Inleiding
Bij de opkomst van netbooks, een paar jaar geleden, leek het er even op dat Linux terrein kon winnen op deze nieuwe markt. Microsoft maakte hier korte metten mee door eerst Windows XP in leven te houden, en daarna Windows 7 wat uit te kleden en het als een goedkope Starter Edition aan netbookbouwers te leveren. Alleen het Franse Jolicloud lijkt nog levensvatbaar voor netbooks.
De netbookhype heeft inmiddels plaatsgemaakt voor de tabletrage en opnieuw timmeren diverse bedrijven aan de weg met eigen OS'en: RIM bouwde Tablet OS op basis van QNX, HP kwam met WebOS en Microsofts grootste concurrent kwam met een tabletversie van Android, Honeycomb.
Google wil nu toch ook een deel van de markt voor netbookbesturingssystemen veroveren en gebruikt daarvoor dezelfde tactiek als Jolicloud: een op Linux gebaseerd lichtgewicht besturingssysteem dat voor een belangrijk deel van zijn werking internettoegang vereist. Daartoe werd Chrome OS gebouwd; dit besturingssysteem heeft de Chrome-browser als basis en moet gebruikers voor zich winnen met snelheid, veiligheid en eenvoud. Eind vorig jaar bracht Google de eerste testnetbook uit: de CR-48.
Google Chrome OS is inmiddels officieel gepresenteerd. Deze zomer zal onder andere Samsung een Chrome OS-netbook op de markt brengen. Hoewel Google en de netbookfabrikanten nog druk aan de software sleutelen, mocht Tweakers.net alvast een vroege versie van deze Samsung Series 5 met Chrome OS onder handen nemen. Uiteraard keken we niet alleen naar de hardware, maar ook naar het besturingssysteem.
Specificaties
Merk en Type |
Merk |
Samsung |
Type |
Series 5 XE500C21 |
Technische Specificaties |
Cpu-type |
Intel Atom N570 |
Snelheid |
1,66GHz |
Moederbordchipset |
Intel NM10 |
Geheugengrootte |
2GB |
Geheugentype |
ddr3 (sodimm)
|
Videointerface |
Schermdiagonaal |
12,1" |
Videochip |
GMA 3150 |
Video-uitgangen |
vga (via adapter) |
Schermresolutie |
1280x800 |
Backlight |
edge-lit led
|
Opslag |
Opslagcapaciteit |
16GB |
Hardeschijftype |
ssd (msata) |
Interfaces |
Usb/firewire |
2x usb 2.0 |
Wlan |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Ethernet |
|
Overige specificaties |
Extra's |
4-in-1-cardreader |
Besturingssysteem |
Chrome OS |
Gewicht |
1,45 kilo |
Kleuren |
wit/zwart |
Bijzonderheden |
3g |
Taal |
Indeling |
qwerty |
Taal |
meertalig |
/i/1305149931.jpeg?f=imagenormal)
Eerste indruk
Samsung heeft voor zijn XE500C21 goed gekeken naar de CR-48, Googles blauwdruk van Chrome OS-netbooks. Google stelt weinig eisen aan Chromebooks. De modellen van Acer en Samsung die nu zijn aangekondigd hebben beide een ssd, een dualcore-Atom, twee usb 2.0-poorten en 2GB geheugen, maar deze twee netbooks hebben bijvoorbeeld wel al verschillende schermresoluties.
De Samsung-netbook is met een dikte van minder dan 2cm erg plat en het model is strak afgewerkt. De randen van de body zijn rond, terwijl die van het scherm juist vrij scherp zijn. Als de Chromebook is dichtgeklapt, is het lastig te zien wat de voor- of achterkant is. De schermcover is glanzend wit; de rest van de netbook is zwart. De ruimte onder het toetsenbord, het touchpad, de toetsen en de onderkant zijn mat afgewerkt, de lijst om het scherm en de ruimte tussen de toetsen zijn weer glanzend. Gelukkig zijn de delen die het meest aangeraakt worden redelijk ongevoelig voor vingerafdrukken, maar stof en andere viezigheid zal bijvoorbeeld tussen de toetsen goed zichtbaar zijn.
/i/1305231169.jpeg?f=imagenormal)
Een groot verschil tussen de body en het scherm is dat de behuizing overal een redelijk stevige indruk maakt, terwijl scherm en cover slap en goedkoop aanvoelen. Vooral de bezel is van heel dun plastic, dat op een paar plaatsen slecht aansluit. Uiteraard is de geteste Samsung een pre-productiemodel, dus wellicht zijn de kieren en de gaten bij de uiteindelijke retailversies wel netjes weggewerkt.
De scharnieren voelen stevig aan en we kunnen de behuizing nergens noemenswaardig indrukken. Ook de onderkant is degelijk: de netbook staat op rubberen pootjes en is verder vlak, op wat kleine roostertjes na. Er zijn zes schroeven om de onderkant te openen, waarvan er vier onder de rubberen dopjes verstopt zijn. De lithium-polymeeraccu en andere onderdelen zijn dan ook niet makkelijk vervangbaar.
/i/1305231159.jpeg?f=imagenormal)
Scherm en touchpad
De Series 5 heeft een 12,1"-scherm met resolutie van 1280x800 pixels. De beeldverhouding van 16:10 is inmiddels niet erg gebruikelijk meer en wordt nog vooral gebruikt vooral zakelijke notebooks en natuurlijk MacBook Pro's. Er wordt wel gezegd dat 16:10 beter zou zijn voor doorsnee computertaken, terwijl 16:9 alleen voor de weergave van films beter zou zijn. Wellicht heeft Samsung daarom voor de 16:10-verhouding gekozen.
Mat en helder
Gelukkig heeft Samsung een mat scherm gemonteerd. We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: voor netbooks en notebooks die vaak onderweg en dan met name buiten gebruikt worden, is een mat scherm heel veel beter geschikt. Wie zijn schootcomputer meestal binnen gebruikt, zal hier minder behoefte aan hebben.
Een ander voordeel van het scherm van deze Samsung is de helderheid. De maximale brightness is met 300 nits erg hoog; bij de gemiddelde netbook is dat minder dan 200 nits. Ook hierdoor is het ook bij minder goede lichtomstandigheden fijn werken met deze Chromebook. Overigens is er een lichtsensor aanwezig die de brightness automatisch aanpast aan het omgevingslicht.
/i/1305231162.jpeg?f=imagenormal)
Geen caps lock
Het toetsenbord is van het inmiddels veelgebruikte chiclet-type: de toetsen zijn plat en er is ruimte tussen de keys. Omdat het keyboard iets in de body verzonken is, bevinden de platte toetsen zich op detzelfde hoogte als het omliggende oppervlak. De toetsen voelen stroef aan en geven voldoende feedback. Dit zorgt ervoor dat er goed mee te typen is - beter dan bij een gemiddelde netbook.
De layout van de toetsen maakt duidelijk dat dit geen normale netbook betreft: er zijn enkele toetsen die specifiek bij Chrome OS horen. Zo is de caps lock vervangen door een knop met een vergrootglas erop, die een nieuwe tab in Chrome opent en meteen de cursor in de url-balk zet. Ook op de plek waar normaliter de functietoetsen zitten, zijn hier een aantal Chrome-knoppen geplaatst. Zo zijn er pijltjestoetsen voor heen- en terugbladeren en is er een knop voor fullscreenweergave. Ook is er een knop die tussen openstaande vensters switcht, bij een druk op deze knop schuiven de vensters van rechts naar links. Tot slot vinden we hier knoppen voor brightness- en volumeregeling en een aan-uitknop, die een witte led bevat. De layout is eenvoudig en overzichtelijk en storende zaken komen we niet tegen.
/i/1305149932.jpeg?f=imagenormal)
Groot touchpad
Net als bij de CR-48 is de touchpad vrij groot. De muisknop is in het oppervlak verwerkt. Voor een rechtermuisklik moet met twee vingers op het oppervlak getikt worden, maar er is vooralsnog geen ondersteuning voor multitouch-gestures. Ook de afwerking is niet ideaal, omdat het oppervlak van de touchpad aan de voorzijde iets boven dat van de rest van de laptop uitkomt. De touchpad is niet zo luxe als de glazen MacBook-touchpads, maar werkt beter dan die van andere door ons geteste netbooks.
Hardware, interfaces en prijzen
De Samsung is uitgerust met een op 1,66GHz geklokte Atom N570-dualcore, 2GB ddr3-geheugen en een msata-ssd van 16GB. Dit is ruim voldoende voor het vlot draaien van Chrome. Zelfs bij het draaien van tientallen tabs in meerdere vensters blijft het OS soepel functioneren. De Atom krijgt het wel moeilijk met YouTubes 720p-streams in Flash-formaat, maar 720p-filmpjes in Googles eigen WebM-formaat worden wel weer probleemloos afgehandeld.
Naarmate apps en html5-sites complexer en veeleisender worden, wordt de belasting van de Atom ook groter. Het is de vraag of met name de grafische eigenschappen in de toekomst voldoende zijn. De komende Atoms krijgen waarschijnlijk een PowerVR-gpu die beter geschikt is om hd-content af te spelen. Beter zou nog zijn als er Chromebooks verschijnen met AMD Brazos-apu's, die over veel krachtiger gpu's beschikken en grafisch zware sites moeiteloos kunnen weergeven. Aan de andere kant: Chrome OS kan met zijn threaded-tab-implementatie waarschijnlijk goed gebruikmaken van HyperThreading van de Atom-dualcore.
De ssd zorgt ervoor dat de Samsung vlot opstart. De opslaghoeveelheid is niet groot, maar webapps nemen niet veel ruimte in en Googles wil dat alle data in de cloud wordt opgeslagen: muziek bij Google Music, video bij Youtube en foto's bij Picasa - of, uiteraard, bij diensten van concurrenten.
/i/1305231170.jpeg?f=imagenormal)
Mini-vga
Het aantal interfaces op de Series 5 is minimaal. Er zit aan beide kanten een usb 2.0-poort, waarvan er een netjes achter een klepje is weggewerkt, samen met een propriëtaire vga-aansluiting. Een verloopkabeltje om een D-sub-kabel aan te sluiten wordt meegeleverd. In tegenstelling tot de Chromebook van Acer heeft de Samsung geen hdmi-uitgang.
Aan de voorkant zit een kaartlezer die vier soorten geheugenkaarten ondersteunt. Aan de linkerkant zit nog een audio-uitgang en rechts is, wederom achter een klepje, de sleuf voor 3g-simkaarten te vinden. Verder zijn er geen in- of uitgangen. Op de usb-poorten konden met de aanwezige stabiele Chrome OS-versie 11 alleen muizen en toetsenborden aangesloten worden, en dat werkte probleemloos. Geheugensticks of andere usb-apparatuur werden aanvankelijk niet herkend en ook geheugenkaarten konden nog niet worden uitgelezen.
:fill(white)/i/1305231168.jpeg?f=thumb)
Chrome OS heeft echter een optiescherm om experimentele functies in te schakelen. Via het invoeren van about:flags in de url-balk wordt het mogelijk ondersteuning voor usb-sticks en sd-kaarten in te schakelen. Na een herstart kregen we inderdaad twee vensters met de melding dat Chrome de betreffende apparaten aan het scannen was; vervolgens werd de inhoud in die vensters getoond. Met de komst van de volgende versie van Chrome OS zullen usb-sticks en geheugenkaarten standaard herkend worden, waar verderop in dit artikel meer over staat.
3g kregen we niet aan de praat, niet met een zakelijke Vodafone-sim voor mobiel internet en niet met een consumenten-sim. Samsung Nederland zou de 3g-functionaliteit met een consumenten-sim van Vodafone wel werkend gekregen hebben. Overigens worden de Chromebooks simlockvrij geleverd.
Prijzen
In Nederland gaat KPN een abo bieden voor de 3g-editie. Gebruikers die ook adsl-klant van KPN zijn, krijgen de eerste twee maanden 1GB data per maand gratis; daarna is er 50MB per maand gratis. Uiteindelijk moet er 10 euro voor 62,5MB worden betaald of 20 euro voor 200MB. Deze prijzen zijn nogal fors, maar zoals gezegd bevatten de netbooks geen simlock. Los gaat de wifi-only-versie in de VS 429 dollar kosten terwijl de 3g-variant voor 499 dollar over de toonbank gaat. De Nederlandse prijzen zijn nog niet bekend. Bedrijven en scholen komen in aanmerking voor verstrekking via abonnementen. Bedrijven kunnen Chromebooks voor 21 euro per maand aanschaffen en scholen betalen 15 euro per maand. Google belooft daarbij technische ondersteuning te kunnen leveren. De kosten in combinatie met de zakelijke Google Apps zouden volgens Google lager liggen dan bij Windows-werkplekken en beheerders zouden bijvoorbeeld de mogelijkheid krijgen op afstand te bepalen welke apps geïnstalleerd worden, terwijl ook een tpm-chip aanwezig is voor veiligheid. Voor organisaties lijken de Chromebooks daarmee een interessante optie.
Chrome OS: minder is meer?
Als Chrome OS voor de eerste keer start, moet de taal worden gekozen en moet een draadloos netwerk worden ingesteld, waarna het OS op zoek gaat naar updates. Vervolgens kan de gebruiker inloggen: daar is een Google Account voor nodig, dus wie dat niet heeft moet dat eerst aanmaken. Desgewenst kan daar meteen een foto bij gemaakt worden, en daarna is het systeem klaar voor gebruik.
Er kunnen meerdere accounts worden aangemaakt, waarbij iedere gebruiker zijn Google-account kan koppelen aan zijn Chrome OS-account. Alle Google-diensten zijn direct te gebruiken: inloggen op Chrome OS is inloggen op je Google-diensten. Een gebruiker kan er ook voor kiezen een gast-account aan te maken. In dat geval wordt eenvoudigweg een incognito-Chrome-venster geopend, waarbij geen cookies, geschiedenis of andere persoonlijke zaken opgeslagen worden.
Dagelijks gebruik
We testten de Chromebook aanvankelijk zoals deze aangeleverd werd, met de stabiele 0.11.257.90-versie van Chrome OS. Zoals we begin dit jaar al constateerden is Chrome OS aan de oppervlakte niet veel meer dan de Chrome-browser. Er zijn nergens visueel aantrekkelijke elementen toegevoegd, er kunnen geen vensters versleept worden en een desktop is er ook niet: de gebruiker zal het puur en alleen met de browser moeten doen.
Veel hangt dan ook af van het succes van de Chrome Webwinkel. Om het ontwikkelen van apps voor die winkel aantrekkelijk te maken, gaat Google in-appbetalingen via Checkout introduceren, waarbij 95 procent voor de developer is terwijl Google 5 procent opstrijkt.
We kunnen hier lang en breed op het gebruik van Chrome OS ingaan, maar de gebruikerservaring is simpelweg identiek aan die van de Chrome-browser. Een fervente gebruiker van Google-diensten en andere webapplicaties zal geen moeite hebben om bijvoorbeeld de tekstverwerker of andere kantoorapplicaties te gebruiken, maar voor de doorsnee Windows-gebruiker zal de omslag naar browser-only groot zijn.
Even wat foto's vanaf usb-stick bekijken of muziek beluisteren vanaf een extern medium was er bij de aanvankelijk aanwezige stabiele release van Chrome OS nog niet bij. Alles op het internet zetten heeft zo zijn voordelen, maar als de internetverbinding even wegvalt wordt duidelijk hoe groot de nadelen kunnen zijn. Er zijn apps die offline te gebruiken zijn, maar dat gaat voornamelijk over een paar games. Zelfs voor de rekenmachine is internettoegang nodig.
Wel is er standaard de Scratchpad-app aanwezig, voor zeer eenvoudige tekstinvoer. Deze zomer moeten ook Gmail, Google Calendar en Google Docs offline beschikbaar komen, wat een grote stap voorwaarts zal zijn. Wil Chrome OS echt doorbreken, dan zal Google volgens ons moeten zorgen dat veel apps ook offline kunnen worden gebruikt.
/i/1305232413.png?f=thumb)
Bestandsbeheerder
Een van de zaken waar Google aan werkt is een goede filebrowser. Die verschijnt ergens van de zomer in de stable release, maar voorlopig is het behelpen: Google biedt slechts heel beperkt toegang tot bestanden. bij het uploaden van files kunnen foto's en andere bestanden benaderd worden, maar deze verkenner is volledig afgeschermd. De screenshots en downloadbestanden komen in de enige map terecht die de gebruiker kan benaderen.
Met het about:flags-commando is echter het zogeheten Advanced File System in te schakelen. Zo kan bijvoorbeeld de inhoud van usb-sticks en sd-kaarten bekeken worden. Ook kan er een ingebouwde mediaspeler ingeschakeld worden. Afbeeldingen zouden in een venster moeten worden getoond waarbij de url-balk chrome://slideshow weergeeft; er moet dan door de afbeeldingen kunnen worden gescrold - maar we zagen alleen een zwart scherm. Ook probeerden we een mp3-bestand te openen. Die startte een eenvoudige mediaspeler, maar ook die weigerde dienst.
/i/1305231461.png?f=thumb)
Als we echter upgraden naar de developer-release 12.0.742.53, kunnen we zien welke features op dit gebied gaan komen. Dit is echter nog geen stabiele release; het is onbekend wanneer deze versie klaar om uit te rollen is. We kwamen bij het upgraden en het gebruik echter geen problemen tegen. Het upgraden duurde een paar minuten en vergde een restart.
Het bestandsbeheer is in de developer-versie flink verbeterd, en usb-sticks en sd-kaarten worden nu standaard herkend. De nieuwe versie is veel uitgebreider en werkt met browservensters. De explorer toont lijsten van bestanden met daarboven broodkruimels, en er is een zoekvenster in de url-balk. Naast lijsten kunnen ook thumbnails worden getoond.
De filemanager toont daarnaast previews van bestanden in een zijframe. Van video en pdf-bestanden worden op die manier nog geen voorbeelden gegeven. Mp3 en video kunnen nu met de ingebouwde mediaplayer worden afgespeeld. Een 720p-video wordt ook moeiteloos fullscreen weergegeven. Bij een klik op afbeeldingen worden deze in een nieuw scherm geopend. Wordt er voor 'view' gekozen, dan opent Chrome de afbeelding in de slideshow-viewer, en ook die werkt hier wel. Afbeeldingen kunnen eenvoudig naar Picasa gestuurd worden en we verwachten dat dat straks ook met muziek en video kan, en hopelijk kunnen die dan naar een clouddienst naar keuze gestuurd worden. Verder kunnen apps aan bestanden worden gekoppeld, zodat bijvoorbeeld een pdf-document automatisch door de Adobe Reader-app geopend zal worden. Chrome OS 12 kan overigens ook zelf met pdf's overweg.
Het is wel nog steeds zo dat de filemanager alleen toegang geeft tot de downloadfolder, externe usb-sticks en sd-kaarten. Overige bestanden of mappen op de netbook zijn niet te benaderen. De veranderingen zijn desondanks welkome - om niet te zeggen: noodzakelijke - aanvullingen, die het gebruik van Chromebooks een stuk aantrekkelijker maken. We hopen dat Google versie 12 stabiel weet te krijgen voordat de Chromebooks op de markt komen.
Configuratiemogelijkheden
Een van de weinige visuele aanwijzingen dat we niet naar de Chrome-browser maar naar Chrome OS kijken, is de aanwezigheid van een bug-icoontje rechtsboven. Ook de consumentenversies krijgen de mogelijkheid om op deze wijze bugmeldingen door te geven. De gebruiker kan details over het probleem en zijn mailadres doorgeven en ook bevat de melding systeeminformatie, eventuele url's en een automatisch genomen screenshot.
Een andere aanwijzing is de weergave van de tijd en een draadloze-netwerkindicatortje. Een klik op deze laatste toont de gevonden draadloze netwerken en de mogelijkheid om wifi en 3g uit te schakelen, net als op de internet-pagina van het configuratiescherm.
/i/1305272160.png?f=thumb)
Opvallend is dat we bij de upgrade naar de developerversie 12 van Chrome OS hier de optie voor het inschakelen van mobiel dataroaming bij krijgen.
/i/1305297258.png?f=thumb)
Het configuratie-menu is identiek aan dat van de Chrome-browser, alleen is de laatste optie 'afmelden' in plaats van 'sluiten'. Bij het menu-item 'Instellingen' zijn bij het OS meer opties te vinden dan de browser.
Toetsenblok
Basisinstellingen en Persoonlijke Items zijn nagenoeg identiek aan de browserversies. Onder Systeem kan de gebruiker onder andere tijd en datum instellen en de gevoeligheid van het touchpad, dat Google vreemd genoeg Toetsenblok noemt, afregelen. Ook kan hij hier 'tikken voor klikken' inschakelen. Daarnaast kan worden aangegeven of de dedicated zoek-knop toch als caps lock moet dienen, en ook zijn de ctrl- en alt-keys hier om te wisselen, uit te schakelen of aan zoekopdrachten te koppelen. Het Internet-submenu toont de gevonden en opgeslagen netwerken. Deze laatste zijn eenvoudig weer te verwijderen.
'Geavanceerde opties' toont de standaard privacy- en proxy-settings. Vreemd genoeg staat de Downloads-folder hier niet bij, maar dat komt omdat je de locatie daarvan toch niet kunt wijzigen. Bij de laatste optie, 'Gebruikers', is in te stellen of gast-accounts worden toegestaan. Ook kan de gebruiker hier het aantal aangemelde gebruikers beperken en kan hij het aantal gebruikers met loginrechten uitbreiden of verminderen.
/i/1305271974.png?f=thumb)
Cloudprint
Een van de belangrijke zaken die Google via 'de cloud' laat verlopen is printen. Op Chromebooks kunnen geen printers aangesloten worden: wie een papieren afdrukje wil hebben, heeft Googles Cloud Print-dienst nodig. Dat is niet heel handig ingericht: de gebruiker moet eerst een normale pc - uiteraard met een printer - met de Google Cloud Printer-connector verbinden, en op die pc moet dezelfde gebruiker ook nog eens ingelogd zijn. Bovendien werkt dit systeem voorlopig alleen in de developerversie. Na het verbinden van de printers kunnen via elke computer of smartphone met het betreffende Google Account printopdrachten worden uitgevoerd. Dit werkte bij de Samsung Series 5-Chromebook naar behoren. Overigens heeft HP op dit moment al printers met ondersteuning voor Cloud Print: die werken autonoom met de dienst en hierbij hoeft de gebruiker zijn pc dus niet aan te hebben staan.
Beheer en opstarttijden
Opvallend is dat de consumenten-netbooks over een developer-switch zullen beschikken. Deze is klein en lastig te bedienen, maar als hij eenmaal is omgezet en de netbook wordt opnieuw opgestart, dan meldt de Chromebook dat de spacebar ingedrukt moet worden om de recovery-modus te gebruiken. Drukt de gebruiker niet op de spatiebalk, dan start de Chromebook op in developer-modus.
Chrome OS wordt hierbij opnieuw geïnstalleerd, maar de modus geeft ook diverse opties om achter de schermen te kijken. Zo kan de gebruiker met behulp van de toetscombinatie ctrl+alt+→ een terminal openen, waarmee Linux-kenners diep in het systeem kunnen duiken. Hier kunnen bijvoorbeeld energiebeheeropties worden ingesteld, zoals de tijd waarna het scherm gedimd wordt. Standaard bevat Chrome OS geen opties met betrekking tot energiebeheer. Via ctrl+alt+t is de alternatieve terminal 'crosh' te openen, waarmee enkele configuratie- en netwerkinstellingen aan te passen zijn. Ook bevat crosh een ssh-client.
Webontwikkelaars kunnen ctrl+shift+i gebruiken om ontwikkeltools zoals de dom-inspector en de Javascript-console te openen. Dit is dezelfde 'element inspector'-tool als die in de Chrome-browser, dus deze kan ook benaderd worden met een rechterklik op webitems. Met shift+escape is de task manager te openen, waarmee de cpu- en geheugenbelasting van de diverse tabs bekeken kunnen worden. Ook zijn hiermee processen te beëindigen.
/i/1305273218.png?f=thumb)
Accuduur en opstarttijden
De lithium-polymeeraccu heeft een capaciteit van 61Wh. Samsung claimt dat de accuduur bij doorsnee gebruik 8,5 uur bedraagt en bij videoweergave rond de 5 uur. Hoewel we geen uitgebreide accutests hebben gedraaid, hebben we zes uur intensief kunnen werken voordat de adapter opgezocht moest worden. Onze inschatting is dat meer dan acht uur inderdaad mogelijk is, als de brightness niet te hoog staat en het apparaat niet maximaal belast wordt. Zoals gezegd zijn de energiebeheeropties alleen te wijzigen door diep in het achterliggende systeem te duiken.
Iets meer dan acht seconden na het indrukken van de startknop krijgt de gebruiker het inlogscherm voor zijn neus. Na het inloggen duurt het nog ongeveer drie seconden voor de gebruiker aan het werk kan. Na het afmelden duurt het ongeveer zeven seconden voor het inlogscherm weer verschijnt. Afsluiten gaat vrijwel direct en ook kan de gebruiker zijn Chromebook dichtklappen en openen en direct verder met zijn bezigheden. Het wisselen tussen accounts verloopt eveneens vlot. Het behoeft geen uitleg dat zulke korte tijden erg prettig in het gebruik zijn - sterker nog, een Windows-netbook lijkt erg traag na het gebruik van een Chromebook en dat went heel snel.
Foto- en videogallery
Conclusie
Het is lastig om een oordeel te vellen over de Series 5 van Samsung met Chrome OS. Over de kleine notebook zijn we vrij positief. De netbook die Samsung aflevert is luxe en goed geschikt voor mobiel gebruik. De behuizing is plat en licht, de ssd is lekker snel, het touchpad en het toetsenbord werken fijn, en het matte, heldere scherm is een genot om naar te kijken.
Helaas doen de bezel en de schermcover goedkoop en onafgewerkt aan, en dat is jammer bij zo'n mooie display. Mogelijk wordt de uiteindelijke versie beter afgewerkt. Ook is het jammer dat delen van de behuizing glanzend zijn uitgevoerd, maar de belangrijkste delen, zoals de polssteunen, zijn mat uitgevoerd. De wifi-only-versies gaan in de VS 429 dollar kosten, terwijl de 3g-versie 499 dollar moet opbrengen. Dat zijn redelijke prijzen voor een netbook met deze features. De Nederlandse prijzen zijn nog niet precies bekend.
/i/1305231158.jpeg?f=imagenormal)
Over Chrome OS als besturingssysteem voor de massa zijn we niet onverdeeld enthousiast. De voordelen zijn duidelijk genoeg: opstarten gaat razendsnel, de installatie is een eitje en het systeem met accounts en gastaccounts werkt uitstekend. Ook lijkt het erop dat Chrome erg veilig is; de Chrome-browser lijkt behoorlijk bestand tegen hackers en bovendien worden er nagenoeg geen persoonlijke gegevens op de machine opgeslagen.
Het belang van de beveiliging van Google Accounts en andere clouddiensten neemt wel enorm toe naarmate meer mensen Chrome OS gaan gebruiken. Het is de vraag in hoeverre gebruikers dit soort diensten vertrouwen: grote bedrijven - zoals onlangs nog Sony - laten regelmatig zien dat data bij hen niet automatisch in goede handen is.
Na enige tijd met Chrome OS gewerkt te hebben raak je gewend aan de snelheid en ga je je ergeren aan de omslachtigheid en traagheid van Windows, vooral op netbooks. Er wordt wel eens gesteld dat we aan het einde van het pc-tijdperk zijn gekomen en dat bijvoorbeeld smartphones en tablets laten zien dat het OS veel beter op het gebruik en het type apparaat toegesneden moet zijn. Een besturingssysteem dat op allerhande machines kan draaien zou zijn langste tijd gehad hebben.
En daar zit er wel wat in. Maak netbooks luxer, geef ze een ssd en houd het OS eenvoudig. Een besturingssysteem dat aan de hardware is aangepast, kan de gebruiker de features zonder problemen benutten - en een groot deel van de computertaken van de gemiddelde netbookgebruiker is prima uit te voeren op Chromebooks.
/i/1305231160.jpeg?f=imagenormal)
Een belangrijk deel van de toepassingen is echter nog niet klaar en zal dat misschien nooit worden ook. Doorgewinterde internetters zullen weinig problemen met een overstap hebben, maar veel mensen zullen nog lang moeite hebben met het niet kunnen installeren van hun vertrouwde applicaties en het niet kunnen opslaan van muziek- of videobestanden op het apparaat zelf. Waarschijnlijk zullen doorsnee gebruikers het OS veelvuldig als te beperkt ervaren.
Welbeschouwd kan een gebruiker voor hetzelfde geld een netbook met meer opslag en bijvoorbeeld een AMD E-350-apu kopen, met alle grafische krachtpatserij die daarbij hoort. Door simpelweg de Chrome-browser te installeren krijgt die gebruiker dan een vergelijkbare gebruikerservaring plus alle mogelijkheden van het zeer volwassen Windows-ecosysteem - waarbij het aansluiten van randapparatuur geen probleem is, om maar eens een zijstraat te noemen.
Chrome OS heeft zeker potentie en voor bepaalde gebruikers is het al goed bruikbaar - en er zullen zeker mensen zijn die het systeem een verademing zullen vinden. Voor de zakelijke markt kan het systeem op termijn eveneens erg aantrekkelijk worden, gezien de eenvoud, de makkelijke uitrol, de beheersbaarheid, de veiligheid en mogelijk ook de lagere kosten.
Het lijkt er wel op dat Google te veel haast heeft: er is nu nog te veel basisfunctionaliteit die nog niet goed is uitontwikkeld. We moesten upgraden naar een developerversie om functionaliteit te krijgen die normaal gesproken onmisbaar is - terwijl de Chromebooks al zijn aangekondigd en de eerste modellen volgende maand in de winkel moeten liggen. Ook zal Google moeten zorgen dat meer apps offline te gebruiken zijn, want draadloos internet is nog niet zo alomtegenwoordig dat daar volledig op vertrouwd kan worden. De voordelen van snel, veilig en online zijn groot, maar of de massa dat vindt opwegen tegen de beperkingen is, vooral gezien het beperkte prijsvoordeel, nog maar de vraag.
Update, zondag 09.00 op basis van opmerkingen van Samsung Nederland: De Nederlandse prijzen die voor de Series 5 genoemd staan, zijn nog niet definitief. Het abonnement van KPN is optioneel en meer een 'abo voor Chromebooks' en dus niet een verplichte aanschaf. Iedere Chrome OS-release heeft ongeveer een doorlooptijd van 6 weken, dus over 6 weken na verschijning van dit artikel zijn de ontwikkelaars al met versie 13 bezig. Versie 12 zal inderdaad de versie worden waarmee de Chromebooks geleverd gaan worden. Het bug-icoontje en het vraagteken zal uit de releaseversie 12 verdwenen zijn. Verder zijn er HP-printers die standaard Google CloudPrint ondersteuning hebben, waardoor je alleen je printer maar hoeft aan te hebben staan, en niet de pc waar die mee verbonden is. Mogelijk gaan meer printerfabrikanten dit ondersteunen.