Inleiding
Samengevat
De Kobo Elipsa is een e-reader met een 10,3 inch groot, goed afleesbaar scherm. Dankzij ingebouwde wifi-connectiviteit en integratie met Dropbox en de boekwinkel van Bol.com gaat zowel het overzetten van eigen EPUB- en pdf-bestanden als het kopen van e-books eenvoudig en snel. De meegeleverde stylus en bijbehorende aantekeningen- en notitiefuncties werken naar behoren, maar zullen niet voor iedereen meerwaarde bieden.
De e-readers van Kobo zijn steevast bovenaan in de populariteitslijst van onze Pricewatch te vinden. Logisch, want Kobo-readers steken zowel hard- als softwarematig goed in elkaar, bieden ondersteuning voor veel bestandsformaten en werken naadloos samen met de boekwinkel van Bol.com. Met de nieuwe Kobo Elipsa gaat Kobo twee stappen verder dan met zijn voorgaande modellen. Allereerst met het formaat; de Elipsa is met zijn 10,3-inch-scherm met afstand Kobo’s grootste e-reader, en daarmee volgt Kobo concurrenten als Pocketbook, Onyx en ReMarkable. In navolging van die laatste twee heeft Kobo ook notitiemogelijkheden aan de Elipsa toegevoegd. Hiermee kun je aantekeningen maken in e-books en pdf-bestanden en is het ook mogelijk om de e-reader als digitaal schrijfblok te gebruiken, inclusief handschrift-naar-tekst-conversie. Aan die functionaliteit hangt wel een prijskaartje; de Elipsa kost namelijk 399 euro, inclusief sleepcover en stylus.
:strip_exif()/i/2004646878.jpeg?f=imagearticlefull)
Daarmee is de Elipsa zo'n 120 euro duurder dan populaire 8 inch grote e-readers als de Kobo Forma en de Pocketbook Inkpad 3. In vergelijking met andere 10,3 incht grote e-readers is de Kobo Elipsa juist gunstig geprijsd. Ruim twee inches extra aan diagonaal ten opzichte van gangbare kleinere modellen resulteert bovendien in een scherm met een aanzienlijk groter oppervlak dat door de hoge schermresolutie veel tekst lekker scherp kan weergeven. Onze ervaringen met de lees- en schrijffuncties van de Kobo Elipsa lees je in deze review.
Hardware
Dankzij het grote 10,3-inchbeeldscherm is de Elipsa een fors apparaat, waarbij de bezel aan één zijde extra breed is. Dat biedt Kobo niet alleen ruimte om een deel van de elektronica weg te werken; de brede rand is ook fijn om de e-reader vast te houden zonder dat je het touchscreen onbedoeld aanraakt. Dat scherm is een 10,3 inch groot E Ink Carta 1200-model met een resolutie van 1404x1872 pixels, waarmee de pixeldichtheid uitkomt op 227 ppi. Het scherm is goed ontspiegeld en heeft in tegenstelling tot andere Kobo-readers een lichte textuur, om het gevoel van papier na te bootsen bij gebruik van de meegeleverde stylus. Kobo maakt gebruik van een drukgevoelige, actief-capacitieve stylus die gevoed wordt door één AAAA-batterij en beschikt over twee knoppen. De onderste knop verandert de pen in een marker waarmee je direct tekst kunt highlighten. De tweede knop activeert de wisfunctie, om gemaakte aantekeningen en arceringen ongedaan te maken.
:strip_exif()/i/2004646880.jpeg?f=imagenormal)
Het scherm is voorzien van ‘ComforLight’-verlichting waarmee het mogelijk is om ook in het donker goed te kunnen lezen. De helderheid is aanpasbaar, maar helaas geldt dat niet voor de vrij blauwe kleurtint van de verlichting. Op een powerknop aan de zijkant na heeft de Elipsa geen knoppen; de volledige bediening verloopt via het touchscreen.
De e-reader maakt gebruik van een Allwinner 1,8GHz B300 quadcore-processor en heeft 1GB ram en 32GB opslagruimte aan boord. De tablet heeft een USB-C-poort voor data en om op te laden, en beschikt over 802.11ac wifi.
:strip_exif()/i/2004646900.jpeg?f=imagenormal)
De Elipsa is een rank en lekker licht apparaat met een dikte van net geen 8mm en een gewicht van iets meer dan 380 gram. Op het moment van schrijven is de Elipsa alleen te koop als ‘Elipsa Pack’ waarbij ook een sleepcover en stylus worden meegeleverd. Die sleepcover bestaat uit twee delen: een harde case waar je het apparaat net als bij een smartphonehoesje in vastklikt, en een in segmenten flexibele cover die daar magnetisch aan wordt vastgeklikt. De cover biedt ook een houder voor de stylus en kan dienst doen als standaard, waarbij je de bovenkant van de tablet onder een kleine hoek omhoog kunt laten staan. Voordeel van de cover is uiteraard dat hij de reader beschermt en ervoor zorgt dat je de pen niet kwijtraakt. Nadeel ervan is dat de reader erdoor verandert van rank en licht naar dik en zwaar. Met cover weegt het apparaat 730 gram en neemt de dikte toe tot anderhalve centimeter.
Lezen, Kobo Plus en Bol.com
Begin dit jaar reviewden wij de ReMarkable 2, net als de Elipsa een 10,3 inch grote e-reader met notitiefunctionaliteit en een gelijke adviesprijs van 399 euro, zij het zonder hoes en stylus. Bij de ReMarkable 2 concludeerden we dat het een fijn digitaal schrijfblok was, maar dat met name de functionaliteit als e-reader achterbleef. Van Kobo weten we dat de e-readerfunctionaliteit traditioneel juist een van de sterke punten is. Dat is ook het geval bij de Elipsa.
Het apparaat kan verbinding met de pc maken via de ingebouwde USB-C-poort, maar veel gemakkelijker werkt de ingebouwde wifi-functionaliteit. Wanneer we de reader in gebruik nemen en verbinding maken met een wifi-netwerk, krijgen we de keuze om in te loggen met een Kobo-account, maar je kunt er ook voor kiezen om met een Bol.com-account in te loggen dat op de achtergrond wordt gekoppeld met Kobo. Log je in via een Bol.com-account, dan heb je meteen toegang tot eerder via die webshop aangeschafte e-books, waarbij je de boeken via wifi kunt downloaden naar de tablet.
:strip_exif()/i/2004646902.jpeg?f=imagenormal)
De Elipsa biedt ondersteuning voor bestanden in de formaten EPUB, EPUB3, FlePub, pdf, MOBI, JPEG, GIF, PNG, BMP, TIFF, TXT, HTML, RTF, CBZ en CBR. Eigen bestanden overzetten naar de tablet kan uiteraard via USB, maar de Elipsa biedt ook Dropbox-integratie waarbij zowel gratis als betaalde Dropbox-accounts worden ondersteund. Koppeling met Dropbox gebeurt eenvoudig via de webbrowser op je computer, waarbij je een unieke code invoert die op de Elipsa wordt getoond. Hierna verschijnt er een ‘apps’-folder in Dropbox, waarna je naar hartenlust bestanden in bovenstaande formaten kunt slepen. De lijst met bestanden verschijnt vervolgens automatisch in de Dropbox-sectie op de Elipsa, en vervolgens kun je eenvoudig boeken selecteren om naar de reader te downloaden. Dat downloaden gaat lekker snel; bij de meeste e-books is het secondewerk en zelfs een groot bestand van 130MB klokten wij onder de 20 seconden.
Kobo Store, Bol.com en Kobo Plus
Naast de mogelijkheid om bestanden via USB of Dropbox de importeren, kun je ook direct via de tablet boeken uit Kobo’s digitale boekwinkel downloaden. Kobo biedt hiervoor twee manieren. Allereerst is dat een normale aankoop waarbij je het digitale boek aanschaft zodat het jouw eigendom is. Om boeken direct via de Elipsa aan te schaffen, moet je gebruikmaken van een VISA - of Mastercard-creditcard. Daarnaast is het mogelijk om met met een smartphone, tablet of computer boeken aan te schaffen via Kobo.com, waarbij je er ook voor kunt kiezen om af te rekenen via iDeal of Paypal. Een andere methode is zoals gezegd om boeken te kopen bij Bol.com. Je hoeft dan geen los Kobo-account aan te maken en betaalt aan Bol.com in plaats van aan Kobo. Bij Bol.com kun je filteren op boeken die beschikbaar zijn voor Kobo - al werkt dat in de praktijk niet altijd helemaal vlekkeloos - en na aankoop kun je boeken direct via wifi naar de Elipsa downloaden.
:strip_exif()/i/2004646912.jpeg?f=imagenormal)
Een andere methode om boeken te lezen is via Kobo Plus, een abonnementsdienst waarbij je voor 9,99 euro per maand zoveel boeken kunt lezen als je wilt. Het is een soort Netflix-model, maar dan voor boeken. Een andere overeenkomst met Netflix is dat het aanbod niet uitputtend is. Kobo Plus bevat héél veel boeken, waaronder veel nieuwe titels, maar lang niet alle (top)titels zijn bij het abonnement inbegrepen. Ook wanneer je een Kobo Plus-abonnement hebt, zul je dus regelmatig titels tegenkomen die je gewoon moet aanschaffen om ze te lezen.
Lezen in de praktijk
De interface van de Kobo Elipsa zit goed doordacht in elkaar. Het homescreen van de tablet toont direct jouw laatst gelezen boeken, snelkoppelingen naar al jouw boeken en naar persoonlijke aanbevelingen, en links naar Kobo’s winkel. Shortcuts onderaan het scherm bieden toegang tot alle documenten op de reader, jouw aantekeningen, een ‘ontdek’-sectie die linkt naar de Kobo-winkel en een ‘meer’-knop waarachter onder andere het instellingenmenu schuilgaat.
:strip_exif()/i/2004646914.jpeg?f=imagearticlefull)
Bij het lezen van e-books zijn standaardmogelijkheden als aanpassing van font, lettergrootte en regelafstand beschikbaar en kun je ook de margegrootte aan de zijkanten en uitvulling aanpassen, al hangt het van het type bestand af of al die functies worden ondersteund. Door de linker- of rechterhelft van het scherm aan te raken sla je bladzijden om. Raak je het midden van het scherm aan, dan verschijnt het leesmenu, waarmee behalve tekstaanpassingen ook de rotatie naar keuze op portret, landschap of automatisch kan worden ingesteld. Voor Kobo-boeken wordt bovendien inzicht gegeven in de lengte van de hoofdstukken, en de resterende leesduur. Het leesmenu toont onderin beeld een slider die je snel door alle pagina’s van het document laat scrollen, en een knop waarachter de hoofdstukindeling schuilgaat.
Het is mogelijk om woordenboeken in verschillende talen op de Elipsa te downloaden en door een woord in een boek of document aan te raken en vast te houden, verschijnt automatisch het bijbehorende lemma. Wil je meer weten, dan kun je er ook voor kiezen om het betreffende woord via Google of Wikipedia op te zoeken, al moet je voor dat laatste uiteraard binnen het bereik van een wifi-netwerk zijn. Is dat het geval, dan kun je vanuit bijvoorbeeld pdf-bestanden ook doorklikken op hyperlinks die met de ingebouwde browser worden geopend. Die browser is overigens beperkt qua functionaliteit en het e-ink-scherm leent zich bovendien matig voor websurfen en scrollen. Om diezelfde reden is ook de integratie met Pocket, een app waarmee je (web)pagina's kunt opslaan en ordenen, niet altijd een even groot succes op de Kobo Elipsa.
Zoals gezegd zit het geheel goed doordacht in elkaar en de interface laat zien dat Kobo inmiddels zo’n tien jaar ervaring heeft met het maken van e-readers. Ook de snelheid van de Elipsa is doorgaans prima. Bladeren door EPUB’s gaat snel, maar bij grote en pdf’s met veel grafische elementen kan de paginaopbouw langer op zich laten wachten. In de praktijk is het snel genoeg, maar verwacht ondanks de quadcore-processor geen prestaties die te vergelijken zijn met die van een moderne smartphone of tablet.
Aantekeningen en notities
Aantekeningen
Nieuw is de mogelijkheid om aantekeningen te maken in e-bookbestanden en drm-vrije pdf-bestanden en om de e-reader als digitaal notitieblok te gebruiken. Dat zijn twee verschillende functies, met elk hun eigen mogelijkheden.
Het maken van aantekeningen in e-books en pdf-bestanden is precies wat je ervan verwacht: je kunt naar hartenlust naast of over tekst doodlen of schrijven, en tekst arceren met de highlight-functie van de pen. De werking van die highlight-functie verschilt overigens, afhankelijk van het documenttype: Bij EPUB’s ‘kleeft’ de arcering aan de tekst waardoor je gemakkelijk hele woorden, zinnen of alinea’s kunt uitlichten, en bij pdf-bestanden werkt de functie als een analoge marker: je tekent feitelijk een semitransparante laag over het bestand heen.
Aantekeningen en highlights zijn achteraf eenvoudig middels het menu terug te vinden, waarbij je kunt sorteren op locatie in het boek of op actualiteit. Het exporteren van aantekeningen is in EPUB-bestanden is echter niet mogelijk, aantekeningen in niet-beveiligde PDF's worden direct in het het document opgeslagenn waarna de PDF mét aantekeningen via USB geëxporteerd kan worden, en in het geval van bestanden die in Dropbox staan, automatisch gesynchroniseerd wordt.
:strip_exif()/i/2004646952.jpeg?f=imagearticlefull)
De tweede penfunctie biedt de mogelijkheid om de Elipsa als digitaal notitieblok te gebruiken. Kobo biedt daarbij notitieblokken in de smaken ‘basis’ en ‘uitgebreid’. Een basisnotitieblok bestaat uit losse virtuele vellen met naar keuze een blanco achtergrond of een achtergrond met ruitjes, streepjes of stippen. Op die pagina’s kun je met volledige vrijheid schrijven en tekenen, waarbij je de keuze hebt uit een balpen, vulpen, kalligrafiepen, penseel en marker. Daarbij zijn de lijndikte en transparantie instelbaar. Het basisnotitieboek is verder ‘dom’; tekstherkenning is bijvoorbeeld niet beschikbaar.
:strip_exif()/i/2004646944.jpeg?f=imagearticlefull)
Dat kan wel bij een ‘uitgebreid’ notitieblok, dat in de basis anders van opzet is. Om te beginnen zijn deze notitieblokken altijd voorzien van lijnen en zijn er geen losse pagina’s, maar wordt de pagina aan de onderzijde gewoon uitgebreid als je elementen blijft toevoegen. Geavanceerde notitieblokken bieden de mogelijkheid om handschrift naar tekst om te zetten, waarbij gebruikgemaakt wordt van handschriftherkenning van MyScript. Die handschriftherkenning werkt goed, zo is onze ervaring. Zelfs als we opzettelijk in hanenpoten schrijven, wordt ons handschrift doorgaans goed geïnterpreteerd en snel omgezet in tekst. Wel is het noodzakelijk om netjes op de lijnen te schrijven. Tekst die je diagonaal op de pagina neerpent, wordt niet herkend.
In geavanceerde notitieblokken kun je daarnaast ook diagrammen en wiskundige formules toevoegen. De diagramfunctie herkent vormen als cirkels, vierkanten, rechthoeken en andere veelhoeken en zet ze om in vectoren. De ondersteuning voor wiskundige functies maakt het mogelijk om (uitgebreide) functies op te schrijven, waarna de Elipsa het antwoord berekent.
Het exporteren van notities kan op twee manieren, via USB-C direct naar een computer, of via wifi naar een gekoppeld Dropbox-account. Notities gemaakt in een basisnotitieblok worden altijd als afbeelding uitgevoerd, waarbij je de keuze hebt uit pdf, PNG en JPEG als bestandsformaat. Exporteer je een geavanceerd notitieblok, dan krijg je de keuze uit Microsoft Word (docx), HTML en en plain text. Wat daarbij opvalt, is dat handschrift bij uitvoer als .txt- of Word-document eerst wordt geconverteerd naar tekst, terwijl niet-geconverteerd handschrift bij HTML-export ook echt als het origineel grafische element wordt geëxporteerd. Formules, diagrammen en vrije-form-elementen worden bij .txt-export in het geheel niet meegenomen, terwijl ze bij docx- en HTML-uitvoer wél inclusief opmaakt worden meegenomen.
Pen in de praktijk
De penfuncties van de Elipsa bevallen vrij goed. Door de lichte textuur van het scherm krijg je een beetje het idee dat je op papier schrijft, al vonden we dat gevoel bij de ReMarkable 2 nog wat beter. De snelheid van de pen is goed. Penstrepen verschijnen met slechts een heel lichte vertraging op het e-ink-scherm, zodat een natuurlijk schrijfgevoel ontstaat. De drukgevoeligheid van de stylus valt ons echter tegen; hij is duidelijk minder gradueel dan wat we van tablets met een Wacom-digitizer kennen. Een ander probleem waar wij in de praktijk soms tegenaan liepen, is dat het scherm tijdens het maken van aantekeningen ook op aanraking van je hand kan reageren, waardoor je onbedoeld bijvoorbeeld een menu opent. Daar is omheen te werken door de schrijfhand anders te positioneren, maar dat komt een natuurlijke schrijfhouding uiteraard niet ten goede.
Conclusie
De Kobo Elipsa is een erg goede e-reader met vrij goede aantekeningenfuncties als toevoeging. Het 10,3 inch grote e-ink-scherm leest heel prettig en maakt het mogelijk om veel tekst in een goed leesbaar formaat weer te geven. De reader kan in portret- en landschapsmodus worden gebruikt en beschikt over dimbare, maar altijd relatief blauwe, achtergrondverlichting. De Elipsa ondersteunt een breed scala aan bestandsformaten en dankzij de ingebouwde wifi-functionaliteit en Dropbox-, Kobo-store- en Bol.com- ondersteuning is het overzetten van eigen bestanden en het kopen van boeken een vrijwel frictievrije ervaring.
De aantekeningenfunctie van de Elipsa zal niet voor iedereen van toegevoegde waarde zijn. Aantekeningen in e-books en pdf’s maken het makkelijk om later belangrijke passages terug te vinden. Aantekeningen op EPUB-bestanden kunnen niet geëxporteerd worden, bij niet-beveiligde PDF's is dat wél mogelijk. Gebruik je de tablet als digitaal notitieblok, dan is het ook mogelijkheid om die losse aantekeningen te exporteren, waarbij je afhankelijk van het type notitieblok onder andere kunt kiezen om handgeschreven notities automatisch in tekst om te zetten.
De vraag is natuurlijk of dat alles de Kobo Elipsa 399 euro waard maakt. In vergelijking met andere 10,3 inch grote e-readers met notitiefunctionaliteit is de Elipsa competitief geprijsd. De Onyx Book Note Air is enkele tientjes duurder en de ReMarkable 2 die wij eerder testten is inclusief pen en cover zelfs aanzienlijk duurder. Ook de Pocketbook InkPad X, die geen aantekeningenfunctionaliteit biedt, is gemiddeld duurder dan de Kobo Elipsa, waardoor het de goedkoopste 10,3 inch grote e-reader van dit moment is.
Vooralsnog verkoopt Kobo de Elipsa alleen als ‘Elipsa Pack’ met daarbij ook de sleepcover en de stylus. Wellicht komt er op een later moment ook een non-packversie waarbij die accessoires ontbreken zodat de prijs enkele tientjes lager kan uitkomen. Ook voor de huidige prijs van 399 euro is de Elipsa wat ons betreft een uitstekende keuze als je op zoek bent naar een e-reader met een groot scherm.
Update 25-9 15:00 uur: Opmerking toegevoegd dat het exporteren van aantekeningen op niet-beveiligde PDF-bestanden weldegelijk mogelijk is. Tekst van de review is hierop aangepast.
:strip_exif()/i/2004365626.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004646878.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004646880.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004646900.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004646902.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004646912.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365618.webp?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006816298.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/1269595896.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/276190/crop614192e1bb0e6_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/344090/crop5de9fd2d9c9da_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/102237/jcash.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/131884/crop627114be43b7a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/307085/manuel-que%2520klein.jpg?f=community){kind=small}
).
:strip_icc():strip_exif()/u/75778/hellknight_avatar_small.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/375226/crop62effc38c6e6e.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/653179/crop56bddf5232680_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/86715/crop5e8d7f32cacf7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/26804/Chucky.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1119265/crop5d7fcbe9c42a3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}