Inleiding
Wil je veel verdienen als ict'er? Leer Cobol, word zzp'er en verhuis naar de randstad. Dit is een van de uitkomsten van het ICT Salarisonderzoek dat Intermediair samen met Tweakers onder tweakers in de ict heeft gehouden. Er zijn rond de 265.000 ict'ers in Nederland; een groot deel daarvan zit op Tweakers en die hebben we gevraagd om mee te doen aan dit onderzoek.
Wat verdienen ict'ers? Wat zijn hun secundaire arbeidsvoorwaarden? En hoe tevreden zijn ze daar eigenlijk mee? Het zijn vragen die leven, getuige het langlopende 'Wat verdient de ICT'er'-topic op GoT. Op de komende pagina's zetten we de antwoorden uitgebreid uiteen.
Het gezamenlijke onderzoek van Tweakers en Intermediair werd uitgevoerd onder 4500 respondenten, waarvan 2900 ict'ers uit Nederland. De antwoorden van de respondenten die niet in de ict werken of die niet in Nederland woonden, hebben we weggelaten uit de resultaten; dit stuk gaat immers over ict'ers.
http://tools.schellevis.net/salaris/
Wat verdienen ict'ers?
Verreweg de meeste ict'ers in ons onderzoek hebben een heel redelijk salaris: tussen de 2000 en 4000 euro per maand. Een minderheid van 14,9 procent heeft een salaris tussen de 4000 en 5000 euro. De echte grootverdieners - meer dan 5000 euro per maand - zijn met 11 procent relatief zeldzaam. Slechts negen van de ruim 2800 respondenten die werkzaam zijn in de ict geven aan meer dan 15.000 euro per maand binnen te harken.
Daarentegen heeft 9,8 procent van onze respondenten een salaris van tussen de 1000 en 2000 euro. Een salaris van onder de 1000 euro - waarschijnlijk vooral parttime-werk en stages - is voorbehouden aan 5,4 procent van de respondenten. Dat percentage is daarmee nog steeds hoger dan dat voor deelnemers met een salaris boven de 7500 euro per maand.
Cobol-programmeurs lopen binnen
Veel interessanter is de vraag: wat is van invloed op je salaris? Het is moeilijk om een causaal verband te trekken, maar wie bijvoorbeeld werkervaring tegen salarissen afzet, komt interessante dingen tegen. We zien bijvoorbeeld dat kenners van de programmeertaal Cobol relatief veel verdienen. Gemiddeld verdient 54,9 procent van de ict'ers in ons onderzoek meer dan 3000 euro, maar onder Cobol-kenners ligt dat percentage veel hoger: maar liefst 78,6 procent. Bovendien verdient slechts 6,8 procent van de Cobol-programmeurs minder dan 3000 euro, terwijl dat onder alle programmeurs 45,1 procent is.
Het is moeilijk om te zeggen waar dat door komt. Cobol is een programmeertaal uit de jaren zestig, maar er draaien gek genoeg nog steeds systemen op de verouderde programmeertaal. Dat, terwijl nog maar weinig mensen de moeite nemen om Cobol te leren. Dat kan betekenen dat de weinige Cobol-programmeurs die er zijn, relatief goed beloond worden, maar een andere verklaring is ook aannemelijk: Cobol-kenners zitten al lang in het vak en zijn in de jaren doorgestroomd naar hoge functies. Dat kan ook de hoge salarissen van kenners van Pascal, Delphi, Basic, Perl en Assembly verklaren.
Opvallend is dat php-kenners in ons onderzoek onderaan eindigden: slechts 20,1 procent van de php-programmeurs verdient meer dan 4000 euro, waar dat gemiddeld 26 procent is. Bovendien verdient 46,9 procent van de php-kenners minder dan 3000 euro. Ook kennis van html, css en javascript doet opvallend weinig goeds voor je salaris. Het zal ermee te maken hebben dat dat de populairste talen zijn.
Meer jaren, meer geld
Niet onverwacht: werkervaring heeft veel te maken met je salaris. Van de werkenden met 2 jaar of minder werkervaring verdient 24 procent minder dan 1000 euro, terwijl dat bij werkenden met 3 tot 5 jaar werkervaring nog maar 6,6 procent is. Een salaris tussen de 2000 en 3000 euro is heel normaal voor werkenden met 3 tot 5 jaar ervaring, terwijl een minderheid van de werkenden met meer dan 10 jaar ervaring dat heeft.
Voor de hogere salarissen zul je waarschijnlijk even door moeten bikkelen. Een op de tien ict'ers met tussen de 6 en 9 jaar werkervaring verdient tussen de 4000 en 5000 euro, maar onder werkenden met meer dan tien jaar ervaring ligt dat percentage al op circa 25 procent. Een salaris van meer dan 5000 euro verdien je niet snel: alleen bij werkenden met meer dan tien jaar ervaring ligt dat percentage boven de tien procent - maar bij werkenden met tussen de 16 en 20 jaar ervaring ligt dat percentage al op 23 procent.
Ook het aantal werkgevers telt mee. Heb je tussen de 4 en de 6 werkgevers gehad, dan is de kans 16,7 procent dat je meer dan 5000 euro verdient. Heb je maar één werkgever gehad, dan is die kans maar 4,2 procent. Tegelijkertijd verdient ruim de helft van onze ict'ers met maar één werkgever minder dan 3000 euro, terwijl dat onder werknemers met tussen de 4 en de 6 werkgevers maar een kwart is.
Studiebollen krijgen meer
Het maakt niet uit wat je studeert, het gaat erom wat je kunt. Vooral oudere, ervaren medewerkers willen dat nog wel eens aan hun jongere collega's wijsmaken. Maar werkgevers blijken het daar niet helemaal mee eens: onder onze respondenten verdienden hooggeschoolde ict'ers duidelijk meer. Van de respondenten die enkel havo of vwo hebben afgemaakt, verdient 21,4 procent meer dan 4000 euro bruto per maand; onder de wetenschappelijk geschoolden is dat 35,2 procent. Hbo'ers doen het iets slechter, met 24,5 procent.
Waar moet je werken, wat moet je doen?
In sommige sectoren hebben zzp'ers het zwaar - maar in de ict niet per se. Van de zzp'ende ict'ers in ons onderzoek geeft 37,9 procent aan meer dan 5000 euro te verdienen; onder werknemers met een vast contract is dat maar 10,7 procent, en onder bezitters van een tijdelijk contract is dat maar 1,9 procent. Tegelijkertijd verdient maar 40,6 procent van de zzp'ers minder dan 3000 euro per maand; onder ict'ers met een tijdelijk contract is dat in ons onderzoek maar liefst 74,5 procent.
Daar moet overigens bij worden aangetekend dat voor zzp'ers geen pensioen geregeld is - daar zullen ze zelf voor moeten zorgen - en dat ze bijvoorbeeld geen vakantiegeld krijgen. Dat laatste krijgen alle werknemers wel, en uit ons onderzoek blijkt dat de helft van onze ict'ers ook een pensioen krijgt - lees daar hier meer over.
Functies
Weinig verbazingwekkend: managers verdienen relatief veel. Van de managers in ons onderzoek verdient 86 procent meer dan 3000 euro, en maar liefst 58,7 procent meer dan 4000 euro. Bijna een derde verdient zelfs meer dan 5000 euro, en maar relatief weinig managers - 14 procent - verdient minder dan 3000 euro. Ook consultants boeren goed: ruim driekwart verdient meer dan 3000 euro en vier op de tien meer dan vierduizend.
Helpdeskmedewerkers doen het relatief slecht: van hen krijgt maar 15,6 procent meer dan 3000 euro per maand. Het overgrote deel - bijna 85 procent - zit onder de 3000 euro per maand. Webdevelopers en sysadmins doen het relatief gemiddeld; circa 45 procent van onze ict'ers uit die beroepsgroepen verdient meer dan drieduizend euro.
Functieniveau
Verdient een junior-medewerker meer dan een eigenaar van een bedrijf? Dat kan, maar dat hoeft niet. Er zijn genoeg eigenaren die zichzelf voorzien van een riant salaris boven de 4000 euro - drie op de tien eigenaren - maar er zijn er meer die beneden de 4000 euro per maand blijven. Voor de rest laten de cijfers zich raden: managers verdienen meer dan senior medewerkers, die weer meer verdienen dan medior medewerkers, et cetera.
In de randstad, of niet
De locatie van je werkgever maakt veel uit. In Overijssel verdient 13,8 procent van onze ict'ers meer dan 4000 euro; in Noord-Holland is dat maar liefst 30,1 procent. Het is overduidelijk dat ict'ers in de randstad meer verdienen, want ook in Utrecht en Zuid-Holland verdient circa 27 procent van de ict'ers in ons onderzoek boven de 4000 euro. In Friesland, Zeeland en Limburg is dat respectievelijk 3,9, 5,3 en 11,3 procent, al hebben we uit die provincies eigenlijk te weinig antwoorden gekregen om een betrouwbare inschatting te kunnen maken.
Van de Overijsselse ict'ers verdienen circa zes op de tien ict'ers minder dan 3000 euro; in Noord-Holland en Utrecht zijn dat maar drie op de tien ict'ers. Er zijn wel uitzonderingen: een van onze respondenten uit Limburg beweert meer dan 15.000 euro per maand te verdienen.
Friesland, Drenthe, Flevoland, Limburg en Zeeland ontbreken in deze grafiek vanwege het geringe aantal respondenten.
Leeftijd
Ben je een jonge ict'er? Dan is de kans groot dat je minder verdient dan een oudere werknemer. Dat mag niet echt een verrassing heten. Zo verdienen vier op de vijf ict'ers in ons onderzoek onder de 26 minder dan drieduizend euro, terwijl dat onder 46-plussers ongeveer een op de tien is. Tegelijkertijd verdient driekwart van onze ict'ers boven de 56 meer dan 3000 euro, en is dat bij slechts een op de tien respondenten tussen de 19 en 26 het geval.
Arbeidsvoorwaarden
Salaris is belangrijk - zo hebben de ict'ers in ons onderzoek zelf aangegeven, dat lees je hier - maar hoe zit het eigenlijk met de secundaire arbeidsvoorwaarden? Op de redactie waren we enigszins verbaasd dat slechts de helft van onze respondenten aangaf een pensioenregeling te hebben - de rest dus niet. Het zal ermee te maken hebben dat er geen collectieve arbeidsovereenkomst voor de ict-sector is, zoals sommige andere sectoren die wel kennen.
Ook geeft slechts de helft aan dat de mogelijkheid bestaat om thuis te werken. Nu zijn pensioenen een ingewikkelde, dure zaak - maar het is wel opvallend dat ruim de helft van de ict'ers in ons onderzoek niet de mogelijkheid heeft om thuis te werken.
Ook een reiskostenvergoeding en het mogen volgen van opleidingen zijn geen vanzelfsprekende zaak, al beschikt de helft van de respondenten daar wel over. De mogelijkheid om parttime te werken is maar bij vier op de tien ict'ers aanwezig. Vier op de tien ict'ers in ons onderzoek krijgen een smartphone; een laptop of pc van de zaak - buiten je kantoor-pc, natuurlijk - is er voor een op de drie ict'ers in ons onderzoek.
Opties en aandelen komen in Nederland minder vaak voor; slechts 6,3 procent van de ict'ers die reageerden geeft aan een aandeel in zijn bedrijf te krijgen of te kunnen kopen. Ook een tegemoetkoming in de ziektekosten, een onregelmatigheidstoeslag en een winstdelingsregeling zijn allerminst normaal.
Contract
Verreweg het grootste deel van de ict'ers die meededen heeft een vast contract: maar liefst twee op de drie. Een kleiner deel - 16,4 procent - heeft een contract voor bepaalde tijd. Zzp'ers zijn met 8,9 procent relatief zeldzaam - maar ze verdienen dan wel weer veel meer. Payrolling en projectcontracten zijn onder ict'ers relatief zeldzaam.
Hoe tevreden zijn ict'ers?
Over het algemeen zijn ict'ers een tevreden volkje. Drie van de vier ict'ers in ons onderzoek zijn tevreden of zelfs zeer tevreden met hun werk. Iets meer dan 17 procent van de respondenten staat enigszins ambivalent tegenover zijn werk; 6 procent is ontevreden. Slechts iets meer dan 1 op de 100 ict'ers in ons onderzoek gaf aan zeer ontevreden te zijn over zijn of haar werk.
Opvallend genoeg zijn werknemers onder de achttien jaar het meest ontevreden: 6,7 procent van de jonge respondenten zegt zeer ontevreden te zijn. Ter vergelijking: onder ict'ers tussen de 19 en 26 is dat minder dan een procent. Alleen 56-plussers zijn ongeveer net zo vaak ontevreden, namelijk 4,8 procent. 56-plussers geven bovendien ook het meest aan dat ze 'zeer tevreden' zijn: twee op de zes, tegen een op de zes onder de ict'ers onder de achttien.
Helpdesk- en supportmedewerkers zijn in ons onderzoek iets minder vaak tevreden dan hun collega's in andere vakgebieden, maar gaan in twee derde van de gevallen alsnog content naar hun werk. Twee derde geeft namelijk aan tevreden of zeer tevreden te zijn. 13,4 procent van de helpdesk- en supportmedewerkers is echter ontevreden of zelfs zeer ontevreden.
Eveneens twintig procent van de ict'ers geeft in ons onderzoek aan op zoek te zijn naar een nieuwe baan. En dat is niet al te moeilijk: twee op de drie geven aan minstens een keer per jaar benaderd te worden voor een nieuwe baan. Bijna een op de drie wordt zelfs minimaal een keer per maand benaderd voor een nieuwe baan - werkgevers, lezen jullie mee? Meer dan een op de tien ict'ers wordt zelfs wekelijks benaderd voor een nieuwe betrekking, blijkt uit ons onderzoek.
Salaris is belangrijk
Een nieuwe baas moet wel wat te bieden hebben: twee op de drie respondenten geven aan dat een hoger salaris een reden is om van baan te veranderen - nogmaals, werkgevers, lezen jullie mee? De inhoud van het werk speelt voor vier op de tien ict'ers in ons onderzoek mee. Voor evenveel ict'ers zijn een betere werksfeer en secundaire arbeidsvoorwaarden belangrijk.
Ook de functie-inhoud is belangrijk - voor 39,5 procent - en de afstand tot het werk speelt eveneens een belangrijke rol. De bekendheid van een bedrijf en de omvang van het bedrijf zijn daarbij relatief onbelangrijk, en slechts 3,8 procent van onze ict'ers hecht waarde aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Respondenten vinden vooral de werksfeer belangrijk: vier op de vijf respondenten geven aan dat dit een belangrijke motivator is. Ook collega's zijn een belangrijke reden om elke dag weer in de auto of trein op weg naar werk te stappen. Verder zijn het type projecten, de bedrijfscultuur en de functie-inhoud belangrijk. Het salaris is voor ongeveer de helft van onze ict'ers een belangrijke motivator.
Secundaire arbeidsvoorwaarden mogen ook niet worden vergeten. Zeven op de tien ict'ers in ons onderzoek vinden het belangrijk dat ze opleidingen kunnen volgen en twee derde wil thuis kunnen werken. Een goede pensioenregeling en een reiskostenvergoeding zijn voor grofweg de helft van belang. Een derde wil een auto van de zaak, en voor drie op de tien medewerkers is de mogelijkheid op parttime te werken belangrijk.
Ergernissen
Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Bijna drie op de tien respondenten ergeren zich aan de bedrijfscultuur en de reisafstand. Ook een gebrek aan perspectief of mogelijkheden om je te ontwikkelen is een reden tot ergernis. Verder lijkt het erop dat ict'ers hele fijne mensen zijn: slechts een op de tien geeft aan zich te ergeren aan zijn collega's.
Functies en opleiding
Wat doen alle ict'ers in Nederland eigenlijk? Relatief het grootste deel van de ict'ers in ons onderzoek tikt elke dag php, C# of andere programmeertalen weg, en is dus developer. Ook systeembeheerders en consultants komen relatief vaak voor. Businessanalisten en testers zijn daar weer redelijk zeldzaam, net als systeem- en netwerkanalisten.
Onder jongeren - tot 18 jaar - is de functie van webdeveloper het populairst: precies de helft van onze respondenten onder de achttien geeft aan die functie te vervullen. Ook zijn er veel helpdesk- en support-medewerkers onder de minderjarigen. Ouderen boven de 56 zijn juist het vaakst consultant.
Developers, developers...
De taal waarin deze achtergrond is geschreven, is ook meteen het populairst: html. Meer dan driekwart van onze ict'ers heeft ervaring met deze taal, waarbij we geen onderscheid maken tussen html 4.1, html5 en xhtml. Ook databasetaal sql, php en javascript zijn populair. Ruby - een scripttaal die volgens sommigen het stokje van php zou overnemen - is nog enigszins in opkomst: maar 5,7 procent van de ict'ers in ons onderzoek is bekend met die taal.
Ook onder programmeurs die specifiek aangeven programmeur te zijn, is html het populairst, met zelfs 86,5 procent. Dat wil overigens niet zeggen dat de developers ook echt elke dag html-elementen inkloppen: het geeft enkel aan dat de programmeurs ervaring hebben met de opmaaktaal. Ruby is onder programmeurs iets populairder dan onder alle ict'ers: 8,6 procent van de programmeurs is bekend met Ruby.
Oude programmeertalen zoals Fortran en Cobol zijn onder developers minder populair dan onder alle ict'ers, wat er op duidt dat veel kenners van die talen inmiddels geen programmeur meer zijn. Van de programmeurs kent namelijk 2,5 procent Cobol, terwijl dat onder al onze ict'ers 4 procent is. Fortran is een bekende taal voor 1,2 procent van de developers, maar voor 2,5 procent van alle respondenten.
Opleiding
Het grootste deel van de ict'ers - maar liefst een op de twee - heeft in ons onderzoek een hbo-opleiding gedaan - het ligt voor de hand dat het een opleiding in de ict-sector zal zijn, maar dat hoeft niet per se. Een relatief klein deel - 1,3 procent - heeft ook nog eens een master op hbo-niveau gedaan. Ook zijn er relatief veel wetenschappelijk geschoolden onder de ict'ers: maar liefst 21,7 procent van de ict'ers heeft wetenschappelijk onderwijs gedaan of zelfs zijn postdoc gehaald. Ook heeft 7,1 procent van de respondenten een wetenschappelijke master.
Net iets meer ict'ers hebben getuige ons onderzoek een beroepsmatige mbo-opleiding gekozen: ook een op de vijf ict'ers, maar het percentage ligt net iets hoger. Er zijn relatief weinig ict'ers die enkel het voortgezet onderwijs hebben afgerond, en enkel basisschool is al helemaal zeldzaam.
Tot slot
"De" ict'er bestaat niet. Het is daarom moeilijk om de conclusies uit deze enquête door te trekken naar de gemiddelde ict'er - want die bestaat eveneens niet. We hopen je met dit artikel inzicht te geven in de arbeidsomstandigheden in de Nederlandse ict-sector, maar het is belangrijk om te onthouden dat die omstandigheden van allerlei factoren afhangen.
Zo hebben we gezien dat zzp'ers veel meer verdienen, dat je in de randstad veel meer verdient, en dat ook de werkervaring een grote rol speelt. Ook opleiding heeft een flinke invloed. Maar hoeveel hij ook verdient en wat hij ook doet, één ding is duidelijk: de gemiddelde ict'er is hartstikke tevreden met wat hij heeft.