What happened in Vegas

Inleiding

De redacteuren zijn uitgeput, net als de creditcards: de Consumer Electronics Show van 2012 is achter de rug. Het jaar kan wat ons betreft niet beter beginnen dan met deze beurs voor consumentenelektronica: bij Tweakers.net weten we weer wat er op de markt gaat komen en, als het goed is, jullie ook. We zagen in Las Vegas een grote hoeveelheid nieuwe televisies en laptops, maar ook de nodige tablets, smartphones, moederborden, behuizingen, gadgets, camera's, robots en noem maar op.

Dit jaar hebben we voor het eerst video's vanaf de beursvloer gebracht en dat heeft geresulteerd in een flinke hoeveelheid bewegend beeld, dat je terug kunt zien op de videopagina van de CES 2012. Hopelijk hebben we hiermee een completer beeld van producten en een goede indruk van de sfeer van de beurs kunnen geven.

Vorig jaar zaten we in het Venetian-hotel; dit jaar hadden we ons mobiele hoofdkwartier in het tegenovergelegen The Mirage gevestigd. 's Avonds werken bleek hier wat lastig door het lawaai van de voor het hotel gelegen 'vulkaan', die elk uur uitbarst, en het kanongebulder van de ernaast gelegen piratenschepen. Ook de haperende wifi-verbinding maakte het er niet makkelijker op om efficiënt artikelen af te ronden en beeldmateriaal te uploaden.

Op de beursvloer boden onze Droams soms uitkomst, maar beter was het om de persruimte te betreden, waar kabelinternet en goed werkende wifi aanwezig was - en waar lekkere lunchpakketten en halveliterbekers Starbucks-koffie beschikbaar waren. De Amerikanen weten hoe ze het kritische journalistenvolk tevreden moeten houden, zoveel is duidelijk.

Las Vegas CES 2012

Veel ultrabooks, maar de rest?

Ultrabooks namen dit jaar zoals verwacht een prominente plek in. We zagen nieuwe modellen van Acer, Samsung, Dell, HP, Lenovo en Toshiba. Intel hield een speciale ultrabook-persbijeenkomst, waarbij het liet zien hoe deze hardware er volgend jaar zou kunnen uitzien. Ook kondigde de chipgigant een grote, meerjarige marketingcampagne aan, dus we zijn nog lang niet van de term ultrabook verlost.

Van de nieuwelingen was het vooral Samsung dat met zijn Series 9 indruk op ons maakte. Deze zeer dunne maar stevige Ivy Bridge-ultrabook, met usb 3.0, ethernet en hdmi, bleek getooid met een goed, mat 13,3"-scherm met een resolutie van 1600x900 pixels. We weten nog niet hoe groot de ingebouwde ssd is, maar het lijkt erop dat de Series 9 weinig te wensen overlaat en ook de prijs van 1299 euro lijkt alleszins redelijk.

Samsung Series 9 CES 2012

De S5 van Acer en de XPS 13 van Dell zijn veelbelovend en deze ultrabooks willen we graag binnenkort eens aan de tand voelen. Hetzelfde geldt voor de HP Envy Spectre, die een echte eyecatcher is, maar die nog moet bewijzen dat de prestaties de hoge prijs waard zijn. Verder zagen we enkele veel betaalbaardere ultrabooks, en daar gaan er dit jaar ongetwijfeld nog een aantal bijkomen.

Verder was het notebookaanbod bepaald karig. De netbooks met Cedar Trail-Atoms, van onder andere Acer, Toshiba en Asus, waren de moeite van het bekijken nauwelijks waard: de verschillen met de de vorige generaties waren daarvoor te klein. Ook voor kleine notebooks op basis van het Brazos 2.0-platform van AMD hebben we onze hoop op de Cebit gevestigd.

Wel interessant waren de nieuwe Chromebooks van Samsung, die met hun dualcore-Celerons flink beter moeten presteren dan de Atom-modellen. Samsung blijft Chrome OS steunen en Google lijkt ook LG te hebben meegekregen; het zal interessant zijn om te zien hoe Googles platform zich dit jaar ontwikkelt.

Samsung Series 5 Chromebook 2012

Laptops met de krachtige nieuwe gpu's van AMD of Nvidia waren er helaas niet; we zagen alleen een paar low-end machines met rebranded gpu's. Ook voor nieuwe gamingnotebooks zijn we dus aangewezen op de in maart te houden Cebit-beurs.

Missers

Niemand minder dan Mooley Eden, vice-president en hoofd van de PC Client Group van Intel, maakte een van de grootste blunders op de CES. Hij wilde de DirectX 11-mogelijkheden van de komende Ivy Bridge-processors demonstreren door het racespel F1 2011 op een ultrabook, inclusief stuurtje, te draaien. Helaas kwam op zeker moment de interface van de mediaspeler in beeld, zodat duidelijk werd dat het om een video ging. De demonstratie bleek te laat te zijn ingelast om een echte speelsessie voor te bereiden. Overigens lijdt het natuurlijk geen twijfel dat de Ivy bridge-cpu's DirectX 11 ondersteunen.

Intel Ultrabooks

Een andere misser was wat ons betreft stereoscopische 3d zonder bril. Onder andere Toshiba demonstreerde de mogelijkheden met zijn F755 3D- gamingnotebook. De weergave deed het spel Skyrim echter niet bepaald eer aan. Een webcam zou de positie van onze ogen moeten bepalen en op basis daarvan het stereoscopische beeld moeten aanpassen, maar hoe we ons hoofd ook hielden, de derde dimensie was nauwelijks te zien. Het beeld was veel slechter dan 3d met bril, en daar zijn we al niet enthousiast over - eigenlijk was het niet om aan te zien.

Ten slotte was de keynote van Steve Ballmer van Microsoft een flinke domper. Het was de allerlaatste keynote van Microsoft op een CES en de verwachtingen waren dan ook hooggespannen. Zou Ballmer meer vertellen over Windows 8? Misschien de bevestiging dat Microsoft aan de opvolger van de Xbox 360 werkt? Niets van dat al: Ballmer hield een promotiepraatje over bestaande Microsoft-producten als Windows Phone en al bekende features van de bèta van Windows 8. De aanwezige journalisten moesten het doen met de aankondiging van Kinect for Windows.

Tegra 3-tablets en oude bekenden

Asus pakte groots uit met een verbeterde versie van zijn onlangs uitgebrachte Transformer Prime. De Transformer 700T heeft een vernieuwd design, een Tegra 3-soc en een schermresolutie van maar liefst 1920x1200 pixels. De timing van Asus begrijpen we niet helemaal - er zullen vast Prime-eigenaren zijn die liever op de 700T gewacht hadden - maar het is zeker een indrukwekkende tablet. Nog indrukwekkender vonden we de 370T, een 7"-tablet met een Tegra 3 en een 1280x800-ips-paneel voor slechts 249 dollar. De prijs-prestatieverhouding van deze tablet steekt met kop en schouders boven die van de concurrentie uit.

Asus Transformer 700

Ook Acer greep de CES aan om te laten zien waar het bedrijf op tabletgebied mee bezig is. Aan het einde van zijn persconferentie werd de A700 getoond; een Android-tablet met een Tegra 3-soc en een 10,1"-scherm met een resolutie van 1920x1200 pixels. Deze gaat direct concurreren met de 700T van Asus.

Bij de stand van Nvidia vonden we nog een Acer A510; Acer had hem niet aangekondigd, Nvidia wist er weinig vanaf, maar hij is wel degelijk nieuw. Ook deze tablet krijgt een Tegra 3-soc, maar de schermresolutie van 1280x800 beeldpunten is wat gangbaarder.

Verder zagen we nog een aantal oude bekenden, die al in september op de IFA waren aangekondigd. Toshiba toonde de Excite, de Amerikaanse versie van de AT200; Samsung toonde een Amerikaanse versie van de Galaxy Tab 7.7 en Sony haalde zijn Tablet P en Tablet S nog maar eens uit de kast.

We waren teleurgesteld door het gebrek aan Windows 8-tablets. Microsoft houdt de kaken al sinds de Build-conferentie in september stijf op elkaar en de CES was een mooi moment geweest om samen met de hardwarefabrikanten enkele producten te tonen.

De tabletmarkt zal in 2012 een stuk breder worden en op CES waren daarvan de eerste tekenen te zien. We verwachten dat veel fabrikanten met kleinere, goedkopere tablets komen, maar ook dat er een serieus high-end-segment ontstaat met prachtige schermen en luxe features.

Oled, 4K2K en ander beeldmateriaal

Oled-tv

Waar bij voorgaande beurzen voor prototypes van oled-tv's of oled-panelen slechts een klein plekje op de stand ingericht was of ze alleen achter gesloten deuren vertoond werden, waren de oled-tv's op de CES 2012 prominent aanwezig. Bij zowel LG als Samsung waren de oled-tv's de blikvangers en het publiek kwam er massaal op af. En terecht.

Niet alleen zijn deze tv's idioot dun - LG liet een scherm met een dikte van slechts 4mm zien - maar met hun uitstekende contrast en dito zwartwaarde laten de oleds zowel lcd- als plasma-tv's mijlenver achter zich. Ook de kijkhoeken van de oled-tv's zijn even goed of nog beter dan bij plasma-tv's. In eerste instantie zullen alleen 55"-modellen beschikbaar komen, maar hopelijk brengen de fabrikanten komend jaar ook kleinere en grotere varianten uit.

Samsung ES9500 oled-tv

Dat de technologie superieur is aan plasma, heeft ook Panasonic ingezien. Dat bedrijf heeft er geen probleem mee om plasma los te laten en te vervangen door een betere technologie. De fabrikant laat echter in het midden of dat oled is of toch een andere technologie.

Die andere technologie zou wel eens 'led' kunnen zijn - en dan niet met leds als backlight, maar als pixels. Zo kwam Sony op de proppen met Crystal Led-schermen. Het voordeel van deze displays ten opzichte van de normale lcd-technologie is dat de helderheid veel hoger kan zijn, of het energieverbruik veel lager. Het licht hoeft zich namelijk niet door allerlei kleurenfilters en diffuser- en lcd-lagen te worstelen. Volgens Sony zouden Crystal Led-panelen even duur als of zelfs goedkoper dan oled-schermen kunnen zijn, vanwege de nog hoge uitval bij de productie van oled-panelen.

Sony Crytal Led-display CES 2012

4K2K

Sony toonde in een afgesloten zaaltje op zijn stand een al eerder aangekondigde 4K2K-projector, terwijl Toshiba hogeresolutiebeelden vertoonde op zijn Regza 55ZL2, een autosteroscopische 3d-tv met een quad full hd-paneel. Vooral de 4K2K-video zag er bijzonder scherp uit en kan volgens ons meerwaarde voor televisies bieden.

Sharp toonde een prototype van een 4K2K-tv met de zogeheten ICC-4K-beeldprocessor, om onder meer 1080i-materiaal te upscalen naar de eigen resolutie van het paneel. Ook de BDP-S790-blu-ray-speler van Sony kan content naar 4K2K upscalen. Dergelijke producten zullen voorlopig nog wel nodig zijn: er is immers nog nauwelijks 4K2K-content beschikbaar.

Samsung 70inch 4k2k tv prototype

Samsung en LG toonden wel 4K2K-lcd-tv's, maar veel verder dan het prototypestadium waren die nog niet. Panasonic liet van zich horen met een 20"-4K2K-display op basis van ips-technologie, die voor de professionele grafische sector was bedoeld.

4K2K-hardware kreeg niet zoveel aandacht als we hadden verwacht. Toch is duidelijk dat de tv-industrie met oled en 4K2K de komende jaren genoeg mogelijkheden heeft om vernieuwende producten aan de man te brengen.

Andere nieuwe technologieën

Net als de laptops met autostereoscopische 3d maakten de tv's met deze technologie geen indruk op ons. De modellen van onder meer van Toshiba en Sony produceren enigszins fletse kleuren en geen echte diepte, en bovendien lijkt het net alsof je naar golvend glas zit te kijken, vanwege de overgangen tussen de sweetspots.

Televisies met spraakherkenning presteerden dan weer beter dan verwacht. Bij de ES8000- en ES7000-lcd-tv's van Samsung zijn hiervoor stereomicrofoons in de bezel geïntegreerd, die in combinatie met een camera ook voor videotelefonie kunnen worden gebruikt. LG koos voor een andere aanpak: beweging en spraak worden opgepikt door de vernieuwde Magic Remote. Aan de spraakbesturing zitten nog wat haken en ogen, maar voor het invoeren van zoektermen is het al best handig.

Grote formaten

Hoewel Samsungs nieuwe lcd-topmodel ES8000 in de Verenigde Staten ook in een 70"-variant uitkomt, is Sharp de enige fabrikant die zich serieus toelegt op de productie van grotere schermen. In de Verenigde Staten verkocht Sharp in 2011 al enkele 70"-modellen, maar in Nederland bleeft het vorig jaar bij een enkele 60"-tv zonder 3d-ondersteuning. Daar komt echter verandering in: Sharp brengt in de komende maanden twee nieuwe 60"-modellen, twee 70"-tv's en een 80"-model uit.

Fotografie

Vlak voor de CES kondigde Nikon de D4 aan: een professionele dslr die vanaf maart leverbaar is. Naast een nieuwe sensor met meer megapixels en een verbeterde autofocus-module, heeft Nikon de camera ook flink verbeterde videomogelijkheden meegegeven. We hebben de D4 kort in handen gehad en net als de D3s is het toestel gebouwd als een tank, maar met enkele bedieningselementen die van consumentenmodellen zijn geleend.

Canon presenteerde de high-end PowerShot G1 X-compactcamera, met een 4x-zoomlens en een sensor die ongeveer even groot is als die van de compacte systeemcamera's van Nikon, Olympus en Panasonic. De combinatie van de sensor en de zoomlens in een compacte behuizing lijkt aantrekkelijk voor consumenten die een betere beeldkwaliteit zoeken, maar geen gedoe met verwisselbare lenzen willen.

Canon CES 2012 PowerShot G1 X

Fujifilm waagde zich in de ilc-arena. Het heeft met de X-Pro1 een meetzoekerachtige compacte systeemcamera aangekondigd. Het apparaat is uitgerust met de hybride zoeker uit de X100 en een aps-c-sensor met een afwijkend kleurfilter, dat een anti-alias-filter overbodig moet maken. Voor de scherpere foto's die dit oplevert moet maar liefst 1700 dollar worden betaald, maar het alternatief is een nog duurdere Leica-camera.

Robots en Lytro's light field-camera

Geen nieuws maar wel interessant was de demonstratie van Freescale, dat zijn VGo-robot had meegenomen. Deze 'telepresence'-robot heeft een 6"-beeldscherm, een camera, luidsprekers en een lang 'lichaam' dat op twee wielen balanceert. Een Freescale-medewerker in Texas was door middel van de VGo 'aanwezig' en beantwoordde vragen van bezoekers. Het apparaat was al in juli 2011 gepresenteerd, maar het was toch aardig om het systeem in de praktijk te zien werken - al was het maar vanwege de gelijkenis met de zelfbouw-telepresence-robot uit de tv-serie The Big Bang Theory.

Ook het Japanse techbedrijf TOPY Industries had robots meegenomen. Een op rupsbanden rondrijdende 'crawler' zou zelfstandig trappen moeten kunnen bedwingen, maar dat ging nog allesbehalve soepel.

Ook de Pleo, een speelgoedrobot die op een baby-dinosaurus lijkt, was in volle glorie te bezichtigen. Uiteraard lieten we de gelegenheid om hier even mee te spelen niet voorbijgaan.

Een ander opmerkelijk apparaat is Lytro's light field-camera, een digitale camera waarmee na het maken van een foto nog scherpgesteld kan worden. De camera was weinig opvallend; het rechthoekige doosje heeft het echter in zich om baanbrekend werk te verrichten.

De eerste keer video

Sinds we vorig jaar met de productie van eigen videocontent zijn begonnen, hebben we al een behoorlijk aantal beurzen en evenementen verslagen. Voor de CES 2012 werden twee man meegenomen die als enige opdracht hadden om zoveel mogelijk bewegend beeld bij alle artikelen te produceren.

Het grootste gevaar op beurzen als de CES zijn de geluids- en lichtomstandigheden. Op de eerste dag was het meteen raak. Bij Acer werden de aanwezige journalisten bijvoorbeeld naar twee donkere cabines met 'vies' groen licht gedirigeerd, waar de nieuwe ultrabooks stonden opgesteld. Dat zijn niet de ideale omstandigheden om fraaie beelden van producten te maken. Op de beursvloer zijn de stands weer wel mooi verlicht, maar kregen we weer te maken met oorverdovende muziek.

Het werd ons al snel duidelijk dat het schieten van video op de CES een uitdaging was. Er is namelijk bijna geen beurs die zo druk bezocht wordt als de CES. Bij de 55"-oled-televisie van LG stond bijvoorbeeld een gigantische mensenmassa die een glimp van de beelden probeerde op te vangen. Het ideale shot vereist op zulke momenten een hoop inspanning en geduld, en vaak ook een grote mond. Verder werden veel presentaties en hands-ons elders in Las Vegas georganiseerd, zodat we regelmatig moesten sprinten om onze afspraken te halen.

Drukte CES 2012

Ook de montage van de videofilmpjes kostte bloed, zweet en tranen. De redactie streefde er uiteraard naar om de video's zo snel mogelijk online te krijgen, dus ieder vrij moment werd benut om aan zelfs de meest kansloze koffietafels beelden te monteren. Hierdoor misten we helaas wel een presentatie van Justin Bieber, maar we denken dat jullie dat ons wel zullen vergeven.

En als we dan een mooi plekje in de persruimte wisten te bemachtigen, waren we geregeld aan het uitleggen welke apparatuur, lenzen, audioaccessoires, statieven, software en deodorant we gebruikten. Er waren trouwens meer journalisten die de aandacht wisten te trekken.

Redacteur Wout Funnekotter testte Asus Tablets

Op de laatste dag hebben we nog een hoop korte video's van indrukwekkende technologische concepten en producten geschoten. Zo bekeken we de Makerbot Replicator en een leuke fietsende robot die zichzelf in evenwicht kon houden, en ook de Segway-concurrent Solowheel was erg gaaf om te zien.

Crazy shit

Las Vegas, de Amerikanen en hun eetgewoontes: we zijn een week in een vreemde cultuur ondergedompeld. Zo lukte het ons niet om een halve liter fris zelfs maar voor de helft op te drinken - zelfs zonder unlimited refill werden de bekers ongevraagd en overvloedig bijgevuld. De favoriete eetgelegenheid was dit jaar de Panda Express, terwijl ook het all-you-can-eat-buffet - met de toepasselijke naam 'Cravings' - van het hotel regelmatig bezocht werd.

Grote domper voor sommigen was dat de jaarlijkse Porn Convention voor het eerst niet met de CES samenviel. De talloze boothbabes wisten de teleurstelling maar deels weg te nemen. Vrouwe Fortuna leverde ons nog meer rotstreken: er werd meer geld vergokt dan vorig jaar - we zetten collectief ongeveer honderd dollar in - maar de winst was met een dollar of dertig juist lager.

Las Vegas CES 2012

Uiteindelijk wisten we achttien hands-ons te produceren, waarvan slechts drie geen video bevatten. Omdat de hands-ons elkaar vorig jaar te snel afwisselden, zijn er dit jaar enkele alleen tussen de nieuwsberichten verschenen. Daarvan schreven we er dit jaar meer dan honderd. Een belangrijk verschil met vorig jaar was dat het meeste nieuws nu ook ter plekke getikt werd, zodat we veel artikelen van eigen afbeeldingen en video konden voorzien. Het meestgelezen artikel bleek de hands-on van de Razer-laptop met touchscreen en lcd-toetsen en dit artikel bevatte ook de best bekeken video. De meeste reacties werden opvallend genoeg losgemaakt door het nieuws dat Sony geen nieuwe console op de E3 zou onthullen.

Wat ons betreft smaakt dit beursbezoek naar meer. Volgend jaar zullen we vast weer present zijn, maar tot die tijd zijn er nog heel wat andere beurzen en conventies. De eerstvolgende is het Mobile World Congress, dat in februari in Barcelona zal plaatsvinden. Tweakers.net is erbij.

Las Vegas CES 2012