Twee opvolgers voor de Lumix G1
Panasonic verbaasde in september 2008 vriend en vijand met de introductie van de Lumix G1, de eerste m4/3-camera. Niet alleen was de camera met verwisselbare lenzen vanwege het weglaten van het spiegelhuis bijzonder compact te noemen, ook de voor een contrastdetectiesysteem snelle autofocus en de hoge resolutie van lcd en evf baarden opzien.
G1-opvolgers
Hoewel de Lumix GH1 begin 2009 een videomogelijkheid toevoegde aan de Lumix G-reeks, was die camera vanwege zijn prijs en features niet bedoeld als vervanger van de G1. Begin dit jaar werd duidelijk dat Panasonic toch aan een G1-opvolger werkte; Matt Spoor van Panasonic had het destijds zelfs al over 'eventuele opvolgers' - meervoud. De fabrikant heeft nu inderdaad twee nieuwe camera's aangekondigd: de Lumix G2 en de Lumix G10. De G2 moet gezien worden als de echte opvolger van de G1, terwijl Panasonic met de G10 op een iets goedkoper segment mikt.

Deze preview is gebaseerd op een korte hands-on op de Panasonic Convention 2010, die in februari in München werd gehouden, en een speelsessie met de camera's die afgelopen maandag in Den Bosch plaatsvond. We gaan onder meer in op de verschillen met de G1 en de mogelijkheden van het touchscreen van de G2.
Geen nieuwe beeldsensor
De grootste verrassing is dat Panasonic de G2 en de G10 niet heeft voorzien van een nieuwe beeldsensor, maar van de Live MOS-beeldsensor met 12,1 megapixels. Het betreft waarschijnlijk dezelfde versie die ook in de GF1 zit en waarmee videobeelden opgenomen kunnen worden. Dat is op zich opvallend: de beeldkwaliteit van deze beeldsensor legt het bij hogere iso-waarden af tegen concurrerende dslr's.
Panasonic wilde in München geen uitlatingen doen over een nieuwe beeldsensor. Mogelijk wordt die bewaard voor de opvolger van de GH1. Dit toestel wordt door Panasonic, ondanks de introductie van de G2 en G10, nog steeds gezien als het topmodel vanwege het feit dat deze in 1080p kan opnemen en door zijn 14-140mm-lens, die speciaal is ontwikkeld voor stil scherpstellen tijdens filmopnames.
Venus Engine HD2
In plaats van een nieuwere beeldsensor heeft Panasonic de twee camera's uitgerust met de Venus Engine HD2. Niet alleen is de rekencapaciteit drastisch toegenomen door het gebruik van twee processors: de engine maakt ook een aantal nieuwe functies mogelijk. Zo zou de ruisreductie bij de G2 en G10 zijn verbeterd waardoor de maximale iso-waarde is gestegen van iso 3200 bij de G1 en de GH1 naar iso 6400 voor de G2 en de G10.

Uiterlijke veranderingen G2 en G10
Klikwiel aan de achterkant
De behuizing van zowel de G2 als de G10 is grotendeels gelijk aan die van de G1, maar een aantal veranderingen vallen direct op. Zo is het klikwiel aan de voorkant van de G1-grip, net als bij de compactere GF1 van Panasonic, bij de G2 en de G10 verplaatst naar de achterkant. Dat vinden we een vooruitgang: we schreven al eerder dat het klikwiel aan de achterkant prettiger werkt.
:fill(white)/i/1267542848.jpeg?f=thumb)
Intelligent Auto
Bij de G2 en de G10 is de iA- of Intelligent Auto-stand verwijderd van de modusknop; Panasonic heeft deze functie een eigen knop aan de rechterkant gegeven. Het idee hierachter is dat de volledig automatische stand te allen tijde direct te benaderen is, ongeacht of een van de PASM-modes. de filmstand of een van de scènestanden actief is. Dat zou de twee camera's eenvoudiger voor beginners maken. Een blauw verlichte ring rond de iA-knop laat zien dat de Intelligent Auto-stand geselecteerd is.
De iA-stand kan scèneveranderingen opmerken en de instellingen daarop aanpassen. Zo zal de camera bij het scherpstellen op een gezicht de portretstand kiezen, terwijl automatisch de macrostand geselecteerd wordt als de focus naar bijvoorbeeld een bloem op de voorgrond verschuift.
Touchscreen
Ook nieuw bij de G2 is het 3"-touchscreen, waarmee onder meer door de fotocollectie kan worden gebladerd en het scherpstelpunt kan worden aangegeven. Net als bij de G1 is de lcd uitklapbaar en draaibaar en bedraagt de resolutie 430.000 subpixels. Het scherm van de G10 is vast en heeft geen touch-mogelijkheden. Wel is de resolutie van de G10-lcd gelijk aan die van de G2. Omdat de lcd bij de G10 geen draai- of kantelmechaniek heeft, is de behuizing van dit toestel flink wat milimeters dunner dan dat van de G2.
EVF
Om de G10 goedkoper te maken, heeft Panasonic de elektronische zoeker van dit toestel een lagere resolutie gegeven dan bij de G1 en GH1. In plaats van 1.440.000 subpixels moet de zoeker van de G10 het doen met 202.000 subpixels. Ook is het zoekerbeeld vanwege de vergrotingsfactor van 0,52x, ten opzichte van 0,7x bij de G1, GH1 en G2, beduidend kleiner. "Het evf-beeld bij de G10 komt overeen met dat van opzetzoeker voor de GF1", zo wist een mederwerker van Panasonic ons te vertellen bij de perspresentatie. Verder heeft de G10 geen zogeheten Eye-sensor, waarmee de camera automatisch de lcd kan uitschakelen zodra het toestel voor het oog gehouden wordt.
AF-standen
De G2 heeft de kleine af-modus-knop links bovenaan bij de G1, waarmee de AFC-, AFS- of MF-stand is te kiezen, uitgebreid met een draaihendel. De drie genoemde standen zijn verhuisd naar deze hendel, terwijl de modusknop is ingericht om te kiezen uit een enkel af-punt, een selectiestand met 23 af-punten, een tracking-stand voor het volgen van subjecten en een gezichtsherkenningsstand.
Werken met de touchscreen
Het gebruik van touchscreens bij compactcamera's is al langer gemeengoed, maar het is voor het eerst dat deze ook op een dslr-achtige camera worden toegepast. Panasonic denkt met deze toevoeging de G2 laagdrempeliger te maken en zodoende een bredere doelgroep aan te spreken.
G2-bediening
De bediening van de G2 via de touchscreen is opgesplitst in drie delen: het Quick Menu van de camera kan ermee bediend worden, focus en belichting kunnen tijdens het nemen van foto's worden aangepast en ten slotte kan het aanraakgevoelige scherm gebruikt worden bij het bekijken van foto's.
Door het aanraken van het Quick Menu-icoon rechts in het scherm zijn de Quick Menu-items op het scherm direct te benaderen en aan te klikken. Dit Touch Quick Menu is functioneel gelijk aan het normale Quick Menu dat met knoppen bediend wordt. Het menu is wel aangepast aan de touchbediening met onder meer een andere indeling van de opties en een grotere afstand tussen de iconen. De knoppen en het klikwiel kunnen in het Touch Quick Menu nog steeds gebruikt worden. Vervelend is daarbij echter wel dat als er meerdere kolommen met opties zijn, deze sequentieel moeten worden doorlopen; er is geen manier om naar de volgende kolom te springen. Ook de reguliere menu's van de G2 en de G10 bieden alleen een sequentiële keuzeselectie.
:fill(white)/i/1268188077.jpeg?f=thumb)
In de Quick Menu-stand kunnen diafragma en sluitertijd met de vinger worden aangepast. Ook de belichtingscompensatie is met een vingeraanraking te regelen.

De G2 bevat net als de G1 en de GH1 nog een tweede, beperktere displayoptie, waarbij rechts de belichtingscompensatie als een draaiknop op het scherm weergegeven wordt en links enkele iconen voor opties weergegeven worden. Niet alleen zijn de iconen met de vinger aan te klikken, ook is de virtuele knop voor de belichtingscompensatie te draaien. Bij de GF1 is deze displayoptie verwijderd en de gevorderde fotograaf zal hem ook missen.
Scherpstellen door aan te wijzen
De draaiknop links bovenop de body van de G2 maakt het mogelijk om direct de juiste af-modus te selecteren, terwijl de toucscreen het scherpstellen voor beginners vereenvoudigt. Als de Touch AF-modus en de gezichtsherkenningsstand zijn geselecteerd, kan met de vinger op de lcd het gewenste scherpstelpunt worden aangewezen. Met een balkje is de grootte van het af-vlak aan te passen. In de normale 1-area-focussing-stand geschiedt de bediening op dezelfde manier als bij de gezichtsherkenning.

In de AF Tracking-stand kan het subject in de lcd aangewezen worden, waarna de camera daarop blijft scherpstellen. Bij de persconferentie in Munchen werd deze functie gedemonsteerd met onder meer een rode beker op een ronddraaiende houten plateau. Het scherpstelvlakje bleef de beker keurig volgen en de trackingsnelheid lijkt beter dan bij de G1. Volgens Panasonic bedraagt de ontspanvertraging bij de G2 0,3 seconde.

De 23-area-AF-stand werkt iets anders. Daarbij zijn negen gelijkmatig over het scherm verdeelde af-punten met de vinger aan te raken, waarbij het af-systeem de meerdere corresponderende af-vlakken uitkiest en op de evf of de lcd toont. Deze stand zou handig zijn voor onder meer bewegende onderwerpen.

De huidige MF Assist-functie, waarbij door het ronddraaien van de focusring van de lens het centrale deel van het scherm vergroot wordt getoond, kent bij de G2 ook een touchvariant. Bij de Touch MF Assist-functie wordt het beeld vijf keer ingezoomd als op de touchscreen wordt geklikt, terwijl via iconen op het scherm te kiezen is voor een tienvoudige vergroting of het volledige beeld.
Als laatste is er de mogelijkheid om direct een foto van een subject waar je op klikt te nemen. De camera doet dan de rest. Deze Touch Shutter-functie is via een icoontje op de lcd aan of uit te zetten en werkt in elk van de vier bovenstaande af-punt-selectiestanden.
Een nadeel is dat de touch-functionaliteit niet helemaal is uit te zetten, ondanks de mogelijkheid om de Touch Shutter- en Touch Q.Menu-knoppen op de lcd te deactiveren. Daardoor kan per ongeluk toch een verkeerd af-punt gekozen worden.
Playback
Bij het bekijken van foto's kan onder meer met een vingerbeweging naar links of rechts door de foto's gescrolld worden, terwijl foto's achtereenvolgens 2, 4, 8 en 16x kunnen worden vergroot door op het scherm te tappen. Het ingezoomde deel van het scherm is met de vinger te verplaatsen. De touchscreen is volgens Panasonic capacitief en reageert redelijk vloeiend op de aanrakingen.
Uitgebreidere filmfunctionaliteit
Uitgebreide filmopties
Panasonic heeft de G2 en de G10 uitgerust met een uitgebreide filmfunctie. Zo is het mogelijk om in de Motion Picture P-modus, die een plekje op de modusknop heeft gekregen, met behulp van het klikwiel het diafragma en dus de scherptediepte te regelen. Ook is er een volledig automatische videostand die met de dedicated filmknop rechts bovenop de G2 geactiveerd wordt. Hiermee is een opname te starten en te stoppen. De knop kan ook gebruikt worden in combinatie met een van de modusstanden als portret en landschap, terwijl tijdens het filmenook verschillende grafische filters kunnen worden gekozen.
De rode knop voor het direct opnemen van video is alleen bij de G2 terug te vinden; bij de G10 moet de filmmodus gekozen worden door aan de modusknop te draaien. De filmknop neemt bij de G2 de plek in van de Quick Menu-knop van de G1. Deze knop is bij de G2 en G10 verhuisd naar de achterkant, naast de Display-knop.

Avchd lite
De G2 kan 720p-video in zowel avchd lite als motion jpeg opnemen. Bij de laatste codec is alleen een framerate van 30fps mogelijk, terwijl video bij de avchd lite-optie met een framerate van 50fps wordt weggeschreven. Aangezien de beeldsensor-output 25 fps bedraagt, worden frames gedupliceerd om tot de opgeslagen 50fps te komen. Helaas is er geen 24Hz-optie. De G10 heeft alleen motion jpeg als codec, terwijl de G2 als enige van de twee beschikt over een aansluiting voor een externe microfoon. Deze microfoon, die ook al een accessoire voor de GH1 was, voelt licht en wat breekbaar aan.
Videobewerking in-body
De G2 en de G10 beschikken over de mogelijkheid om zonder tussenkomst van een pc eenvoudige videobewerkingen uit te voeren. Zo kunnen overbodige delen worden weggesneden om opslagruimte te besparen. Het is nog niet duidelijk of twee of meer filmclips ook tot een enkel filmbestand gesmeed kunnen worden. Uit een videostream kunnen foto's met een resolutie van 1920 bij 1080 pixels geplukt worden.

Intelligent Resolution
Ook voor het nemen van foto's heeft Panasonic bij de G2 en de G10 nieuwe functionaliteit ingebouwd. Zo zorgt de Intelligent Resolution-functie ervoor dat verscherping selectief wordt toegepast: randen en patronen worden verscherpt voor meer detail, terwijl op egale kleurvlakken en kleurverlopen, zoals bijvoorbeeld de lucht, alleen ruisreductie toegepast wordt.
Concurrentie en conclusie
Nieuwe kitlens
Met de twee nieuwe m4/3-camera's heeft Panasonic ook een nieuwe kitlens aangekondigd. De Lumix G Vario 14-42mm/F3.5-5.6 ASPH/MEGA O.I.S. is bijna identiek aan de huidige 14-45mm-kitlens, maar heeft een iets kleiner bereik en de metalen lensbevestiging van de 14-45 heeft plaatsgemaakt voor een plastic versie. Ook is de knop voor de beeldstabilisatie bij de nieuwe kitlens verdwenen. Bewegingscompensatie kan op de nieuwe lens alleen nog in het cameramenu in- en uitgeschakeld worden.
Zowel de G2 als de G10 zullen als kit samen met de nieuwe kitlens geleverd worden. De huidige kitlens blijft voorlopig in het productgamma, zo verzekerde Panasonic ons, maar deze zal niet in combinatie met de duurdere G2 geleverd worden. Dat is jammer. Met name een kit van de G2 en de 14-45mm-lens biedt meerwaarde. Het is mogelijk dat retailers deze kit zelf zullen aanbieden, maar dat zal afhankelijk zijn van de vraag.
Concurrenten
In tegenstelling tot bij de introductie van de G1, de eerste m4/3-camera, heeft Panasonic niet langer het rijk alleen. Olympus heeft in een relatief kort tijdsbestek drie m4/3-camera's op de markt gebracht en zou bovendien werken aan een tegenhanger van de G2 met ingebouwde evf. Recentelijk bracht Samsung de NX10-camera uit, die een grotere aps-c-beeldsensor heeft en eveneens een spiegel moet missen.
Ook Sony gaat zich in het gevecht mengen. Het Japanse elektronicaconcern toonde op de PMA 2010-beurs een mockup van een compacte camera met aps-c-beeldsensor zonder spiegelhuis. Dit toestel zou ook al van een touchscreen worden voorzien. Het is niet duidelijk of Canon en Nikon aan een dergelijke systeemcamera zonder spiegel werken.
In elk geval heeft Panasonic zowel voor de high-end- als voor de low-end-markt een antwoord voor de concurrentie paraat: door de G1 te laten opvolgen door de luxe G2 en de eenvoudige G10 kan Panasonic de gehele m4/3-markt bestrijken.
Conclusie
Panasonic heeft bij de opvolger van de Lumix G1 geen radicale wijzigingen doorgevoerd. De body is grotendeels gelijkgebleven, terwijl ook de beeldsensor, afkomstig van de Lumix GF1, niet is gewijzigd. Wel heeft het bedrijf de twee camera's voorzien van de nieuwe Venus Engine HD2-beeldverwerkingschips, waardoor de iso-waarde uitgebreid kon worden naar iso 6400.
Panasonic richt zich met de G2 vooral op het bedieningsgemak. Voor beginnende gebruikers is het bijvoorbeeld handig om op het scherm een onderwerp aan te kunnen wijzen. Ook heeft Panasonic de betere lokatie voor het klikwiel van de compactere GF1 overgenomen en de iA-override- en videoknoppen kunnen goed van pas komen.
Of dat voldoende is om van de G2 een succes te maken, is echter de vraag. Eigenaars van de G1 hoeven in ieder geval niet op stel en sprong naar de winkel te hollen, want de G2 biedt amper betere specificaties. Met name de hergebruikte sensor is bepaald geen pluspunt.
De G10 daarentegen kan interessant zijn, maar zal dan wel beduidend goedkoper moeten worden dan de nu afgeprijsde G1. Die is met kitlens al voor ongeveer 480 euro te krijgen, en de G10 zal daar flink onder moeten duiken. Als Panasonic dat voor elkaar krijgt, kan het ook de Olympus E-PL1 de wind uit de zeilen nemen.
Interessant is verder wat de G2 betekent voor een eventuele opvolger van de GH1. De GH1 kan 1080p-video schieten, terwijl de G2 en de G10 op 720p blijven steken, en de GH1 heeft een stereomicrofoon, maar net als die camera heeft ook de G2 een aansluiting voor een externe microfoon. Of er een opvolger voor de GH1 komt is daarmee onduidelijk, en ook over een opvolger van de GF1 gaf Panasonic geen uitsluitsel. Mogelijk zal het bedrijf in september op de Photokina-beurs nieuwe m4/3-camera's introduceren, maar het bedrijf wilde daar nog geen uitspraken over doen.