Delftse raket met hybride motor blijft aan de grond

Na enkele keren uitstel is de lancering van de Stratos II-raket van de TU Delft vrijdag definitief mislukt. De raket kwam niet van de grond, waarschijnlijk omdat de gasklep bevroren was. Niet duidelijk is of en zo ja wanneer de Stratos II nog het luchtruim gaat kiezen.

Vrijdagmiddag zou de lancering plaatsvinden en die werd zelfs vervroegd van 14.00 naar 13.30, omdat er een klein lek werd gevonden. Dat zou er al voor gezorgd kunnen hebben dat de gewenste hoogte van 50 kilometer niet zou worden gehaald. Op het moment suprême kwam de raket echter helemaal niet van de grond, omdat de gasklep bleef steken.

Deze bleek bevroren. Het was het laatste moment waarop de raket gelanceerd kon worden; alleen vandaag werd nog het luchtruim rond de lanceerbasis El Arenosillo van de Spaanse ruimtevaartorganisatie Instituto Nacional de Téchnica Aeroespacial vrijgehouden, schrijft de Volkskrant. Alle komende plekken om te lanceren zijn al vergeven, waarmee het de vraag is of de Stratos II ooit wordt afgeschoten.

Donderdag speelden het weer en technische mankementen de raket parten. Met de lancering wilde het DARE-team zijn eigen Europese record verstevigen. De zeven meter hoge raket wordt aangedreven door een hybride raketmotor, waarbij een mengsel van paraffine, aluminium en sorbitol als brandstof dienstdoet.

Het DARE-team ontmantelt de Stratos II na de mislukte lancering.

Reacties (63)

[woutersamaey]

Ik snap niet wat hier zo "hybride" aan is eigenlijk. Dit is al het tweede artikel, maar het wordt niet toegelicht waarom die zo speciaal is.

Weet iemand meer?

[Zsub]

Raketten heb je ruwweg in twee soorten, vaste brandstof en vloeibare brandstof. Een voorbeeld van een vaste brandstof raket is vuurwerk. Je steekt ze aan, en vervolgens krijg je ze niet weer uit. Bovendien is de brandstof een stof waar geen extra zuurstof bij hoeft om te branden, je hebt dus één goedje dat altijd brand.

De vloeibare brandstof heeft wel extra zuurstof nodig om te kunnen branden en je kan (beperkt) het vermogen regelen regelen. Als ik me goed herinner kon de Space Shuttle bijvoorbeeld tussen 70% en 110% van het oorspronkelijke ontwerpvermogen 'gas geven'.

Hybride raketten zijn een combinatie, waarbij de vaste stof niet per se instaat is op zichzelf te branden en er een extra oxidator (zuurstofhoudende stof) aan toegevoegd moet worden. In theorie heb je daarmee de kracht van een vaste-brandstof raket met de flexibiliteit van een vloeibare-brandstof raket.

[MSalters]

De uitleg klopt, de reden niet. De meest krachtige raketten gebruiken de vloeibare brandstofcombinatie van vloeibare zuurstof en vloeibare waterstof. Krachtig, maar lastig. Die bekende video's van raketten die op het lanceerplatform ontploffen zijn nogal eens waterstof /zuurstof raketten.

Vaste brandstoffen gedragen zich een stuk prettiger. Je kunt de brandstof vaak gewoon in je hand houden.

Hybrides gebruiken meestal een vloeibare oxidator - hier N2O - die geregeld kan worden, terwijl de brandstof nog steeds ongevaarlijk is. Een bijkomend voordeel van de regelmogelijkheid van hybrides is dat ze het goed doen in zowel lucht als vacuum, iets wat ze voor hebben op zowel vaste als vloeibare brandstoffen.

[Neus]

Laatste regel in het artikel:

De zeven meter hoge raket wordt aangedreven door een hybride raketmotor, waarbij een mengsel van paraffine, aluminium en sorbitol als brandstof dienstdoet

[I.R. Overclocked]

Paraffine en aluminium = waxinelichtjes?

[hardwareaddict]

aluminiumpoeder + water + zuurstof + wat hitte ==> BOEM

[Verwijderd]

Sorbitol zit ook in heel veel snoep en vooral drop Nou ik laat de nieuwe toepassingen en ideetjes hierover helemaal over aan jullie fantasie Veel drop eten en je gaat als een raket ?

[Stoney3K]

Ik snap niet wat hier zo "hybride" aan is eigenlijk. Dit is al het tweede artikel, maar het wordt niet toegelicht waarom die zo speciaal is.

Weet iemand meer?

Hybride omdat de motor gebruik maakt van vaste brandstof (paraffine en aluminium) in combinatie met vloeibare brandstof (sorbitol).

SpaceShipOne gebruikt een vergelijkbare hybride-motor op basis van stikstofoxide en poylurethaanrubber.

http://en.wikipedia.org/wiki/Hybrid_rocket

[Reactie gewijzigd door Stoney3K op 31 juli 2024 03:26]

[JoepD]

Erg jammer! Waarom komen dit soort dingen niet in tests naar boven? Lijkt me niet het allerkleinste detail.

[gubyan]

Ik vermoed dat veel allereerst op papier wordt ontwikkeld. Het vullen van de tanks en de daarbij komende probleempjes hadden ze misschien vanwege veiligheid issues nog niet kunnen testen.
Dus nu via Trial en helaas Error komen ze er achter. Hier valt veel van te leren!

[Goderic]

Er wordt ook heel veel gesimuleeerd op de computer. Maar modellen zijn altijd vereenvoudigen en er zijn altijd ook wel dingen die je niet in je model vergeet te steken.

[Fly-guy]

Waarom ontplofte de challenger? (naast organisatorische puinhopen) Je kan nooit voor alle omstandigheden testen, je hebt een budget en tijdsdruk en er is een schier oneindige hoeveelheid mogelijkheden te bedenken.

[xChOasx]

Ik weet dat het een rethorische vraag was. Maar toch wil ik dit linkje van Feynman posten!

https://www.youtube.com/watch?v=6Rwcbsn19c0

[nasdude]

De firma die de o-ring leverde moest flink door het stof, er zijn diverse engineers van deze firma opgestapt (voortijdig) omdat ze vonden dat de betreffende o-ring niet geschikt was voor de space-shuttle...

echter wilde de nasa deze o-ring hebben, de engineers van nasa vonden de ring wel geschikt, de ring is volgens specificatie geleverd en toch deed de shuttle boem... rara

[Nees]

Ik snap het niet goed. Door een lek werd de lancering vervroegd? Dit lijkt me bizar...

Wel zonde van al het werk dat je er als team in stopte en dan het niet kunt zien vertrekken.
Hopelijk komt er nog een dag dat ze kunnen genieten van hun werk en juigen!

[jeroentje710]

Ik denk dat ze het lek dus niet wouden dichten en daarom snel wouden lanceren zodat het lek nog niet te veel gelekt heeft zeg maar.

[Brazos]

Het lijkt me dat er na het vullen en een lek überhaupt niemand meer dichtbij zal komen. Dus dichten is er niet bij.

Ze zullen dan dus wel moeten, ofwel wachten tot hij leeg is, ofwel lanceren en snel voordat er zich grote hoeveelheden brandstof verzamelen rondom de raket.

[Eomer]

Voor zover ik het begrijp was het relatief klein en is het een vaker voorkomend probleem bij zulke koude brandstoffen. Ze hadden er bij hun container echter nog niet eerder last van gehad. Om te zorgen dat de electronica en de rest niet te koud zou worden is dus besloten om 'm sneller te lanceren, maar blijkbaar was de hoofdklep al bevroren

[wildhagen]

Moet de lancering per se vanaf die Spaanse lanceerbasis worden uitgevoerd? Zou dit bijvoorbeeld niet op Cape Canaveral kunnen, of vanaf het Europese lanceerveld van de ESA in Kourou? Of desnoods vanuit Baikonur, hoewel dat op dit moment politiek wel niet mogelijk zal zijn vanwege de boycots etc.

[Fly-guy]

Alles kan, maar kost geld. Zowel transport (en verschillende landen gaan zeker moeilijk doen, je komt niet zomaar Rusland (Kazachstan) binnen om een raket te lanceren) als vergunningen/huur.

[Stoney3K]

Moet de lancering per se vanaf die Spaanse lanceerbasis worden uitgevoerd? Zou dit bijvoorbeeld niet op Cape Canaveral kunnen, of vanaf het Europese lanceerveld van de ESA in Kourou? Of desnoods vanuit Baikonur, hoewel dat op dit moment politiek wel niet mogelijk zal zijn vanwege de boycots etc.

Dat soort lanceerplatforms zijn veel te groot (en te duur) voor een raketproject als dit.

Het enige wat ze nodig hebben is goed weer en een vrij stuk luchtruim wat groot genoeg is.

[Memori]

Kan de raket niet in (Caribisch) Nederland gelanceerd worden?

Edit: Caribisch toegevoegd als reactie op @Praetextatus

[Reactie gewijzigd door Memori op 31 juli 2024 03:26]

[Praetextatus]

Nee dit heeft te maken met de afstand van de evenaar tot de ruimte (dacht ik). Meeste raketten worden dus ook rondt de evenaar afgeschoten.

[wildhagen]

Maar er zijn toch meer lanceerbasissen rond de evenaar dan alleen deze ene Spaanse basis? Zoals die van de Europese ESA in Kourou bijvoorbeeld. En ongetwijfeld nog enkele anderen (zoals die van India of China bijvoorbeeld)?

Waarom dan niet overschakelen naar een andere basis?

[Tukkertje-RaH]

Volgens mij heeft dit niet te maken met de afstand tot de evenaar, maar simpelweg met de beschikbare ruimte... De 50 km die dit ding zou gaan vliegen brengt het nog niet tot in de ruimte, die ligt nog een 50 km hoger.
Waar je wel voor wilt zorgen is dat als 't ding onverwacht ergens anders neerkomt dan je had verwacht (al dan niet in stukken), je niet iemand z'n slaapkamer een direct uitzicht geeft op de sterrenhemel. Je hebt dus redelijk wat ruimte nodig waar brokstukken neer kunnen komen...

[Praetextatus]

Excuus, het ligt aan de snelheid die een raket kan krijgen door de roterende snelheid van de aarde, die het hoogst is bij de evenaar:

zie:Rockets can most easily reach satellite orbits if launched near the equator in an easterly direction, as this maximizes use of the Earth's rotational speed (465 m/s). Such launches also give a good orientation for arriving at a geostationary orbit. For polar orbits and Molniya orbits this does not apply..
http://en.wikipedia.org/wiki/Spaceport
en

http://www.qrg.northweste...-launch-from-equator.html

Dit geeft de situatie het beste weer:
http://en.wikipedia.org/w...tionaryjava3Dsideview.gif

[Reactie gewijzigd door Praetextatus op 31 juli 2024 03:26]

[SurfHenk]

Zoals Tukkertje-RaH aangeeft, heeft het in dit geval niets te maken met de evenaar, maar gewoon met het vinden van een plaats die vrij is van bewoning in een voldoende straal rondom de lanceerplek.
Het is niet voor niets dat de meeste lanceerbasissen vlak aan een oceaan zijn gelegen, dan heb je in elk geval al een groot deel van de opervlakte waar je je, na waarschuwing van de scheepvaart, geen zorgen over hoeft te maken.

Een heel aantal lanceerbasissen ligt inderdaad eveneens dicht bij de evenaar. Maar lang niet alle, kijk bv naar de legendarische basis van Baikonour Kazachstan. Eenvoudigweg omdat niet alle ruimtevaartmogendheden een geschikte plek bezitten dicht bij de evenaar.
Lanceren vanaf de evenaar is dan ook geen must, maar geeft je wel een gratis extra snelheids-zetje mee aangezien de rotatiesnelheid van de aarde er het hoogst is.
Echter, zolang je niet nastreeft om daadwerkelijk in een baan om de aarde terecht te komen maar gewoon onmiddelijk weer naar beneden komt, heb je hier geen directe baat bij. En dat is dus het geval voor deze Delftse draagraket.

[Verwijderd]

Helemaal mee eens, dit is niet het soort raket wat in een baan rond de Aarde kan komen en dus maakt het heel weinig uit waar je ergens dit ding gaat lanceren.

Verplichte uitleg voor iedereen die het verschil tussen in de ruimte komen en een baan rond de Aarde onduidelijk vindt:

https://what-if.xkcd.com/58/

De eerste twee plaatjes zeggen alles. Tov de omtrek van de Aarde is de ruimte echt vlakbij, maar de invloed van de zwaartekracht kun je niet ontsnappen. Ga je dus ver omhoog dan kom je direct weer naar beneden, de enige manier om boven te blijven is door heel snel tov de grond te bewegen. Je valt dan letterlijk naast de grond waardoor je in de ruimte blijft hangen.

[Sleepkever]

Jawel, de middelpuntvliedende kracht is ook het hoogst rond de evenaar en zal je raket dus effectief een klein beetje lichter maken. Het is inderdaad geen vereiste, maar wel verdomde handig bij het proberen te zetten van een hoogte record.

[supersnathan94]

Recht omhoog en daarna recht naar beneden is echter minder efficiënt en veel moeilijker dan een Gravity-turn tijdens het stijgen. Dan hoef je niet tegen de zwaartekracht in te werken en krijg je zelfs een zet mee aan het einde.

Je horizontale snelheid moet dan alleen hoog genoeg zijn. En die kan je weer mooi opvoeren door gebruik te maken van de draaiing van de aarde.

overigens moeten we ook in beschouwing nemen dat het weer rond de evenaar ook meehelpt. Het equatoriaal minimum is ook een klein extraatje wat je mooi mee kan nemen (dat houd overigens in dat warme lucht stijgt en dan vervolgens bij de noordpool weer daalt. Vandaar dat wij zo veel met noorden en oosterwind lopen te moeilijken te doen).

Al met al zijn gebieden rond de evenaar (het liefst kleine eilandjes in territoriaal water voor de kust van mexico) erg gunstig om een raket de lucht in te gooien. Voor Nederland is Suriname dus bij uitstek geschikt om een lanceerbasis te maken. We kunnen hoogstens Frans Guiana bombarderen, maar dat maakt niet uit. Fransen rennen toch wel hard weg :-P.

[jesse111]

Zal waarschijnlijk teveel geld kosten.

[pythagorasABC]

Volgens mij is het helemaal niet noodzakelijk om hem rond de evenaar te lanceren, het enige wat nodig is is een hele hoop ruimte om ervoor te zorgen dat hij veilig neer komt. Volgens mij zijn eerder raketten van DARE ook in noorwegen oid afgeschoten.

[theMob]

Nee dit heeft te maken met de afstand van de evenaar tot de ruimte (dacht ik). Meeste raketten worden dus ook rondt de evenaar afgeschoten.

Volgens mij heeft dit te maken met de draaisnelheid van het oppervlak van de aarde. Die is het hoogst aan de evenaar (en nul op de polen) waardoor de raket die snelheid al 'gratis' meekrijgt. Lanceer je hem dan ook nog als het lanceerpunt in de baanrichting van de aarde om de zon staat dan krijgt de raket ook die snelheid mee en is het makkelijker om bv naar Mars te komen.

Als je slechts 50km wilt stijgen is dat allemaal niet belangrijk.

Ik ben echter geen raketgeleerde dus ik kan het mis hebben.

[bigbadbull]

Als je (je eigen ) hoogte record wil breken, dan denk ik dat alle beetjes helpen.
"Met de lancering wilde het DARE-team zijn eigen Europese record verstevigen"

[MSalters]

Het is al heel snel een financieel probleem, en dan is Spanje een stuk dichterbij en dus goedkoper. Als je daardoor een paar duizend extra kunt uitgeven aan een extra rakettrap, dan win je daar meer mee.

[Fly-guy]

De draaisnelheid heeft geen invloed op de uiteindelijke hoogte, wel op de hoeveelheid energie die nodig is om in een baan te geraken. Wat op de evenaar wel meespeelt, zij het minimaal, is dat daar minder zwaartekracht is. Scheelt ongeveer een halve procent. (Doordat de aarde niet geheel bolvormig is en bij de evenaar uitsteekt).

[hooibergje]

Nee, dat is om extra impulsmoment van de draaiing van de aarde mee te krijgen, als je naar orbit wil. Als je alleen naar een bepaalde hoogte wil, en dan weer terug, dan maakt het niet uit waar je vandaan lanceert.

Ik vermoed dat er in Nederland geen terrein is wat groot genoeg is om te garanderen dat de raket op de terugweg niet door iemand's dak klettert.

[supersnathan94]

Als je 50KM de lucht in gaat betekent dat dat je ook 50KM in een andere kan op kan. Sterker nog. Een raket die brandstof heeft voor 50KM recht omhoog kan door een stuurfout rustig 200 Kilometer verderop neerkomen.

[M.l.]

Nee dit heeft te maken met de afstand van de evenaar tot de ruimte (dacht ik).

Die afstand is gewoon de hoogte van de atmosfeer op die plek.
De meest waarschijnlijke reden is dat Nederland hier geen lanceerplek voor heeft, dat is ook niet interessant om hier te bouwen omdat veel commerciele sattelieten een baan om de de aarde moeten krijgen zodat de satteliet in dezelfde richting draait als de aarde en daarvoor is het het meest economisch en efficient als je dicht op de evenaar zit. Daarnaast is Nederland er waarschijnlijk te dichtbevolkt voor en is het klimaat hier ook niet helemaal geschikt.

[T-RonX]

Eén van de redenen is ook dat de draaisnelheid van het aardoppervalk groter is op de evenaar. Hierdoor wordt de raket als het waren verder de ruimte in "geslingerd" omdat je al met een groteren snelheid begint. Er is dan minder brandstof nodig om het zelfde doel te bereiken dan vanuit een andere plek op aarde. Een economische reden dus.

[Reactie gewijzigd door T-RonX op 31 juli 2024 03:26]

[fantafriday]

Maakt in principe geen verschil lijkt mij gezien de ozonlaag ook rond is. Het is alleen makkelijker/efficenter denk om rond de evenaar te lanceren als je een mooi perfect rondje horizontaal om aarde wilt bereiken.

[DeTeraarist]

Afhankelijk van waar je woont. Toen ik 30 kilometer onder Schiphol woonde was de lucht net een wegstreeppuzzel. Nu woon ik in Zwolle en zie soms weken geen enkele streep van een vliegtuig.

[Fly-guy]

Veel hogere luchtroutes lopen over Schiphol (specifiek het baken spijkerboor, gelijk aan het fort aldaar, iets ten noorden van Schiphol). Door verkeer komt en gaat niet van/naar ons land, het overvliegt het.
Zwolle ligt ook onder een route maar dan voor binnenkomend verkeer en dat verkeer zit boven Zwolle al een stuk lager. Zo laag, dat op de meeste dagen er geen contrail meer gevormd wordt.

[hooibergje]

Wat ontzettend balen voor al die mensen die er zo lang zo hard aan gewerkt hebben.

[hardwareaddict]

ja heel jammer - had hier zo graag gepost over hoe klein de kosten van dit project waren vergeleken met die Indiase raket - die verder net zo nuttig is als deze

[Wolfos]

Die Indiase raket ging naar Mars, dat is toch wel iets heel anders. Niet te vergeiljken.

[BezurK]

Wat ontzettend balen, zeg! Ze waren gisteren al zo in mineur dat de lancering uitgesteld werd en nu dit...

[himlims_]

de euforie was al groot toen er (goede) data van de weerbalon geregistreerd werd

[Praetextatus]

Erruggg jammer, had de raket graag zien gaan. Maar volgens mij beter totdat ze de issues die ze nu hebben gevonden in de afgelopen paar dagen hebben plat geslagen. Het zou zonde zijn om na zoveel voorbereiding een raket af te schieten die meteen met een boog naar beneden komt. Met de uitstel (van zeker maanden zo niet jaar) kunnen ze een betere voorbereiding doen en wellicht wat verbeteringen.
Van uitstel hoeft geen afstel te komen.

[Elmo_thefirst]

Oei, Dat is vreselijk jammer om te horen zeg.
Ik hoop voor ze dat het op een later punt / ergens anders toch nog gaat lukken.
Succes.

[gubyan]

Erg jammer, zat met de kids elke dag te wachten op het verlossende "schot".
Ik hoop dat ze ergens (waar dan ook ter wereld) nogmaals de kans krijgen om te lanceren.

persoonlijk zou ik voor de US gaan, daar heb je veeeel van die hobbyisten die ook raketten lanceren.
Niet opgeven Delft!

ps. Militair terrein Ameland?

[Reactie gewijzigd door gubyan op 31 juli 2024 03:26]