Inleiding
De podcastpresentator pakt zijn telefoon erbij, een iPhone 12 Pro zo te zien. "Ik pak nu mijn toestel. Ik zie heel mooi 5G hierboven." Vervolgens opent hij een speedtest en test zijn snelheid. Hij komt op 200Mbit/s. Vervolgens zet hij 5G uit en probeert het over 4G. "Spannend dit", zeg ik, terwijl ik eigenlijk wel weet waar het op uitkomt. En inderdaad, op 4G komt de snelheid hoger uit: op 230Mbit/s. Het is het soort tests dat ik vorig jaar voor Tweakers ook veel heb gedaan, op heel veel verschillende plekken. Het antwoord op de vraag of hij iets merkt van 5G, is hetzelfde als het antwoord dat ik had gevonden. "Helemaal niks."
Je zou dus denken dat 5G in de smartphonemarkt geen big deal is als het geen wezenlijk verschil maakt in gebruikservaring voor consumenten. In een alternatief universum hadden providers 5G alleen aangezet voor zakelijke klanten en waren er geen of weinig smartphones die het ondersteunen, totdat 5G wel snel kan zijn. Maar zo werkt de wereld niet. Investeringen moet je terugverdienen en bedrijven als Qualcomm en MediaTek maken daarom socs met geïntegreerde 5G-modems, fabrikanten als Samsung, Xiaomi en OnePlus maken daar telefoons omheen en retailers en providers bieden die aan alsof je niet langer zonder 5G kan.
In de toekomst wordt 5G in Nederland heus sneller, als er meer frequenties beschikbaar komen voor het nieuwe netwerk. Intussen verschijnt het 5G-label op meer en meer telefoons. Hoe gaat het met de integratie van 5G ten opzichte van 4G een aantal jaar geleden? Dat hebben we, net als vorig jaar, uitgezocht.
:strip_exif()/i/2003853756.jpeg?f=imagenormal)
Prijsontwikkeling van 5G-telefoons
Mijn onbewuste veronderstelling voordat de cijfers kwamen, was de volgende: de prijs van 5G-telefoons daalt gemiddeld totdat er een klein maar zichtbaar verschil is met 4G-modellen. Immers, het implementeren van 5G kost geld door de duurdere modems en de integratie van meer antennes, om maar te zwijgen van eventuele licenties voor het gebruik van de techniek. Die veronderstelling bleek compleet onjuist, want na de publicatie van het artikel in augustus vorig jaar is er iets raars gebeurd met de gemiddelde prijs van 5G-telefoons; hij verdubbelde weer.
Hoe kan dat, vraag je je af? Het is een seizoenseffect in de smartphonemarkt. In september en oktober verschenen er ineens veel high-end telefoons en allemaal met 5G. Dat heeft een effect op het gemiddelde. Bovendien kwamen er veel minder midrangemodellen uit, niet alleen met 5G, maar ook met 4G. Als je even nadenkt, kun je vermoedelijk ook een aantal modellen noemen die toen uitkwamen. Alle iPhone 12-modellen natuurlijk, die hebben allemaal 5G, van de mini van 809 euro tot de Pro Max van meer dan 1200 euro. Maar er waren er meer; de Galaxy Z Fold 2 van Samsung van 2000 euro kwam uit en de Z Flip 5G van 1500 euro verscheen ook in de Pricewatch.
Het hoge gemiddelde bleef de hele winter en begon pas te dalen in de lente. In de winter kwamen nog telefoons als de Xiaomi Mi 11 en Samsung Galaxy S21-serie uit. In die periode waren ook 4G-telefoons gemiddeld weer wat duurder. Nu is het seizoen voor goedkopere modellen weer aangebroken.
Dat is de prijs, maar hoe zit het met het aantal nieuwe 5G-telefoons? Na een vliegende start vorig jaar zakte dat kortstondig, maar over het algemeen is tegen de helft van de nieuwe telefoons in de Pricewatch voorzien van 5G. Het is zeker nog niet de dominante netwerktechniek, maar er is al wel een ruime selectie.
In de levenscyclus van 4G gebeurde er ook zoiets. Na een snelle stijging in het begin, gebeurde er rond 2014 eigenlijk vrij weinig. Pas het jaar erna begon het aantal modellen met 4G weer flink toe te nemen en toen steeg het aantal modellen met 4G binnen een jaar van ongeveer veertig naar tachtig procent. Je kunt dat zien aan bijvoorbeeld de naamgeving. In het begin zetten fabrikanten nog 4G of 5G in de naam, maar als het normaler wordt, valt dat weg. Nu is het toevoegen van 5G nog niet normaal; het is de Samsung Galaxy S21 5G, hoewel er geen 4G-versie verkrijgbaar is. Lenovo is al aan het overgaan. Vorig jaar kwam nog de Moto G 5G uit, maar de Moto G50 heeft 5G zonder dat het in de naam staat.
Als je kijkt in absolute aantallen en cumulatief, dan valt ook op dat het aantal telefoons met 5G achterloopt op het aantal modellen dat na de komst van 4G verscheen. We telden tot eind juni in totaal 203 verschillende smartphones met 5G. Meer dan genoeg keuze dus, maar wel minder dan de 280 modellen met 4G die in de eerste anderhalf jaar verschenen.
Goedkoopste telefoons met 5G
De goedkoopste telefoons met 5G zijn wel goedkoper dan die van vorig jaar. In het verhaal van vorig jaar was de Xiaomi Mi 10 Lite met een prijs van 315 euro de goedkoopste. Nu is de goedkoopste opnieuw van Xiaomi, maar is het de Poco M3 Pro. Die kwam uit voor 229 euro, maar is inmiddels voor minder dan 200 euro te krijgen.
Het verhaal van hoe goedkoop smartphones met 5G kunnen zijn, is het verhaal van de processors die erin zitten. De Poco M3 Pro heeft de MediaTek Dimensity 700. De marktleider op het gebied van mobiele processors heeft met die soc een bescheiden product voor een vermoedelijk relatief lage inkoopprijs. Het gaat om een soc met twee Cortex A76-kernen op 2,2GHz en zes A55-kernen op 1,8GHz. Het is ook weer geen soc voor heel goedkope telefoons, want zaken als full-hd-schermen en UFS-opslag kunnen er gewoon mee.
Toch ontbreekt ook een aantal moderne technieken op de specsheet. Lpddr5-geheugen kun je er als fabrikant niet bijprikken, evenmin als UFS 3.0-opslag. Een 120Hz-scherm met 1080p-resolutie is ook niet mogelijk, want de ondersteuning gaat tot 90Hz. Wi-Fi 6-support is er niet en video's maken gaat tot full hd op 30fps, want ondersteuning voor 4k of 60fps is er niet. De ondersteuning voor 5G is ook relatief beperkt. Je hoeft niet te rekenen op mmWave, want die ondersteuning zit er niet in. Daar heb je voorlopig toch niks aan in de Benelux, dus een groot gemis is dat niet. De maximale downloadsnelheid komt uit op 2,77Gbit/s, dankzij 120MHz aan bandbreedte, ondersteuning voor 4x4 MiMo en modulatie via 256qam.
Qualcomms tegenhanger daarvan is de Snapdragon 480, de goedkoopste van zijn socs met 5G. Het is de eerste soc in de 400-serie met 5G en goedkoper dan dit wordt het niet. Nieuwe socs in de 200-serie zijn al jaren niet meer verschenen. De 480 heeft acht Kryo 460-kernen op maximaal 2GHz met een Adreno 619-gpu. De soc ondersteunt maximaal Lpddr4x-geheugen op 2133MHz en UFS 2.2-opslag, al is er ook eMMC-ondersteuning. Qualcomm laat de soc maken op 8nm.
De X51-modem in de soc ondersteunt 5G op lagere frequenties, maar ook op mmWave-frequenties, blijkt uit de specsheet. De maximale snelheid op 5G is 2,5Gbit/s down en 660Mbit/s up, terwijl dat op 4G 800/200Mbit/s is. De modem ondersteunt ook standalone-5G-netwerken, naast de huidige non-standalone-netwerken. Op het gebied van wifi heeft de modem ondersteuning voor 802.11ac en is deze 'Wi-Fi 6-ready'. Video's maken gaat tot 1080p op 60fps.
Socs voor midrange-telefoons |
MediaTek Dimensity 700 |
Qualcomm Snapdragon 480 |
Qualcomm Snapdragon 860 |
Maximale snelheid |
2,77Gbit/s down, up onbekend |
2,5Gbit/s down, 660Mbit/s up |
2,0Gbit/s down, 318Mbit/s up (beide via 4G) |
Ondersteunde 5G-frequenties |
Laag (onder 1GHz) Midden (1-6GHz) |
Laag (onder 1GHz) Midden (1-6GHz) Hoog (20-30GHz) |
- |
Andere draadloze verbindingen |
4G/3G/2G Wi-Fi 5 Bluetooth 5.1 |
4G/3G/2G Wi-Fi 5 Bluetooth 5.1 |
4G/3G/2G Wi-Fi 5 Bluetooth 5.0 |
Processor en gpu |
2x A76 @ 2,2GHz 6x A55 @ 1,8GHz Mali G57MC2 @ 950MHz-gpu |
8x Kryo 460 @ 2,0GHz Adreno 619-gpu |
8x Kryo 485 @ 2,94GHz Adreno 640-gpu |
Geheugen en opslag |
Lpddr4x @ 2133MHz tot 12GB eMMC 5.1 UFS 2.2 |
Lpddr4x @ 2133MHz tot 8GB eMMC 5.1 UFS 2.2 |
Lpddr4x @ 2133MHz tot 16GB eMMC 5.1 UFS 3.1 |
Camera |
Foto: tot 64Mp Video: tot 1080p/30fps |
Foto: tot 64Mp Video: tot 1080p/360fps |
Foto: tot 48Mp Video: 4k/30fps met hdr |
Scherm |
Max. 1080p, 90Hz |
Max. 1080p, 120Hz |
Max. 4k of 1080p/120Hz |
Procedé |
7nm |
8nm |
7nm |
De Snapdragon 480 kan net een tikkie meer dan de Dimensity 700 en dat zie je terug in de prijzen, want telefoons met de MediaTek-soc zijn iets goedkoper dan die met de Snapdragon. Desondanks zien we met beide socs telefoons in de goedkoopste categorie in de Pricewatch.
Om te vergelijken wat je kunt krijgen als je geen 5G wilt, hebben we de krachtigste soc voor telefoons uit deze prijsklasse erbij gepakt. De Snapdragon 860 is een afgeleide van de Snapdragon 855+, de high-end soc van Qualcomm voor de tweede helft van 2019. Hij kan dus wel in 4k filmen en kan schermen aan met 120Hz, maar heeft standaard geen 5G-modem. Dat is wel een optie voor fabrikanten. Je krijgt voor hetzelfde geld dus wel een veel krachtigere soc als je geen 5G hoeft.
De goedkoopste 5G-telefoon van dit jaar tot nu toe is van Xiaomi. De Poco M3 Pro heeft een Dimensity 700 en kwam uit voor 229 euro eerder dit jaar, maar is intussen te krijgen voor rond 195 euro. Behalve de beperkte processorkracht en grafische prestaties doet hij op papier niet onder voor gelijk geprijsde 4G-telefoons.
5 van 5 sterren
(0 reviews)
Ook net onder 200 euro zit een andere Xiaomi-telefoon: de Redmi Note 9T. De Chinese fabrikant is niet bang om met zichzelf te concurreren, zo blijkt. Deze telefoon heeft de iets luxere Dimensity 800U van MediaTek aan boord.
4 van 5 sterren
(1 reviews)
De Moto G 5G van Lenovo's merk Motorola doet ook goed mee in de prijzenslag; met een prijs van onder 200 euro zit hij in het vaarwater van de Xiaomi's. Hij heeft een Qualcomm Snapdragon 480 aan boord.
4 van 5 sterren
(1 reviews)
Ook OPPO heeft een ijzer in het vuur onder 200 euro met 5G: de Realme 8 5G van het dochtermerk van de Chinese fabrikant heeft een Dimensity 700 aan boord, net als de Poco M3 Pro. Verder lijken ze ook veel op elkaar in de specificaties.
5 van 5 sterren
(0 reviews)
Tot slot
Het beeld is genuanceerd. Er zijn sinds de spectaculaire prijsdaling van 5G-telefoons in de zomer van vorig jaar een paar dingen gebeurd. Ten eerste verschenen alle dure telefoons met 5G, waardoor de gemiddelde prijs weer omhoogging. Vervolgens daalde die weer na de winter, toen er weer midrangetelefoons met 5G verschenen. De goedkoopste telefoons met 5G zijn sinds die tijd wel fors goedkoper geworden. Waar een 5G-telefoon je vorig jaar nog minimaal 315 euro kostte, betaal je nu minder dan 200 euro: een daling van rond veertig procent. Nu zijn er 5G-telefoons in vrijwel elke prijsklasse. Alleen als je shopt voor heel goedkope telefoons, is er geen keuze uit 5G-modellen.
Zoals bij elke component kost de integratie van 5G geld en dus moet je ergens anders op inleveren. De goedkoopste 5G-telefoons kunnen niet filmen in 4k, kunnen geen 120Hz-scherm hebben en ontberen dingen als Wi-Fi 6. De 4G-modellen in dezelfde prijscategorie kunnen daardoor aantrekkelijker zijn, omdat die meer kunnen bieden. Daar komt bij dat 5G in Nederland nog altijd niet bijster interessant is. Het is nog altijd ongeveer even snel als 4G en de belangrijkste frequentieband voor 5G, 3,5GHz, laat nog minimaal een jaar op zich wachten. Dat kan nog langer duren als Inmarsat de rechtszaak tegen de staat wint en de veiling voorlopig niet mag doorgaan. Inmarsat heeft een satellietstation in het Friese Burum dat werkt op de 3,5GHz-frequentie en daarom mag de staat die frequenties niet zomaar aan providers geven.
Nu er goedkope socs met 5G-ondersteuning zijn, ligt het voor de hand dat de prijzen in de komende tijd nog verder gaan zakken. Bovendien zullen socs zonder 5G-modems in de komende jaren zeldzamer worden, waardoor er minder en minder telefoons zonder 5G zullen verschijnen. Het wordt een standaardfunctie op telefoons, net zo gewoon als wifi en bluetooth. Een telefoon met 5G voor onder de 200 euro is dan niet langer bijzonder, het is dan doodnormaal.