Chatbots, stickers en live video's

Zo ziet de toekomst van 'sms 2.0' eruit

Inleiding

Palringo, Fring, eBuddy XMS, Nimbuzz: wie kent deze namen nog? Het waren chatapps in de tijd dat smartphones nog een piepkleine niche waren in de telefoonmarkt en iedereen nog sms'te. De eerste chatapp met een groot publiek was BlackBerry Messenger. BBM was zo populair dat er veel mensen, onder wie veel kinderen, waren die speciaal voor een BlackBerry kozen om te kunnen 'pingen'.

Anno 2016 is er een chatapp die vrijwel iedereen op zijn telefoon heeft staan: WhatsApp. De sms-app is gedegradeerd van centrale hub van mobiele communicatie naar een verzamelplaats van berichtjes van providers en codes om in te loggen bij diensten met tweetrapsauthenticatie, en bij WhatsApp natuurlijk. Sms'en is zo impopulair dat bij veel abonnementen standaard onbeperkt sms'en wordt aangeboden, terwijl die optie bij abonnementen die dat niet hebben, hoogstens een paar euro kost.

Dat steekt providers al een jaar of vijf; WhatsApp heeft hun schat gestolen. De inkomsten uit sms zijn geminimaliseerd en geld rekenen voor databundels is het enige dat ervoor in de plek is gekomen. Belangrijker nog, de rol van providers is grotendeels beperkt tot het spelen van domme datapijp, iets wat ze uiteraard liever anders zien.

Als de telecomindustrie een goed alternatief voor WhatsApp wil aanbieden en weer zieltjes wil winnen, dan moeten alle providers, fabrikanten en makers van smartphonebesturingssystemen meedoen. Dat lijkt nu bijna te lukken.

Bijna? Ja, want er ontbreekt een grote naam uit de smartphonemarkt. Apple heeft met iMessage al een alternatief voor sms in de eigen Berichten-app en wil dus niet meedoen met dit initiatief. Dat alleen al is genoeg reden om te betwijfelen of Universal Profile for Advanced Messaging een succes wordt. De release van Universal Profile is dichtbij; donderdag presenteert de koepelorganisatie van providers de specificaties van deze geavanceerde sms-opvolger.

Wat is Universal Profile?

Je hoeft niet gelijk in je favoriete downloadwinkel te zoeken naar Universal Profile for Advanced Messaging. Het is een weinig sexy naam die bovendien slecht te onthouden is en het is geen naam die je op je telefoon zult tegenkomen. UP moet net als sms in de Messaging-app gaan zittenDe bedoeling is dat 'up', dat is de koosnaam die providers hanteren voor deze technologie, net als sms een standaard zal zijn die door elke app kan worden geïntegreerd. Dat betekent dat WhatsApp in theorie ook Universal Profile kan ondersteunen, maar de kans dat dit gebeurt, lijkt klein.

De belangrijkste ondersteuning moet zitten in de sms-app op telefoons; Up moet net als sms in de Messaging-app gaan zitten. Want, zo redeneert koepelorganisatie GSM Assocation, als de functionaliteit daarin zit, gaan mensen haar gebruiken omdat ze op elke telefoon staat. Daardoor kunnen mensen er ook gebruik van maken, zelfs als ze nooit apps op hun smartphone hebben gedownload.

Komt dit verhaal je bekend voor? Dat kan, want hoewel Universal Profile nieuw is, is het idee dat niet. Up is een doorontwikkeling van rcs-e, de standaard waarmee providers een paar jaar geleden een gefaalde aanval op WhatsApp hebben ingezet.

Up is, om het nauwkeuriger te stellen, een uitbreiding van rcs-e. Die uitbreiding zit in een paar elementen. Ten eerste doen meer betrokken bedrijven mee en ten tweede kan up technisch meer. Om te beginnen met rcs-e: dat maakt nu al veel mogelijk van wat chatapps ook doen. Onder meer chatten, videobellen en het meesturen van een onderwerp met een telefoongesprek zijn mogelijk met rcs-e. Het is ook mogelijk om achteraf notities toe te voegen aan een telefoongesprek. En natuurlijk behoren groepschats tot de mogelijkheden, iets wat met sms niet kan.

Waar rcs-e het bij dit soort functies laat, gaat up een stukje verder. Zo moeten bedrijven klantenservice kunnen integreren met up, waardoor gebruikers via natuurlijke taal met bedrijven kunnen communiceren. Bovendien krijgt up ondersteuning voor stickers, een populaire functie in chatapps als Telegram, WeChat en Facebook Messenger. Ook zijn er plug-ins voor het delen van memes. Daarnaast kunnen gebruikers vanaf hun telefoon live video delen met andere gebruikers. Naast chatten denkt de koepelorganisatie aan integratie met smarthometoepassingen, zoals een met internet verbonden deurbel die automatisch beeld van degene die aanbelt, doorstuurt naar de telefoon van de huiseigenaar.

En uiteraard kan UP chatbots ondersteunen, waardoor gebruikers moeten kunnen babbelen met digitale assistenten zonder dat ze ertegen hoeven te praten, ongeveer zoals Google Assistant in Allo. Chatbots zitten onder meer ook in Facebook Messenger, Telegram, zakelijke babbelapplicatie Slack en diens concurrent Microsoft Teams.

Er is een fundamenteel technisch verschil tussen up en sms. Waar sms en mms verlopen via een apart kanaal op het mobiele netwerk, geldt dat voor rcs-e niet. Er wordt alleen een apart signaal gebruikt om contacten te matchen met die van andere providers, maar voor het overige gaat het om een protocol dat verloopt via de gewone internetverbinding.

Up-apps moeten volgend jaar uitkomen; hoe ze eruitzien, is nu nog niet bekend. Er zijn al wel enige jaren rcs-e-applicaties, die als twee druppels water lijken op die van andere chatapps.

Rcs-e-app Call+ van Vodafone

Geld verdienen

Universal Profile heeft grote steun in de telecomindustrie. Laten we beginnen met de enige grote partij die niet meedoet. Apple heeft zich niet bij het initiatief aangesloten. De fabrikant maakt met iMessage voor zijn iPhones al een eigen sms-opvolger met geavanceerde functies en lijkt er niet happig op om de nieuwe standaard te gaan ondersteunen. Het zal wel mogelijk zijn om up-apps te maken voor iOS en die uit te brengen, zodat mensen met een iPhone de berichten in elk geval kunnen ontvangen, maar het zal niet standaard op een iPhone staan.

In tegenstelling tot Apple zijn er ook veel belangrijke bedrijven wel aan boord. Microsoft en Google verlenen steun door up in respectievelijk Windows 10 Mobile en Android in te bouwen, in de sms-app. Niet elke telefoon gebruikt echter Googles sms-app voor Android. Veel hebben een eigen berichtenapplicatie, maar ook veel telefoonfabrikanten doen mee. Marktleider Samsung is erbij, evenals HTC, Alcatel, LG, General Mobile, Lenovo en ZTE. Er ontbreekt ook een aantal: Sony, Xiaomi, OnePlus en Oppo bijvoorbeeld.

Op het gebied van providers is de ondersteuning eveneens overweldigend. We treffen steun aan van alle providers met een eigen netwerk in Nederland; KPN, Vodafone, T-Mobile en Tele2 zijn allemaal aan boord. Van de providers op de Belgische markt is dat minder, maar Orange is er wel bij. Proximus en Telenet ontbreken.

Nu kun je denken dat een dergelijk aantal bedrijven alleen maar samenkomt om WhatsApp een hak te zetten, maar zo werkt het natuurlijk niet. Er moet geld worden verdiend en dat kan dus ook.

Een andere manier van geld verdienen is door items en elementen te laten sponsorenDat gaat niet lukken met geld vragen aan klanten voor het versturen van berichten; dat is inmiddels achterhaald. Waar wel geld te halen is, is bij bedrijven, net zoals WhatsApp dat gaat doen. Bedrijven die hun klantenservice via up willen laten verlopen, zouden daarvoor dan moeten betalen.

Er zijn meer mogelijkheden. Zo moet het voor tv-programma's mogelijk zijn om kijkers via up te laten stemmen. Dat gebeurt nu via sms of een app van het programma zelf. Die laatste optie wint aan populariteit, maar niet iedereen is geneigd om voor elk tv-programma een app op zijn telefoon te zetten. Een andere manier van geld verdienen is door items en elementen te laten sponsoren. Daarbij is het bijvoorbeeld mogelijk dat een kluswinkel betaalt om klanten stickers te laten gebruiken met klusspullen, voorzien van een logootje. Nog een verdienmodel bestaat uit advertenties. Up vraagt toegang tot de locatie om 'read receipts', berichten die de ander laten weten dat een bericht is gelezen, te kunnen versturen met een geotag. Diezelfde locatie maakt gerichte advertenties mogelijk. Het is onbekend of providers al deze middelen zullen inzetten.

Ondersteuning in de Benelux

Universal Profile is geen functie van de telefoon die werkt zonder ondersteuning van de provider. Het werkt pas als het mobiele netwerk waarmee je bent verbonden, het ook ondersteunt. Nu is duidelijk dat veel providers in de Benelux achter het initiatief staan, maar de vraag is wanneer ze het denken te implementeren.

Het antwoord is kort gezegd: voorlopig niet. "Wij houden de ontwikkelingen in de markt in de gaten, zo ook Universal Profile for Advanced Messaging", aldus KPN-woordvoerder Stijn Wesselink. "Op dit moment hebben we nog geen concrete introductieplannen."

Hetzelfde geldt voor T-Mobile, maar de provider ziet wel veel potentie. "Als bellen via 4g standaard op telefoons zit, krijgen ontwikkelingen als deze meer kans van slagen", zegt David van Eeghen van T-Mobile. "Dan kun je verschillende messagingdiensten gaan koppelen, zoals sms aan Facebook. Succes zal ook afhankelijk zijn van goede afstemming en de wil tot samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen." Vodafone zegt dat het up heeft helpen ontwikkelen en staat er pal achter. "We verwelkomen het initiatief van het introduceren van Universal Profile, aangezien het een wereldwijde verbinding voor rcs-diensten inhoudt. Hoe meer providers dat gebruiken, hoe beter de ervaring zal zijn voor onze klanten. Zij kunnen dan verrijkte telefoontjes en berichtjes krijgen van mensen op meer netwerken."

Belangrijk is dat het native ondersteund wordt door de messaging client

Bij de Belgische providers ligt dat anders. Alleen het moederbedrijf van Orange ondersteunt het officieel, maar dat betekent niet dat het voor Belgische klanten ook snel beschikbaar zal zijn. De Belgische tak van Orange weet het nog niet, zegt Annelore Marynissen van Orange. "Wij bekijken uiteraard alle nieuwe technologieën en onderzoeken of ze een meerwaarde kunnen betekenen voor onze klanten alvorens we beslissen of we al dan niet gaan implementeren. Maar voorlopig kan ik geen indicatie geven over het al dan niet ondersteunen van Universal Profile for Advanced Messaging."

Telenet klinkt iets hoopvoller. De provider zegt het af te wegen als toestellen het gaan ondersteunen. "We verwachten de eerste toestellen die dit zullen ondersteunen pas op de markt medio 2017 en dan is het natuurlijk nog even wachten op wat marktpenetratie. Dan zullen we dit bekijken en afwegen. Belangrijk voor ons is alleszins dat het native ondersteund wordt door de messaging client", zegt woordvoerster Isabelle Geeraerts.

De concurrentie

Wie anno 2016 wil doorbreken met een chatapp, moet van goeden huize komen. De markt zit al een paar jaar potdicht; WhatsApp heeft de strijd in de Benelux gewonnen, met Facebook Messenger als goede tweede. WhatsApp is dus de voornaamste concurrent en er zijn veel redenen om bij die chatapp te blijven. In de Benelux is er inmiddels een ecosysteem rond ontstaan. Niet alleen reguliere sociale gesprekken lopen via het Amerikaanse bedrijf, maar er zijn ook buurtwachten en andere initiatieven die specifiek leunen op WhatsApp.

Foto: Algemeen Dagblad

WhatsApp is dus niet zomaar van de troon te stoten, maar hetzelfde geldt voor de nummer twee. Facebook Messenger, net als WhatsApp eigendom van het bedrijf van Mark Zuckerberg, leunt zwaar op het sociale netwerk en is daar nauw mee geïntegreerd. Mensen hoeven van elkaar niet het telefoonnummer te hebben, maar hoeven elkaar alleen te kennen via Facebook, wat voor sommige gebruikers de drempel zal verlagen.

Een andere concurrent is Signal, dat is geboren uit een wens om een chatapp met meer focus op beveiliging en privacy te maken. Ook dat is geen kracht van up, waardoor gebruikers van Signal niet snel zullen overstappen.

Daarnaast zijn er nog concurrenten die in een bepaald deel van de wereld dominant zijn. In de Verenigde Staten is dat Apples iMessage en ook dat is lastig te onttronen, omdat up niet standaard op iOS-toestellen zal staan. In China is er WeChat en er zijn ook kleinere concurrenten, zoals Kik Messenger en Telegram. Vooral de kleinere spelers zien er met up een geduchte concurrent bijkomen.

Tot slot

Sms was achteraf bezien niet de regel, maar de uitzondering; providers en koepelorganisatie GSM Assocation hebben dat huzarenstukje nooit kunnen herhalen. Mms kreeg brede ondersteuning, maar het kwam wat populariteit betreft nooit ook maar een beetje in de buurt van sms. Met rcs-e is het tot nu toe hetzelfde gegaan; er was wel degelijk steun voor, maar het is nog geen eclatant succes geworden.

Het is natuurlijk vooral een kwestie van compatibiliteit, alternatieven en concurrentie. Sms bood iets unieks, werkt bij alle providers op alle telefoons en maakte iets mogelijk wat daarvoor niet kon. Mms werkte niet op alle telefoons en inmiddels was e-mail een alternatief aan het worden. Met Universal Profile is dat in nog grotere mate het geval; de keuze is reuze.

Up zal het moeten hebben van het feit dat het uit de doos op veel telefoons zal staan. Daar zit precies het probleem; het zal werken op veel telefoons, maar niet op alle. Apple doet niet mee en ook Android-fabrikanten als Huawei en OnePlus hebben hun steun nog niet uitgesproken.

Het nieuwe Universal Profile zal veel capabeler zijn dan rcs-e, met onder meer chatbots en ondersteuning voor zaken als stickers, maar het is lastig om dit initiatief als kansrijk te zien. Met een coalitie van bedrijven, waaronder KPN, Vodafone, T-Mobile, Tele2, Orange, Microsoft, Google, HTC, Lenovo en Samsung, is het wel iets om in de gaten te houden. Als het aan al deze bedrijven ligt, openen we vanaf 2017 niet langer WhatsApp, maar de aloude sms-app om een bericht te versturen.

Reacties (292)

[Jeroenneman]

Too little, too late.

Zodra dit ook maar enigszins een bedreiging wordt voor whatsapp, updaten die de app eventjes, voegen die paar functies toe, zoals stickers en meme GIF's, en klaar zijn ze weer...

[Rob Coops]

Niet alleen dat maar ook de kosten zijn een groot probleem. Voor een bedrijf als Facebook is het draaien van een dienst als WhatsApp of Facebook messenger een gegeven iets dat simpel weg onderdeel van het bedrijf is. Zo als je hoort van de telecom boeren is het voor hun veel meer een kwestie van de kat uit de boom kijken en afwachten of er vraag is want kosten en oh jee misschien slaat het toch niet aan zo als we nu hopen.

Dat is een heel erg groot verschil, tegen de tijd dat UP eindelijk beschikbaar is op telefoons (laat 2017 voor de meeste Android gebruikers als hun telefoon nog updates krijgen etc...) dan werkt het simpel weg niet en niet met iedereen want verkeerd netwerk etc.
Het grijpt terug op de dagen dat we nog rekening moesten houden met of je moeder wel op het zelfde netwerk zat als jij want anders werden de kosten hoger etc... Dat werkt gewoon niet meer in deze tijd en dat snappen de telecom boeren nog steeds niet echt.
Als ze morgen 5G introduceren met een eigen chat optie die video bellen etc allemaal ondersteunt en verplicht stelt op alle netwerken en alle telefoons dan is het andere koek Want iedereen die 5G wil en dat wil iedereen heeft automatisch die chat oplossing. Als deze dan net als WhatsApp of Facebook messenger gratis is in gebruik dan is het op eens een echte concurrent die je met meer mensen laat communiceren dan welke andere chat app dan ook en dat is een selling point waar geen enkele andere app aan zal kunnen tippen.

Het idee van integratie met andere apps is ook zo iets, leuk als je het zo leest maar dan de kosten... waarom zou je op een apparaat met internet connectie kosten maken voor een chat app?

De providers zoeken naar een nieuwe gans met gouden eiren want toen ze die hadden hebben ze massaal niets gedaan anders dan zwemmen in het geld en met bijvoorbeeld MMS geprobeerd nog meer geld binnen te harken terwijl ze op die manier de deur wagenwijd open zetten voor WhatsApp & co. om hun verdien model te slopen. Rechtszaken tegen het gratis aan bieden van een chat applicatie was hun reactie een beetje zo als de muziek industrie deed met het internet en MP3, maar deze rechtszaken liepen op niets uit en makten de providers alleen nog maar verder belachelijk. Toen probeerde men haar apps nog goedkoper dan gratis te maken door ze voorhang te geven op het netwerk en ze buiten de data en bel bundel te houden, dat mocht niet van de overheden en rechters. En dus heeft men de strijd verloren en is het niet alleen too little too late maar zelfs knullig om het zelfs nog maar te proberen zeker met hun verdien model dat ze voor ogen hebben.

[MM99]

Paar jaar geleden kwam T-mobile langs bij TU delft, om samen met Technisch Bestuurskunde studenten te kijken of er een "moderne" businessmodel ontwikkeld kon worden voor T-mobile.

Klonk wel goed, dat ze mee wouden met de tijd.

Maar in praktijk bleek niks van te kloppen. Vanaf de eerste moment bleek dat ze eigenlijk een vervanger voor hun cashcow SMS wouden. Ze zochten paar slimme hoofden om dat voor hun te bedenken. Maar open staan voor alternatieven, om mee te denken met de wensen van de gebruikers, zat er allemaal niet in. De enige wat belangrijk was, hoe kunnen we meer geld verdienen. Hoe kunnen we RSC-e aan de man brengen? Hoe kunnen we voor zorgen dat mensen dat gaan gebruiken.

De vele voorstellen van dat ze zich moesten focussen op juist infrastructuur ipv added value diensten, werd aan de kan geschoven. Want "infra is duur" en "wij zijn geen ziggo/ups/xs4all". Ze moesten hoe dan ook een alternatief voor SMS hebben.

Nu proberen ze nu weer met UP. Dit gaat natuurlijk niet werken. Alleen het idee al dat de provider dit moet onderstuenen.. Mijn moeder bijvoorbeeld heeft geen internet op haar mobiel, ze maakt altijd gebruik van WiFi. Dus dan zou ze al afvallen.

Ik zou zeggen, leuk geprobeerd, maar kansloos.

[Kefke]

Nu proberen ze nu weer met UP. Dit gaat natuurlijk niet werken. Alleen het idee al dat de provider dit moet onderstuenen.. Mijn moeder bijvoorbeeld heeft geen internet op haar mobiel, ze maakt altijd gebruik van WiFi. Dus dan zou ze al afvallen.

Ik zou zeggen, leuk geprobeerd, maar kansloos.

Hoe, werkt UP dan niet over wifi? Verstookt UP dus altijd data? Dan kunnen ze dat steken waar de zon niet schijnt.

[crobo]

Ik ben juist blij met de "oude/dumb" sms. Houden zo als je het mij vraagt.

Soms wil ik even "offline" zijn maar toch contact met iemand hebben? dan gebruik ik daarvoor sms.

[EvertSchut]

En die oude sms die wordt ook niet gebruikt om daarna leuke reclame te sturen en voor big data van een partij die je niet kent. En vraagt geen toegang tot vanalles. Vind ik ook erg fijn.

[dawg]

whatsapp & facebook zijn helemaal niet gratis. je betaalt met je persoonlijke gegevens. jammer dat veel mensen dat niet echt lijken te beseffen.

ik heb dan ook geen van beide.

[madhapee]

whatsapp & facebook zijn helemaal niet gratis. je betaalt met je persoonlijke gegevens. jammer dat veel mensen dat niet echt lijken te beseffen.

ik heb dan ook geen van beide.

Dit is een belangrijk punt. Doordat veel belangrijke gesprekken tegenwoordig met whatsapp gaan, is dit een nog belangrijkere datamine dan facebook of andere systemen.

Ik zou graag regelgeving zien waarin dit transparanter wordt
1. je krijgt betaald voor toegang tot je persoonlijke gegevens.
2. je betaald voor de app die je gebruikt

Als het goed is zou dit netto nul moeten zijn maar je hebt zelf de keuze. Ook is nu het zo dat een gratis app een monopolie kan verwerven doordat kleinere concurrenten geen verdien model hebben.

[Bomberman71]

En jij zit op het internet en denkt dat je onder de radar kan blijven ?
Denk je nu echt dat ze de basis zaken van jou niet weten ?

Ik heb er altijd veel plezier van gehad en nog nooit ongemak.

[dawg]

dat stel ik helemaal niet. ik zeg gewoon dat facebook niet gratis is. dat wanneer je je registreert en akkoord gaat met de algemene voorwaarden, je daarmee betaald hebt voor toegang met je privegegevens die je nog op facebook zult gaan zetten.

je weet dus vantevoren ook eigenlijk niet wat het gaat kosten.
verder claim ik helemaal niks.

[Harm_H]

"Als ze morgen 5G introduceren"

Laatst las ik dat opvolgers van 4G ook worden gedwarsboomd. Dus providers zitten klem denk ik qua mogelijkheden.

Afluisterstation zit ontwikkeling 4g in de weg

Samenvatting:
We kunnen niet naar 5G omdat dan onze spionage apparatuur verstoord wordt.

[Waah]

Helemaal mee eens. Ik zou niet weten wat dit voor de consument voor voordelen brengt?
Klantenservice in NL gaat al naar Whatsapp, of via SMS wat prima werkt. Je kan met Whatsapp en consorten nu ook bellen, videobellen etc. Daarbij wordt alles gevolgd via UP wat bij SMS niet zo is.

Ik snap dat ze winst willen maken en geld willen verdienen. Maar zorg dan dat er voor de klant ook waarde aan het platform zit. Ik zie geen enkele toegevoegde waarde momenteel.

[ucsdcom]

De zin van SMS is nu meer uitzondering, dan regel. SMS is nu vooral nog erg nuttig en bruikbaar op plaatsen waar men nog niet massaal smartphones heeft, mobiel internet ontbreekt, onbetrouwbaar is, of waar je nog de hoofdprijs per MB betaalt.

Iets doorgeven aan een famillielid die rondreist door Afrika is juist per SMS ideaal. Het bericht komt daar zodra er maar wat mobiele dekking is meteen binnen. Zonder kosten van de ontvanger, zonder dat de dataroaming daar aan hoeft te staan. Een Whatsapp bericht komt met een beetje geluk 's-avonds aan als er WiFi is gevonden en men de moeite neemt hierop aan te melden, ook als dit betaalde WiFi is. Soms is dat dus pas 2 dagen later.

De meerwaarde van SMS is juist dat het zo ouderwets stabiel is, er geen onnodige data meegestuurd wordt, het wereldwijd compatible is en op alle telefoons in alle landen standaard erop staat.

Juist van Apple is het jammer dat zij ook nu al beperkt met SMS meedoen. Stuur je vanaf een Iphone een SMS naar een simkaart die ooit in een Iphone heeft gezeten, dan stuurt je toestel geen SMS meer, maar een iMessage die dus nooit aan kan komen. iMessage is prachtig in de westerse wereld waar goed en betaalbaar mobiel internet beschikbaar is. Met Whatsapp is daar al een mooi alternatief voor. Je moet je echter actief afmelden van iMessage via een webpagina om je simkaart weer ontvankelijk te maken voor SMS van andere Iphone gebruikers. Hoe sloop je een goedwerkend bestaand systeem? Dat doe je door dit ongewild en ongevraagd te kapen en je eigen systeem eroverheen te leggen.

Met dat nieuwe systeem is dat juist wat ook de mobiele providers zullen gaan doen. Het moet bijdragen aan het gewin van de provider, het gemak van de klant is van ondergeschikt belang. Met tijdig gratis/binnen de bundel SMS was Whatsapp moeilijk van de grond gekomen. Als MMS vanaf dag 1 compatible was geweest tussen toestellen van verschillende fabrikanten, en er geen hoofdprijs op had gestaan, dan had dat een mooie ondersteuning kunnen zijn. Providers zoals Vodafone deden hiervoor tenminste nog hun best door na een configuratie SMS ook meteen een MMS te sturen, waardoor je toestel er echt volledig mee werkte. Het niet goed werken van MMS tussen providers en de hoge kosten maakte dit een lachertje evenals duur videobellen.

Het succes van SMS is er juist aanvte danken dat het niet voor consumenten gebruik bedoeld was. In de eerste generatie GSM toestellen konden alleen de netwerkmonteurs ook SMS versturen. De consumenten GSM's konden niet sturen, alleen ontvangen. De nieuwere toestellen haden in Nederland geen ondersteuning van de netwerken voor SMS sturen. Waardoor de eerste SMS verzenders ontdekten hier wel SMS via een Zweeds centrale nummer te kunnen sturen. Dat heeft vast aan de "coolheid" van SMS bijgedragen. Alleen wie een duur en nieuw toestel had kon SMS gaan sturen. In het 4G tijdperk is de rol van SMS heel anders geworden en doordat "visual voicemail" niet is aangeslagen, blijft SMS hier nog slechts zijn rol hebben als melder van voicemailberichten. Elders kan men echt nog niet zonder SMS!

Een SMS alarmmelding via alarm sensoren in NL krijg ik ook in de krochten in het binnenland van Afrika of Zuidamerika nog binnen. Het is dan ideaal dat ik mijn systeen als alternatief op afstand per SMS kan bedienen als dit via internet of via een belverbinding met het systeem even geen optie is. Ben ik zelf in nood, en is er zelfs geen gsm dekking dan kan zelfs mijn sateliet toestel mijn GPS coordinaten naar iedere mobiel ter wereld sturen per huis tuin en keuken SMS.

Wie zich trouwens vergeten is af te melden voor iMessage van Apple bij een overstap naar een ander toestel kan dit alsnog doen via: https://selfsolve.apple.com/deregister-imessage

[Reactie gewijzigd door ucsdcom op 22 juli 2024 21:20]

[Verwijderd]

Je hebt helemaal gelijk. Juist het enige voordeel wat men met "up" hadden kunnen bereiken is dat Wifi niet nodig zou zijn, a la SMS.

[EvertSchut]

Privacy?

[Xerxes249]

Tip: je kunt bij iMessage instellingen een vinkje zetten opdat wanneer om wat voor reden dan ook het iMessage bericht niet aankomt hij alsnog via sms verzonden wordt

[mrb85]

Een groot gemis aan Whatsapp ten opzichte van andere berichtendiensten zoals iMessage en FB messenger is dat het enkel op smartphones draait (of via de website, maar ook dan heb je een smartphone nodig)

Ik heb er misschien over gelezen in het artikel of de commentaren hier, maar wordt het niet eens tijd dat sms/sms 2.0 ook gewoon op een computer of tablet te gebruiken is? Laat UP dat technisch gezien toe of niet? Als dit afhankelijk is van een simkaart dan moet het toch mogelijk zijn om je simkaart profiel te 'spoofen' naar je pc of tablet?

[WhatsappHack]

Het probleem zit hem in de encryptie. iMessage biedt wel E2EE, maar kan door de opzet en omdat ze het voor iedereen simpel moet houden geen OoB sleutel-verificatie toepassen waardoor je niet kan controleren met elkaar of jullie sleutel wel klopt en jullie wel zijn wie jullie zeggen te zijn. Dat is een gemis dat bij WhatsApp wel kan, maar het biedt zeker absoluut *veel* betere bescherming dan SMS - ik noem iMessage dan ook absoluut niet onveilig! Facebook Messenger is een cloud dienst, die slaan alles op in de cloud - met de nadruk op alles. Tenzij je zo'n encrypt gesprek start, maar dan werkt het ook niet meer tussen je verschillende devices. WhatsApp heeft geen concessies gedaan maar gekozen voor de sterkste encryptie met de sterkste implementatie, zonder cloud features, waardoor de gebruiksvriendelijkheid iets terug loopt: maar de veiligheid sterk omhoog schiet. (Web/Desktop is een soort hybride lapmiddeltje.)

Het is, als je de 3 vergelijkt (whatsapp, iMessage, FB messenger) dan qua veiligheid de keuze:
1) Sterkste veiligheid/encryptie (WhatsApp)
2) Beste blend tussen veiligheid en gebruiksvriendelijkheid (iMessage)
3) Meeste vrijheid en gebruiksvriendelijkheid, o.a. overal kunnen inloggen (FB Messenger)
En dan nog wat randzaken als t probleem dat iMessage enkel op iOS draait.

En nu komt optie 4, UP... En die biedt:
1) Geen cloudfunctie
2) Geen encryptie
3) Biedt dus eigenlijk helemaal niets boeiends.
Ook UP zou geen desktop client kunnen bieder zonder er een cloud-store achter te hangen, en ik vind persoonlijk dat je dat ondanks de gebruiksvriendelijkheid écht niet moet willen.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:20]

[Waah]

Met telegram kan dit volgens mij al? maar dat weet ik niet zeker....

Ik gebruik zelf Franz. Dat is een client voor PC die eigenlijk de webversies van allerlei diensten combineert (Telegram, Whatsapp, Steam Chat.... name it and it's there).

Maar een dienst die gewoon werkt op alle apparaten zou zeker fijn zijn. De scheiding tussen mobiel en PC is eigenlijk uberhaupt belachelijk, zeker met tablet er tussenin. (hoezo geen whatsapp op tablets?)

Jammer dat MSN niet meer bestaat. Als je daar een app van zou hebben nu kan het op PC, Tablet en telefoon

[Britske]

MSN heet tegenwoordig Skype en daarvan zijn apps én clients voor de PC beschikbaar.

[mae-t.net]

Sterker nog, je kunt het Skypenetwerk nog steeds beperkt gebruiken om met oude MSN-clients te connecten. De Skypeclient zelf zuigt nog steeds. Ik gebruik zowel Skype als MSN nauwelijks meer.

[yalerta]

Yep, Skype,

gisteren nog (tekst)chat gehad op de PC met een kennis.
Berichten werden direct gesynchroniseerd naar mijn Windows 8.1 Phone.
Alleen jammer dat Microsoft de interface van Skype om zeep heeft geholpen. Mijn reden om niet zoveel meer te gebruiken.

[[Roland]]

Ik zou niet weten wat dit voor de consument voor voordelen brengt?

Dat het een standaard is. dat het op elke telefoon gaat werken zonder dat een app nodig is. Dat er geen eigenaar is waarvan niet duidelijk is wat het verdien model is.

Heel veel voordelen dus.

[Waah]

Het verdienmodel is toch juist duidelijk van deze SMS 2.0? Puur data vergaren voor locatie en dergelijke. En itt apps kan je dat dus niet uitzetten. Leesbevestiging met locatie etc.

De eigenaar is wel duidelijk, dat zijn de telecomfabrikanten. Die data gaat natuurlijk gedeeld worden met alle aangesloten bedrijven. Ik snap wel dat Google hier wel in geïnteresseerd is.

Het enige voordeel is dat het werkt zonder een app te installeren. Net als SMS eigenlijk. Verder zijn er geen voordelen voor de consument. Juist de keuzevrijheid voor een app zorgt voor verbetering. Als het aan de telecomproviders had gelegen werkten we nog steeds met SMS, en heel duur foto's versturen via MMS.

[ThePendulum]

Dat is zijn punt, hij had het over het onduidelijke verdienmodel van WhatsApp.

[Verwijderd]

Geen enkel voordeel dus. "Standaard" betekent voor normale mensen "overal beschikbaar". Raad eens welke chat mogelijkheid op ieder platform aanwezig is: juist, allemaal.

[LOTG]

Je vergeet wel een ding wat WhatsApp de nek om kan kan draaien: Facebook.
Er zijn zat mensen die niets met Facebook te maken willen hebben en het feit dat ze nu langzaam proberen om WhatsApp in hun verdien model te trekken kan dit ze flink wat gebruikers gaan kosten.

Ik zeg niet dat dit de oplossing is want er zijn inderdaad nog vele alternatieven, maar het is natuurlijk een kleine stap om hier voor te kiezen als het bijna net zo makkelijk werkt als SMS. Immers, iedereen heeft het en daar zit hem de kracht.

Nu is WhatsApp eigenlijk de enige grote die beschikbaar is op alle platformen. Ik kan in elk geval geen iMessage sturen.

[Verwijderd]

Ach, zat mensen die dat roepen bij de zoveelste wijziging van FB-voorwaarden of mensen die even stoppen met Whatsapp. Langzaam kruipen ze toch wel weer terug, want niemand gaatmet ze mee naar Telegram, Viber etc. en de voorwaarden zijn ook daar niet veel beter.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 21:20]

[N8w8]

want niemand ging met ze mee naar Telegram, Viber etc. en de voorwaarden zijn ook daar niet veel beter.

Dat zou met UP anders kunnen zijn, want de bedoeling is dat het standaard op alle telefoons komt dus iedereen het dan heeft (behalve Apple, maar die implementeert het vast wel als de rest van de markt het ook heeft).

Wat voorwaarden betreft; Whatsapp en Telegram en vergelijkbare bedrijven zullen vast vergelijkbare voorwaarden hebben, maar UP staat anders in de markt met een ander verdienmodel, dus zal dat ook andere voorwaarden hebben. In elk geval is het voor mij persoonlijk een grote pre dat ik mijn privegegevens niet hoef te uploaden naar een beursgenoteerd amerikaans advertentiebedrijf, en ik hoop ook dat de EU voorziet in goede privacyrichtlijnen voor UP als het daadwerkelijk een standaard wordt, in plaats van het tot nu toe reactionaire gedoe omtrent Whatsapp bijvoorbeeld.

Maar voordat dat zover is, gaat wel heel erg lang duren. Vanaf 2017 komen er pas telefoons mee, en dan moeten alle huidige telefoons nog (kapot gaan en) worden vervangen, en dan moeten mensen het ook nog uiteindelijk goed genoeg vinden om erop over te stappen.

[MsG]

"De locatie opvragen bij leesbevestigingen om gerichte advertenties te sturen" vind ik nou niet echt fundamenteel anders dan wat nu het businessmodel van Facebook is. Deze beoogde standaard wordt enkel gelanceerd om geld te verdienen en niet zozeer dat er nu een gat is die een behoefte vervuld. Terwijl WhatsApp juist een alternatief was voor het dure SMS.

Ik denk dat we over een paar jaar lezen dat dit project weer on hold of gecanceld is.

[N8w8]

Daar staat ook bij "Het is onbekend of providers al deze middelen zullen inzetten".
En wat ik zei, ik hoop dat de EU voorziet in goede privacyrichtlijnen.
Maar het moet allemaal maar blijken inderdaad.

[laptopleon]

Precies.

Stel dat gebruikers – om wat voor reden dan ook – toch nog een keer echt waarde gaan hechten aan privacy en / of dat vanwege regelgeving het eigendom van WhatsApp door Facebook als een probleem wordt gezien.

Dan nog zal het voor een WhatsApp-kloon makkelijker zijn dan voor UP, al was het alleen al omdat de 'vooruit'-investeringen aan UP fors zullen zijn en terugverdiend moeten worden terwijl een WhatsApp-kloon veel lagere kosten heeft.

Plus dat je je af kan vragen of je qua privacy beter af bent met UP aangezien het in sommige opzichten een nog mooiere Big Brother-tool is dan WhatsApp/Facebook.

[cracking cloud]

Het is in ieder geval weer een kanaal om advertenties onze kant op te pompen.

[WillySis]

lang niet iedere WhasApp gebruiker is ook actief op Facebook. In dat geval is de koppeling met Facebook ook niet zo heel relevant meer. De data die men van je verzameld kan simpelweg niet niet FaceBook gebruikt worden.
Als WhatsApp een andere eigenaar zou hebben is het maar de vraag of die geen data verzamelen.

[laptopleon]

Vergeet niet dat WhatsApp het hele telefoonboek scant van de smartphone. Dus namen, adressen, telefoonnummers van alle contacten. Dus stel, jij zit niet op Facebook, maar grote kans dat de mensen uit je voetbalteam, buurt-whatsapp alert-groep en familie wel op FB zitten, dan is het voor Facebook via WhatsApp natuurlijk makkelijk te 'gokken' dat jij ook bij die uitwedstrijd zal zijn, in hetzelfde wijkje woont als de rest van de buurt-whatsapp alert-groep en die mensen met dezelfde achternaam hoogstwaarschijnlijk familie zijn, zelfs nog zonder inzage in de WhatsApp-gesprekken te hebben.

[WhatsappHack]

Behalve dan dat WhatsApp
1) Enkel nummers stuurt, en dus niet namen + (email)adressen, et cetera.
2) Je contactenlijst niet met Facebook deelt, enkel je eigen nummer.

Toch een verschilletje.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:20]

[laptopleon]

Dat is een belangrijk verschil

Toch is het verre van ideaal dat Facebook eigenaar is van WhatsApp, want hoe controleren we dat (hun data niet zal worden gebruiken door FB) aangezien ook namen, adressen, mailadressen etc voor Facebook hoogst bruikbare informatie zijn bij het verkopen van gerichte reclames, hun verdienmodel? Iets met de kat op het spek binden en zo.

[Annihilism]

Inderdaad. De meeste mensen willen gewoon iets wat werkt en gaan echt niet zomaar overstappen om iets uit te proberen . Whatsapp heeft het van SMS gewonnen omdat het vrijwel gratis was t.o.v. het toen nog dure sms, dat is voor veel mensen beweegreden genoeg. Ik zie in dit artikel geen enkel reden waarom iemand zou willen overstappen.

[jongetje]

In de tijd van Hyves was er in principe ook geen reden om over te stappen naar Facebook, maar blijkbaar was die er wel. Toen iedereen richting Facebook bewoog (amerikaans, interessant want mijn ouders zitten er niet op etc.).

Als dit straks ook zonder kosten direct werkt dan is er echt wel een kans van slagen. Dan hoef je je familie niet uit te leggen hoe ze what's app, messenger e.d. moeten installeren, dan werkt het out of the box.

Daarnaast zal Facebook messenger nooit de hele markt over kunnen nemen want dan moet je en een Facebook account hebben en die persoon als vriend hebben. Ik hoef niet iedereen waarmee ik app als vriend op Facebook (denk aan collega's, verenigingen, buren etc.).

[miicker]

In de tijd van Hyves was er genoeg reden om over te stappen naar Facebook. Facebook is internationaal, Hyves niet. Ontmoet je iemand op vakantie? Dan kan je in contact blijven via Facebook, dat kon allemaal niet met Hyves.

Daarnaast was Facebook veel verder ontwikkeld, Hyves zag er tegenover Facebook kinderachtig uit. Ik denk dat er ook veel mensen zich stoorden aan alle glitterplaatjes van de omaatjes op Hyves, niet dat dit heel anders is op Facebook, maar in het begin kwam je dat daar in ieder geval niet tegen.

Aanvulling:

Als dit straks ook zonder kosten direct werkt dan is er echt wel een kans van slagen. Dan hoef je je familie niet uit te leggen hoe ze what's app, messenger e.d. moeten installeren, dan werkt het out of the box.

Waarom moet je dat je familie uitleggen? In mijn familie gebruikt letterlijk iedereen al Whatsapp. Iedereen weet hoe het werkt, ik hoef niemand iets uit te leggen. Als iedereen overstapt naar de nieuwe vorm van SMS zouden ze dat dus in principe net zo goed moeten 'leren' en moet dat ook uitgelegd worden.

[Reactie gewijzigd door miicker op 22 juli 2024 21:20]

[svenk91]

Je gebruikt als argument dat Facebook internationaal was, en Hyves niet. Iets soortgelijks kan je ook over Whatsapp zeggen.

Whatsapp heeft een erg hoge penetratie in de Benelux, en ook in een aantal andere landen (zoals Italië waar ik nu woon). Maar toen ik in Griekenland woonde had haast niemand er van gehoord! Ook in de US of de UK is whatsapp bij lange niet dominant.

Je moet in gedachte houden dat dit artikel zich heel specifiek op de Benelux richt. Als ik Up toch al moet gebruiken voor buitenlandse vrienden/kennissen/zakenrelaties, en het ook standaard bij al mijn Nederlandse relaties op de telefoon staat. Dan is de drempel heel laag om Up boven whatsapp te kiezen.

Ik denk dat het voor Facebook Messenger makkelijker is om de concurrentie aan te gaan. Facebook heeft toch een hogere penetratie en is al op weg om messenger van Facebook accounts los te wrikken. Als ze het chatten met mensen waar je geen Facebook vrienden mee bent wat makkelijker maken denk ik dat Messenger een langere toekomst heeft dan Whatsapp.

[jongetje]

Hyves was ook engels en spaanstalig dus die mensen op vakantie konden ook overstappen naar Hyves. Ik ben van mening dat Hyves technisch echt niet onderdeed voor Facebook (zeker niet op gebied van data omgaan met data). Eerlijk gezegd hoop ik dat dit wel iets wordt. Ik ben er zelf gen voorstander van dat al mijn gegevens bij 1 partij liggen (of dit nu google, facebook of een andere is). Daarom stel ik geen Google DNS in omdat ik al de zoekmachine en mail gebruik. Daarom gebruik ik liever Telegram omdat ik ook op Facebook zit.

De tijd zal het leren. Ik denk persoonlijk wel dat dit een succes kan worden als het wereldwijd wordt aangeboden door providers. Zeker als dit ook naast je databundel kan bestaan, net als SMS.

[mannowlahn]

Niet technisch onderdeed? Mij staat nog wel bij dat er behoorlijke performance problemen waren, dat de architectuur ook niet jofel ingericht was. Daarbij had Hyves hetzelfde probleem als MySpace, die custom profile pagina's.

[mae-t.net]

Hyves schaalde inderdaad voor geen meter, maar dingen als custom profile pagina's zou je ook als een feature kunnen zien.

[mannowlahn]

Ja maar die werden ook al snel gehaat.

[Gopher]

Custom profile pagina's waren makkelijk uit te schakelen. Dit deden veel mensen ook omdat op sommige browsers dingen niet meer werkte (nou ja kleur van text met achtergrond overlap e.d.).

Verder was het inderdaad traag, maar het grootste probleem was toch met name dat je enkel nederlanders kon vinden.

De gifjes misten we wel heel erg gelukkig heeft Feestboek die ook toegevoegd.

[miicker]

In principe zegt het genoeg dat het hyves.nl was en niet hyves.com. Voor buitenlanders was het totaal niet interessant aangezien er niemand in hun land gebruik maakte van Hyves. Je argument dat iemand die je in het buitenland ontmoet (en dan heb ik het natuurlijk niet over Nederlanders die je in het buitenland ontmoet) is dus niet echt van toepassing.

Ik zie jou ook niet ineens lid worden van het Russische vk.com ook al heeft die ondersteuning voor het Engels, haast iedereen die je toevoegt zet toch alles in het Russisch er op.

[Bertje254]

Op Hyves kon je tenminste echt respect geven!
https://www.youtube.com/watch?v=2cUk58DI_DU

[Verwijderd]

"Ja maar Antje, op Facebook kun je toch ook gewoon een foto zetten?"

Antje:; "Maar Facebook heeft geen glitters, en al helemaal geen hele rij onder elkaar. Ik val in een diep gat."

[Bertje254]

mooi he

[Bassiuz]

Hey, niks tegen die "katkets" op Hyves! Dat was een gouden tijd!

https://www.youtube.com/watch?v=2cUk58DI_DU

[RadioKies]

Jawel, Hyves is stuk gegaan doordat de telegraaf (TMG) het platform had gekocht. Niemand had zin om daar te blijven met TMG als eigenaar. Vrijwel iedereen had ook een profielpic met dit:
http://mediainjection.com...14/07/facebook-hyves.jpeg
"sorry, ik ben naar Facebook"

[mannowlahn]

Nou volgens mij werd de boel verkocht terwijl er eigenlijk alleen nog maar wat ouders mensen op zaten? Althans iedereen verklaarde TMG toen voor gek, want waarom dat nog kopen.

[TheRealProcyon]

Daarnaast zal Facebook messenger nooit de hele markt over kunnen nemen want dan moet je en een Facebook account hebben en die persoon als vriend hebben. Ik hoef niet iedereen waarmee ik app als vriend op Facebook (denk aan collega's, verenigingen, buren etc.).

Je hoeft voor facebook messenger diegene niet als vriend te hebben. Dat is al lang niet meer zo, ook hoef je niet per sé een facebook account te hebben IIRC.

[maevian]

voor Messenger hoef je niet iemand als facebook vriend te hebben. Ik heb heel mijn familie op Messenger maar voeg principieel geen familie toe op facebook. Sterker nog, mijn ma heeft Messenger maar zelf geen facebook account

[LittleBrittany]

Je kan ook een FB massenger sturen, als je diegenen niet als Facebook vriend heb.

[WillySis]

Er zijn al zat alternatieven waaronder Telegram. Daar is video bellen al een paar jaar mogelijk, terwijl WhatsApp dat nu pas aan het uitrollen is (met een mindere kwaliteit) maar het marktaandeel van Telegram blijft heel beperkt.
Messenger is een ander alternatief, waarin de aloude SMS zelfs in is geintergreerd, maar dat is wel heel sterk gekoppeld aan Facebook en de Messenger gebruikers zijn voor een heel groot deel ook op FaceBook aanwezig. Bij WhatsApp is eer groter percentage niet op FaceBook actief.

Een nieuwe SMS vorm heeft wel als voordeel dat je niet afhankelijk bent van een internet abbonement. Er is nog steeds een groep (voornamelijk ouderen) die geen internet op de telefoon gebruiken, or alleen thuis via WIFI. Dat is ook een groep die geen nieuwe telefoon gaat kopen om SMS 2.0 te kunnen gebruiken.

SMS 2.0 lijkt mij daarom vergeefse moeite. Het voegt immers niets toe.

[WhatsappHack]

Huh? Ik weet niet welke Telegram jij gebruikt, maar als we het hebben over de Telegram van dhr. Durov: sinds wanneer zit daar überhaupt een belfunctie in, laat staan videobellen?

Telegram heeft helemaal geen (video)bellen, dus ik vind het best knap dat je stelt dat het 't al jaren heeft én blijkbaar van hogere kwaliteit is.
Stap je net uit een TARDIS of is er ergens in je post iets misgegaan/door de war gehaald?

[kozue]

Ik denk dat whatsapp ook niet het eeuwig leven heeft. Je zag hoe het met BBM af is gelopen.
Integratie in de standaard sms app zou een goede reden zijn om het te gebruiken, dan hoef je niemand over te halen een app te installeren maar stuur je gewoon een bericht en het komt toch wel aan. De ontvanger weet niet eens wat UP is en je kunt het gewoon gebruiken.

Maar waar ik dan weer niet op zit te wachten is het hele privacy-aspect van het verhaal. Ik heb geen whatsapp en ga het nóóit installeren, want ik wil niks met Facebook en hun profiling te maken hebben. En dan komt zo'n UP en geeft jouw provider ineens toegang tot al jouw communicatie, die dan exact hetzelfe kunnen doen. Tot zelfs het in de gaten houden van locatie en leesbevestigingen aan toe. En ik heb nergens iets gelezen over encryptie. Nee dank je. Dan toch liever een losse app.

[Cybertek]

En dan komt zo'n UP en geeft jouw provider ineens toegang tot al jouw communicatie, die dan exact hetzelfe kunnen doen. Tot zelfs het in de gaten houden van locatie en leesbevestigingen aan toe. En ik heb nergens iets gelezen over encryptie. Nee dank je. Dan toch liever een losse app.

Wat ik er tot nu toe van begrepen heb, is dat iOS gebruikers sowieso een losse app moeten gebruiken, totdat Apple het wel implementeerd. Dus wat is je punt?

Ze proberen het wiel opnieuw uit te vinden, zoals "IEDERE CADDLE-DEV" doet, zo niet te perfectioneren.

Het zat er aan te komen, dat ze één platform/app willen hebben die breed uit wordt ingezet.
Het is wachten op de eerste reacties, zo niet klachten wegens privacy schending. Is there something new, with this?

Ik wens ze success, maar zonder alle grote spelers overstag te krijgen, is en blijft en wordt het uiteindelijk NIKS!

[myskylinedrive]

Héél wat te laat inderdaad...
Maar eigen schuld dikke bult, iedereen kan het zich nog herinneren dat smsen een grote kostenpost was per maand, toen bleven ze het maar uitbuiten...toen kwam er een andere speler die het prima geregeld heeft en nu het hele ecosysteem al op orde heeft, dus zelfs als ze het al beter weten te regelen moet men er maar zin in hebben. Daarbij kan Whatsapp los van je firmware geupdate worden en zijn ze niet afhankelijk van afspraken onderling tussen providers of fabrikanten, is veel makkelijker beslissingen maken wat er ontwikkeld gaat worden.
Blijft een doorn is het oog dat het is over genomen door facebook...hun hebberigheid kan nog wel eens de ondergang worden als ze te veel kutgeintjes uit gaan halen

[Verwijderd]

En als je nog een stapje terug in de tijd gaat, was SMS gratis. Ten tijde van de dotcom bubbel. Er waren ook tig SMS diensten waar je gratis nieuws, files, en allerlei onzin via SMS binnen kreeg.

Pas iets later is men er buitensporig voor gaan rekenen.

[WhatsappHack]

De goede gouwe ouwe tijd van diensten als Vizavi ja... Lachen was dat.
Totdat ze ringtones en logo's gingen verkopen en 2 gulden per weerberichtje wilden vangen. Heeft de boel flink de nek omgedraaid... Ik word soms nog 's nachts badend in het zweet wakker met de drang om een operator logo voor m'n 3310 te bestellen en m'n voicemail in te laten spreken door Frank de Boer...

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:20]

[6129(15)]

Ironisch genoeg zit het toevoegen van meme GIF's sinds gisteren, 15 nov, in WhatsApp. Het moge dus duidelijk zijn dat de providers met het toekomstig nieuwtje nu al oud nieuws brengen.

[WhatsappHack]

Dat zit er al officieel in sinds de update van 3 November ofzo, en in de beta's werkte het alweer een maandje of twee.
Maar dit provider speeltje is natuurlijk ook al wat langer dan vandaag in ontwikkeling he, vergeet dat niet... Ze zijn alleen te traag en te log om het eens op tijd, of uberhaupt , in de markt te zetten. Eindeloos achter de feiten aanrennen.
Ze hadden al een systeem dat enigszins als dit functioneert, maar geen hond die het aannam. Trouwens, dat ze nu over een paar jaar (op z'n vroegst eind 2017) pas met een antwoord komen op alle messaging services zegt ook wel genoeg.

Die hele branche is gewoon niet dynamisch genoeg.

[teek2]

Mwha, als je via dit "protocol" berichtje kan sturen van een paar bytes, dan zie ik dit wel iets worden wat je dan zonder databundel zou kunnen gebruiken op elke mobiel die bestaat. Bijvoorbeeld met een abonnement van 1 euro, of met prepaid waarmee je 10 jaar met 10 euro doet bijv. Dat zou een nieuwe markt worden, 1 die Whatsapp/Telegram/Signal etc niet kan aanbreken.

[i-chat]

Het grootste probleem van WhatsApp de garantie op privacy wordt hier ook niet mee gepatched en dat maakt het hele verder ontwikkelen een nutteloze onderneming laat ze dus eerst heel sms maar afschaffen en dan iets zoals dit implementeren op basis van bijv signal en dan praten we pas verder voor nu is het slecht extra bloat op mijn mobiel

[paradoXical]

Zodra er een goed alternatief is dat qua privacy beter is, stap ik over. En met goed bedoel ik iets wat mijn contacten ook willen installeren.

Functionaliteit is niet alles, wat mij betreft gaat dit om het doorbreken van een monopolie.

[fiepfiep]

inderdaad, ik zie de toekomst van sms verdwijnen. Binnenkort enkel nog data-abonnementen en smsen gaat met whatsapp.

[Vetsmelter]

Die rol als domme datapijp daar hebben de providers zichzelf tot veroordeeld.
Ik herinner me de jaren 90 toen ik een tweedehands 2110i GSM had aangeschaft om bereikbaar te zijn (vervanging van de pager) maar vastbesloten was niet de hoge tarieven te betalen om te bellen.
En toen ontdekte ik SMS in de menu van de telefoon. Geniaal.
De providers zetten in op licenties kopen voor de volgende GSM data protocollen en negeerden het potentieel van SMS.
SMS was een zij-effect van het GSM protocol waarbij een controlekanaal gebruikt wordt om tekstberichtjes van beperkte grote door te sluizen. Niks extra's voor nodig en neemt dus ook geen "bandbreedte".
Ingebouwd en aanwezig in het ganse GSM gebeuren werd SMS dra populair, ondanks de beperkte inzet van de providers om het medium te promoten want die stuurden liever gepeperde voice call rekeningen. Voor SMS was er geen prijzenbeleid en ook de IT infrastructuur was erg beperkt (een simpel NT 4.0 servertje in een hoek van de serverroom dat af en toe eens moest gereset worden bij een van de grootste providers in BE)
Het publiek was zelf in staat het potentieel van SMS te ontdekken en legde de server plat tijdens nieuwjaar .
De prijzen voor SMS gingen de hoogte in met honderden procenten en SMS werd als feature verkocht en aangeprezen.
Tal van 3rd party websites welke gratis SMS diensten aanboden verdwenen of werden betalend en SMS werd terug een monopolie van de netwerkoperators. Voordien SMS-te ik er lustig op los via de desktop.
Nokia software of 3rd party alternatief of browser gebaseerde SMS diensten.
Dus ik kan wel stellen dat de beschikbaarheid van berichtenprogramma's zoals Yahoo IM of Skype de nood aan SMS hebben ingedijkt.
Niet onbelangrijk was het aspect encryptie. SMS heeft nooit privacy beloofd. Bij Skype leek dat aanvankelijk wel in orde.
Waar is dit aspect in het SMS 2.0 verhaal? Wat hebben ze echt te bieden dan Meer verdeling van de markt?
SMS werkt gewoon nog op mijn Nokia S60 E90, E71, N900 waar Whatsapp het al laat afweten midden 2017 (S60). Dank zij SMS kan ik het hele publiek bereiken ondanks hun voorkeur voor Wire / Whatsapp / Signal / Telegram - wat kan daar de dag van vandaag tegenop en voegt er encryptie aan toe?
Dat wordt de vervanger van SMS.

[GekkePrutser]

Ik denk dat het ook helemaal niet erg is dat providers alleen maar een 'domme datapijp' zijn. Zo hoort het ook. Kijk nu naar de situatie op de kabelmarkt, je kan niet eens een internet abonnement nemen zonder TV er bij terwijl je dat misschien wel helemaal niet wil.

Ze proberen het al jaren met hun middelmatige portals uit de begintijd van WAP en "i-mode". Vodafone "Live!" enz. Wat alleen maar ordinaire webshops waren voor flauwe ringtones. Nu dit gedoe weer. Het is alleen maar slecht voor de consument, want meer kosten en meer lock-in.

Laten ze gewoon verder werken aan 5G, dan komt het geld vanzelf binnen.

En inderdaad, toen ik in 1998 een prepay mobiel had, mocht ik helemaal niet SMSen want dat was 'een zakelijke functie'. Data was al helemaal uit den boze. Toen we eindelijk circuit switched data (modemverbinding) kregen op prepay toen begon met GPRS weer hetzelfde gedoe: Alleen voor zakelijke klanten. De providers lopen altijd achter de feiten aan.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 21:20]

[Verwijderd]

100% mee eens. Neem nou Ziggo. Heeft een Ziggo Dome, sponsord een voetbalclub, enz. Ondertussen leveren ze draken van apparaten uit die half werken en is hun upload snelheid uit het jaar nul.

[Verwijderd]

Hun ziggo app werkt wel geweldig

[Verwijderd]

En dat is goed, want dat hoort bij de basis: TV kijken. Mijn punt is dat niemand op de randzaken zit te wachten.

[WhatsappHack]

Dat had dit moeten zijn, al flopt t bij voorbaat eigenlijk al omdat lang niet alle providers en telefoon fabrikanten meedoen - terwijl dat bij SMS wel t geval is. Het grappige, als ik t zo lees, is dat WhatsApp, FB Messenger, Skype, Telegram, Facetime/iMessage, Viber, etc. etc. allemaal in principe dus op meer toestellen én meer netwerken functioneren.

Waarom ze er geen encryptie in proppen is een raadsel, maar ik gok uit angst voor de strenge wetgevingen (in sommige landen) waardoor het niet in de standaard kan.

Wat ook een optie is, is dat ze hopen dat derde partijen dit gaan doen via UP.
Maarja, dan krijg je weer dat App A encryptie B gebruikt, en App C gebruikt encryptie D. B en D zijn incompatible, dus schakelt de encryptie uit om toch berichten uit te kunnen wisselen. En dan heb je nog App E die ook encryptie B heeft, maar die werkt helaas enkel op Android. En zo voorts.

Ik hoop dan ook dat dit dus NIET het idee was van UP, want dan hebben ze eigenlijk echt een domme fout gemaakt. Besides heb je dan eigenlijk ook niets meer aan UP, immers is TCP/IP dan al gewoon de enige standaard die je nodig hebt om te babbelen tussen meerdere telefoons.
Nu ik dit zo tik bedenk ik me dat het eigenlijk inderdaad echt geen ene hol toe te voegen heeft. Heel misschien omdat meerdere apps zich compatible kunnen maken en zo cross-app kunnen uitwisselen, maar dan nog... Je levert dan weer in op veiligheid, en dat schiet niet op.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:20]

[Verwijderd]

Is Whatsapp niet gewoon de echte opvolger van SMS?
Ben benieuwd wat dit gaat doen, heb zelf een iPhone dus kan helaas niet meedoen

[Armin]

Is Whatsapp niet gewoon de echte opvolger van SMS?

In Nederland wel, maar daarbuiten niet. In de diverse andere lcoaties is WhatsApp niet zo dominant of zelfs een niche speler.

Maar wat het artikel niet meldt, is dat 'Up' of RCS-e nog een fucntie hebben. De visie zoals hier gepresenteerd is die van de grote Europese providers. Maar als je spreekt met de grote Amerikanen, zien die 'Up' helemaal niet als een middel om WhatsApp, Facebook Messenger, Skype, etc te lijf te gaan. Dat boeit ze daar totaal niet.
Daar zien ze die nieuwe technieken als een methode om legacy technieken als SMS en MMS te verwijderen. Nu al zie je dat een provider als Verizon SMS en MMS steeds vaker over IP laat lopen bij compatible telefoons. Je SMS'st dan, maar maakt géén gebruik van de klassieke technieken. De volgende stap is om bij de bron al SMS te vervangen door iets anders, en enkel terug te vertalen naar SMS voor toestellen die de RCS-e/Up niet ondersteunen.

Besef dat in de USA bijvoorbeeld mensen al vaak MMS gebruiken voor text-only berichten. Het is gratis, ondersteund groups-chat, heeft geen rare restricties betreft tekenset of aantal karakters. Maar de gewone burger denkt dat hij een "text" stuurt, hetgeen de bijnaam voor SMS was/is.

En dan is er nog het hele CDMA vs GSM/UMTS die niet compatible zijn. Zo is een GSM SMS 7 bits, maar CDMA gebruikt 8 bits encoding. En verschillende CDMA providers gebruiken een verschillende techniek om lange berichten te versturen via geschakelde SMS'jes.
Kijk je in Azie, zie je dat SMS en MMS een nog grotere chaos zijn. in Zuid-Korea alleen heb je 3 soorten berichten die onderhuids de SMS en MMS gebruiken, en zowel CDMA en UMTS in één land. Dat beseffen we in Europa vaak niet, maar een SMS versturen tussen providers betekent dus vertaalwerk.

Het idee is om achter de schermen naadloos en geruisloos over te gaan op een nieuwe techniek zodat het oude SMS/MMS afgeschaft kan worden.

Dat is ook waarom Google en Microsoft mee doen, terwijl beiden zelf ook apps zoals WhatsApp hebben. Zij zien het meer als een nieuwe standaard dan een app of functie an sich zoals de Europese providers het zien.

[StefanDingenout]

Nee, SMS is een protocol dat niet via internet werkt en dat is nu juist het grote voordeel ervan. Als je telefoon verbinding hebt, heb je ook SMS, ongeacht je internetsituatie.

Wat dat betreft is UP dus een onzinnige aanpak, want juist het ene grote voordeel dat SMS heeft over internet messengers halen ze hiermee weg.

[mae-t.net]

SMS heeft daardoor ook nadelen. Het zit op een kanaal waar het geen voorrang krijgt op ander verkeer, en berichten die niet afgeleverd worden gaan op enig moment verloren.

[StefanDingenout]

Eventuele nadelen van SMS veranderen er niks aan dat WhatsApp geen opvolger van SMS is... Een opvolger van SMS zou nog steeds een berichtenservice die zonder internet werkt moeten zijn.

Zowel WhatsApp als UP werken via internet, dus beiden zijn geen daadwerkelijke opvolger van SMS. UP doet alleen net alsof door SMS te gebruiken voor het initiële contact. Vreemd genoeg proberen ze zo te doen alsof dit een voordeel is over internetgebaseerde services, terwijl UP sowieso internet nodig heeft om te werken...

Wat jij nadelen noemt zouden ook door een echte internetloze opvolger aanpakt kunnen worden. Dat het geen voorrang zou krijgen op ander verkeer is geen nadeel trouwens: ten eerste net-neutraliteit, ten tweede is SMS een eigen kanaal en is er dus sowieso geen ander verkeer...

[Verwijderd]

Goed punt, had ik niet helemaal bij stil gestaan Inderdaad wel onnodig van UP dan, maargoed: fijn dat er kennelijk iets uniforms komt dat breed gedragen wordt.

[Micio Nero]

Nee, Whatsapp is een app dat door een bedrijf wordt gemaakt. SMS is een standaard, en de hoop van de providers is dat UP dat ook wordt. UP kan dan in allerlei apps (waaronder ook Whatsapp) geïntegreerd worden.

[Bosmonster]

Dat er geen app voorgeïnstalleerd staat wil niet zeggen dat je niet mee kan doen natuurlijk. Net als op Android zal er een hele reeks aan UP-apps in de Appstore verschijnen.

Je krijgt er echter geen eentje door je strot geduwd van je telefoonfabrikant, die over het algemeen toch al weinig kaas gegeten heeft van het produceren van fatsoenlijke software.

[WhatsappHack]

Alleen staat er dat je een profiel nodig hebt om met het netwerk te communiceren. Als iOS daar geen ondersteuning voor krijgt, dan gaat zo'n app ook niet werken lijkt me.

[Dacuuu]

Jawel, als Apple gebruiker kan je de de app uit de appstore installeren.

[Reactie gewijzigd door Dacuuu op 22 juli 2024 21:20]

[aliencowfarm]

Er wordt alleen een apart signaal gebruikt om contacten te matchen met die van andere providers, maar voor het overige gaat het om een protocol dat verloopt via de gewone internetverbinding.

Als ze hier bedoelen dat ze mijn hele contactlijst opsturen naar een andere provider vindt ik dat toch wel behoorlijk privacy gevoelig. Per contact lijkt me veel logischer.
Blijkbaar is het ook maar een halve opvolger van sms want je bent verplicht een internet verbinding te hebben. Lijkt me ook nogal een mobiel gebonden systeem. Een desktop cliënt zou mooi wezen.
Vraag me af wat en of ze encryptie gebruiken.
Dat de bal weer bij de providers ligt zou je ook als voordeel kunnen zien. Elke provider heeft weer andere klanten dus de gegevens en verantwoordelijkheid is gespreid. Het is niet één bedrijf dat overgenomen kan worden alle Whatsapp.

"Dan kun je verschillende messagingdiensten gaan koppelen, zoals sms aan Facebook. Succes zal ook afhankelijk zijn van goede afstemming en de wil tot samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen."

Lijkt me juist een mooi systeem om van hoofdboek en kornuiten af te zijn. Die hebben al genoeg informatie in hun vergaarbak.

[kozue]

Het kan natuurlijk ook gewoon betekenen dat wanneer je een berichtje wilt versturen dat er aan de provider wordt gevraagd of dat nummer ondersteund wordt, en wanneer iemand bij een andere provider zit dat die onderling gaan overleggen. Het hoeft niet te betekenen dat in 1 keer je hele telefoonboek gesynchroniseerd wordt.

Volgens mij doet iMessage dit ook zo. Bij nieuwe iMessage contacten zie ik vaak eerst blauw (sms) en korte tijd later wordt het groen. Dus op het moment dat je de contact opende wist iMessage nog niet dat of de ontvanger het wel of niet had maar wordt het snel opgezocht.

[codebeat]

Arnoud: "Dat steekt providers al een jaar of vijf; WhatsApp heeft hun schat gestolen."

Inderdaad, goed gezegd, alhoewel, Whatsapp heeft niets gestolen alleen door ontwikkelingen haar schat ontnomen maar eigenlijk is het de schuld van de provider zelf door het melkkoe principe en ingehaald door de tand des tijds. Ik denk eerlijk gezegd dat providers de smartphone helemaal niet zo leuk vinden omdat er van alles mee kan en je kunt uitmelkdiensten ontwijken als je wil. Op een dumbphone kan dat niet, dan moet je wel SMS-en.

Natuurlijk doen providers er alles aan de winstmaximalisatie te behouden door trucjes en instellingen vooraf zodat je moet zoeken hoe dat uit te zetten. Het is als de muziekindustrie, het doet er alles aan om gouden tijden te behouden. Daarom hebben we nu ook databundels (vanwege toenemend internet gebruik) dat wat natuurlijk erg 19-noach is en erg lijkt op het belminuten melkkoe principe alleen met data.

Die app zal ik nooit gebruiken. Het wordt tijd dat er abbo komt waaervoor je maandelijks moet betalen maar dan echt FIXED price, dus niet al die ondoorzichtige uitmelktrucjes. Geen belminuten, geen SMS-kosten, geen voordeelurentarieven etc en geen datakosten bullshit.

[Verwijderd]

Wat is er mis mee als een provider zich beperkt tot een 'domme datapijp'?
Daar moet toch ook wat aan te verdienen zijn? Net als de 'domme waterleiding, gasleiding en electra'?
Ik hoef geen advertenties uit de waterleiding of een stem uit te brengen via de gaspijp.
Een dataverbinding is anno nu vrijwel onmisbaar om mee te kunnen draaien in de samenleving en voor een huishouden heeft het m.i. veel overeenkomsten met de aansluiting op water, gas en electra.

[MadEgg]

Mits goed uitgevoerd is een oplossing als deze de enige kans op een succesvolle concurrent voor WhatsApp e.d., die niet gecentraliseerd is. Dat heeft veel voordelen - je data ligt simpelweg niet bij één partij. Daarmee kan het hele systeem niet tegelijk plat, en is het veel robuuster en in potentie beter voor de privacy. Door het totale gebrek aan end-to-end-encryptie in UP gaat dat hier niet op, maar het zou wel kunnen als ze wat beter hun best hierop doen.

En providers zijn van oudsher natuurlijk communicatie-providers. Het ging in eerste instantie om spraakcommunicatie, en daar kwam als vrij snel tekstcommunicatie bij via SMS. Dat is waar hun roots liggen en dat willen ze niet zo makkelijk opgeven, dat kan ik me goed indenken. Daar waar ze eerst niet zo geloofden in mobiele data en dus voor bijna geen geld internet zonder datalimiet aanboden, hebben ze zich daar destijds aardig op verkeken. Het is dus niet eens zozeer 'beperken tot domme datapijp' maar 'omvormen tot domme datapijp', en ik vind het niet heel raar dat ze daar niet heel erg om staan te springen.

[StefanDingenout]

Juist, ze waren communicatie providers en zijn dat nog steeds. Communicatie is data. Het hele punt van net-neutraliteit is dat het er niet toe hoort te doen wat voor vorm het is, alle data hoort even duur te zijn. Het punt is niet dat ze er problemen mee hebben dat ze een zogenaamd andere rol niet meer spelen, ze zitten ermee dat ze niet meer net kunnen doen alsof het een andere rol is om zo extra veel te mogen rekenen voor eenzelfde hoeveelheid data. Het grote nut dat SMS boven internetapps heeft is namelijk dat het geen internet nodig heeft, en juist dat biedt UP niet. Het is gewoon data gecombineerd met een identity service.

Wat ze hier proberen te doen is toch weer een manier vinden om een deel van de data anders te behandelen en daar meer aan te verdienen dan andere data, terwijl ze niet daadwerkelijk iets nieuws bieden. Alleen proberen ze het geld deze keer via bedrijven binnen te slepen in plaats van gebruikers te veel te laten betalen voor data.

[MadEgg]

Klopt, maar dit willen ze dus niet echt anders behandelen - het gaat immers niets extra's kosten. Het is gewoon data.

Wat ze wél willen doen is een dienst aanbieden in de vorm van een service die ze draaien op hun servers. Net als dat je vaste internetprovider waarschijnlijk je ook een e-mailadres aanbiedt. Dat schendt de netneutraliteit absoluut niet - de data wordt gewoon als data behandeld. Met als verschil dat het end-point van de dataverbinding waarschijnlijk bij de provider zelf ligt, maar daar is niets op tegen.

Vervolgens wordt dit gestandaardiseerd zodat álle gebruikers dat kunnen gebruiken omdat élke softwareleverancier en dus elke telefoonbouwer een implementatie van die standaard kan maken. Daarbij is het gedecentraliseerd. Hartstikke mooi dus, goed initiatief. Wat is daar mis mee? Dat is toch ook precies wat WhatsApp doet, kun je het de providers kwalijk nemen daar ook een gooi naar te willen doen?

Ik moedig het van harte aan, maar om het in overweging te nemen zullen ze toch echt wel na moeten denken over gebruik over meerdere apparaten en end-to-end-encryptie. Zonder dergelijke functionaliteit maakt het weinig kans ben ik bang.

[StefanDingenout]

Eerste zin ga je al fout. Het gaat wel extra kosten. Staat duidelijk in het artikel. Ze willen alleen bedrijven laten betalen. Het is gewoon data, maar wel meer betalen. Het laat duidelijk zien dat ze zich niet willen beperken tot datapijp spelen, wat het punt is wat ik wilde maken.

Daar is op zich niet perse iets mis mee. Zolang het netwerk maar puur datapijp blijft. Ze mogen gerust andere takken hebben die zich met services bezig houden. Dat is wat WhatsApp doet, gewoon een service bieden. Dat mogen de netwerkproviders ook, zolang het los staat van het netwerk. En daar mogen ze ook voor laten betalen wie ze willen, zolang het los staat van het netwerk.

Maar wat ze hier doen is een heel klein beetje SMS er in houden voor het initiële contact zodat ze net kunnen doen alsof het een nieuwe netwerkservice is, terwijl het gewoon een whatsapp concurrent moet zijn. Ze verkopen hun bestaansrecht als netwerkservice, en zo hopen ze ook oneigenlijke concurrentie te krijgen: hun droom is dat het zit voorgeinstalleerd op alle telefoons zodat mensen geen nut meer zien in WhatsApp of iets dergelijks installeren. Maar ze bieden geen netwerkservice, ze bieden een gewone internetservice met een netwerk sausje. Ze maken technisch gezien geen onderscheid op data, maar laten bedrijven denken dat ze dat wel doen. Het verschil met WhatsApp is natuurlijk dat die niet net doen alsof ze providerservices bieden. Of net doen of je net-neutraliteit weet te omzeilen ook tegen de wet ingaat betwijfel ik, maar je concurrentie ondermijnen door jouw app onder valse voorwendselen op alle telefoons voorgeinstalleerd te krijgen is iets waar de EU normaal niet zo happig op is.

[MadEgg]

Eerste zin ga je al fout. Het gaat wel extra kosten. Staat duidelijk in het artikel. Ze willen alleen bedrijven laten betalen. Het is gewoon data, maar wel meer betalen. Het laat duidelijk zien dat ze zich niet willen beperken tot datapijp spelen, wat het punt is wat ik wilde maken.

Natuurlijk kost het draaien van een dergelijke service geld voor de providers, en natuurlijk willen ze dat terug verdienen. Dat ontken ik ook niet. Er staat ook duidelijk bij dat ze het betalen-per-bericht-model als achterhaald beschouwen. Dat is het natuurlijk ook. Waar komt het geld dan vandaan? Ze willen proberen dat door bedrijven te laten betalen. Dat is een business model, maar dat betekent niet dat als bedrijven geen interesse hebben of te weinig, dat de dienst dan niet doorgaat. Het is aan de provider om dat rendabel te maken. Is het dat niet, dan zullen ongetwijfeld de abonnementskosten iets stijgen.

Een groot verschil is wel dat je de provider al betaalt voor je abonnement. En de prijzen stijgen ook regelmatig, dus daar kunnen ze best een al dan niet verkapte prijsstijging in verwerken voor deze dienst. Geen haan die ernaar zal kraaien.

En verder ís het een nieuwe service, en óók een WhatsApp-concurrent. Dat sluit elkaar niet uit. Net zoals elke internetprovider je ook een e-mailadres levert - de e-mailservers daarvoor kosten ook geld. Dat zit verweven in je abonnementskosten, zelfs als je dat niet gebruikt. Hoor je ook geen haan naar kraaien.

Of net doen of je net-neutraliteit weet te omzeilen ook tegen de wet ingaat betwijfel ik, maar je concurrentie ondermijnen door jouw app onder valse voorwendselen op alle telefoons voorgeinstalleerd te krijgen is iets waar de EU normaal niet zo happig op is.

Deze dienst is gewoon internetverkeer van je telefoon naar een server van de provider. Net zo goed als dat het instellen van het e-mailadres van je provider in je mailclient dat is. Dat schendt geen netneutraliteit, en komt daar ook niet eens bij in de buurt.

Qua concurrentie heb je wel een punt - het is een vorm van machtsmisbruik als op nagenoeg alle telefoons een dergelijke dienst die concurreert met WhatsApp doorgedrukt wordt door een samenwerking tussen veel providers en telefoonbouwers. Ik neem ook aan dat mocht deze dienst daadwerkelijk succesvol blijken te zijn, WhatsApp / Facebook dat ook gaat gebruiken om de nodige rechtszaken aan te spannen. Logisch op zich, gezien de situatie. Wel jammer - ik ben 100% voor een open standaard die door alle providers en telefoons ondersteund wordt voor het uitwisselen van berichten. Dat zou dan wel E2E-encryptied moeten zijn, maar dat is nog weer een andere kwestie natuurlijk.

[Verwijderd]

Op korte termijn zal daar best wel wat mee te verdienen zijn. Op langere termijn niet, omdat de prijzen alleen maar omlaag gaan en de kosten niet per definitie lager worden. Kosten voor mobiele sites zullen eerder hoger worden.

[Bassiuz]

Een groot probleem bij dit soort communicatie systemen is de geslotenheid van zo'n systeem. Als je Whatsapp gebruikt, kan je alleen ontvangen met Whatsapp. Als je Telegram gebruikt, kan je alleen ontvangen met Telegram. Als dit platform op een open manier ontwikkeld word, kan je als gebruiker een applicatie gebruiken die jij fijn vind. Vind jij de client van Facebook fijner dan die van Whatsapp? Dan gebruik je die toch, ik ontvang het wel in Whatsapp. Dat kan, omdat we hetzelfde communicatie protocol gebruiken. Dat is waar het goud ligt in deze applicatie, de uitbreidbaarheid. Via zo'n open communicatie protocol verbinding maken met de klantenservice, via de app van Bol.com? Dat scheelt mij een hoop gedoe als eindgebruiker.

Daarentegen heeft dit protocol ook een grote valkuil. Waar End-to-end encryptie mogelijk is in een gesloten platform als Whatsapp, lijkt me dat bijzonder lastig tot niet mogelijk in een open platform. Het zal waarschijnlijk ook niet gebeuren. En dat is pijnlijk, want security en privacy word voor steeds meer gebruikers een belangrijk onderwerp. Ik ben erg benieuwd hoe dit probleem opgelost gaat worden, en of het probleem uberhaupt opgelost gaat worden.

[MadEgg]

Waar End-to-end encryptie mogelijk is in een gesloten platform als Whatsapp, lijkt me dat bijzonder lastig tot niet mogelijk in een open platform.

Waarom lijkt je dat lastig? Encryptie kan toch net zo goed in het protocol opgenomen worden? HTTPS is ook een open standaard met E2E-encryptie (want communicatie tussen je client en de server kan alleen ontcijferd worden door je eigen client en de server waar je mee communiceert). Werkt prima.

Je kunt de eis voor encryptie vastleggen, en je kunt zelfs eisen wélke vorm van encryptie dat is, of zoals in HTTPS, een onderhandelingssysteem vastleggen over de gebruikte encryptie. Daar kun je ook een referentie-implementatie bij leveren. Geen enkel probleem, kan voor een open standaard net zo goed. Het wordt iets lastiger om in de toekomst het gebruikte algoritme te wijzigen: je kunt dan lastig van de ene op de andere dag een oudere encryptie-standaard afschaffen. Dat probleem zie je ook in HTTPS terug. Daar kun je natuurlijk ook afspraken over maken over de procedure voor het afschaffen / vervangen van algoritmen, en die in de standaard opnemen.

[Bassiuz]

Het is zeker wel mogelijk om een open platform encryptie te laten ondersteunen, maar heeft dat dan nog veel nut? Als zo'n open platform gebruikt kan worden door verschillende applicaties, wat de bedoeling is, wie zegt dan niet dat er een applicatie met kwade bedoelingen deze encryptie gaat ondersteunen? Vervolgens ontvangt dat stukje kwade code jouw versleutelde berichten, en weet via de vastgelegde regels over encryptie hoe dat bericht weer ontsleuteld moet worden. Dan is het systeem dus nog niet veilig en heeft encryptie niet zo veel zin.

Ik ben hier natuurlijk advocaat van de duivel. Ik zou graag willen dat het zo werkt, maar ik denk dat het verwachten dat zo'n complex systeem er nu komt niet reëel is. Natuurlijk zou je wel door middel van een soort van certificering goedkeuring kunnen geven aan wie wel of niet toegang mag tot de encryptie sleutels van een gebruiker, maar timmer je daarmee niet heel het open idee van het protocol dicht?

[MadEgg]

Niet helemaal. Wat de servers doen maakt bij een juiste implementatie van End-to-End encryptie helemaal niet uit. De server kan dan wel weten hoe de encryptie tot stand komt, de server kan niet de encryptie ontsleutelen zonder de juiste sleutels. En die heeft de server niet - zou hij die wel hebben dan houdt de cliënt zich niet aan de vastgestelde standaard en zou de communicatie dus in het geheel niet horen te werken.

Een kwaadaardige cliënt kan dat inderdaad wel - de cliënt moet noodgedwongen toegang tot de sleutels hebben, anders kan hij er niets mee. Geldt dat niet net zo goed voor gesloten protocollen? We moeten er ook maar op vertrouwen dat WhatsApp E2E juist toepast. Alternatieven als Signal en Wire zijn dan wel open source, maar hoe weet je dat de app die je draait, hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit de app store, overeenkomt met de gepubliceerde broncode? Dat is een kwestie van vertrouwen.

De implementatie van de encryptie in de apps zal dus ge-audit moeten worden wil je er zekerder van zijn. Maar dat geldt met de huidige oplossingen net zo goed.

Er is geen enkele reden dat een open standaard voor End-to-End encryptie per definitie onveiliger zou zijn dan een gesloten standaard.

[Pinin]

Wat voor mij de belangrijkste rede was om over te stappen van SMS naar Whatsapp was het gebrek aan makkelijke groepapp functionaliteit. Dit mistte ook al mijn vrienden dus deden we dat allemaal via mail, omdat SMS het niet kon en Whatsapp nog niet bestond. Volgens mij kon het wel met mms, maar daar moesten we veel extra voor betalen per bericht.

[Verwijderd]

Dat is dan ook het enige waar ik Whatsapp nog voor gebruik. Ik ben weer helemaal terug naar SMS omdat het ook niks meer kost.
Ik ben namelijk overgestapt naar een telefoon zonder contacten, ik wil die info niet met iedereen delen. Ik gebruik de telefoon gewoon vanilla, met enkel Whatsapp. Ik heb een eigen CRM webapp die al mijn contacten bevat, en met een klik kan ik SMS versturen of bellen. Ik kan er op die manier ook bij op een desktop, op een telefoon van een ander of als ik mijn telefoon ooit kwijt ben.

Enige PITA is Whatsapp, die heeft geen zin in het appen naar een nieuw nummer zonder dat het een contact is. In uitzonderlijke gevallen maak ik een tijdelijk contact om een chat te starten, of SMS ik en schakelt een ontvanger soms over op Whatsapp voor een antwoord. Whatsapp zou mij erg helpen als je analoog aan de callto en sms url's ook whatsapp urls kunt maken.

[Vetsmelter]

Interessante werkwijze, alles in CRM -- en dus zonder contacten op je telefoon werken - dan hoef je niet telkens zorgen te maken als je een Whatsapp / Viber variant installeert dat die je hele adresboek van zorgvuldig bijgehouden businesscontacten gaat uploaden bij de eerste voorhanden zijnde internetverbinding VOORDAT je kiest dit niet te doen via beveiligingssoftware. (Xprivacy of ingebouwde restricties).
Ik heb het net getest, mijn Zoho CRM app laat ook SMS en bellen toe als je de app daar rechten toe verleent.
Welke is jou CRM applicatie en is die te vertrouwen met je contacten, want al bij al is dat dan weer een cloudoplossing die ook in zee gaat met de typsiche sociale netwerken?

Eigenlijk is een tweede "contacts" app met lokale databank van waaruit gebeld en ge-SMSt kan worden maar waarin de graaiapps niet gaan zoeken de meest nette oplossing voor iemand die graag x aantal chat, voice en videochat client test of gebruikt.

[EvertSchut]

Ook ik zou graag weten, welke CRM app gebruik je, hoe doe je dit?

[Verwijderd]

Ik heb gewoon in een uurtje iets in PHP in elkaar geflanst. Kan met shortcuts bovenaan (anchors) door het alfabet springen, heb tags waarop ik kan selecteren en sorteren op nummer om toch die ene keer een nummer te identificeren.

[WhatsappHack]

Goed nieuws - dit wordt wellicht mogelijk als het nieuwe Biz platform uitgerold wordt. Wel pollt je telefoon dan alsnog de WhatsApp servers om te checken of dat nummer wel een WhatsApp account heeft, dus wat dat betreft ben je eigenlijk niet veel verder - maar moet t wel mogelijk worden.

Er was nog een omweggetje, die moet ik ff zoeken. iOS of Android?

[Micio Nero]

Ik vind het interessant dat het artikel zegt dat SMS door vrijwel niemand meer gebruikt wordt. Het zal in Nederland misschien zo zijn, maar hier in Finland is dat wel anders... mensen zullen privé misschien Whatsapp gebruiken, maar in de werksfeer wordt SMS nog steeds volop gebruikt: ik werk in de zorg, en alle oproepen voor tijdelijke werkkrachten (vaak last minute omdat iemand zich ziek heeft gemeld) worden nog steeds per SMS gedaan. En ook bij mijn vrouw op het werk (heel ander vakgebied) worden er regelmatig SMS'jes gestuurd als bijvoorbeeld nodig is dat men op andere tijden gaat werken dan eerder is afgesproken. Dus zo dood is SMS volgens mij nog niet...

[hansie_k]

Kritische noot misschien, maar soms wordt ik er ook een beetje moe van dat mensen er vanuit gaan dat je ten alle tijde internet, en dus WA heb.
Nee, ik heb alleen wifi...hele volksstammen weten niet eens dat je kàn SMS'en

Kom je thuis, of andere plek met wifi, stromen de WA berichten binnen..vooral waarom je niet reageert enzo haha..

[t_o_c]

Er zijn ook mensen zonder mobiele telefoon, internet verbinding of computer maar die groep is in het westen zo in de minderheid dat het weinig zin heeft om daar tijd/aandacht aan te besteden.

Dat jij geen internet op je telefoon wil is natuurlijk je goed recht maar om er dan moe van te worden dat mensen er geen rekening mee houden dat jij niet zoals 99% van de overige telefoon gebruikers bent is natuurlijk een beetje krom.

[hansie_k]

Laat ik t anders stellen; dat mensen er maar blind vanuit gaan dat ie WA gebruikt. Ook op cruciale momenten.
SMS werkt altijd....

Maar je hebt deels gelijk, "iedereen" heeft het, dus is het raar als je geen internet hebt.

[N8w8]

"SMS werkt altijd", nou....
Ik had laatst nog, dat iemand zei "stuur me maar een berichtje als je komt".
Dat deed ik, namelijk een SMS (want ik heb geen WA).
Maar het bleek dat hij een WA berichtje bedoelde, en dat zijn telefoon altijd op vliegtuigstand stond, dus ontving ie mijn SMS niet.
Je kan nog tegenwerpen, "ja maar dat is een uitzondering", maar dat geldt natuurlijk ook voor het niet hebben van WA.

[Titusvh]

Op vliegtuigstand kan je ook geen whatsapp ontvangen, maar een kniesoor die daar op let...

[hdv111]

Dat is een discutabele aanname die je daar maakt. Met mijn oude telefoon heb ik bijzonder veel conversaties over de WiFi gehad terwijl hij in vliegtuigstand stond. Dit omdat de accu op dat moment 4 jaar oud was en er zonder de telefoon in vliegtuigstand te zetten er niet langer dan een halfuur achter één gebruik van gemaakt kon worden.

[N8w8]

Ja dat is waar, maar dat zei ie iig. Ik ging er vanuit dat hij behalve wifi alle radio's uit had, en dan werkt WA nog wel geloof ik.

[beebie121]

op cruciale momenten moet je ook geen WA en/of SMS gebruiken maar bellen of langs gaan.

[moozzuzz]

SMS laat het net afweten (vanwege overbelaste sms-servers) tov 3g/4g in kritieke situaties. Maar het voordeel van SMS is wél dat het universeel te ontvangen is op mobile phones.

[kozue]

Ik heb geen whatsapp en ga het ook nooit installeren, en heb ook al mensen gehad die me vertelden "oh, ik had je een whatsappje gestuurd, had je die niet gelezen?".
Hoe ze dat voor elkaar krijgen zou ik niet weten, want voor zover ik begrepen heb zou whatsapp alleen contacten moeten laten zien die ook whatsapp hebben, maar toch...
Heel irritant. Maar ik laat me toch echt geen Facebook-troep opdringen.

[Reactie gewijzigd door kozue op 22 juli 2024 21:20]

[Harry_Sack]

Haha, herkenbaar. Mensen worden soms boos, omdat je geen zin heb in hun onzin en je je dus afmeldt voor hun whatsappgroepje.

Geen internet is wel zo prettig. Ik heb nooit begrepen waarom je altijd maar bereikbaar zou moeten zijn. Sommige van mijn vrienden zijn zelfs van mening dat er over 20 jaar een generatie volwassenen kampt met handkanker, omdat ze de hele dag hun smartphone in hun hand hebben. Het is een beetje meelijwekkend. SMS volstaat prima voor belangrijke zaken.

[Thefonz73]

De reden waarom ik vroeger overgestapt ben van SMS naar Whatsapp, was de mogelijkheid om foto's te kunnen versturen.
Wat me tegenwoordig het meest stoort, is dat je - afhankelijk van je contactpersoon - steeds van kanaal moet wisselen: mijn ouders lezen enkel SMS, vriend A gebruikt enkel messenger, voor vriendengroep B kan je beter whatsapp gebruiken, etc...
Eigenlijk zou er 1 centrale app moeten bestaan die de verschillende kanalen bundelt, zodat je niet meer na moet denken over wie/wat + zodat je al je berichten centraal in 1 kanaal kunt beheren.

[Harry_Sack]

Viber, skype, whatsapp, fb messenger, google talk (?), sms. Tja, dat heet vooruitgang ofzo.

[g_v_rijn]

Het SMS verdienmodel is dood. Aan een dood verdiendmodel / paard moet je niet blijven trekken. Iets moet ontstaan in de markt... en niet van bovenaf op te leggen, tenminste zo voelt het SMS 2.0 model aan.

[Reactie gewijzigd door g_v_rijn op 22 juli 2024 21:20]

[himlims_]

verdienmodel? alles is 100% winst - de kosten die sms ooit heeft gemaakt zijn allan dik en kwars terugverdiend. Ieder sms'je is 'gratis geld' voor de providers.

dat jij en ik weinig sms'en zegt niet veel over het algemeen gebruik. de techniek wordt nog door bijna (sporadisch)iedereen gebruikt. en er zijn zat voornamelijk oudere, die vaak sms'en

//edit
- sms buitenland
- smsdiensten
- betalingen
- bevestiging / alarm notificatie
- bij gebek aan internet/data
- pre-paid kaarten
- buitenlanders/toeristen

sms is niet dood - maar zeker niet meer zo populair als het eens was

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 22 juli 2024 21:20]

[Verwijderd]

bovendien zit er op het grootste aantal abo versies een onbeperkt aantal smsjes.
valt niks extra op te verdienen dan.

[FreezeXJ]

Op de bodem nog wel, en die markt is GROOT. Er zijn heel veel prepaid-mobieltjes in omloop, en daar betaal je nog zonder uitzondering 5-15 cent/SMS. Nog steeds kassa dus voor de telcos, en dat houden ze ook nog wel zo. Mensen met een smartphone en enig verstand van zaken hebben whatsapp, de rest wordt nog keurig uitgewrongen.

Voor mij is dat ook de reden om alleen nog maar op vervangbare data-versturende apps te vertrouwen, dat scheelt je de vendor lock-in van je telco.

[thunder8]

SMS servers die miljoenen per stuk kostten in de hoogtijdagen, werden door de providers binnen een paar maand terug verdiend. Daarna waren het pure geld drukmachines.

Dit nieuwe initiatief zal best wel potentie hebben, maar de grote vraag is natuurlijk: Wie gaat er allemaal met de data aan de haal, die hieruit te extraheren is? Pas als de privacy goed geborgd is en alle providers en telefoonmakers aan boord zijn, is het een alternatief. Vooral aan de providerkant kan je geen partijen gebruiken die niet wensen mee te doen, want dan is het voor een deel van de mensen niet beschikbaar, ongeacht het toestel.

[g_v_rijn]

SMS is geevolueerd en is nu een service onderdeel !

[CivLord]

Het SMS verdienmodel is dood. Aan een dood paard moet je niet blijven trekken - marktpartijen.

Daarom werkt UP niet met het oude verdienmodel (een x bedrag per verstuurd bericht). Ze proberen het te laten betalen door bedrijven er mee te laten communiceren met jun klanten. Of dat überhaupt gaat lukken is nog maar de vraag, maar de gouden tijden dat iedereen massaal berichtjes verstuurde voor € 0,50 per bericht is voorgoed verleden tijd.

[WhatsappHack]

Maar zijn dat berichten tussen mensen, of geautomatiseerde SMSjes?
Dat laatste is hier ook nog razendpopulair via SMS. (Nu nog wel, maar met WhatsApp's platform verandert dat mogelijk snel, zeker als t goedkoper is voor de bedrijven (internationaal zal dat zeker zo zijn).) Tan codes, two factor auth, updates over je pakketje dat thuisbezorgd wordt, foodtrackers, vluchtinformatie, amber alerts en noem het allemaal maar op. Allemaal via SMS.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:20]

[itsyaboy]

Mijn god, straks moet ik WhatsApp ook hebben om bij een bepaald bedrijf klant te kunnen zijn?? Ik wil er juist van af..

Net als met de KLM, die tegenwoordig klantenservice primair via social media wilt bedrijven? Nee dank!

[WhatsappHack]

Dat lijkt me niet, het is slechts een alternatief kanaal.
Neem CoolBlue... Hun KS zit op WhatsApp, en dat is erg fijn. Maar je kan ze ook gewoon nog bellen, mailen en op Facebook bereiken.

Prima Voor ieder wat wils!
Het lijkt me stug dat bedrijven opeens massaal overstappen op maar één communicatie platform, zeker omdat als je daarvan afhankelijk bent je nogal een probleem hebt als het offline gaat om wat voor reden dan ook.

[Verwijderd]

Oh leuk, 2 van de 4 opties vereisen dat je al je gegevens vrijgeeft aan 3de partijen en geef je ze de toestemming je te tracken zolang het hun geld oplevert.

[Verwijderd]

Klopt. En de andere 2 opties niet

[kozue]

Tenzij jouw email op gmail of outlook zit, dan wordt je alsnog getracked. Blijft alleen het bellen over, en daar moet je soms een half uur in de wachtrij staan...

[Hvanveldhoven]

Als je je privacy waardeert zit je sowieso al niet bij die partijen .

[Micio Nero]

Een mix van beide. Bij ons in de zorg geautomatiseerd als het gaat om de tijdelijke werkkrachten (maar ook tussen mensen als het gaat om bijv. een ploegdienstwijziging). Bij mijn vrouw op het werk is het wel altijd tussen mensen.

Ik gebruik privé trouwens ook alléén SMS, gezien ik geen smartphone heb, maar mijn 30-40 berichten per maand zullen het verschil niet echt maken, denk ik...

[robindemey]

Ook in België is sms nog steeds de standaard.
Hoewel zowat mijn hele contactlijst WhatsApp heeft staan blijkbaar, heb ik nog nooit een WhatsApp bericht gekregen. De enige waarvoor ik het gebruik (en dus heb geïnstalleerd) is een Nederlandse.
Zie nog steeds de meerwaarde van WhatsApp niet. Ik heb ruim voldoende aan sms.

[moozzuzz]

Groepsgesprekken zijn wel een sterk punt.

[oezie]

Inderdaad! Ook in de VS wordt er nog veel gebruik gemaakt van good old texting (SMS) door studenten. Whatsapp werd daar slechts door handje vol studenten gebruikt. Of dit ook in de grote steden is weet ik dan weer niet

[Jermak]

Logisch , sms gaat via het telefoon netwerk en Viber/ whatsápp via internet en dat is niet overal en altijd beschikbaar.
vroeger had je ook semafoon. SMS met codes

[MrDummy]

Vroeger moet je betalen per bericht. Bellen per minuut of per seconde betalen. Bekende verdienmodel voor providers.

Maar doordat Internet steeds meer groeit en belangrijker wordt gaan er veel dingen veranderen.
Met inbellen weten we al dat we niet meer per minuut hoeven te rekenen, maar voortaan per maand op vaste lijn via ADSL of kabel. Later zelfs glasvezel waar mogelijk is.

We zijn dus gewend aan abonnementen. Per maand vast bedrag betalen. Dat heeft als gevolg dat nieuwe diensten zoals Skype en Whatsapp sterker groeien omdat ze via Internet lopen en dus geen extra kosten kennen per bericht of per minuut bellen.

Eén keer betalen voor Internet toegang, zoals mobiel internet, en daarna zoveel mogelijk gratis van diverse services gebruiken waar mogelijk is. Daar zijn we allemaal mee bezig en dat zal ook zo blijven in de toekomst.

Nieuwe services zoals UP waar men toch moet betalen per keer, misschien via abonnement, of via zogenaamde micro payment welke we al kennen van games. Ik verwacht misschien dat kans op micro payment toeneemt. Maar betalen per minuut of per bericht is gewoon tegenwoordig te ouderwets geworden. Dat willen we dus niet meer zien.

Op dit moment denk ik dat mensen niet meer zonder Whatsapp kunnen, het is te groot geworden om eraf te kunnen schoppen of snoepen. Het is naar mijn gevoel ook gewoon te laat om "wiel opnieuw uitvinden" voor messaging systeem. Eén is genoeg, waarom nog meer? Oh ja, er is ook Facebook Messaging, dan hebben we er al twee van, zat genoeg!

Geef maar op, beste providers. Het is gewoon te moeilijk om mensen te kunnen overtuigen van het nut UP. Skype is er al voor video en praten, Whatsapp draait prima, wat wil je nog meer? Meer hebben we niet nodig!

Wellicht is Whatsapp niet meer 100% gratis, maar we zijn ermee bekend en vertrouwd. Dus we willen wel beetje voor betalen. Dat is goed zo.

[Reactie gewijzigd door MrDummy op 22 juli 2024 21:20]

[IThom]

Helemaal met jou eens, de providers hebben ons jarenlang geld uitgeknepen door ongeveer 20 cent per sms te vragen, terwijl de techniek ze bijna niks kostte.
Geen zin om te gaan betalen, hoe dan ook, voor een service die al bestaat.

[MrDummy]

We moeten ook niet vergeten dat vooral doven en slechthorenden blij zijn dat ze minder hoeven betalen met Whatsapp.

Deze groep doet namelijk veel aan chatten. Vroeger koop ik altijd telefoon met mooi toetsenbord, ten eerste met MDA Vario. Maar SMS kost zoveel dat ik wel zuinig aan moet doen. Niet leuk en ook nog beperkte tekst. Ja, ik ben slechthorend en niet zo een beetje.

Vroeger heb je teksttelefoon, maar er is weinig nieuws gekomen hierna op mobiele vlak. Whatsapp is daarom meteen met open handen ontvangen voor deze groep.

Eigenlijk hoeven deze mensen niet betalen voor speciale communicatievorm, maar hoe maak je wijs met SMS? De abonnement betaal je namelijk zelf. Pas veel later kan het wel weer via app of PC programma zodat er niet betaald hoeft worden voor teksttolk.

Ervoor is er teksttelefoon maar alleen met vaste lijn. Mobiele versie is echter amper van gekomen hierna of kent onhandige hulpmiddel.
Blackberry is natuurlijk hele bekende met toetsenbord, en er is speciaal aangepaste versie van die wel vergoed wordt. Sinds kort is dat niet meer mogelijk, maar gelukkig is boel veranderd en makkelijker geworden met Whatsapp en betere smartphones. Alleen speciale software wordt wel vergoed, de rest moet men zelf betalen.

Laten we hopen dat niet boel uit de hand loopt met UP introductie.