Het werkt een beetje als volgt. Samsung is voor de afzet van haar (brede) assortiment consumenten afhankelijk van grote retailpartners zoals Media-Saturn Holding (het moederbedrijf van Media Markt en Saturn). Met meer dan 500 vestigingen en een jaarlijkse omzet van € 15,2 mld is dit een hele grote retailketen, die veel geld in het laatje van Samsung binnenbrengt. Als een dergelijk afzetkanaal plotseling of over een langere periode significant afneemt of uit de markt verdwijnt, mogelijk als gevolg van concurrentie van webshops, dan brengt dat behoorlijke onzekerheid voor Samsung.
Media-Saturn kan als belangrijke afnemer dus behoorlijk wat druk uitoefenen op Samsung. Kennelijk heeft zich dat zodanig gemanifesteerd dat er dingen zijn gebeurd die de aandacht van de Europese Commissie hebben gekregen. (Intermezzo: de Europese Commissie heeft een DG Comp, Directoraat Generaal Competition, dat als toezichthouder fungeert en boetes uitdeelt aan bedrijven die binnen Europe grensoverschrijdend de mededingingsregels overtreden).
Als ik een gok zou moeten op basis van wat het artikel meldt, dan heeft Media-Saturn misschien willen bedingen bij Samsung dat de aanlevering van producten beperkt blijft. Dat zorgt er voor dat webshops maar beperkt marktaandeel kunnen halen. Wat je niet hebt kun je niet verkopen en als de winkel om de hoek wel thuis geeft dan kan een keuze naar de fysieke winkel uitvallen. Mogelijk heeft Media-Saturn ook andere prijzen bedongen, zodat ze op prijsniveau kunnen concurreren met virtuele shops. Voor Samsung kan het ook aantrekkelijk zijn om Media-Saturn 'in de markt te houden', omdat wellicht de marges daar beter zijn door bijvoorbeeld betere upselling en cross-selling.
De vraag is mag dat wel of niet? Waarom zou je een retailer die meer afzet voor je geen kwantumkorting mogen geven? Samsung zal ook moeten concurreren met andere aanbieders van consumentenelektronica en concurrentiedruk ervaren door potentiële toetreders tot de markt.
Als Samsung een
economische machtspositie (EMP) heeft (dat wil zeggen: kan zich onafhankelijk van eindgebruikers, toeleveranciers en concurrenten gedragen), dan mag ze die machtspositie niet misbruiken. Dat is geregeld in
artikel 102 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU):
Onverenigbaar met de interne markt en verboden [...] is het dat een of meer ondernemingen misbruik maken van een machtspositie op de interne markt of op een wezenlijk deel daarvan.
Dit misbruik kan met name bestaan in:
[...] c. het toepassen ten opzichte van handelspartners van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmede nadeel berokkenend bij de mededinging;
[...] [mijn markering].
Je zou dan per productmarkt (bijvoorbeeld: 'combi-magnetron ovens voor huishoudelijk gebruik') moeten kijken of Samsung een machtspositie heeft en dan de afspraken die ze gemaakt heeft tegen het licht houden. Het is maar de vraag of Samsung die machtspositie heeft en het hier dus over deze situatie gaat.
Wat meer voor de hand ligt zijn afspraken die de mededining beperken. Ook dat is verboden, namelijk bij
artikel 101 VWEU:
Onverenigbaar met de interne markt en verboden zijn alle overeenkomsten tussen ondernemingen, alle besluiten van ondernemersverenigingen en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen welke de handel tussen lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden en ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst en met name die welke bestaan in:
[...]
b. het beperken of controleren van de productie, de afzet, de technische ontwikkeling of de investeringen;
[...]
d. het ten opzichte van handelspartners toepassen van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmede nadeel berokkenend bij de mededinging; [mijn markering]
De mededinging die mogelijk wordt vervalst is die op de markt voor retail van consumentenelektronica. Immers, concurrenten van Media-Saturn zou het (als de feiten zo blijken te zijn) moeilijk gemaakt worden dankzij de afspraken tussen fabrikanten en een aantal grote retailers. Uiteindelijk gaat dat ten koste voor de prijs, kwaliteit en keuze die eindgebruikers kunnen krijgen. En dat is nou precies wat het mededingingsrecht probeert te voorkomen.
Dus dat is zo'n beetje de kant die het op zou kunnen gaan. Benieuwd wat er over een jaartje of (pak hem beet) drie uit komt rollen.