, de ruwbouw is daar niet het beste.

Om de bouwvakkers gerust te stellen: er is nog zeker veel te doen achteraf in afwerking. Water, elektriciteit, afvoer, ... is nog niet met de printer mee gemaakt.

Waar ik bang wordt, is als je achteraf iets wil aanpassen. Met traditionele bouw kan je nog wat doen, hiermee...

dasiro @3svb • 7 juli 2020 12:28

alleen jammer dat die reductie in prijs waarschijnlijk helemaal naar de winstmarge gaat van de aannemer en amper op de eindfactuur van de bewoner terug te vinden zijn

Dennisdn @dasiro • 7 juli 2020 13:13

Een aannemer heeft in een goed jaar misschien 5% marge. Dat is niks als je de risico's er tegenover zet.
En marktwerking heeft sowieso geen zin aangezien je een aannemer van een huis niet zelf kiest maar je het ermee moet doen omdat hij nou eenmaal een grondpositie heeft waar je wel of niet wilt wonen. Hooguit in het hogere vrijstaande segment kan je zelf kiezen. En juist daar maakt die paar procent marge weer niks uit.

[Reactie gewijzigd door Dennisdn op 24 juli 2024 09:06]

dasiro @Dennisdn • 7 juli 2020 18:15

dus jij vindt het ok dat ze die dan maar optrekken tot 65% ? Huisprijzen zijn al belachelijk hoog doordat projectontwikkelaars en aannemers grond en panden massaal opkopen om er dan woekerwinsten mee te maken. We spreken dan zeker niet over 5%, maar dubbele cijfers. Grondpositie is een Nederlands begrip, in België kan je zelf je aannemer kiezen

Dennisdn @dasiro • 7 juli 2020 19:43

Het geld van de “huizenprijs” gaat echt niet naar de aannemer. Die werkt gewoon voor een percentage marge. De rest van een nieuwbouwhuis gaat naar de projectontwikkelaars. Waar heel, heel soms een aannemer achter zit, maar meestal investerings- en pensioensmaatschappijen.

De Belgische zaken ken ik niet. Maar ik kan me niet voorstellen dat een blok rijtjeshuizen door verschillende aannemers wordt gebouwd. Dat zou nogal inefficiënt zijn.

dasiro @Dennisdn • 7 juli 2020 19:47

in België worden minder wijken/straten door eenzelfde bedrijf gezet zoals in Nederland, daarom dat je hier ook zo'n diverse straten ziet, de situatie kan je hier niet vergelijken met jullie waar veel minder huizen in privé-eigendom zijn, maar in plaats van grote wooncorporaties

Dennisdn @dasiro • 7 juli 2020 19:52

We hebben in Nederland ook wel straten met veel verschillende bouwvormen die door verschillende aannemers zijn gebouwd. Maar dan heb je het echt wel over vrijstaand of hooguit 2-kappers. Die zijn er niet veel en zeker niet betaalbaar voor de huidige kopersgeneratie aangezien een beetje rijtjeshuis in een middelmatige stad al snel 3 ton doet.

dasiro @Dennisdn • 7 juli 2020 21:57

hier is het omgedraaid op sociale bouwwijken en uitzonderingen na zijn quasi alle rijwoningen verschillend

THA_ErAsEr @Dennisdn • 7 juli 2020 20:38

Sorry, maar iemand die zonder bronnen even '5% marge' noemt, vertrouw ik dus niet.

Dennisdn @THA_ErAsEr • 7 juli 2020 21:49

Alle bouwers deponeren hun jaarcijfers die je kunt inzien. Om het nog makkelijker te maken geven ze daarvoor ook gewoon persberichten uit zoals:

VolkerWessels: 2,3 procent
https://www.cobouw.nl/bou...-orderboek-ooit-101270252

Heijmans: 2,0 procent
https://www.cobouw.nl/bou...-utiliteitsbouw-101282031

BAM: 3,4 procent
https://www.cobouw.nl/bou...18-miljoen-euro-101282076

Nog meer bronnen nodig?

[Reactie gewijzigd door Dennisdn op 24 juli 2024 09:06]

THA_ErAsEr @Dennisdn • 7 juli 2020 22:15

Dat zijn winstcijfers. Niet de marge op de bouw van een huis. Voor de winst te verekenen gaan alle uitgaven er af. Bonussen, investeringen, ... Marge op een huis is dan veel groter dan de uiteindelijke winstmarge.

Dennisdn @THA_ErAsEr • 8 juli 2020 06:31

Heel goed. Lees het draadje terug en je ziet dat de opmerking waar ik op reageer is begonnen met het woord winstmarge.

3svb @dasiro • 7 juli 2020 12:32

Dat zou moeten blijken natuurlijk ... dan kan je evengoed zoals SinergyX aanhaalt voor houtskeletbouw kiezen. Ook minder CO2-uitstoot, ook snelle oplevering en reeds bewezen in de praktijk.
Let wel dat het allemaal nog in de kinderschoenen staat, de techniek wordt enkel maar beter en hopelijk de kostprijs nog minder.

jjeggink

@dasiro • 7 juli 2020 17:22

Mag het? Aannemers zijn blij met marges van 5%, weinig bedrijfstakken waar men aan de slag gaat voor zo weinig geld ten opzichte van het risicoprofiel. Er hoeft maar iets mis te gaan en de winst is al verdampt. Enkel bij grote projecten met veel repeterend werk worden grotere marges gehaald.

jjeggink

@3svb • 7 juli 2020 17:16

Is het wapeningsstaal ook meegeprint?

THA_ErAsEr @3svb • 7 juli 2020 20:39

Zelfs als die kost vermindering door de eind klant voelbaar is, zullen de gronden gewoon duurder worden. Een huis bouwen is gewoon zo duur omdat de overheid het aanbod kan bepalen door nieuw gronden vrij te geven voor bebouwingen of niet.

Tjidde @3svb • 7 juli 2020 13:11

Nadeel wel is het nog steeds beton. Beton is gewoon super slecht voor het milieu. Waarom wij in de Benelux niet kijken naar hout? Of materialen die na gebruik herbruikbaar zijn?Beton moet je dumpen als je er klaar mee bent. Je kunt het soms nog gebruiken voor onder een snelweg of iets dergelijke maar dat is maar voor een kleine hoeveelheid.

Het voordeel van hout is als je het goed bewerkt zou je het gewoon bij GFT kunnen stoppen en rot het vanzelf weg. Zeker als je het versnipperd. In de tijd dat jou huis weer gesloot is zijn de bomen al lang weer terug gegroeid.

Only_Pevede 7 juli 2020 12:01

Vraag me af of je de isolatie wel goed krijgt. Zit nu vol met koudebruggen.

Idee vind ik wel mooi hoor.
Mooi vormen en misschien in sommige landen orkaan proof huizen op deze manier.

Morelleth @Only_Pevede • 7 juli 2020 12:11

Over het algemeen is de "normale" manier van isoleren van buitenaf na de ruwbouw.
Dus dit kan op de normale manier gewoon gedaan worden.

Alleen voor de vloer zal vooraf even nagedacht moeten worden, maar ook daar zijn zat mogelijkheden in.
En een koudebrug onderbreking kan op de normale manier zoals nu al gedaan word ook aangebracht worden.

Funderingen kan je in feite ook al lang "printen" door dit in de grond te vormen.
Puur de aansluiting erop zal wat extra aandacht nodig hebben.

[Reactie gewijzigd door Morelleth op 24 juli 2024 09:06]

quazar @Only_Pevede • 7 juli 2020 12:22

Op zich staat het allemaal in het bronartikel:
De woning is een demogebouw dat de technieken en mogelijkheden van het 3D-printen zoveel mogelijk wil tonen. “Er werd een overhang geprint, er zitten sterk gekromde wanden in, er zitten verschillende wandtypes in, … Voor de klassieke bouwknopen werden ook oplossingen ingebracht zodat deze volledig koudebrug vrij zijn,” licht Ascione toe. “Het huis wordt uitgebouwd tot een lage energiewoning die voorzien is van alle comfort

gekke-gerrit 7 juli 2020 12:04

Leuk concept, maar hoe zit het eigenlijk met isolatie, Het is een dubbelwandige muur, maar onderling wel aan elkaar verbonden (koude bruggen). Lijkt mij nog niet voldoen aan de huidige isolatie normen.

Sphinkx @gekke-gerrit • 7 juli 2020 12:14

Volgens mij gaat dit voornamelijk om het ruwbouw concept. Wat betreft isolatie kan je dit er gewoon nadien tegen plakken aan de buitenkant. Dit dan bepleisteren en je hebt de woning. Nu wordt er dikwijls ook een snelbouw steen met dan isolatie en daarna een gevelsteen gezet. Maar hier is het concept dus anders.

Morelleth @gekke-gerrit • 7 juli 2020 12:23

Zoals "normaal".
Oftewel aan de buitenzijde. En waarschijnlijk afstucen oid.

McJeroen @gekke-gerrit • 7 juli 2020 21:22

Om op jullie vragen te antwoorden ben ik even op locatie een foto gaan maken.

Er worden in dit gebouw 2 methodes om te isoleren gebruikt om te demonstreren:

https://photos.app.goo.gl/hrDsoSJizR31qFQw7

https://photos.app.goo.gl/s5g6aumoucyx7Zfv6

Het gebouw is (isolatie)technisch perfect in orde.

DaBomb2 7 juli 2020 12:14

En 'effe snel een aanbouw printen'? (ik ben een leek)

Waterbeesje @DaBomb2 • 7 juli 2020 12:36

Precies dat, je sluit dit vrij eenvoudig aan op bestaande constructies. Op voorwaarde dat de spuitmond ook gedraaid kan worden om in hoekjes te komen. Paar muurankertjes er tussen zetten voor de verbinding en gaan.

jdh009 @DaBomb2 • 7 juli 2020 12:45

Als ik de printer zo zie zou dit gewoon moeten kunnen zolang deze naast/over het huis heen past. Het lijkt erop dat deze printer alleen het ruwbouw gedeelte print waardoor je nog wel de afwerking moet doen en iets verzinnen om een goede aansluiting te hebben met de bestaande bouw.

Mooi initiatief en benieuwd hoe zich dit naar de toe toekomst toe zal ontwikkelen. Uiteindelijk zullen we er ooit naar toe gaan dat zo een printer alles kan printen of eventueel extra elementen kan toevoegen/plaatsen. Plaats heb apparaat, voer het ontwerp in, koppel het aan de invoer van materialen (vloeibaar of prefab) druk op start en uiteindelijk heb je een volledig huis. Geef het een jaar of 50 en er zal (bijna) geen mens meer bij betrokken zijn.

deneys 7 juli 2020 12:19

En zo gaan we vermoedelijk huizen bouwen op de maan en Mars in de toekomst.

Roko @deneys • 7 juli 2020 12:41

Lastig, je hebt water nodig voor je beton lijkt mij en dat is er niet voorhanden in vloeibare vorm, dat zou meteen verdampen zonder atmosfeer.

deneys @Roko • 7 juli 2020 15:32

Misschien niet met beton maar er zijn zeker plannen om woningen te printen op de maan.

NEO256 7 juli 2020 12:05

Ik zie geen beton bewapining,
het zijn dus betonnen lagen die over elkaar heen worden gelegd en in combinatie met de print vorm voor stevigheid moet zorgen.

Het ziet er zeker wel heel interessant uit, ik ben benieuwd wat hier uit gaat komen,
misschien als ze dit kunnen combineren met een stenen leg robot dan zou je fix kunnen besparen op arbeidskosten en wellicht kunnen winnen op de doorlooptijd er vanuit gaande dat je in een gebied dusdanig veel gebouwen in 1 keer kunt neerzetten dat gebouw 1 voldoende gedroogd is nadat je klaar bent met de volgende laag op de laatste.

Maar deze machine kan het dus maar op 1 locatie te gelijkertijd.

Waterbeesje @NEO256 • 7 juli 2020 12:34

Beton op zich kan voortreffelijk drukkracht opnemen, maar trekkracht nauwelijks. Volgens de Eurocode normen mag je niet eens rekenen met op te nemen trekspanning in beton. Dat moet volledig uit wapening komen. Met de vormen die ik zie, komt er ongetwijfeld trekspanning in.
Klassieke wapenignsstaven krijg je hierin niet kwijt, dat klopt. Maar er zijn alternatieven.
Wapening zal hier (gok ik) met staalvezel of glasvezel zijn. Dat is op zich niet nieuw, maar geeft nog een paar nadeeltjes met traditioneel beton storten (die mogelijk deels niet van toepassing zijn met deze dunne wandjes). Wel is het zeer flexibel wat betreft ingewikkelde vormen of dunne wanden (zoals hier dus).

Staalvezel:
Dit zal gelijkmatig krimpen met het uitharden van het beton, maar blijft ook aan de buitenzijde zitten. Komt hier vocht bij, krijg je de mooiste bruine puntjes: roest. Te veel roest en je krijgt betonrot. Dus de buitenkanten extra beschermen tegen indringen van vocht (ook op een binnenspouwblad) of accepteren dat je bruine puntjes krijgt.

Glasvezel:
Krimpt niet gelijkmatig met het beton bij uitharden, dus moet geconditioneerd uitharden, mogelijk zelfs met actieve koeling bij dikkere wanden / funderingsbalken ( €+ ). Nu zal dat met deze dunne wandjes misschien meevallen, omdat de temperatuur niet zo zal stijgen tijdens uitharding.

Bijkomend zal er een hogere betonsterkte moeten worden gebruikt: kwaliteit C35/45 zal hier echt niet voldoen als ik zo naar de wandjes kijk. C80 of zo zou ik eerder verwachten (wel iets duurder in productie uiteraard) en er moet een goede stabilisator toegevoegd zijn om de vorm vast te houden na het "printen" om uitzakking te voorkomen.

Anoniem: 426269 7 juli 2020 12:39

Geen wapening en geen isolatie. Hier zitten 20cm Isover glaswol platen aan de buitenkant met eterniet-platen er overheen. Dus dan zou hier bij die ronde vormen ook iets van isolatie erop moeten en daarna afstucen met cement ofzo (want ronde afdekplaten heb je volgens mij niet?).

Waterbeesje @Anoniem: 426269 • 7 juli 2020 12:42

Geen wapening (...)

Vezelwapening gok ik. Zonder wapening kom je nergens qua berekeningen, de Eurocode schrijft voor dat je geen trekkrachten mag ontlenen aan de betonconstructie zelf.

McJeroen @Anoniem: 426269 • 8 juli 2020 12:29

Er worden in dit gebouw 2 methodes om te isoleren gebruikt om te demonstreren:

https://photos.app.goo.gl/hrDsoSJizR31qFQw7

https://photos.app.goo.gl/s5g6aumoucyx7Zfv6

bsbfx 7 juli 2020 12:44

Leuk dat het technisch kan maar hoe zit dat met zaken zoals hypotheekverstrekking? Nu hoef je een huis eigenlijk niet af te schrijven, maar hoe zit dat met geprinte huizen zoals dit? Beetje lullig als je huis na 30 jaar hypotheek eigenlijk helemaal afgeschreven is omdat dat nog maar 5-10 jaar mee gaat.

Ze hebben in Engeland een hoop betonnen gebouwen neergezet na de WOII. Die huizen zijn nu bijna niets meer waard, in hoeverre ze nog bestaan. Niet alleen omdat ze nu langzaam aan het "vergaan" zijn maar ook omdat je op dit soort huizen bijna geen hypotheek kan krijgen. Daarnaast staan ze hier vaak aan de kust dus de zoute zeelucht helpt natuurlijk ook niet direct mee.

Nu is er natuurlijk een hoop veranderd in de laatste 75 jaar qua bouwtechniek etc, maar dit zou dit soort bouw best wel eens in de weg kunnen staan.

Dennisdn @bsbfx • 7 juli 2020 15:10

Daarvoor hebben we het Bouwbesluit dat voorschrijft dat een woonhuis in Nederland minimaal 100 jaar moet kunnen blijven staan. Bedrijfspanden 50 jaar.

Vandaar dit ook alleen testen zijn, want zolang een printer dat niet kan garanderen is het simpelweg verboden om een huis te printen en als huis te gebruiken.

[Reactie gewijzigd door Dennisdn op 24 juli 2024 09:06]

Wozmro

7 juli 2020 12:57

Mooie techniek. Maar zoals al gezegd: het is maar een klein deeltje van het bouwen van een woning.

De loodgieter en elektricien die nadien komen mogen al direct beginnen met gaten kappen en sleuven slijpen om er hun technieken in te krijgen.

Persoonlijk vind ik deze vraag belangrijker: hoe kan je degelijke woningen bouwen die je na pakweg 50 jaar op relatief eenvoudige wijze kan terug uit elkaar halen. En de grondstoffen kan recupereren zonder grote verwerkingskost.

Ik heb niet de indruk dat de bouwsector daar erg van wakker ligt.

Hkuit @Wozmro • 7 juli 2020 13:53

Mooie techniek. Maar zoals al gezegd: het is maar een klein deeltje van het bouwen van een woning.

De loodgieter en elektricien die nadien komen mogen al direct beginnen met gaten kappen en sleuven slijpen om er hun technieken in te krijgen.

Zouden ze sleuven voor die leidingen niet gewoon 'mee' kunnen printen? Eigenlijk weglaten dus?

lasharor 7 juli 2020 12:02

Hierdoor wordt met het 3d-printen volgens de organisatie zestig procent aan materiaal, tijd en geld bespaard in vergelijking met een traditioneel huis.

Dit is nogal een statement. Wat bedoelen ze hier met traditioneel huis? Een groot deel van de kostenbesparing in de bouw zit hem in de procesoptimalisatie. Door prefab delen te maken en die op de bouw te assembleren kan je al heel snel bouwen. Binnen 2 dagen kan een huis vaak al opgeleverd worden. In dit artikel spreekt men over een huis printen in 2 dagen maar ik betwijfel of het huis in die staat ook opgeleverd kan worden.

Ik zie wel voordelen voor transport en eventuele zaken als just in time planning. Het lijkt me veel logischer om in eerste instantie componenten te printen op locatie in plaats van hele huizen.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Belgisch samenwerkingsproject print met 3d-betonprinter huis op locatie

Lees meer

IT-banen

Reacties (93)

Sorteer op:

Weergave: