Een van de opvallendste aankondigingen van vorig jaar was de Hololens van Microsoft. We kregen tijdens Build 2015 de kans om de augmentedrealitybril uit te proberen en waren onder de indruk van de stand van Microsofts ontwikkeling van het product. Van hardware tot software was er veel werk verricht, dat was duidelijk, maar dat betekent niet dat er al sprake was van een goed eindproduct. Voordat de consumentenmarkt kon worden betreden, moest nog veel meer werk worden verricht.
We zijn inmiddels een jaar verder en inmiddels is Microsoft begonnen met de levering van de Developer Edition van de Hololens aan de eerste lichting ontwikkelaars. Om de drie maanden krijgt een nieuwe lichting ontwikkelaars de bril geleverd. Voor drieduizend dollar krijgen de ontwikkelaars een pakket bestaande uit de bril, een beschermende houder en de Clicker, een kleine afstandsbediening voor de interface. Wie dat geld niet wil uitgeven, maar wel wil ontwikkelen voor de bril, kan de Hololens-emulator op zijn systeem draaien.
Tijdens Build 2016 kregen we de kans om de Developer Edition van de Hololens uit te proberen. Net als in 2015 liet Microsoft ons deelnemen aan een 'Holographic Academy', om zelf apps te maken met Unity en Visual Studio. Gelukkig mochten we dit keer wel foto's maken. Microsoft probeert zoveel mogelijk ontwikkelaars te bewegen apps te maken voor de bril, zodat er een grote hoeveelheid software beschikbaar is bij een komende consumentenrelease.
Wanneer die release gaat plaatsvinden en of die er komt, is nog niet bekend. Evenmin is bekend hoe de uiteindelijke consumentenversie er uit komt te zien. Microsoft vindt het product in zijn huidige vorm in ieder geval goed genoeg om ontwikkelaars er alvast mee aan de slag te laten gaan. En dat is het blijkbaar al een jaar, want wat de hardware betreft lijkt de Developer Edition vrijwel identiek aan het model dat we vorig jaar hebben opgezet.
Daarmee is ook het grootste minpunt nog steeds aanwezig: het beperkte gezichtsveld voor de 3d-beelden. Het leek wel iets verbeterd ten opzichte van vorig jaar, maar zoals de promovideo's van Microsoft, op een enkele na suggereren, zie je de beelden nog steeds slechts door twee lensvenstertjes die in de bril geïntegreerd zijn. Die vensters nemen bij lange na niet je hele blikveld in en het gevolg is dat de 3d-beelden, of 'hologrammen' zoals Microsoft ze noemt, vaak halverwege worden afgebroken, tenzij je afstand neemt. Niet bekend is of dit probleem op te lossen is, Microsoft heeft er nog niets over losgelaten. Dat het een probleem is, is wel duidelijk; het doet ernstig afbreuk aan de ervaring van onderdompeling en is daarmee een struikelblok voor het succes.
Wat wel is aangepast is de oogmeting vooraf. Die kalibratie door middel van het meten van de afstand tussen de pupillen is nodig om beelden goed op de ogen te laten aansluiten. Microsoft deed dat vorig jaar nog met een extern apparaatje, maar inmiddels is de kalibratie geïntegreerd. Je volgt bij het eerste gebruik een aantal stappen waarbij je voor elk oog een aantal keer een vinger moet houden. De camera in de Hololens scant je vinger en kalibreert zo de weergave.
Wat we de vorige keer ook niet zagen, is het startmenu van Windows Holographic, de software waar de bril op draait. Dat menu konden we bij de Developer Edition wel oproepen door onze hand voor de bril te houden en deze te openen. Het menu volgt je dan in het midden van je blikveld; je kunt een cursor over het menu bewegen door je hoofd licht te bewegen en met een vingerbeweging maak je een keuze. Onderdeel van het menu zijn standaard onder andere Cortana, de Edge-browser, feedback, Photo en de Store.
Doel van de sessie die Microsoft tijdens Build gaf, was het delen van 'hologrammen'. Zes gebruikers moesten hun brillen met elkaar verbinden, met een laptop die als hub diende. Vervolgens kon elke gebruiker bij Unity aangeven dat er een gezamenlijk referentiepunt vastgesteld kon worden. Alle gebruikers zouden samen op dezelfde plek een virtueel object kunnen zien en ieder moest dit kunnen oppakken en ergens neerzetten. Ten slotte konden gebruikers ieder een avatar kiezen, die dan op de schouder van de gebruiker zichtbaar moest zijn voor de anderen.
Volgens Microsoft opent het eindeloos veel mogelijkheden als gebruikers elkaars 'hologrammen' kunnen zien en als er in een groep interactie is met objecten die de groepsleden allemaal op dezelfde plek zien. Bij de demosessie werkte het echter niet goed. Avatars zweefden willekeurig in de ruimte en het centrale virtuele object was onvindbaar. Volgens de medewerkers moesten we de omgeving beter in kaart brengen en niet te veel in elkaars blikveld lopen, maar dit bood weinig soelaas. Bovendien gebeurde het meer dan eens dat de Hololens acties uitvoerde op basis van bewegingen en stemcommando's van anderen die toevallig in het gezichtsveld liepen.
Het blijft een indrukwekkende ervaring om de augmentedrealitybeelden te zien, er omheen te kunnen lopen, van dichtbij en veraf te aanschouwen en ermee te spelen. De sessie toonde echter wel aan dat Microsoft nog veel heeft glad te strijken voordat er sprake is van een vlekkeloze gebruikerservaring.
Dat Microsoft de Hololens desondanks zoveel mogelijk aan ontwikkelaars wil leveren is niet alleen om veel apps gereed te hebben bij een eventuele release, maar ook omdat het bedrijf hoopt dat derde partijen met ideeën komen die de Hololens bestaansrecht geven. Microsoft geeft namelijk toe nog niet echt duidelijk te hebben waar het naartoe moet met het apparaat. Er zijn wereldwijd tal van bedrijven en organisaties bezig met prototype-toepassingen, van keukensimulaties, trainingsprogramma's voor Saab en Japan Airlines, en anatomische educatieoefeningen tot virtuele showrooms van autofabrikanten, architectuurtoepassingen en 3d-ontwerpen met Autodesk.
Spectaculairder is de Mars-wandeling die de NASA je laat maken en Microsoft zelf maakte indruk met de demo van Minecraft tijdens de E3. Scott Erickson van new device marketing bij Microsoft, benadrukte tijdens een vraaggesprek dat de Hololens echter primair geen gameapparaat is. Daarvoor is de gpu op dit moment ook bij lange na niet krachtig genoeg.
Een van de belangrijkste projecten die zijn ontwikkeld, is eveneens van Microsoft zelf: Galaxy Explorer. De community die inmiddels rond de Hololens is ontstaan stemde op dit project om de ruimte met de Hololens te kunnen verkennen. Microsoft heeft de broncode van het project beschikbaar gesteld, zodat ontwikkelaars kunnen voortbouwen op de code en delen ervan kunnen gebruiken.
Aan mooie video's over de Hololens ontbreekt het niet en aan applicaties wordt hard gewerkt, maar dan? Volgens Microsoft komt er uiteindelijk een consumentenrelease, maar niet bekend is wanneer en zelfs een grove schatting ontbreekt. Wellicht volgt Microsoft een vergelijkbaar pad als Oculus met de Rift, en volgen er nog een paar Developer Editions waarbij de hardware elke keer wordt verbeterd.
Ook Greg Sullivan, communicatiemanager van de Windows & Devices Group bij Microsoft, zou dat niet erg vinden. "Hololens is een apparaat van een nieuwe categorie. Gelukkig zitten wij in een positie waarbij we gedurende een lange termijn kunnen investeren in zo'n project." Volgens hem is het de bedoeling dat derde partijen straks hun eigen versies van de Hololens maken, dat er een ecosysteem van partners ontstaat dat kan profiteren van de kennis van Microsoft. "Dat zag je bij de Surface ook. Veel traditionele partners en zelfs onze concurrenten omarmen nu ons model voor een 2-in-1. We hopen dat dit bij de Hololens ook gebeurt."
Zoals het er nu voor staat zou het hoe dan ook beter zijn als het nog jaren duurt voordat de bril uitkomt. Aan de ene kant lijkt Microsoft zich hier ook van bewust, met opmerkingen dat het bedrijf nog maar aan het begin staat van een lange reis. Aan de andere kant geeft het bedrijf uit Redmond met zijn spectaculaire demonstraties en video's de indruk dat het project al zo goed als af is. Dat is het nog niet en het is jammer dat Microsoft een verkeerde voorstelling van zaken geeft. De bril heeft zeker potentie en er is nog steeds geen concurrentie. Magic Leap is wel met iets bezig dat sterk op de Hololens-ervaring lijkt, maar dit bedrijf opereert onder de radar, wat een verstandige zet lijkt. Als er iets is dat een succes van Hololens in de weg kan staan, is het wel dat het publiek het idee krijgt dat Microsoft de hooggespannen verwachtingen niet kan waarmaken.