Inleiding
Hoe vaak komt een spannende ontwikkeling in de smartphone-industrie uit Nederland? Niet zo heel vaak; het zijn over het algemeen China, Zuid-Korea, Japan en de Verenigde Staten waar de grootste ontwikkelingen vandaan komen.
Tot nu dan, want Fairphone, met een etage boven Jamie Oliver-restaurant Fifteen aan het IJ in Amsterdam als hoofdkantoor, presenteert zijn tweede smartphone. Waar de eerste Fairphone weinig meer is dan een toestel uit de catalogus van een Chinese smartphonemaker, is dat bij de tweede Fairphone wel andere koek; de Nederlandse organisatie presenteert een Android-smartphone die grotendeels modulair is.
Modulaire telefoons zijn geen nieuw idee, maar ze zijn nog niet op de markt. Project Ara van Google is de bekendste. Een eerste versie verschijnt later dit jaar in Puerto Rico. Ara is bovendien nogal wat anders, want daarbij is de hele telefoon modulair.
/i/2000624110.jpeg?f=imagenormal)
Fairphone heeft een duidelijke filosofie en dat is dat de telefoonindustrie eerlijker en duurzamer moet. Een van de onderdelen daarvan is dat mensen zelf hun telefoon moeten kunnen openmaken en makkelijk componenten moeten kunnen vervangen als die stuk zijn of upgraden als ze daar behoefte aan hebben. Daardoor zouden ze langer met hun telefoons kunnen doen. Als mensen minder vaak een nieuwe smartphone kopen, zijn er minder schaarse grondstoffen nodig.
Het andere deel van de filosofie zit aan de kant van de productie. Fairphone probeert leveranciers van onderdelen ertoe aan te zetten om eerlijker te produceren, bijvoorbeeld door te traceren waar het koper, de wolfraam of de tin van de onderdelen die ze leveren vandaan komen. Bij veel van de onderdelen is dat echter nog niet bekend. Ook spant Fairphone zich in voor het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de fabrieken.
De Fairphone is niet bedoeld om op prijs of features te concurreren met grote concurrenten als Samsung, LG, Sony, HTC en Huawei. Daar is hij te duur voor; met 525 euro is het geen koopje. Dat komt volgens Fairphone zelf echter niet zozeer door de meerprijs voor het 'fair' produceren, maar meer doordat het als kleine leverancier niet zoveel korting kan bedingen op componenten als de grote spelers in de telefoonindustrie.
De Fairphone 2 gaat later deze zomer in de voorverkoop, waarna de levering plaatsvindt in het najaar. Tweakers ging langs bij Fairphone om de modulaire smartphone van dichtbij te bekijken en open te schroeven.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Onderdelen vervangen
Wie een smartphone wil maken die lang meegaat, moet voorkomen dat hij snel stukvalt. De prototypes die Fairphone nu heeft, zijn daarom voorzien van een back-cover die met een opstaande rand het scherm beschermt. Het voordeel daarvan is dat medewerkers van Fairphone zonder enige schroom het toestel van een paar meter hoogte durven te laten vallen. Het nadeel is dat het er niet strak uitziet. Bovendien is hij voor een moderne smartphone aan de dikke kant. Met de cover meet hij in totaal 11,8mm, ongeveer even dik als de eerste generatie Moto G.
/i/2000623971.jpeg?f=imagenormal)
Over de back-cover gesproken, die is niet alleen verwisselbaar, het zal een open hardwareplatform worden waaraan derden hun eigen technologie kunnen toevoegen. De inspiratie daarvoor kwam bij Jolla vandaan, de Finse fabrikant van de gelijknamige telefoon. Een Nederlandse student maakte daarvoor een other half met een fysiek toetsenbord.
Waar een back-cover iets is wat bij veel toestellen vervangen kan worden, geldt dat niet voor een ander onderdeel dat vervangbaar is: het scherm. De eerste keer dat je iemand zonder gereedschap binnen vijf seconden een scherm van een telefoon ziet halen, kijk je even raar.
Het mechanisme is vrij simpel; twee klemmetjes houden het scherm op zijn plaats en door die te verschuiven is het mogelijk het scherm van zijn plek te duwen door het over de rest van de behuizing te schuiven, waarna het los kan. Dat is mogelijk doordat het scherm niet via een kabel met het pcb is verbonden, maar met een draadloze connector met pinnetjes.
/i/2000623974.jpeg?f=imagenormal)
Over het pcb gesproken, dat is het enige onderdeel dat echt niet vervangbaar is. Deze 'core unit', met daarop onder meer de processor, het interne geheugen en de antennes, zit vast onder een metalen bescherming. De rest daarentegen is wel vervangbaar. Al die componenten zitten vast met dezelfde soort connector. Je kunt dus bijvoorbeeld de camera vervangen, net als de luidspreker en microfoons in het toestel. Een ander element dat nog wel eens stukgaat, is de usb-poort. Ook die is vervangbaar of zelfs te upgraden, naar bijvoorbeeld usb-c. Fairphone wilde een usb-c-poort vanaf de release in het toestel hebben, maar kon geen leverancier vinden die een batch kon maken voor de Nederlandse fabrikant.
Hardware en software
Wie kijkt naar de specificaties ziet dat het gaat om een degelijke smartphone, duidelijk een behoorlijke stap vooruit ten opzichte van de eerste Fairphone. De soc is een Qualcomm Snapdragon 801, die ook onder meer in de Samsung Galaxy S5, HTC One M8 en OnePlus One zit. Hij heeft vier Krait-processorkernen op 2,2GHz, gekoppeld aan een Adreno 330-gpu.
De camera is een Omnivision-module met een maximale resolutie van 8 megapixel. Hoewel medewerkers van Fairphone het typenummer niet precies wisten, gaat het vermoedelijk om een OV8865. Die module zit niet in veel telefoons, maar enkele Chinese merken hebbben hem al wel toegepast. De accu heeft bij de prototypes in elk geval een capaciteit van 2420mAh.
Het scherm is een display van JDI, met een diagonaal van 4,95" en een resolutie van 1920x1080 pixels. Hoewel schermresolutie en -diagonaal overeenkomen met die van de Nexus 5, gaat het volgens Fairphone niet om exact hetzelfde paneel. Op het oog heeft het scherm een meer dan voldoende helderheid en prima kijkhoeken.
Fairphone heeft het toestel voorzien van een micro-sd-slot, zodat het geheugen kan worden uitgebreid. Ook zijn er twee simslots aanwezig. Beide sims kunnen toegang geven tot 4g-netwerken in de Snapdragon 801.
Standaard zal de Fairphone 2 draaien op Android 5.1, met minimale aanpassingen van Fairphone zelf. De wijzigingen moeten het gebruik vooral eenvoudiger maken. Bovendien wil Fairphone net als Google doet met zijn Nexus-toestellen de hele broncode en alle installatiebestanden online zetten, zodat ontwikkelaars met de broncode aan de slag kunnen en gebruikers zelf de firmware kunnen installeren.
Daarnaast wordt het waarschijnlijk mogelijk om andere besturingssystemen te installeren op de Fairphone 2. De Nederlandse smartphonemaker is in elk geval in gesprek met Jolla en Canonical om firmware met Sailfish OS en Ubuntu draaiende te krijgen, maar wanneer en of die komen, is onbekend.
/i/2000623973.jpeg?f=imagenormal)
Tot slot
Hoewel Fairphone beklemtoont dat de meer 'faire' productie het toestel niet duurder maakt dan andere smartphones, is de prijs-prestatieverhouding met 525 euro niet al te best. De koers van de euro helpt daarbij niet mee en volgens Fairphone zijn onderdelen duurder doordat de orders geen miljoenen exemplaren betreffen.
Wie echter een Fairphone koopt, zal dat over het algemeen niet doen omdat het toestel de concurrentie verslaat op het gebied van specs. Fairphone is vooral een filosofie waaruit een smartphone is voortgekomen en veel mensen die de doelen van de Nederlandse smartphonemaker steunen, zullen het extra geld ervoor over hebben.
/i/2000624188.jpeg?f=imagenormal)
Daarnaast kun je een andere berekening maken. Veel telefoons gaan twee tot drie jaar mee voordat het scherm, de accu of de micro-usb-poort het begeeft. Een eigenaar van een Fairphone 2 moet er veel langer mee doen, waardoor de kosten per jaar lager uitvallen.
Zelfs degene voor wie de Fairphone 2 geen interessante optie is, zal het vernuft van het Nederlandse bedrijf moeten waarderen. Het systeem om onderdelen snel te kunnen vervangen is een nuttige innovatie en we hopen dat andere fabrikanten goed opletten en het voorbeeld snel gaan volgen. Dat maakt smartphones niet alleen makkelijker te repareren, maar daarmee gaan toestellen hopelijk ook wat langer mee.