Woensdag is het precies veertig jaar geleden dat het concept van ethernet voor het eerst op papier werd gezet. In de tijd dat ethernet bestaat, is de maximale theoretische snelheid toegenomen van 2,94Mbit/s naar 100Gbit/s.
Op 22 mei 1973 zette Bob Metcalfe van het Palo Alto Research Center van Xerox voor het eerst op papier wat ethernet zou moeten inhouden. Het Palo Alto Research Center was verantwoordelijk voor veel uitvindingen die vandaag de dag als vanzelfsprekend worden beschouwd, zoals object-oriented programming, de grafische interface, laserprinters en bitmap-graphics.
In dit geval kwam het ethernet voort uit praktische overwegingen: de computers van het PARC moesten aan dezelfde printer worden geknoopt, en Metcalfe kreeg de opdracht om tot een efficiënte manier te komen om meerdere netwerken aan elkaar te knopen. Hij noemde zijn netwerk-opzet naar de ether, een in de praktijk niet-bestaande stof waarvan men in de negentiende eeuw dacht dat hij zou moeten bestaan om de overdracht van elektromagnetische straling mogelijk te maken.
Metcalfe bedacht een techniek die zowel het fysieke transport als de datalink verzorgt en die makkelijk is te configureren. Gegevens worden bij het verzenden in kleine stukjes gehakt en over het netwerk verstuurd, waarbij mac-adressen worden gebruikt om de geadresseerde te vinden. Vandaag de dag wordt ethernet als onderliggende laag gebruikt, waar protocollen als ip, tcp en udp bovenop werken.
In 1975 vroegen Metcalfe en andere medewerkers van het Parc patent aan op het netwerksysteem, en een jaar later was het systeem succesvol uitgerold binnen het Parc. Destijds zag ethernet er nog totaal anders uit: er was geen sprake van packetswitching - dat principe was toen immers nog niet uitgevonden. In plaats daarvan kregen alle nodes op het netwerk al het netwerkverkeer binnen, maar filterden ze al het verkeer dat niet op hen van toepassing was. Daarnaast werd gebruikgemaakt van coax-kabels.
Ethernet moest concurreren met Token Ring en Token Bus, vergelijkbare technologieën van respectievelijk IBM en General Motors, die vergeleken met het flexibele ethernet echter snel verouderd waren. In begin jaren tachtig werd ethernet tot standaard verheven, en eind jaren tachtig waren alle concurrerende netwerktechnologieën in de praktijk verdwenen.
Ethernet kon vanaf halverwege de jaren tachtig ook als goedkopere twisted-pair-kabel worden geleverd; een manier waarop ethernet op veel plekken nog steeds wordt gebruikt. Ook kwam er ondersteuning voor packetswitching, waardoor ethernetnetwerken groter konden worden. Eind jaren tachtig kwam de eerste ethernetswitch uit.
Sindsdien is ethernet nog verschillende malen uitgebreid en getweakt, bijvoorbeeld met ondersteuning voor glasvezel en power-over-ethernet, waardoor onder andere telefoons via een ethernet-kabel ook van stroom kunnen worden voorzien. Daarnaast wordt ethernet in veel gevallen nu ook door providers gebruikt om internetconnectiviteit aan te bieden aan klanten, in plaats van verouderde technologieën als asynchronous transfer mode.
Ook de snelheid is met de jaren flink verhoogd: in de eerste, experimentele opzet bood ethernet een maximale theoretische snelheid van 2,94Mbit/s; inmiddels is dat 100Gbit/s. Momenteel wordt zelfs nagedacht over een nieuwe versie van de standaard die een snelheid tussen de 400Gbit/s en 1Tbit/s mogelijk maakt. Hoewel ethernet nog steeds wijdverbreid is, verliest de technologie bij thuisnetwerken terrein aan wifi. Ook wordt in datacenters waar een hoge performance belangrijk is, steeds vaker gekozen voor de concurrerende techniek InfiniBand.
Metcalfe verliet Xerox in 1979 om 3Com te beginnen, een bedrijf dat netwerkapparatuur fabriceerde. In 2010 werd het bedrijf overgenomen door HP, maar toen was Metcalfe alweer twintig jaar weg bij het bedrijf: in 1990 verliet hij 3Com na een interne machtsstrijd, die hij verloor. In een Ask Me Anything op Reddit die hij dinsdag startte, beantwoordt Metcalfe onder meer vragen over de juiste kleur van ethernet-kabels, over het feit dat er geen beveiliging is ingebouwd en over de invloed die de overheid op internet zou moeten hebben.
Een vroege tekening van Robert Metcalfe van de structuur van ethernet.