Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

Een nieuw internet

Heeft het huidige internet zijn tijd gehad?

27-12-2019 • 06:00

195

Singlepage-opmaak

Sir Tim Berners-Lee: vecht voor het web

De Brit Tim Berners-Lee stond samen met de Belg Robert Cailliau aan de wieg van het www, begin jaren negentig toen hij werkzaam was voor CERN. Gezien zijn topfuncties bij het World Wide Web Consortium en de door hem opgerichte World Wide Web Foundation is het logisch dat de Brit met de verbetering van het web bezig is, maar de laatste jaren klinkt zijn kritiek op de staat van het www steeds luider en worden zijn projecten steeds urgenter.

Tim Berners-Lee en Nicola Pellow, ontwikkelaar van de line-mode browser in 1992
Tim Berners-Lee en Nicola Pellow, ontwikkelaar van de line-mode browser in 1992. Bron: CERN

Zo introduceerde hij eind dit jaar Contract For The Web. Dit manifest bestaat uit drie principes voor overheden, drie voor bedrijven en drie voor burgers. Zo zouden overheden beleid moeten voeren om zoveel mogelijk mensen toegang tot internet te geven. Ook zouden ze moeten zorgen voor minimale disruptie van internet en moeten garanderen dat pogingen om de toegang te beperken geminimaliseerd blijven tot de momenten 'waarop dat strikt noodzakelijk is'.

Overheden
Zorg ervoor dat iedereen met internet kan verbinden Houd internet beschikbaar, te allen tijde Respecteer en bescherm de fundamentele online privacy en datarechten van mensen
Bedrijven
Maak internet betaalbaar en toegankelijk voor iedereen Respecteer en bescherm de privacy en persoonlijke data van mensen, om online vertrouwen op te bouwen Ontwikkel technieken die het beste in de mensheid ondersteunen en het slechtste uitdagen
Burgers
Wees creators en collaborators op het web Bouw sterke communities die het burgerlijk discours en de menselijke waardigheid respecteren Vecht voor het web

De principes van het Contract For the Web

Bedrijven zouden niemand buiten moeten sluiten, klanten het beheer over privacy en data moeten geven, en de risico's als gevolg van technologie moeten indammen, zoals nepnieuws en invloed op gedrag en welzijn. Van burgers verwacht Berners-Lee dat ze actief bijdragen aan het web door onder andere open licenties voor het delen van content te gebruiken. Ook zouden burgers op moeten komen voor groepen die worden buitengesloten.

Het laatste principe is interessant: burgers zouden moeten vechten voor het web. Daarmee spreekt de www-pionier de internetgemeenschap aan op activisme. Burgers zouden elkaar bewust moeten maken van bedreigingen voor het open web en de weaponization door landen of andere entiteiten moeten tegengaan.

Volgens Berners-Lee is het cruciaal om te voorkomen dat het verder de verkeerde kant op gaat met het web: "Als we nu geen actie ondernemen en samenwerken om te voorkomen dat het web wordt misbruikt door hen die het willen exploiteren, uiteen drijven en ondermijnen, lopen we het risico dat we het potentieel verkwisten." Dat potentieel is volgens hem de kracht van het web om het leven van mensen te transformeren, de maatschappij te verrijken en ongelijkheid te verminderen.

Het contract lijkt als signaal een succes. Meer dan tachtig organisaties hebben het ondertekend, waaronder burgerrechtenorganisaties als het EFF en Digital Rights Watch, en techgiganten als Microsoft, Google en Facebook. Een opvallende afwezige is Mozilla en die organisatie snijdt een gevoelig punt aan: er is geen enkele manier waarop organisaties die het manifest ondertekenen, erop kunnen worden aangesproken als ze tegen de principes in handelen. Dat is extra kwalijk aangezien sommige grote techplatformen nadrukkelijk als ondertekenaar naar voren zijn geschoven, aldus Mozilla.

Berners-Lee SolidHet Contract For The Web is een goedbedoeld maar weinig concreet initiatief waarvan het maar de vraag is wat we er in de praktijk van terug zullen zien. Eerdere projecten van Berners-Lee sprongen weliswaar minder in het oog, maar waren concreter. Zo startte hij in 2018 Solid, nadat hij steeds gefrustreerder raakte door misbruik van het web, zoals bij het Cambridge-Analytica-schandaal en de invloed op de Amerikaanse verkiezingen van 2016. "Het web heeft gefaald en de mensheid niet gediend, zoals de bedoeling was. Ik was er kapot van", zei hij daarover.

Solid, wat staat voor social linked data, moet verbetering brengen door een focus op decentralisatie en privacy. De bedoeling is dat webapplicaties op basis van Solid kunnen inhaken op zogenoemde pods, personal online data stores. Dit zijn datakluisjes die webgebruikers waar dan ook online kunnen opslaan en waarbij ze authenticatie kunnen geven aan webapps om de gegevens te benaderen. De gebruiker kan zo verschillende pods voor verschillende persoonlijke gegevens beheren, zoals voor contactgegevens, financiële data en gezondheid.

Solid moet zoveel mogelijk op bestaande W3C-standaarden en -protocollen worden gebaseerd en uiteindelijk moet er een ecosysteem van applicaties en 'identiteitsaanbieders' ontstaan. Solid past internet dus niet fundamenteel aan, maar draait op het huidige web en richt zich op decentralisatie van een belangrijke component: privacy. Meer projecten proberen via die route internet te verbeteren.