Smartphonefabrikanten hebben sinds vorig jaar hun pijlen compleet gericht op het zo klein mogelijk maken van de schermranden van hun telefoons. Het liefst zouden ze telefoons maken die helemaal geen randen hebben en volledig uit scherm bestaan. Er is echter nog steeds ruimte nodig voor zaken als de frontcamera, nabijheidsensor en de luidspreker, dus helemaal randloos kan niet. Samsung lost het op door de randen aan de zijkant weg te halen en die boven en onder het scherm tot een minimum te beperken, terwijl Apple voor de iPhone X gewoon een hap uit het scherm nam om de hardware en sensors in kwijt te kunnen.
Waar tegenwoordig geen ruimte meer voor overblijft, is de vingerafdrukscanner. Apple bedacht daarom Face ID en fabrikanten van Android-telefoons verplaatsten hem allemaal naar de achterzijde van de telefoon. Maar wat als je een vingerafdrukscanner aan de voorkant veel fijner vindt, zodat je je telefoon makkelijk kunt ontgrendelen als hij op je bureau ligt. Of wat als je als smartphoneontwerper een zo simpel mogelijke achterkant wil en geen trek hebt in die ronde scanner?
Het antwoord waar we al jaren op wachten is een vingerafdrukscanner die niet onder, maar in het scherm geplaatst is. Geruchten over dergelijke hardware gonzen al jaren rond, maar het bleek technisch gezien een enorme kluif om de techniek goed te laten werken. Al meer dan een jaar geleden gingen er verhalen rond dat Samsung een dergelijke scanner in de Galaxy S8 wilde gebruiken, maar het niet voor elkaar kreeg. Ook de Note 8 kwam te vroeg. Over Apple deden vergelijkbare verhalen de ronde.
Op de CES dit jaar kwam sensorfabrikant Synaptics dan eindelijk met het product waar de industrie al een tijd met smart op zit te wachten: de Clear ID FS9500, een scanner die aan de onderzijde van een display gelamineerd wordt en die het mogelijk maakt om een vinger te scannen die simpelweg op het scherm wordt gelegd.
De sensor werkt op basis van optische herkenning; zodra de gebruiker zijn vinger op het scherm legt, wordt het scherm op die plek verlicht, zodat daarmee ook de vingertop verlicht wordt. Vervolgens legt de sensor de weerkaatsing vast, waarbij het licht dus eerst het scherm zelf moet penetreren. Om die reden werkt de sensor alleen met oledschermen; lcd’s hebben te veel lagen en elektronica tussen de pixels om genoeg licht door te laten naar de sensor.
Heeft de sensor eenmaal een afbeelding van de vinger vastgelegd, dan wordt deze op dezelfde manier verwerkt als bij een meer reguliere, capacitieve sensor. Volgens Synaptics is de optische technologie daardoor even betrouwbaar als de huidige hardware; de foutdetectie en de algoritmen die vervalste afdrukken moeten herkennen, zijn immers al jaren in gebruik en door de tijd heen steeds beter geworden. Foppen door middel van kunsstof namaakvingers of hogeresolutieafbeeldingen moet dan ook niet mogelijk zijn. Omdat de herkenning via een optische sensor gebeurt, is de SF9500 minder gevoelig voor natte vingers, waar een capacitieve sensor daar wel vaak moeite mee heeft. Dat kan handig zijn voor gebruik in de regen of voor mensen die veel zweten.
In de praktijk
De eerste fabrikant die de SF9500 in een telefoon heeft gestopt, is het Chinese Vivo en we konden dat toestel, dat verder officieel nog niet aangekondigd is, bij Synaptics proberen. De sensor is in het midden onderaan geplaatst, waar je bij een telefoon met dikkere randen de scanner ook zou verwachten. Als het toestel in stand-by staat, is op die plek een afbeelding van een vingerafdruk te zien, om gebruikers aan te geven waar ze moeten zijn voor ontgrendeling. Omdat de telefoon een oledscherm heeft, kost zo’n always-onfunctie relatief weinig stroom. Leg je je vinger vervolgens op die plek, dan wordt dat gebied feller om de vinger goed te verlichten en vindt de authenticatie plaats.
Vergeleken met een moderne capacitieve scanner is de optische techniek net even wat trager. Synaptics klokt deze zelf op 0,7 seconden; da’s geen ramp, maar het verschil met andere telefoons is er wel. Ook het trainen van de sensor door een vinger herhaaldelijk onder verschillende hoeken op het scherm te leggen, duurde duidelijk langer dan we gewend waren, al is dat een handeling die je gelukkig niet vaak uitvoert. Wat uiteindelijk misschien wel het meest opviel, is hoe gemakkelijk en natuurlijk het was om de telefoon te ontgrendelen. Fabrikanten moeten wel goed gaan kijken naar de vormgeving van hun authenticatiedialogen; soms bevatten die een afbeelding van een vingerafdruk en we kunnen ons goed voorstellen dat gebruikers op een gegeven moment daarop gaan drukken, omdat het zo natuurlijk lijkt.
Synaptics is een paar weken terug begonnen met de massaproductie en zegt klaar te zijn voor orders van grote klanten. Er zal dan nauw samengewerkt moeten worden op het vlak van integratie, omdat de sensor aan de display gelamineerd moet worden. Daarbij maakt het volgens Synaptics niet uit wie de display maakt, zolang het scherm maar genoeg licht doorlaat. De telefoon van Vivo bevat vermoedelijk een amoledpaneel van Samsung, maar in theorie moeten telefoons met oledschermen van LG ook met de sensor werken.
Verwacht de sensor voorlopig niet in goedkope telefoons, want hoewel Synaptics geen prijzen wil noemen, zegt het wel dat de sensor op dit moment nog flink duurder is dan een capacitief model. De prijs zou echter scherp genoeg zijn voor gebruik in high-end telefoons en het zou best weleens kunnen dat we deze sensor later dit jaar in een hoop telefoons terug gaan vinden.